FORMACIÓN DA "TERRA BOLA DE NEVE"

Hai uns 717 millóns de anos, toda a Terra estivo cuberta por unha gran capa de neve e xeo. É o que se coñece como "Terra bóla de neve". Durante este evento, que os científicos cren ocorreu varias veces no curso da historia do planeta, as temperaturas medias alcanzaron os cincuenta graos baixo cero e o xeo dos polos estendeuse ata o ecuador. Unha paisaxe á vez magnífica e desoladora. O desencadenamento foi probablemente un bloqueo da luz solar provocado por unha causa aínda por esclarecer: quizais erupcións volcánicas masivas que arroxaron aerosois á atmosfera ou algas primitivas que por algún mecanismo facilitaron a formación de nubes que reflicten a luz.

Agora, un equipo de investigadores do MIT desenvolveu un modelo matemático que arroxa luz sobre a formación destas eras de frío extremo. O estudo, publicado en Actas da Royal Society A, conclúe que as glaciacións globais prodúcense cando o nivel de radiación solar que recibe a superficie do planeta cambia rapidamente nun período de tempo xeológicamente curto. É dicir, a cantidade de radiación solar non ten que diminuír a un punto particular senón que a clave está na velocidade á que o fai.

No seu modelo, os investigadores incluíron ecuacións para representar as relacións entre a radiación solar entrante e saínte, a temperatura da superficie da Terra, a concentración de dióxido de carbono na atmosfera e os efectos na absorción e almacenamento do dióxido de carbono atmosférico. Os científicos puideron axustar cada un destes parámetros para observar que condicións xeraban unha "Terra bóla de neve".

Finalmente, descubriron que era máis probable que un planeta se conxelara se a radiación solar entrante diminuía rapidamente en lugar de alcanzar un limiar crítico ou un nivel particular de luz solar. Existe certa incerteza sobre cal sería exactamente esa taxa crítica, xa que o modelo é unha representación simplificada do clima da Terra. Con todo, o equipo estima que o noso mundo tería que experimentar unha caída de ao redor do 2% da luz solar entrante durante un período de aproximadamente 10.000 anos para entrar nunha era de xeo global. O causante? Probablemente as citadas  erupciones masivas ou un proceso biolóxico.

Estas conclusións poden darnos unha lección de fronte ao futuro. "Aínda que a humanidade non desencadeará unha glaciación de bóla de neve na nosa traxectoria climática actual, a existencia de tal ’punto de inflexión inducido pola velocidade’ a escala global pode seguir sendo motivo de preocupación", sinala o autor principal do estudo. "Por exemplo, ensínanos que debemos ter coidado coa velocidade á que estamos a modificar o clima da Terra, non só coa magnitude do cambio. Podería haber outros puntos de inflexión inducidos pola velocidade que poderían ser provocados polo quecemento antropoxénico. Identificalos e limitar as súas taxas críticas é un obxectivo valioso para futuras investigacións".

Independentemente dos procesos particulares que desencadearon as glaciacións pasadas, os científicos están de acordo en que a "Terra bóla de neve" xurdiu dun efecto "desbocado": a medida que se reduce a luz solar entrante, o xeo expándese desde os polos cara ao ecuador. A medida que máis xeo cobre o globo, o planeta vólvese máis reflexivo, ou máis alto en albedo, o que arrefría aínda máis a superficie para que se expanda máis xeo. Eventualmente, se o xeo alcanza un certo grao, isto convértese nun proceso descontrolado, o que resulta nunha glaciación global. Iso si, as glaciacións mundiais na Terra son de natureza temporal, debido ao ciclo do carbono do planeta.

En resumo, os científicos están de acordo en que a formación da "Terra bóla de neve" ten algo que ver co equilibrio entre a luz solar entrante, a retroalimentación do  albedo de xeo e o ciclo global do carbono.

FONTE: J. de J./abc.es/ciencia  Imaxe: NASA