Si estás a ler estas liñas na pantalla dun teléfono móbil, tes entre as mans valiosos anaquiños da codia terrestre que se extraeron en minas repartidas por todo o planeta. Non estás a soas: estímase que máis de 3.500 millóns de persoas utilizan un smartphone, case a metade da poboación mundial, e esta cifra medra todos os días. É un desastre ambiental, porque construír cada teléfono require a extracción contaminante de elementos insubstituíbles como o ouro, o cobalto ou o litio. Para máis inri, o usuario medio cambia de móbil cada dous anos sen reciclar o seu teléfono antigo, xerando residuos tóxicos e desaproveitando materias primas. É un modelo insustentable.
O nacemento dun móbil é a parte máis contaminante da súa vida: aproximadamente o 80% da pegada de carbono de cada dispositivo prodúcese só na súa fase de fabricación. Isto débese á minería, o refinado, transporte e ensamblaje das decenas de elementos químicos que forman a tecnoloxía punteira: ferro para os altofalantes e micrófonos, aluminio e magnesio para os marcos e pantallas, cobre, prata e ouro para os circuítos eléctricos, grafito e litio para a batería, silicio para o procesador, e estaño e chumbo para as soldaduras.
O nacemento dun móbil é a parte máis contaminante da súa vida: aproximadamente o 80% da pegada de carbono de cada dispositivo prodúcese só na súa fase de fabricación. Isto débese á minería, o refinado, transporte e ensamblaje das decenas de elementos químicos que forman a tecnoloxía punteira: ferro para os altofalantes e micrófonos, aluminio e magnesio para os marcos e pantallas, cobre, prata e ouro para os circuítos eléctricos, grafito e litio para a batería, silicio para o procesador, e estaño e chumbo para as soldaduras.
No Salar de Atacama (Chile) evapórase auga para obter o litio das baterías electrónicas / Francesco Mocellin
Eses son só os elementos máis coñecidos. Case todos os teléfonos tamén requiren 16 dos 17 metais coñecidos como terras raras: sustancias como o neodimio ou o terbio, que en realidade non son tan escasas pero si son difíciles de illar. Atópanse repartidas por todo o planeta en pequenas concentracións e China é o seu principal exportador.
Os smartphones xeran máis gases de efecto invernadoiro que os demais dispositivos electrónicos, aínda que a súa pegada de carbono é modesta comparada cos principais culpables do cambio climático, como o sector enerxético ou o de transporte. Aínda así, a minería dos compoñentes é un problema de calado, porque non só contamina a atmosfera, senón que tamén destrúe ecosistemas e xera refugallos de relave que intoxican ríos e chans.
Segundo explican Patrick Byrne, xeógrafo na Universidade de Liverpool John Moores, e Karen Hudson-Edwards, académica de Minería Sustentable na Universidade de Exeter (Reino Unido), a minería de ouro para móbiles é unha das principais causas de deforestación na Amazonía. Ademais, o proceso de extracción xera residuos tóxicos de cianuro e mercurio que contaminan os sistemas fluviais. Este tipo de actividade industrial é un problema global que non só afecta os ecosistemas, senón tamén ás persoas.
No Salgar de Atacama de Chile (e outras rexións andinas de Arxentina e Bolivia), evapóranse cantidades inxentes de auga para obter o litio que dá vida ás nosas baterías electrónicas, en detrimento de os agricultores locais. Alén do charco, a República Democrática do Congo converteuse no maior produtor de coltán, un mineral que contén tántalo para os dispositivos electrónicos e durante anos comercializouse por grupos armados do país para financiar a guerra civil.
Os smartphones xeran máis gases de efecto invernadoiro que os demais dispositivos electrónicos, aínda que a súa pegada de carbono é modesta comparada cos principais culpables do cambio climático, como o sector enerxético ou o de transporte. Aínda así, a minería dos compoñentes é un problema de calado, porque non só contamina a atmosfera, senón que tamén destrúe ecosistemas e xera refugallos de relave que intoxican ríos e chans.
