Capibara: así é o roedor máis grande e tranquilo do mundo

As curiosas capibaras (Hydrochoerus hydrochaeris) encabezan, xunto coa rata topo xigante, a lista dos roedores máis grandes do mundo. Velaquí outras curiosidades destes animais habituados a vivir na auga.

O seu corpo está completamente adaptado ao medio acuático. As capibaras viven xunto a ríos e humidais, polo que o seu corpo está perfectamente adaptado á vida acuática. De feito, dependen da auga para sobrevivir. Así, por exemplo, teñen uns pés palmeados, cunhas patas traseiras dotadas dunha membrana interdixital que lles axuda a nadar con facilidade. Ademais, teñen unha pelame densa e resistente á auga que lles serve para manter a temperatura corporal e a desprazarse con facilidade. A colocación dos seus ollos, na parte alta da cabeza, élles de gran axuda á hora de desprazarse pola auga, pois poden ver, e mesmo respirar, comodamente mentres nadan.

Os seus afiados dentes incisivos sempre medran. Aliméntanse principalmente de herbas e plantas acuáticas, e, ocasionalmente, de cortizas e froitos. Teñen uns dentes prominentes e afiados que poden causar dano se senten ameazadas. Os seus incisivos non paran de medrar, e vanse desgastando ao longo da súa vida, como ocorre con moitos roedores.

Teñen unha pelame impermeable. A pelame das capibaras é impermeable por varios factores. Por unha banda, contan cunhas glándulas sebáceas que producen unha substancia aceitosa que lles axuda a marcar o territorio e tamén para repeler a auga. Por outra banda, os seus pelos son densos e grosos, o que lles permite manter a pel seca mesmo cando están mergullados.

Comen os seus propios excrementos. As capibaras cóntanse entre os poucos animais do planeta que en ocasións aliméntanse das súas propias feces, unha práctica que en bioloxía coñécese co nome de ‘coprofaxia’. En concreto, estes roedores inxeren ocasionalmente os seus propios excrementos despois de cada excreción. Comen as primeiras deposiciones, os excrementos, brandos e pegañentos, fermentados por unhas bacterias especiais que teñen no cego, o que lles permite extraer o máximo de nutrientes dos seus alimentos, ricos en celulosa.

Reprodúcense na auga. As capibaras pasan gran parte da súa vida na auga, incluso copulan. Cando unha femia entra en celo, un macho empeza a seguila de preto, ás veces durante longos períodos de tempo, antes de que se produza o apareamento. A cópula adoita durar só uns segundos, pero unha femia adoita facelo varias veces por período de celo. As crías nacen aos 150 días, en camadas de entre 2 e 8 individuos. Destétanse aos 3 meses, durante os cales maman tanto da súa propia nai como das outras femias do grupo, que adoitan estar estreitamente emparentadas.

Son animais gregarios e sociais. Ás capibaras gústalles vivir en comunidade. Xeralmente, agrúpanse en comunidades duns 10 individuos, aínda que durante a estación seca poden formar comunidades de ata 100 exemplares. Son animais crepusculares, co que están máis activos durante a saída ou a posta do sol, aínda que se senten ameazados poden permanecer espertos durante toda a noite.

Emiten unha gran variedade de vocalizacións. Unha das características máis destacables das capibaras é que son capaces de emitir unha gran variedade de vocalizacións. Descoñécese a súa finalidade, pero sábese, por exemplo, que son moi frecuentes entre os exemplares máis novos. Ás veces as capibaras confúndense con animais domésticos. Por exemplo, algúns exemplares reproducen unha especie de ladrido para advertir do perigo.

Guíanse polo cheiro. O cheiro é moi importante no mundo das capibaras. Estas criaturas guíanse polo olfacto para aparearse e para establecer o seu dominancia. Por exemplo, os machos teñen unha protuberancia na parte superior do fuciño que segrega un líquido branco cuxo cheiro serve como ‘pegada dactilar’ olfativa que sinala o status do individuo e que esparcen polo territorio fregándose contra árbores e arbustos. Tanto machos como femias segregan unha serie de substancias químicas moi individualizadas que lles serven para recoñecer a membros do grupo e marcar o territorio.

FONTE: Sergi Alcalde/nationalgeographic.com.es    Imaxe: Felipe Gustavo S Borges/Istock