vgomez

É frecuente no inverno ter dor de gorxa, por causa do frío, coa consecuente tose. Neses casos acudimos como remedio a caramelos ou pastillas para calmar dalgún xeito os síntomas anteriormente indicados.

Hoxe propóñoche que elabores ti mesmo caramelos dese tipo dun xeito sinxelo.

Eso si, coidado co lume as queimaduras!

Aplicacións do a´loe / Imaxe: Clinica Hernadent

O áloe ou acebre é un arbusto de talo curto cuberto de follas dentadas na contorna. Pero, sabías que do áloe pódense extraer múltiples beneficios? Ademais, é unha planta fácil de manter no xardín ou mesmo unha maceta. Bota unha ollada ao que esta planta pódeche ofrecer.

Absorción de minerais e vitaminas: O áloe contén moitas vitaminas (A, C, E, B₁, B₂, B₃, B₆, B₁₂) e ácido fólico. Tamén ten minerais, entre os que se atopa o calcio, cinc, cromo, selenio, ferro, cobre, magnesio, entre outros.

Ten un alto nivel de aminoácidos e ácidos graxos, que fan que as proteínas queden no noso organismo.

No áloe existen ao redor de 22 aminoácidos, dos cales 8 son imprescindibles para o organismo. Ademais, contén 3 esteroles vexetais que axudan a diminuír as graxas no sangue e reducir calquera tipo de alerxia.

Facilita a dixestión: O áloe é perfecto para limpar o tracto dixestivo. Ademais, o xel que compón o áloe é bo para o colon, xa que promove o refugallo das sustancias sobrantes a través do tracto intestinal. Tamén alivia a inflamación do colon.

Ten propiedades reguladoras e calmantes. O áloe mantén a saúde do intestino e axúdanos a ter sempre unha flora intestinal normal e libre de bacterias.

Beneficia a saúde cardiovascular: O áloe axuda a osixenar o sangue e distribuír os glóbulos vermellos polo corpo. Contén nutrientes que axudan a diminuír o colesterol e que regulan a presión arterial, mellorando notablemente a circulación.

Estimula o sistema inmune, xa que conta con polisacáridos que estimulan os glóbulos brancos do sangue para axudarlles a combater os virus. Así, o áloe potencia un sistema inmunológico resistente e rápido para combater calquera bacteria ou virus que puidese entrar no noso organismo.

Propiedades curativas na pel: O áloe conta con propiedades que axudan a sanar feridas. Ademais, se se aplica directamente sobre a pel pode aliviar as dores e irritacións en abrasiones ou queimaduras. Tamén é beneficioso para tratar a psoriasis, enfermidade crónica da pel que produce lesións escamosas engrosadas e inflamadas.

Xa sabes, aloe, unha farmacia natural!

FONTE: Blog.día.es

Flor do cardo mariano / Imaxe: globedia.com

O cardo mariano, ou cardo leiteiro (Silybum marianum), é unha planta herbácea, con follas ovaladas, bordos con lóbulos irregulares e espiñas, cor verde brillante con nervios brancos; flores de cor rosa intensa ou azul-violáceo e brácteas externas en forma de pincho curvo con espiñas laterais.

Sobre esta planta realizáronse mumerosas investigación científicas. O seu froito contén silibina, silcristina e silidianina, tres substancias que forman un complexo hepatoprotector coñecido como silimarina, que actúa sobre as células do fígado, rexenerándoas e combatindo as substancias hepatotóxicas (alcohol e outros tóxicos de orixe alimentario), favorecendo a secreción da vesícula biliar, sendo recomenda en casos de insuficiencia hepática ou de cálculos biliares.

Tradicionalmente, empregouse para aumentar a produción de leite materna durante a lactancia.

FONTE: el abc de las plantas

Campos de té co fondo do monte Fuji / Imaxe: fondos12.com

 Despois da auga o té é a segunda bebida máis consumida do mundo. Pero de que planta obtemos o té?

Pois dun arbusto da familia das teáceas (Camellia sinensis) orixinario de China de flores brancas e follas perennes, que despois de secas e torradas empréganse para facer a infusión.

