URANO ESTÁ PERDENDO PARTE DA SÚA ATMOSFERA

Superficie de Urano en cor real / NASA

Hai 34 anos, a sonda Voyager 2, que hoxe percorre o espazo interestelar, pasou a "só" 81.443 quilómetros de Urano, revelando a presenza de dous novos aneis, a existencia de 11 novas lúas e medindo temperaturas de ata -214 º C. Esta semana, a información recollida por este venerable explorador robótico revelou que o planeta está a perder parte da súa atmosfera a través de plasmoides, burbullas magnéticas situadas na cola do seu campo magnético. Estas conclusións publicáronse na revista Geophysical Research Letters.

Como pasa con case todo, as atmosferas dos planetas non son eternas. No sistema solar vemos ou vimos como o vento solar desprázaas, como ocorreu no caso de Marte, mentres que noutros casos son os propios planetas os que a botan ao espazo a través do seu campo magnético, como ocorre en Xúpiter e Saturno. Na Terra, a atmosfera vaise desgastando moi lentamente, a pesar da protección do seu campo magnético. Loxicamente, entender a evolución de todas estas atmosferas é clave para comprender os exoplanetas que hai aí fóra.

Na NASA está a barallarse enviar unha misión ás lúas de Urano dentro dunhas décadas, así que os científicos están a buscar misterios que resolver máis adiante. Por este motivo,  fixáronse no estraño comportamento do campo magnético de Urano.

Todos os planetas do sistema solar viran na mesma dirección, coa excepción de Venus, e teñen un eixo de rotación máis ou menos perpendicular ou inclinado respecto ao plano da súa órbita, salvo no caso de Urano. Este mundo ten o eixo de rotación  caido sobre o plano da súa órbita (isto quere dicir que os seus polos apuntan cara ao plano no que se atopa o Sol). Por se isto xa fose pouco raro, o eixo do seu campo magnético está desviado 60º en relación co seu eixo de rotación, co cal a súa magnetosfera xira no espazo dunha forma tan estraña que dificulta representala en modelos de computador.

Os datos máis completos do estraño campo magnético de Urano son os recolleitos polo magnetómetro da Voyager 2 en 1986, durante unha pasada que durou 45 horas. Analizados con máis precisión do feito ata o de agora, dividindo as medicións en «fotogramas» de 1,92 segundos. Grazas a isto, descubriron unha variación no sinal que lles fixo sospeitar que estaban ante un plasmoide.

Os plasmoides son xigantescas burbullas de plasma, gas electrificado, que se desprenden da cola dos campos magnéticos dos planetas. Esta cola sería o extremo dunha bandeira arrastrada polo vento, situada á beira contrario do Sol e creada polo empuxe constante do vento solar.

Grazas a outros estudos realizados na Terra e outros planetas, sábese que estas burbullas de plasma son de feito unha maneira importante pola que os planetas perden masa e ven a súa atmosfera modificada. Pero nunca ata o de agora víronse en Urano.

O plasmoide observado polos autores deste estudo apenas durou 60 segundos. En realidade ten o aspecto dunha rápida subida e baixada nos datos do campo magnético pero, segundo eles, "se o pasases ás tres dimensións tería o aspecto dun cilindro". En concreto, sería un cilindro de 204.000 quilómetros de longo e 400.000 de ancho, repleto de hidróxeno ionizado, segundo os autores deste traballo.

Segundo os seus cálculos, estes plasmoides poderían ser o mecanismo dominante polo cal Urano perde a súa atmosfera no espazo, aínda que non teñen suficientes datos como para saber como cambian co tempo. Por tanto, cumpriron co seu obxectivo inicial: descubrir novas preguntas sen resposta que exporse sobre este afastado mundo.

FONTE: abc.es/ciencia