PREMIO PRINCESA DE ASTURIAS 2017 DE INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA E TÉCNICA

 

Kip Thorne, Barry Barish e Rainer Weiss, pais do Observatorio de Interferometría Láser de Ondas Gravitacionais (LIGO)

 

A detección de ondas gravitacionales foi galardoada co Premio Princesa de Asturias de Investigación Científica e Técnica 2017. O galardón recaeu conxuntamente en Kip Thorne, Barry Barish e Rainer Weiss, pais do Observatorio de Interferometría Láser de Ondas Gravitacionais (LIGO), en EEUU, e o grupo internacional de científicos vinculado ao proxecto.

Os físicos Rainer Weiss (Alemaña, 1932), Kip Thorne (EEUU, 1940) e Ronald Drever (Reino Unido, 1931-2017), foron os que, nos anos oitenta, propuxeron a construción de LIGO, sinala o premio nunha nota de prensa. Weiss sentou as bases tecnolóxicas dos interferómetros e Thorne formou un grupo de físicos teóricos que analizaron que fenómenos podían producir estas ondas. A construción e mellora do experimento levou máis de 20 anos. Barry Barish (EEUU, 1936) dirixiu o observatorio entre 1997 e 2006, e impulsou a fundación en 1997 da Colaboración Científica LIGO, na que se integraron investigadores de universidades e institucións de todo o mundo.

En 2016, os responsables de LIGO anunciaron a primeira detección de ondas gravitacionais, preditas por Albert Einstein hai 100 anos. De acordo coa teoría da relatividade, as ondas gravitacionales son ondulaciones no espazo tempo, o material do que está feito o universo, que viaxan á velocidade da luz e que son producidas por buracos negros, estrelas de neutróns ou supernovas. Einstein dixo que estes fenómenos sucedían tan lonxe que serían imposibles de captar na Terra. Con todo, desde setembro de 2015, os dous detectores de LIGO captaron en tres ocasiones estas perturbacións producidas pola fusión de buracos negros. A última, anunciada o 1 de xuño, produciuse fai 3.000 millóns de anos polo choque e posterior fusión de dous buracos negros para crear un só cunha masa equivalente a 49 estrelas como o Sol. Ao fundirse, parte da masa dos buracos negros desintegrouse en forma de ondas gravitacionais. Como predixo Einstein, estas ondulaciones son ínfimas ao chegar ao noso planeta, pero os interferómetros de láser de LIGO poden detectar cambios de posición equivalentes á diezmilésima parte do diámetro dun protón, ou que permite captar ou sinal orixinal e determinar a súa orixe.

En 2016 a revista Science elixiu este achado como o descubrimento do ano. Os seus responsables tamén son favoritos a gañar o Nobel de Física, quizais iste mesmo ano.

Parabéns!

FONTE: Xornal El País/Ciencia