SABÍAS QUE... POR QUE AS CASCUDAS MORREN COAS PATAS CARA ARRIBA?

As cascudas pertencen á gran familia dos Blattidae, na que existen 4.600 especies distribuídas en sete familias. A pesar da súa mala reputación, teñen un importante papel nos ecosistemas, ao ser importantes descomponedores.

Son seres invertebrados de hábitos nocturnos que prefiren moverse cando hai pouca iluminación, a pesar de que non ven practicamente nada. A verdade é que isto non é ningún hándicap para elas, xa que grazas ás súas antenas son capaces de guiarse e detectar calquera vibración ou cambio térmico que se produza na súa contorna.

Isto permítelles adaptarse con enorme facilidade a ambientes hostís, o cal permitiu que poidan sobrevivir no noso planeta desde uns 350 millóns de anos. Outra das razóns desta prolongada supervivencia é a súa enorme capacidade para responder diante dun estímulo: fano entre os 12 e os 50 mseg, mentres que os humanos necesitamos uns 200 mseg.

Un dos mitos máis populares que viran ao redor destes animais é que serían capaces de resistir diante dunha catástrofe nuclear, xa que a radioactividade non é capaz de acabar con elas.

Con todo, isto non é certo. Un experimento realizado por Cazadores de mitos, de Discovery Channel, demostrou que o 10% das cascudas alemás son capaces de sobrevivir cando se someten a unha radiación de 100 Gy, con todo, todos os especímenes morren unha vez alcanzados os 1.000 Gy.

Isto significa que estes animais puideron sobrevivir a unha distancia de 300 m da explosión de Hiroshima, pero que ningún foi capaz de resistir nas proximidades do accidente da central de Chernóbil, onde se liberou unhas catrocentas veces máis material radioactivo.

Outra das súas moitas idiosincrasias é a variación da súa cor. Cando nacen (ninfas) teñen unha coloración esbrancuxada, a cal se perde ao longo do seguintes oito horas seguintes, nas que van adquirindo a tonalidade café característica.

A natureza dotounas, ademais, dunha resistencia sobrenatural e é que a súa exoesqueleto de quitina permítelles aguantar ata novecentas veces o seu propio peso corporal.

En canto á transmisión de enfermidades, a diferenza do que sucede con mosquitos e garrapatas, que causan enfermidades nos seres humanos directamente a través das súas picaduras, as cascudas unicamente cáusanas de forma indirecta, xa que poden portar decenas de bacterias. Desta forma, poden propiciar a aparición de brotes de salmonelosis, febre tifoidea ou cólera.

Non é certo que as cascudas teñan tres cerebros, pero si que teñen un sistema nervioso enormemente complexo. O seu cerebro atópase dividido en tres partes: un cerebro (protocerebro) que conecta cos ollos e as estruturas fotorreceptoras; un segundo cerebro (deuterocerebro) que enlaza coas antenas sensoriais e motoras, e o terceiro (tritiocerebro), axustado cun ganglio e que ten unha función gustativa e olfativa.

O cerebro destes animais dirixe as súas actividades pero, ademais, cada un dos segmentos nos que está dividido o seu corpo conta con ganglios, os cales en ausencia da cabeza poden continuar realizando o seu labor.

Se a isto engadimos que o cerebro destes animais non controla a respiración (as cascudas non teñen pulmóns e respiran a través de traqueas ou espirais que se atopan repartidas por cada un dos segmentos) explica que poidan vivir sen cabeza mesmo durante varias semanas.

Os seres humanos combatemos a estes blatodeos a través de insecticidas que actúan danando o seu sistema nervioso, provocando que as patas se contraian de forma asincrónica. Isto fai que perdan o equilibrio e que, por efecto do seu peso corporal, queden boca arriba no momento da morte. Con todo, se a unha cascuda dámoslle a volta, sen danarlle o seu sistema nervioso, sería capaz de recuperar a postura normal e fuxir ata un recuncho seguro en moi poucos segundos.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia   Imaxe: mundodeportivo.com