THOMAS YOUNG

Copia dun retrato de Thomas Young de Henry Briggs / Imaxe: Wikimedia

 

O carácter do médico británico Thomas Young (Somersetshire, 13 de xuño de 1773 – Londres, 10 de maio de 1829) case pode resumirse nun par de anécdotas que abren e pechan respectivamente a carreira dun dos  polímatas máis prolíficos da historia: cando na súa mocidade comezou a tomar clases de baile, os seus compañeiros atopáronlle trazando con regra e compás un  diagrama matemático dos movementos do  minué, co fin de melloralos. E tres anos antes da súa morte, tras ser recrutado como experto pola compañía de seguros  Palladium, enviou un estudo á  Royal  Society no que desenvolvía unha  complicadísima fórmula para calcular o valor do  decremento da vida humana, destinada ao cálculo da contía das anualidades das pólizas.

Así, non é de estrañar que, cando o autor Andrew  Robinson abordou a complexa tarefa de repasar a vida e obra de Young no seu libro  The  Last  Man  Who  Knew  Everything (Plume, 2007), advertise na súa introdución de que o seu obxectivo era simplemente introducir o personaxe a quen non o coñecían, e non trazar unha biografía exhaustiva. Algo difícil tratándose de quen antes de cumprir os catro anos xa lera dúas veces a Biblia de principio a fin.

Aos 14 anos, Young traducía pasaxes da Biblia a 13 idiomas, incluíndo o caldeo, o  samaritano, o sirio ou o etíope. Inventou un novo alfabeto fonético universal. Comparando 400 linguaxes, definiu as linguas  indoeuropeas. Estudou o mecanismo da visión, descubriu o  astigmatismo e propuxo que a retina vía en tres colores —algo que se confirmou século e medio despois—. Desenvolveu o que hoxe se coñece como temperamentos de Young (métodos de afinación de instrumentos), módulo de Young (en elasticidade), as ecuacións de Young-Laplace e Young- Dupré (en mecánica de fluídos) e a regra de Young (para calcular a dose infantil dun fármaco). Os seus artigos para a Enciclopedia Británica cubrían 20 campos do saber e mesmo propuxo unha técnica para mellorar as xuntas na carpintería.

Todo isto, sen entrar na que foi realmente a súa profesión, a medicina, na que curiosamente non chegou a destacar en exceso (din que polas súas difíciles relacións cos seus colegas, que non vían con bos ollos tanta dispersión de intereses: Young sabía demasiado), e descontando tamén dous das súas achegas que merecen unha mención especial.

Imaxe dunha placa de Thomas Young’s Lectures publicado en 1807. Amosa a comprensión de Young da anatomía ocular / Onte: Wikimedia

 

Na súa época o nome de Isaac Newton era tan admirado e respectado como o é hoxe, e o mestre da física certificara que a luz estaba composta por chorros de partículas, en contra da teoría  ondulatoria que circulaba por entón. Poucos se atrevían a poñer en dúbida a palabra de Newton, pero non era o caso de Young. A pesar de ser máis un pensador que un  experimentalista, en 1803 mostrou como un raio de luz dividido en dúas producía un patrón de bandas claras e escuras, correspondentes aos lugares onde as ondas sumábanse ou se anulaban.

Esbozo de Thomas Young da difracción de luz en dúas fendas / Fonte: Wikimedia

O experimento de interferencia de Young, tan simple como potente, sentou os cimentos para que a comezos do século  XX comprendésese a dobre natureza da luz como onda e como partícula. Para o físico Richard  Feynman, este fenómeno contiña o corazón de toda a mecánica  cuántica e o seu único misterio.

En 1822 o francés Jean-François  Champollion descifrou os xeroglíficos exipcios da pedra  Rosetta, un ronsel achado en 1799 polos soldados napoleónicos en Exipto e que mostraba o mesmo texto en tres linguas diferentes. Pero en 1814 Young xa abordara o mesmo obxectivo logrando notables progresos, aínda que sen alcanzar o éxito final de  Champollion.

Á esquerda, foto dunha carta de Thomas Young a William Banks cunha descrición dalgúns xeroglíficos no fondo. Á dereita, a pedra Rosseta. Fonte: Captmondo/Hans Hillewaert

A  enconada rivalidade entre ambos os homes traduciuse entón nun enfrontamento de nacionalismos que perdurou ata hoxe: segundo contaba Richard Parkinson,  exconservador da colección exipcia do Museo Británico que alberga a pedra, visitantes franceses queixábanse de que o retrato de  Champollion no museo era máis pequeno que o de Young. O curioso é que os británicos protestaban xusto polo contrario.

 

En resumo, un home que sabía demasiado!

FONTE: Javier Yanes/bbvaopenmind.com