PODE ISLANDIA FORMAR PARTE DUN CONTINENTE DESCOÑECIDO ATA AGORA?

A idea, dende logo, resulta nova, aínda que por agora non é máis que unha posibilidade: Islandia podería non ser unha illa, senón a parte visible dun continente descoñecido ata o de agora e cuxa maior parte atópase baixo as augas do Océano Atlántico.

"Existe un continente oculto xusto debaixo do mar", asegura Gillian Foulger, da Universidade de Durham, que acaba de expoñer, xunto a algúns dos seus colegas, a súa teoría nun libro editado pola Sociedade Xeolóxica de América.

Sábese que Islandia forma parte da Dorsal mesoatlántica, onde dúas das placas tectónicas da Terra sepáranse lentamente. O magma quente do interior do planeta brota ao longo desta enorme cordilleira submarina e, ao arrefriarse, vai creando nova codia terrestre, que empuxa á anterior cara ás costas continentais, onde esa cortiza volve afundirse no manto. Por iso, a codia é máis delgada nos fondos mariños que nos continentes, pero a investigadora cre que Islandia constitúe unha anomalía.

Os xeólogos teñen moi asumido que Islandia está feita de codia oceánica acumulada durante millóns de anos, pero aínda así non conseguen explicar como puido chegar a ser tan grosa xusto nese punto. En xeral, subliña Foulger, nos fondos oceánicos "a codia ten normalmente entre 6 e 7 km de grosor, pero debaixo de Islandia chega a ter ata 40 km".

Ata o de agora, os xeólogos argumentaron que o inusual grosor da codia oceánica en Islandia podería explicarse coa presenza dun "punto quente", unha rexión inusualmente quente do manto que leva a unha maior actividade volcánica. Pero Foulger non está de acordo e propón unha explicación alternativa: que en realidade Islandia estea feita de codia continental, e non oceánica, do mesmo xeito que unha extensa área dos fondos mariños que a rodean. O cal, segundo a investigadora, explicaría todas as súas características estrañas. Deste xeito, afirma, "todo encaixa. Por que non o vimos antes?"

Se realmente existe, cousa que terá que determinarse con novos estudos, o continente oculto tería unha superficie de 600.000 km², aínda que é posible, din os investigadores, que tamén inclúa unha segunda rexión que se atopa ao noroeste de Escocia, o que lanzaría unha superficie total de máis dun millón de km cadrados.

O continente, para o que Foulger e o seu equipo conservaron o nome de Islandia, sería unha reliquia dunha época afastada, cando os continentes que agora están separados polo Atlántico estaban unidos nun só supercontinente, Panxea. Despois, e debido ao movemento das placas tectónicas, os continentes separáronse. Foulger cre que o novo continente proposto por ela é en realidade un fragmento de Panxea  inusualmente duro que foi "estirándose" cada vez máis, pero sen chegar a romper, e que agora se atopa xusto debaixo de Islandia.

O cal, segundo Foulger, implica que Panxea aínda non se separou por completo. Agora, o seu equipo disponse a colleitar alí un tipo de cristais moi resistentes, os circóns de Islandia, cuxo análises podería confirmar se estamos realmente diante dunha peza da vella codia continental de Panxea.

A forma de pescudalo é relativamente sinxela. A codia continental, en efecto, adoita ter unha antigüidade de varios miles de millóns de anos, mentres que a codia oceánica, que se crea e destrúese continuamente, non pasa duns poucos centos de millóns de anos. Se os circóns recolleitos polo equipo de Foulger superan esa idade, a súa idea estaría apoiada por unha importante evidencia.

Para a investigadora, ademais, o caso de Islandia podería non ser único: "algo similar podería estar a suceder en moitos máis lugares". Por exemplo, hai pouco un equipo de xeólogos conseguiu demostrar que as illas de Nova Zelandia son, en realidade, a parte que sobresae dun continente moito maior, Zealandia.

FONTE: José Manuel Nieves/abc.es/ciencia