Tamén azucre: o asteroide Bennu ten todos os ingredientes para a vida

Imaxe de Bennu tomada por OSIRIS-REx / es.wikipedia.org

Os asteroides tipo carbonáceo fascinan á ciencia desde hai décadas, porque non son só pedras. Conservan materia primitiva do Sistema Solar e rexistran a súa «meteoroloxía» acuosa. A misión OSIRIS-REx, da NASA, despegou en 2016, visitou Bennu en 2018 e trouxo á casa en 2023 máis de cen gramos de rochas e po. As análises previas xa sinalaban auga atrapada en minerais e abundante carbono, e mesmo compostos como o aminoácido triptófano, un dos ingredientes básicos da vida. Faltaba unha peza para o cóctel prebiótico completo: azucres. Agora aparecen en laboratorio e péchase o círculo.

As novas medidas, difundidas por equipos internacionais, revelan glicosa, un dos combustibles básicos da vida tal e como a coñecemos. A presenza de azucres nun obxecto tan antigo implica que a química orgánica complexa xa existía no Sistema Solar exterior, en ambientes fríos onde o xeo e o po actúan como reactores químicos. O achado encaixa co mapa mineral de Bennu, rico en sales e carbonatos que delatan auga salgada no seu corpo proxenitor, é dicir, o planeta ou asteroide de onde saíu. Ese «caldo» puido facilitar reaccións entre moléculas sinxelas e formar bloques cada vez máis grandes.

Xunto aos azucres aparecen aminoácidos, as pezas das proteínas. As análises informan de mesturas racémicas, con aminoácidos zurdos e destros a partes iguais. Na Terra a vida elixiu case exclusivamente a versión zurda, un misterio aberto que estas mostras axudan a desvelar. Tamén asoman as cinco nucleobases, os ladrillos do ADN e ARN, e compostos nitroxenados como amoníaco, que sinalan contornas frías onde o nitróxeno puido incorporarse a moléculas cada vez máis complexas. En suma, Bennu empaqueta case todo o necesario para a bioquímica terrestre, aínda que en si mesmo non teña vida.

Os resultados apóianse en varias técnicas. A espectrometría de masas e a cromatografía separan e pesan moléculas orgánicas con precisión. A microscopía e a difracción determinan a presenza de minerais como halita e calcita, e as pegadas de auga líquida antiga.

A misión OSIRIS-REx recolleu máis de 120 gramos de roca e po de Bennu / NASA/Erika Blumenfeld e Joseph Aebersold

A clave, con todo, é a mostraxe limpa. A misión OSIRIS-REx recolleu o material sen que tocase a atmosfera ou o chan terrestres e selouno para a súa viaxe de volta, o que minimiza a contaminación que afecta a moitos meteoritos. Por iso, cando no laboratorio aparece glicosa ou ribosa, a interpretación gaña forza: o azucre non provén da Terra, senón que é azucre espacial.

O descubrimento de azucres súmase a unha imaxe cada vez máis coherente da orixe da vida no Sistema Solar. As reaccións sobre grans de po xeados, activadas por radiación solar e chispazos químicos, poderían producir alcois, aldehídos e azucres simples.

Logo, durante o quecemento en auga salobre dentro do corpo orixinal de Bennu, esas moléculas circularían, chocarían e se ensamblarían con aminoácidos e nucleobases. Se asteroides así impactaron a Terra primitiva, puideron entregar un cargamento mixto de enerxía química, bloques de información e catalizadores minerais listos para reaccionar en charcas, poros rochosos ou costas volcánicas.

Significa isto que a vida comezou no espazo? Non exactamente. Significa que o espazo puido ser o provedor por xunto dos ingredientes. A cociña, coa súa receita caseira e o seu fogón, seguiu estando na Terra. Bennu, pola súa banda, confírmase como un provedor daquela despensa.

FONTE: quo.eldiario.es/ciencia