SABÍAS QUE... POR QUE OS LADRILLOS SON VERMELLOS E TEÑEN BURACOS

A primeira vez que se utilizaron os ladrillos foi no Neolítico no Levante Mediterráneo alá polo 9.500 a. de C. Aqueles innovadores albaneis fixérono por necesidade, xa que nesa zona xeográfica apenas existía madeira ou pedra.

Nos seus inicios os ladrillos fabricábanse extraendo barro do chan para despois mesturalo con auga, amasarlo e darlle unha forma máis ou menos rectangular, antes de deixalos secar ao sol.

As fiadas de ladrillo máis antigas das que se ten noticia foron atopadas en Xericó (Palestina), nas proximidades do río Xordán e ao leste de Xerusalén. Nas ruínas desta cidade acháronse os restos de dous tipos de ladrillos diferentes. Un deles ten un tamaño similar ao pan de molde e data dun período comprendido entre o 8300 e 7.600 a. de C; o outro tipo é máis fino e foi bautizado como ladrillo de cana.

Non deixa de ser curioso que se atoparon precisamente alí, en Xericó, o lugar onde os israelitas derrubaron os seus muros, de forma milagrosa, co son das trompetas.

Aqueles primeiros ladrillos, de barro e adobe, foron substituídos seis mil anos máis tarde polo ladrillo cocido. A razón non foi outra que a eficiencia, xa que resultaba menos custoso modelar un ladrillo que tallar unha pedra e, ademais, coa cocción conseguíase unha resistencia similar. Os primeiros ladrillos cocidos apareceron en Mesopotamia e usáronse tanto como elementos decorativos como para cubrir muros de adobe.

Nestes momentos na fabricación de ladrillo a materia utilizada é, fundamentalmente, a arxila, a cal está composta por materias alcalinas (óxidos de calcio e magnesio), sílice, alúmina e cantidades variables de óxidos de ferro. A amálgama destas partículas é capaz de absorber higroscópicamente ata un 70% do seu peso en auga.

É precisamente o compoñente ferruxinoso o que outorga a característica cor avermellada, cando na composición hai un elevado contido de cal a cor resultante tórnase a branco.

Unha vez que a arxila foi o suficiente hidratada pode ser moldeada, ao cal segue un proceso de endurecemento por secado ou cocción, que lle outorga unha notable solidez. A cocción, polo xeral, realízase a temperaturas que oscilan entre os 900 e os 1.000 graos centígrados.

Na construción utilízanse ladrillos paralelepipédicos de cerámica cocida con perforacións na cara de maior superficie, denominada táboa. Cando o volume dos ocos atópase entre o 25-45% dise que o ladrillo é perforado, mentres que se o volume é inferior ao 25% considérase que o ladrillo é macizo.

Os ocos dos ladrillos permiten reducir o peso final da estrutura, á vez que lle outorga máis capacidade de illamento térmico e acústico. Así mesmo, os buracos permiten que haxa unha mellor adhesión ao morteiro, asegurando unha adecuada resistencia mecánica e estanqueidad.

Na cachotería de ladrillo utilízase morteiro de cemento, que se fabrica mesturando certa proporción de area e cemento con auga, unha mestura que axuda a «pegar» as pezas correctamente.

Se ao asentar os ladrillos dun muro están secos, absorben certa cantidade de humidade da mestura, o cal modifica a súa composición final, para evitalo os albaneis humedecen previamente os ladrillos.

Hai uns anos a enxeñeira kenyana Nzambi Matee fundou unha fábrica de ladrillos en Nairobi, onde a data de hoxe prodúcense diariamente 1.500 ladrillos. A cifra, certamente, non é moi elevada pero si encerra unha singularidade: os ladrillos están fabricados con plástico reciclado e teñen diferentes formas e cores.

Ao parecer os ladrillos de plástico son entre tres e catro veces máis resistentes que os de cerámica, á vez que son máis económicos. Quizais, só quizais, se James Orchard Halliwell levantásese da súa tumba e se puxera a reescribir o conto de «Os tres porquiños» o material elixido para construír unha das casas sería o plástico, iso si, plástico reciclado.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia     Imaxe: todorehabilitacion.com