Segundo explican Patrick Byrne, xeógrafo na Universidade de Liverpool John Moores, e Karen Hudson-Edwards, académica de Minería Sustentable na Universidade de Exeter (Reino Unido), a minería de ouro para móbiles é unha das principais causas de deforestación na Amazonía. Ademais, o proceso de extracción xera residuos tóxicos de cianuro e mercurio que contaminan os sistemas fluviais. Este tipo de actividade industrial é un problema global que non só afecta os ecosistemas, senón tamén ás persoas.
No Salgar de Atacama de Chile (e outras rexións andinas de Arxentina e Bolivia), evapóranse cantidades inxentes de auga para obter o litio que dá vida ás nosas baterías electrónicas, en detrimento de os agricultores locais. Alén do charco, a República Democrática do Congo converteuse no maior produtor de coltán, un mineral que contén tántalo para os dispositivos electrónicos e durante anos comercializouse por grupos armados do país para financiar a guerra civil.
As minas de coltán, un mineral indispensable na industria tecnolóxica, financiaron conflitos armados no Congo e Rwanda / MONUSCO/Sylvain Liechti
Dado o incrible custo social e ambiental de crear un teléfono, sería lóxico tentar espremer ao máximo a vida útil destes dispositivos. Pero a maioría dos móbiles non son duradeiros nin reparables. O sitio web iFixit, xestionado por consumidores que defenden o dereito a reparar, critica aos fabricantes de smartphones por utilizar prácticas que impiden arranxar os seus dispositivos, como fixar as pantallas táctiles e as baterías con pegamento ou non utilizar compoñentes universais.
Participan tamén no malgaste as compañías telefónicas, que animan aos seus clientes a cambiar de móbil con cada novo contrato. En Holanda, o fabricante Fairphone tenta evitar leste malgasto cun modelo de teléfono modular que se arranxa facilmente (o único cualificado cun dez en “reparabilidad” por iFixit). “O teléfono medio ten unha vida útil de dous anos; nós apuntamos a que cada Fairphone dure un cinco anos”, explica Fabian Hühne, portavoz da empresa. Con todo, un estudo recente suxire que a reparabilidad non sempre é o factor limitante no ciclo vital dos teléfonos.
“Sei que a xente métese moito cos fabricantes de móbiles pola obsolescencia programada dos seus produtos, pero en moitos casos os móbiles descártanse cando aínda funcionan”, explica a investigadora Tamar Makov, da Universidade de Yale. A mercadotecnia unida á innovación tecnolóxica (querer estar á última) xogan un papel fundamental, e un estudo de Makov tamén revelou que a marca é un factor influente. Analizando as vendas de teléfonos Samsung e de iPhones de segunda man, ela e os seus compañeiros descubriron que os dispositivos de Apple tiñan unha vida media case un ano maior, atribuíble ao “factor psicolóxico” de posuír unha marca prestixiosa.
Participan tamén no malgaste as compañías telefónicas, que animan aos seus clientes a cambiar de móbil con cada novo contrato. En Holanda, o fabricante Fairphone tenta evitar leste malgasto cun modelo de teléfono modular que se arranxa facilmente (o único cualificado cun dez en “reparabilidad” por iFixit). “O teléfono medio ten unha vida útil de dous anos; nós apuntamos a que cada Fairphone dure un cinco anos”, explica Fabian Hühne, portavoz da empresa. Con todo, un estudo recente suxire que a reparabilidad non sempre é o factor limitante no ciclo vital dos teléfonos.
“Sei que a xente métese moito cos fabricantes de móbiles pola obsolescencia programada dos seus produtos, pero en moitos casos os móbiles descártanse cando aínda funcionan”, explica a investigadora Tamar Makov, da Universidade de Yale. A mercadotecnia unida á innovación tecnolóxica (querer estar á última) xogan un papel fundamental, e un estudo de Makov tamén revelou que a marca é un factor influente. Analizando as vendas de teléfonos Samsung e de iPhones de segunda man, ela e os seus compañeiros descubriron que os dispositivos de Apple tiñan unha vida media case un ano maior, atribuíble ao “factor psicolóxico” de posuír unha marca prestixiosa.
A maior parte da contaminación que produce cada móvil é durante a súa fabricación / freestocks
0 comentarios