MOLÉCULAS PECURSORAS DA VIDA NOS METEORITOS

Cristal recuperado do meteorito que caeu en Marrocos / QUEENIE CHAN

En marzo de 1998 un grupo de adolescentes xogaba ao baloncesto na pequena cidade de Monahans (Texas) cando un meteorito estrelouse no asfalto, a uns metros da cancha. Poucos meses máis tarde, en agosto, outro obxecto similar caía nas dunas da provincia de Zag, no sur de Marrocos. Dende as primeiras análises os científicos detectaron unha característica común en ambos os fragmentos: nos dous había restos microscópicos de auga e cristais de halita (sal de rocha). Así, o estudo destas rochas abría aos investigadores unha xanela directa para a observación da química no pasado remoto do sistema solar.

Dúas décadas despois, novas probas realizadas coa última tecnoloxía dispoñible revelaron ademais que os dous meteoritos, que circularon polo cinto de asteroides do sistema solar durante miles de millóns de anos antes de caer na Terra, conteñen os ingredientes básicos para a vida. Son os primeiros obxectos cósmicos nos que se achan restos de auga líquida e materia orgánica, concretamente unha mestura de compostos entre os que se atopan hidrocarburos e aminoácidos. As análises arroxan nova luz sobre a existencia e distribución de materiais prebióticos nos albores do sistema solar, á vez que permiten recompoñer a travesía destes dous obxectos ata a Terra. 

As conclusións do novo estudo publicáronse na revista Science Advances e suxiren que as "moléculas precursoras de vida" poderían ser comúns nos astros do sistema solar durante a súa formación. "É a primeira vez que atopamos abundante material orgánico asociado con auga líquida", explica a autora principal do traballo, "estamos a falar dos ingredientes que poden levar á orixe da vida". Ingredientes que inclúen aminoácidos necesarios para a formación de proteínas, ademais de osíxeno e nitróxeno. Os restos de auga achados nos fragmentos de Monahans e Zag datan dos primeiros momentos do sistema solar, hai uns 4.500 millóns de anos. 

Os investigadores estableceron unha relación entre a composición dos meteoritos e a superficie de Ceres, un planeta anano que se atopa entre as órbitas de Marte e Xúpiter. Investigacións previas xa atoparan probas da presenza de ingredientes prebióticos en Ceres, o astro máis grande do cinto de asteroides. Agora o novo estudo explica que a actividade hidrovolcánica neste planeta orixinou salmoiras das que, ao evaporarse a auga, só quedaron cristais salinos repletos de moléculas orgánicas.

Aínda que os astrobiólogos sinalan que a existencia de auga e outros compostos orgánicos non son proba de que existise vida noutras rexións do sistema solar, si testemuñan que os ingredientes xa estaban presentes centos de millóns de anos antes de que aparecesen as primeiras formas de vida na Terra. Os científicos cren que se houbo algún tipo de vida presente nos primeiros momentos da formación da Terra e os seus planetas veciños, é moi posible que cristais de sal transportados por meteoritos como os analizados "atrapasen vida ou biomoléculas" no seu interior. 

Para examinar os cristais, os científicos dividíronos en pequenos fragmentos, que analizaron nun ambiente illado no que se controlaban os niveis de po. Durante o estudo da súa composición, os investigadores realizaron probas con microscopía de raios X no Laboratorio Berkeley, onde acharon indicios de como compostos de diferente procedencia fóronse sumando á viaxe cósmica do meteorito. Nalgún momento, a actividade hidrovolcánica de Ceres foi o suficientemente potente como para facer estalar o material e lanzalo ao espazo, onde a exposición á radiación deu aos cristais a cor azul que presentan hoxe. En base ás análises químicas e de traxectoria, os científicos cren que o material expulsado entón impactou con outro obxecto, posiblemente o asteroide Hebe, rico en metais, que achegou os aminoácidos e outros compostos. Todo o proceso concluíu millóns de anos despois co obxecto perdendo paulatinamente diferentes fragmentos, algúns dos cales acabarían interrompendo un partido de baloncesto hai case 20 anos.

FONTE: Amado Herrero/Xornal El Mundo/Ciencia