A LÚA ENVELLECE 4O MILLÓNS DE ANOS

Harrison Schmitt cuberto de po durante un paseo lunar en 1972 /NASA e
cristais no po lunar, vistos ao microscopio / Jennika Greer

Desde que os últimos astronautas do programa Apolo foron á Lúa en 1972, ningún humano volveu a pisala, pero as mostras que trouxeron do noso satélite seguen sendo estudadas e ofrecendo novos datos, como os que revelou un equipo de científicos onte luns.

Unha nova análise do po que recolleron os astronautas Eugene Cernan e Harrison Schmitt durante a última misión que explorou a Lúa, a Apolo 17, envelleceu ao noso satélite en 40 millóns de anos. Tal e como explican os autores nun estudo publicado na revista Geochemical Perspectives Letters, a súa idade sería de polo menos 4.460 millóns de anos.

Para os astrofísicos, determinar cando se formou o noso satélite é un dos aspectos máis interesantes do estudo do noso sistema solar. A teoría máis aceptada é que cando a Terra estaba a formarse, un gran obxecto do tamaño de Marte chocou co noso planeta. O fragmento máis grande que se desprendeu durante aquela violenta colisión deu lugar a nosa Lúa.

"É importante saber cando se formou a Lúa porque é un socio importante no noso sistema planetario: estabiliza o eixo de rotación da Terra, e é a razón pola que o día ten 24 horas e pola que temos mareas", explicou Philipp Heck, conservador de meteoritos e estudos polares do Museo Field de Chicago e autor principal deste estudo.

O po recollido polos astronautas da misión Apolo 17 contén cristais minúsculos que se formaron hai miles de millóns de anos, e segundo os científicos, estes cristais revelan cando se debeu formar a Lúa. Isto é así porque cando ese obxecto do tamaño de Marte chocou violentamente contra a Terra e formou a Lúa, a enorme enerxía liberada durante o choque fundiu a rocha que terminou formando a superficie da Lúa. "Cando a superficie fúndese, os cristais de circón non poden formarse nin sobrevivir. Por tanto, os cristais que hai actualmente superficie da Lúa deben formarse despois de que ese océano de magma lunar arrefriásese. Pola contra, derretiríanse e as súas firmas químicas borráronse", argumenta Philipp Heck.

Dado que os cristais deberon formarse despois de que o océano de magma arrefriásese, determinar a idade dos cristais de circón revelaría a idade mínima posible da Lúa. Un estudo anterior do coautor Bidong Zhang suxeriu esta idade, pero este o estudo publicado onte supón a primeira vez que se usa un método analítico chamado tomografía con sonda atómica que "determina" a idade deste cristal lunar máis antigo coñecido.

Utilizando instrumentos da Universidade Northwestern, os científicos analizaron cantos átomos dentro dos cristais de circón sufriran desintegración radioactiva. Cando un átomo (formado por protóns e neutróns) sofre un proceso de desintegración, perde algúns destes protóns e neutróns e transfórmase noutros elementos. Por exemplo, o uranio descomponse en chumbo. Os científicos poden pescudar canto tempo tarda en producirse este proceso, e determinando a proporción de diferentes átomos de uranio e chumbo (chamados isótopos) presentes nunha mostra, poden pescudar cantos anos ten.

A datación radiométrica que utilizaron para establecer a idade mínima que ten a Lúa funciona un pouco como un reloxo de area, segundo compara Heck: "Nun reloxo de area, a area flúe dun bulbo de vidro a outro, e o paso do tempo indícase pola acumulación de area no bulbo inferior. A datación radiométrica funciona de maneira similar contando o número de átomos pais e o número de átomos fillos nos que se transformaron. Entón pódese calcular o paso do tempo porque se coñece a taxa de transformación". A proporción de isótopos de chumbo que atoparon os investigadores indicou que a mostra tiña aproximadamente 4.460 millóns de anos, o que significa que, por tanto, a Lúa ten que ter polo menos esa idade.

Entre 1969 e 1972, as seis misións tripuladas Apolo trouxeron á Terra un total de 382 quilogramos de rochas, mostras de núcleos, seixos, area e po da superficie lunar. Foron 2.200 mostras recollidas en seise emprazamentos diferentes do noso satélite. Ademais, tres naves espaciais robóticas soviéticas foron capaces de recoller na Lúa e traer á Terra uns 300 gramos de mostras recollidas noutros lugares do noso satélite. Os chineses tamén conseguiron en 2020 traer mostras da Lúa á Terra coa súa nave robótica Chang’e-5.

A maioría das mostras lunares traídas durante o programa Apolo consérvase no Centro Espacial Johnson da NASA en Houston, e parte delas distribuíronse por distintos e países e centros de investigación.

FONTE: Teresa Guerrero/elmundo.es