SABÍAS QUE... COMO SABER QUE A COR NEGRA É A MÁIS NEGRA ATOPADA NUNCA?

A diferenza entre os tons acromáticos, como o negro, radica na cantidade de luz que son capaces de emitir / Ayman Uwaida (Getty Images/Foap)

Cando falamos de cores pensamos na descomposición da luz branca ao atravesar un prisma ou no arco da vella. E sabemos que non hai negro no arco da vella. Así que partimos de que a definición de cor vai ligada á luz (tanto intensidade ou brillo como lonxitudes de onda ou ton) pero o negro defínese teoricamente como a ausencia de luz. Tendo isto en conta, non debería aplicarse o termo ‘cor’ porque nin ten brillo nin ten ton. Aínda así, aceptamos aplicarlle a categoría de cor precisamente porque non existe un negro perfecto na práctica. En colorimetría clasificamos ao negro, ao branco e todas as combinacións de grises como acromáticos, é dicir, non teñen croma, non teñen cor. A diferenza entre os acromáticos radica na cantidade de luz que son capaces de emitir para que os percibamos. O negro emite en realidade unha ínfima parte da enerxía que un branco ou un gris, pero non emite un 0 absoluto.

Unha vez aceptado que o nomeemos como cor, como medimos a cor negra? Para calquera luz podemos realizar a medida da enerxía que chega aos nosos ollos e que desencadeará a percepción visual da cor. Non importa se se trata dunha luz que provén dunha fonte como unha lámpada ou o sol, ou se se trata da luz reflectida por un obxecto, en ambos os casos somos capaces de identificar a súa cor. Para realizar esta medida da enerxía habemos de dispoñer dun aparello que sexa capaz de contar os fotóns que compoñen esa luz. Estes aparellos son os fotómetros e os radiómetros. A maior cantidade de fotóns, máis enerxía, máis intensidade e por tanto máis brillo (por exemplo, o sol emite unha cantidade de fotóns infinitamente maior que a nosa pantalla de móbil).

Centrémonos no caso de obxectos, que reciben luz desde unha fonte luminosa e, por exemplo, imaxinemos unha pelota verde. Cando a luz do sol chega á pelota, unha parte reflíctese na superficie, outra parte transmítese e outra é absorbida polo material. Se o obxecto é opaco, estas dúas últimas adoitan ser moi pequenas e despreciables fronte á reflectida. Pode darse o caso de que se transmita unha parte importante da luz no caso de materiais traslúcidos, pero obviemos este caso. Se a parte absorbida non é despreciable, producirá un quecemento do material, o que podemos comprobar se deixamos a nosa pelota a pleno sol en agosto.

En canto á luz reflectida, non terá as mesmas características que a luz que chegou á pelota, xa que os fotóns que se reflicten dependen das propiedades do material do que está feito o obxecto. Por unha banda, sabemos que mostra pelota era verde, polo que só reflectirá os fotóns que correspondan a lonxitudes de onda verdes. Ademais, é unha propiedade de cada material a capacidade de reflectir máis ou menos cantidade de luz. Estes fotóns chegarán ao noso sistema visual e provocarán a resposta dos nosos fotorreceptores de cor en función de cantos haxa e de que lonxitudes de onda teñan. Se medimos a luz incidente e a luz reflectida, podemos obter a proporción entre elas. Por exemplo, se inciden 100 fotóns e reflíctense 60 (todos eles verdes), a capacidade de reflectir da pelota é do 60%, percibirémola verde e medianamente brillante.

Agora ben, que ocorre se a pelota é negra? Reflíctense fotóns? Se se tratase dun negro perfecto, non reflectiría ningún fotón, pero tendo en conta que ningún material real é perfectamente negro, pois algo reflectirá. Non esquezamos que todos os fotóns que inciden no obxecto provenientes da fonte de luz corresponden a algunha lonxitude de onda visible, entre as que lembremos, non está o negro. Que ocorre cando chega luz a ese material negro non perfecto? Pois que será capaz de reflectir fotóns correspondentes a cores, pero farao nunha cantidade tan ínfima que os nosos fotorreceptores de cor na retina non poderán dar resposta porque non lles chega suficiente enerxía. Pero na nosa retina tamén temos fotorreceptores que só dan unha resposta acromática, sen cor, e ademais cunha intensidade da resposta moi, moi pequena. O noso cerebro interpretará que está a percibir un obxecto negro.

Agora que aceptamos á cor negra e sabemos como medilo, cal é a cor negra máis negro? Pois xa debemos saber a resposta, o que reflicta menos proporción de fotóns da fonte de luz. A compañía británica Surrey NanoSystem desenvolveu un pigmento ao que denominaron Vantablack, que segundo anunciaron inicialmente reflectía o 0.04% da luz incidente (aínda que aparece como <1% actualmente na súa páxina web), o que levou a denominalo o Atila dos pigmentos: por onde pasa non crece a luz.

A competencia por fabricar o negro máis negro levou tamén a investigadores do MIT a desenvolver outro material, CNT, que parece superar ao anterior en baixa reflectividad (0.005% segundo a web do MIT). Na súa web mostran como exemplo un diamante que perde todas as súas facetas ao revestilo co pigmento.

Como sabemos se estes ou outros pigmentos máis actuais corresponden ao negro máis negro? Hai que ser críticos e comprobar se os estudos que indiquen a proporción de luz que son capaces de reflectir foron contrastados, se se realizaron publicacións científicas independentes. A publicidade dos creadores non é o único punto a ter en conta.

FONTE: Dolores de Fez/elpaís.com