PALABRA DO ANO EN ESPAÑOL 2024: DANA

A Fundación do Español Urxente (FundéuRAE), promovida pola Real Academia Española e a Axencia EFE, escolleu DANA (DINA en galego) como a súa palabra do ano 2024.

Este substantivo, que se incorporou ao Dicionario da lingua española na súa última actualización, que se fixo pública o martes 10 de decembro, impúxose ás outras once candidatas seleccionadas: alucinación, lodo, gordofobia, inquiokupa, mena, micropiso, narcolancha, pellet, reduflación, turistificación e woke.

A elección desta voz responde a dous motivos principais. En primeiro lugar, á súa gran presenza nos medios de comunicación, que se incrementou exponencialmente tras as graves inundacións causadas por este fenómeno atmosférico no leste e no sur da península ibérica a finais de outubro, nas que faleceron máis de 200 persoas e moitas outras resultaron afectadas polas múltiples desfeitas ocasionadas. En segundo lugar, ao seu interese lingüístico e as dúbidas que aínda xera a súa escritura nos falantes.

Dana xa foi candidata a palabra do ano da FundéuRAE en 2019, pero non chegou a alzarse como gañadora entón. A intensidade e a frecuencia coa que se repite este fenómeno meteorolóxico, a mesma coa que se recolle nos medios de comunicación, volveu a poñer o seu nome nas portadas. O ocorrido en España súmase a outras fortes catástrofes climáticas que tiveron lugar este ano, como as inundacións en Perú, Europa central, Estados Unidos ou Brasil.

O dicionario académico recolle esta voz como lexicalización do acrónimo DANA, que corresponde á expresión depresión illada en niveis altos, enteiramente con minúsculas. Inclúese nesta obra, por tanto, como substantivo común, escrito con minúsculas (a dana, unha dana), como termo propio da meteoroloxía e co significado de ‘depresión en niveis altos da atmosfera, que, illada da circulación xeral atmosférica, móvese de forma independente e pode producir grandes perturbacións con precipitacións moi intensas’.

Cabe sinalar que, se se opta pola súa escritura como sigla, é dicir, con maiúscula en todas as letras, o plural é as DANA, non as DANAs nin as DANAS. Non resulta apropiada a grafía Dana, só con maiúscula inicial, salvo que sexa a primeira palabra dun enunciado.

Trátase dunha voz que, segundo pódese observar nos corpus académicos, emprégase principalmente en España. Desde o ámbito técnico no que naceu este vocábulo, deu o salto aos medios de comunicación e, finalmente, aterrou na lingua xeral e no dicionario académico.

FONTE: fundeu.es