O MELLOR MAPA DA NOSA GALAXIA ATA A DATA

 

O movemento estelar de Gaia para os próximos 400 mil años / ESA/Gaia/DPAC;CC  BY-SA 3.0 IGO.

A última publicación de datos do catálogo Gaia inclúe información nova e mellorada de case 2.000 millóns de estrelas da Vía Láctea e "descubrimentos sorprendentes", como a observación de terremotos estelares e de astros descoñecidos.

A terceira entrega deste mapa contén, ademais, o maior conxunto de datos recollidos ata a data de estrelas binarias, de miles de obxectos do sistema solar (como asteroides e lúas de planetas) e millóns de galaxias e cuásares situados fóra da nosa galaxia.

Gaia é unha misión da Axencia Espacial Europea (ESA) lanzada en 2013 co obxectivo de crear o mapa multidimensional máis preciso e completo da Vía Láctea, o que axudará aos astrónomos reconstruír a evolución pasada e futura da nosa galaxia durante miles de millóns de anos.

O director xeral da ESA, Josef Aschbacher, sinalou en rolda de prensa que "é un día emocionante" que esperaban "desde hai moito tempo" porque este catálogo "abrirá as portas a unha nova ciencia na Vía Láctea".

O Catálogo Gaia de estrelas próximas contén 331.312 obxectos, que se estima que son o 92% das estrelas dentro dos 100 parsecs (326 anos luz) do Sol. O censo anterior da veciñanza solar, chamado Catálogo Gliese de estrelas próximas, levou a cabo en 1957.

O catálogo inclúe nova información que inclúe composicións químicas, temperaturas estelares, cores, masas, idades e a velocidade á que as estrelas se achegan ou se afastan de nós.

Un dos descubrimentos máis sorprendentes que xorden dos novos datos é que Gaia é capaz de detectar terremotos de estrelas (pequenos movementos na superficie dunha estrela) que cambian as formas das estrelas, algo para o que o observatorio non se construíu orixinalmente.

"Os terremotos estelares ensínannos moito sobre as estrelas, especialmente sobre o seu funcionamento interno. Gaia está a abrir unha mina de ouro para a ’asterosismoloxía’ de estrelas masivas", afirma Conny Aerts de KU Leuven en Bélxica, quen é membro colaborador de Gaia.

De que están feitas as estrelas pode falarnos sobre o seu lugar de nacemento e a súa viaxe posterior, e por tanto sobre a historia da Vía Láctea. Coa publicación de datos de hoxe, Gaia revela o mapa químico máis grande da galaxia axustado a movementos 3D, desde a nosa veciñanza solar ata as galaxias máis pequenas que rodean a nosa.

Algunhas estrelas conteñen máis "metais pesados" que outras. Durante o Big Bang só formáronse elementos lixeiros (hidróxeno e helio). Todos os demais elementos máis pesados, chamados metais polos astrónomos, constrúense dentro das estrelas. Cando as estrelas morren, liberan estes metais no gas e o po entre as estrelas chamado medio interestelar, a partir do cal se forman novas estrelas. A formación e morte de estrelas activas conducirá a unha contorna máis rica en metais. Por tanto, a composición química dunha estrela é un pouco como o seu ADN, o que nos brinda información crucial sobre a súa orixe.

Con Gaia, vemos que algunhas estrelas da nosa galaxia están feitas de material primordial, mentres que outras, como o noso Sol, están feitas de materia enriquecida por xeracións anteriores de estrelas. As estrelas que están máis preto do centro e o plano da nosa galaxia son máis ricas en metais que as estrelas a distancias maiores. Gaia tamén identificou estrelas que orixinalmente proviñan de galaxias diferentes á nosa, en función da súa composición química.

FONTE: elmundo.es