SABÍAS QUE... É TAN PERIGOSO O DRAGÓN AZUL?

Mide só entre tres e catro centímetros pero pechou praias, causado temor aos bañistas e desbancou ás mismísimas medusas no que a alarmas a pé de beira respecta. O dragón azul, unha diminuta e preciosa babosa que non se adoita prodigar no Mediterráneo, gañouse un primeiro posto no podio como non grato protagonista do verán. Dunha vistosa cor azul, velo nadar facendo piruetas sobre a auga é ter ansias súbitas de tocalo pero alto aí! Se o dragón azul conseguiu que soen todos os sinais é porque é altamente urticante.

O dragón azul, Glaucus atlanticus, é un nudibranquio peláxico. Isto significa que, igual que todas as especies peláxicas, sexan animais ou vexetais, vive en augas abertas medias e superficiais e evita o fondo mariño e a costa; con todo, é posible que o dragón azul, arrastrado por correntes e polo aumento de temperatura da auga, apareza de cando en vez a poucos metros da praia, como sucedeu agora.

En xeral habita augas tépedas e tropicais, é fiel aos océanos Atlántico e Índico e surfeiro habitual en Sudáfrica e Mozambique; ata 2021, facía 300 anos! que non se documentaba no Mediterráneo. Unha vez máis, o culpable máis sinalado é o consabido e documentado cambio climático que se manifesta co aumento de temperatura da auga mariña e unha meteoroloxía cambiante que inclúe correntes que permiten arrastralo ata augas que, en teoría, deberían ser máis frías.

Na súa parte dorsal presenta unha cor azul prata mentres que o seu ventre é azul pálido. Frota e nada sobre as súas costas grazas á inxestión de aire que en forma de burbulla pode manter no seu estómago e desprazarse así boca arriba sobre a superficie. Móvese con graza e acrobacias como unha nadadora de sincronizada. Ten seis apéndices ao longo do tronco chamados ceratas que á súa vez posúen varias terminacións e os seus tons azuis, en todas as partes do seu corpo, están adornados por vetas un pouco máis escuras que percorren o seu tronco. Este despregamento cromático engamado está firmemente relacionado coa súa subsistencia como especie: o seu deber, como todas elas, é camuflarse para defenderse dos seus depredadores e buscar alimento.

No sustento que necesita reside a razón da súa tóxica picadura. Glaucus atlanticus aliméntase de diversos hidrozoos pero o seu prato favorito é unha medusa, a carabela portuguesa, Physallia physales, que é altísimamente urticante. Consome exemplares desta especie enteritas e mentres o fai, almacena e selecciona as toxinas, chamadas cnidocitos, para o seu propio uso. Deposítaas nas ceratas, esas terminacións visibles que concentran a toxicidade, por iso é polo que estas acaben sendo a zona máis urticante. Importante saber que as ceratas actívanse por presión, e non por rozamento ou por un contacto accicental, por tanto, hai que manosearlas dalgún modo para que piquen. Folga dicir que os humanos e o noso sangue non somos alimento para o dragón azul así que, igual que sucede coas medusas, nunca van cheirar a nosa pel a distancia, nin nos perseguirán, nin lles chamamos a atención, nin irán a por nós: son os encontros accidentais (estamos no seu medio) os que nos afectan.

A picadura do dragón azul é dolorosa. Más urticante que a que nos pode producir calquera das especies de medusas habituais que atopamos no Mediterráneo, aínda que parecida á das carabelas portuguesas, que igual que os dragóns azuis tamén apareceron puntualmente preto das costas mediterráneas e en Xibraltar. Nalgúns casos extremos, en persoas máis sensibles ou con determinadas alerxias, pode provocar mareos, vómitos, malestar e dor de cabeza. Se recibimos unha picadura, recoméndase que, tal como fariamos coa dunha medusa, lavémonos a zona afectada con auga salgada de mar e apliquemos algún pano frío, pero non xeo e nunca vinagre ou alcohol. Aínda que non debería ir a máis, recoméndase sempre que no caso de que a picadura empeore, visitemos con urxencia un servizo médico.

FONTE: Mónica Artigas/nationalgeographic.com.es