SABÍAS QUE... TEÑEN OLFACTO AS AVES?

Imaxina por un momento que es un pequeno paxaro. O teu mundo está cheo de cores vibrantes, sons melodiosos e unha infinidade de sensacións que che permiten interactuar coa túa contorna. Pero, que pasa co teu nariz?

Durante moito tempo creuse que o olfacto das aves era un sentido pouco desenvolvido, practicamente residual. Con todo, a ciencia revelounos unha realidade moi diferente e sorprendente: os emplumados teñen un olfacto moito máis sofisticado do que pensabamos.

Os bulbos olfactivos das aves, as rexións cerebrais encargadas do procesamento dos cheiros, son relativamente pequenos en comparación cos dos mamíferos. Isto levou aos científicos para deducir que o olfacto non debía ser un sentido moi importante para aqueles animais.

Con todo, esta visión simplista comezou a cambiar a medida que se realizaban novas investigacións. Os estudos demostraron que, aínda que os bulbos olfacativos das aves son máis pequenos, están enormemente especializados e adaptados ás necesidades de cada especie. Ademais, descubríronse receptores olfactivos na cavidade nasal de moitas aves, o que confirmaba a presenza dun sentido do olfacto funcional.

O olfacto das aves permítelles realizar unha ampla gama de actividades esenciais para a súa supervivencia, entre as que se atopan a procura de alimento, a selección de parella, a navegación ou a comunicación entre os membros dunha mesma especie.

Observouse que moitas aves utilizan o olfacto para localizar froitos maduros, sementes, insectos e preas. Por exemplo, os voitres son capaces de detectar cadáveres a quilómetros de distancia grazas ao seu agudo sentido do olfacto.

O cheiro xoga, tamén, un papel importante no recoñecemento da parella e na selección de individuos xeneticamente compatibles. Algunhas aves, como os albatros, son capaces de identificar á súa parella polo seu cheiro mesmo despois de longos períodos de separación.

Algunhas especies de aves mariñas utilizan o olfacto para orientarse durante as súas longas migracións, crese que grazas a el son capaces de detectar cheiros característicos das zonas de alimentación e reprodución.

Ademais, o cheiro pode servir como unha forma de comunicación entre os membros dunha mesma especie. Púidose comprobar que algunhas aves marcan o seu territorio con substancias olorosas para advertir a outros individuos da súa presenza.

Existen numerosos exemplos que demostran a importancia do olfacto na vida das aves. Por exemplo, os kiwis, unhas aves non voadoras endémicas de Nova Zelandia, teñen un olfacto tan desenvolvido que utilizan o seu pico longo e flexible para explorar o chan en busca de alimento. Algúns científicos puideron comprobar que son capaces de detectar miñocas e outros invertebrados a varios centímetros de profundidade.

As pardelas utilizan o olfacto para atopar grandes bancos de peixes e luras durante as súas longas migracións; tanto os tucanos como os guacamaios empregan o olfacto para localizar froitos maduros na selva. E é que grazas aos seus grandes picos poden acceder a froitas que están ocultas entre as ramas.

Irene Saavedra e Luisa Amo, investigadoras do Museo Nacional de Ciencias Naturais (MNCN), demostraron mediante un estudo publicado en PlosOne, que as aves detectan as feromonas que emiten as súas presas a través do olfacto, sentido do que se pensaba que carecían ou que apenas utilizaban, ata o de agora.

Estes son tan só algúns exemplos da importancia do olfacto das aves. A próxima vez que vexas un paxaro lembra que detrás desa mirada curiosa e deses cantos harmónicos escóndese un mundo de sensacións e emocións que van moito máis alá do que podemos imaxinar.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia      Imaxe: animalshealth.es