SABÍAS QUE... POR QUE CAMIÑAMOS EN CÍRCULOS CANDO NOS PERDEMOS?

Cando trazamos unha ruta para desprazarnos por unha habitación ou un espazo aberto integramos información procedente do sistema visual, do sistema vestibular (sentido do equilibrio) e dos sensores de movemento situados na musculatura e nas articulacións.

Poderiamos pensar que a natureza dotounos dun sistema de orientación totalmente engraxado, con todo, non é así. Un cliché que foi levado en múltiples ocasións á gran pantalla é o dun grupo de excursionistas que se perden no bosque e, desorientados, camiñan en círculos sen poder orientarse.

Hai algún tempo investigadores do Instituto Max Planck de Bioloxía Cibernética, en Alemaña, demostraron que, se estivésemos nunha habitación ás escuras, sen ningún punto de referencia e comezásemos a camiñar, por moito que o tentásemos non poderiamos facelo en liña recta, sempre terminariamos describindo círculos.

A explicación non é sinxela e baralláronse múltiples teorías, desde que se un hemisferio cerebral predomina sobre o outro ata que temos unha perna un pouco máis longa que a outra.

A partir desta última hipótese algúns estudosos esgrimen as súas disquisicións: dado que as pernas non son de igual lonxitude o noso cerebro recibe sinais distintos e tenta corrixir continuamente a traxectoria enviando mensaxes ao sistema locomotor, que non fai máis que afastarse da liña recta.

Os detractores desta teoría sinalan que os zurdos e os destros tenden a describir círculos de forma indistinta a dereita e esquerda, e que mesmo cando se coloca un tacón tan só nun dos zapatos, para provocar que unha perna sexa máis alta que a outra, non se modifica a dirección final na que se camiña.

Foi entón cando os científicos decidiron dar un paso máis e realizar un experimento similar á luz do día e en escenarios diferentes. Así, levaron a un grupo de voluntarios a zonas boscosas, nun día nubrado, observando que non deixaban de describir itinerarios circulares. O mesmo sucedeu cando o experimento levou a cabo no deserto do Sahara, no sur de Tunes.

En ambas as circunstancias os participantes eran capaces de manter a súa ruta en liña recta mentres a Lúa ou o Sol fosen visibles, pero cando se ocultaban comezaban a describir círculos, sen ser conscientes diso. En definitiva, non podemos camiñar en liña recta se nos falta un punto de referencia.

Este feito é fácil de constatar no noso medio, simplemente basta con vendar os ollos dunha persoa para comprobar que, tras anular o sentido da vista, camiñamos describindo círculos, ás veces extremadamente pequenos, inferiores a 20 metros.

Un grupo de investigadores franceses, capitaneados por Emma Bestaven, da Universidade de Bordeus, presentou unha hipótese diferente e sostén que quen camiña en círculos teñen pequenas irregularidades no oído interno, concretamente no sistema vestibular. Isto explicaría unha maior facilidade para desorientarse cando os puntos de referencia visual desaparecen.

Para Vestaben camiñamos en círculos porque aos poucos imos perdendo un pouco de equilibrio en cada paso, un feito que podería minimizarse se aumentásemos a velocidade da marcha.

Así que xa sabes, ten en conta todos estes experimentos a próxima vez que saias a pasear por un bosque, especialmente se é un día de moita néboa.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia