ZTF: O COMETA VERDE E CON ANTICOLA

Aspecto do cometa o 16 de xaneiro na foto dun afeccionado / EDU INAF/Wikimedia Commons

A última vez que foi visible desde a Terra, hai 50.000 anos, os neandertais aínda vivían en Europa. Loce un verde vistoso e conta cunha anticola. E ademais, case se pode gozar a primeira ollada. Todas esas características fan do chamado “cometa verde” (houbo outros) un acontecemento curioso que vai un pouco máis aló do mundo dos afeccionados á astronomía. “É un hype [excesivo bombo] porque agora todo o é, pero o certo é que mola”, recoñece Javier Armentia, astrofísico e director do Planetario de Pamplona. “Non todos os cometas presentan esa “anticola”, ou máis ben, normalmente non chega a ser observable ese fenómeno de que o material que se vai do cometa quede iluminado; doutra banda, a cor verde, non sendo tampouco inusitado, é rechamante”, resume o especialista. O cometa foi descuberto en marzo de 2022, fai menos dun ano, pola Instalación Transitoria Zwicky (ZTF), de onde se deriva o seu verdadeiro nome científico: C/2022 E3 (ZTF).

Por que é verde? Non é a primeira vez que un cometa verde é visible desde a Terra, como este que recolleu a NASA en 2009. A cor verde prodúcese unicamente na envoltura da súa cabeza (chamada coma), como un aura turquesa, provocada pola reacción da luz ultravioleta e un gas carbónico que emana este obxecto espacial, como se describiu neste estudo de 2021 que trataba de explicar o fenómeno.

Que é iso da anticola? Aínda que tampouco é o primeiro en lucila, tamén ten a peculiaridade de contar unha anticola. Por exemplo, o famoso Ale-Bopp lucía a súa ao seu paso en 1997. As colas xemelgas dun cometa a miúdo son claramente visibles, grazas a que o ronsel de po reflicte a luz do Sol e o gas dentro da outra cola se ioniza, dándolle un brillo tenue. Pero a terceira, a anticola, aparece na dirección oposta ao esperable: unha ilusión óptica que se ve cando a Terra cruza o plano orbital dun cometa. “Nese momento, o bordo da cola de po en forma de abanico do cometa parece unha punta que apunta cara ao sol”, explica SpaceWeather.

Pódese gozar a primeira ollada? Máis ou menos. Paseando polo centro dunha cidade e mirando ao ceo nocturno, sen máis, é improbable que se vexa. O ideal é, como sempre, afastarse da contaminación lumínica en zonas rurais. “É pequeniño, e aínda que a xente está a tentar convencer de que se ve, sen binoculares ou telescopio non hai maneira. Ademais, a Lúa está crecente e nestes próximos días haberá máis luz no ceo e menos contraste”, advirte Armentia.

Traxectoria do cometa entre as constelacións / NASA

“Pasou preto da estrela Polar o 30 de xaneiro e pasará preto da brillante Capella o 6 de febreiro, movéndose cunha velocidade angular moi rápida durante os días de maior proximidade á Terra”, sinala o astrofísico Josep Maria Trigo en The Conversation.

A NASA lembra que “debería ser visible cun telescopio e probablemente con binoculares” os observadores no hemisferio norte atoparán o cometa no ceo máis temperán, antes do amencer, mentres se move rapidamente cara ao noroeste. E farase visible no hemisferio sur a principios de febreiro. Esta semana será a ideal para observalo. “Non se espera que este cometa sexa o espectáculo que o cometa NEOWISE foi en 2020, pero segue sendo unha oportunidade incrible para establecer unha conexión persoal cun visitante xeado do afastado sistema solar exterior”, sinala a NASA.

Canto se achega? Hoxe, 1 de febreiro será cando máis se achegue á Terra. O cometa alcanzou o seu perihelio o 12 de xaneiro, a unha distancia de 166 millóns de quilómetros e o máximo achegamento ao noso planeta, hoxe, estará a unha distancia de só 42 millóns de quilómetros.

FONTE: J. S./elpaís.com/ciencia