SATURNO INFRAVERMELLO, RETRARADO POLO JAMES WEBB

Imaxe infravermella de Saturno captada polo WebbNASA/ESA/CSA/JWST/Tiscareno et al.

O telescopio espacial James Webb captou unha imaxe de Saturno no infravermello que nos mostra unha faceta descoñecida e sorprendente do xigante dos aneis.Entre as moitas tarefas que lle foron encomendadas ao telescopio Webb, atópanse as observacións dos planetas do noso sistema solar. Ao traballar no infravermello, este telescopio ofreceunos xa imaxes insólitas, por exemplo, de Xúpiter coas súas auroras e de Urano cos seus aneis. Agora é a quenda de Saturno.A imaxe que se fixo pública recentemente foi tomada nun filtro infravermello monocromático centrado a 3,23 micras de lonxitude de onda, característica do metano. O disco do planeta aparece bastante escuro, o que indica un alto contido en metano na alta atmosfera, composto que absorbe esta lonxitude de onda da luz que o planeta está a recibir do Sol. O hemisferio norte do planeta aparece algo máis brillante que o hemisferio sur debido ás diferenzas estacionais que cabería esperar: é verán no norte, mentres que o hemisferio sur atópase ao final do inverno. Con todo, obsérvase unha profunda escuridade no polo norte que non se sabe a que é debida.Tamén se observa un claro abrillantamiento cara ao limbo, o que suxire que, a moi grandes altitudes, o metano non só absorbe luz, senón que emite algo de radiación, moi posiblemente debido a un fenómeno de fluorescencia (luz reemitida tras unha absorción).O que esta imaxe infravermella non mostra son as características bandas horizontais que son visibles que nos resultan familiares nas fotografías tomadas no dominio óptico. Tales franxas seguen as liñas de latitude constante do planeta e son debidas ás zonas nubradas en capas profundas da atmosfera.Na imaxe infravermella, os aneis xeados de Saturno aparecen ben brillantes, confirmando que non posúen metano na súa composición. O forte contraste entre os aneis e o disco escuro é o que dá un aspecto inusual á imaxe tomada polo Webb. Saturno posúe dez aneis coñecidos, e nesta imaxe é posible observar finos detalles nos tres principais do sistema (A, B e C). Estes tres aneis suman unha anchura de 275.000 quilómetros (equivalente a tres cuartas partes da distancia Terra-Lúa), o anel F é moito máis fino e máis pálido, pero tamén pode observarse con moita claridade na nova imaxe. 

Aneis de Saturno no infravermello / NASA/ESA/CSA/JWST/Tiscareno et al.

Os aneis están formados por enxames de rochas e anacos de xeo, estes fragmentos teñen tamaños moi dispares: desde un gran de area a unha montaña terrestre. Unha das características máis sorprendentes dos aneis é que son extremadamente delgados: o seu espesor vertical apenas alcanza un quilómetro. É dicir, se consideramos a relación do seu espesor coa súa anchura, en proporción os aneis resultan ser moito máis delgados que unha coitela de afeitar.

A división de Cassini, que separa os aneis A e B ten unha anchura duns 4.800 quilómetros, mentres que o ancho da división de Encke, un oco anular dentro do anel A, tan só mide 325 quilómetros.

Tres das lúas de Saturno (Dione, Encélado e Tetis) tamén son claramente visibles na parte esquerda da nova imaxe infravermella. Con todo, estas non son as lúas maiores do planeta xigante, as máis grandes (Titán, Rea e Jápeto) non son observables nesta instantánea. Lembremos que xa se coñecen 83 lúas en Saturno.

O mesmo telescopio Webb foi utilizado recentemente para observar unha das máis interesantes destas lúas: Encélado, de cuxo polo sur emerxen uns inmensos géyseres de vapor de auga. Os resultados foron publicados en Nature e o artigo pode consultarse premenodo AQUÍ. Os penachos alcanzan unha altura duns 10.000 quilómetros sobre a superficie de Encélado, é dicir, unhas vinte veces maior que o diámetro da lúa. Parte do material destes penachos alimenta ao anel E de Saturno.

 

Penacho de vapor en Encélado / NASA/ESA/CSA/JWST/G. Viillanueva

NASA anuncia que o Webb xa tomou imaxes máis profundas de todo o sistema de Saturno, incluíndo as súas lúas e aneis. En tales imaxes deberán aparecer detalles dos aneis máis débiles e de satélites menores. Así que as imaxes que aquí mostramos tan só supoñen un pequeno aperitivo do que está por vir.

FONTE: Rafael Bachiller/elmundo.es/ciencia