 A especie é orixinaria de Cambodia, China, India, Laos, Myanmar, Thailandia e Vietnam onde medra nos bosques de latifolias ata os 2000 metros de altitude en zonas de clima tropical e subtropical húmido. India e China son os principais productores mundiales, seguidos por Brasil, Arxentina, Sri Lanka e Kenia. 

Das moitas variedades de té, destcamos os máis coñecidos:

• Té verde: Chamado así pola cor verde pálida da súa infusión. Non é un té fermentado, sen oxidación. As follas sécanse e son fragmentadas rapidamente despois de ser recollidas. É un poderoso antioxidante atrasando o proceso de envellecemento. É depurativo (axuda a eliminar líquidos) e moi dixestivo. Pode axudar a perder peso. É rico en minerais, sodio, fluor e vitaminas A, B e C. 
• Té negro: Realmente un té marrón, avermellado e escuro na infusión. É un dos máis populares en todo o mundo. Despois de escoller as follas, ferméntanse a sol aberto, oxidación substancial. Posúe propiedades antioxidantes, ser saciante, baixo en calorías e bo para o estómago, entre outras virtudes. 
• Té branco: En vez das follas enteiras, recóllense só os brotes máis tenros e máis novos, que non se oxidaron, que é onde se atopa toda a "enerxía" da planta. Estes brotes (aínda sen abrir) están cubertos dun lanuxe branco que recobre a folla nada máis nacer (o que lle dá o nome a esta variedade). As súas propiedades son: sabor e delicado aroma, antioxidantes máis potentes que nos ofrece a natureza e o seu alto contido en vitamina, E e C, e contén a metade de teína que o té verde, e ten un efecto suavemente diurético. 
• Té vermello: Sometido a un proceso de fermentación que pode durar de 2 a 60 anos en barricas de carballo, o que fai que as follas obteñan unha cor cobreada e, polo tanto, tamén a infusión. As súas propiedades: axuda a diminuír os niveis de colesterol e de graxa no sangue, propiedades diuréticas e é ideal para aliviar as dixestións pesadas.
• Té azul: Ten un grao de oxidación media, semifermentado, entre os tés negros e os tés verdes. As súas propiedades son similares ás do té verde.
• Té amárelo: Té semifermentado ou fermentado parcialmente comparable ao té azul. O seu sabor e propiedades similares ao do té branco e o verde.
• Té Turco: É unha forma de té negro, prodúcese principalmente ao leste da costa do Mar Negro. É común bebelo moi quente, adóitase verter algo de azucre de remolacha.
• Té verme: Prepárase coas sementes en lugar das follas. Usado como produto medicinal en China.

Moitas son as varidades para disfrutar dunha boa taza de té..

Follas de oliveira e olivas / Imaxe:www.dejardineria.com

A oliveira (Olea europaea) é unha árbore perennifolio, lonxevo, de tamaño mediano e con tronco nudoso. En Galicia, a oliveira está pouco espallada, aínda que se poden atopar exemplares aillados practicamente por todo o país. Na zona galega con influencia do clima mediterráneo poden atoparse masas arbóreas pequenas, que se crearan basicamente para autoconsumo. Esas masas localízanse, fundamentalmente, no conca do río Sil (comarcas de Quiroga, Valdeorras, Bolo) e no val de Verín.

De todos son coñecidos os efectos beneficiosos do aceite de oliva, o ouro líquido do seu froito, pero aquí quero falar doutros efectos a partir das súas follas. A acción hipotensora das mesmas, é atribuída dende hai moito tempo a unha única substancia, un iridoide chamado oleoeuropeósido, responsable simultaneamente das accións hipotensora, vasodilatadora, antiarrítmica e espasmolítica. En realidade existe outra substancia, recentemente descuberta, a oleaceína, que podería xustificar ao menos en parte, a súa acción hipotensora.

Útil na prevención da arteroesclerose e das enfermidades coronarias, a folla de oliveira permite igualmente tratar os trastornos asociados á hipertensión arterial, como cefaleas, vértigos, zuñidos de oídos, etc.

Tamén se ten constatado unha actividade hipocolesterolemiante (diminución do LDL colesterol e aumento HDL colesterol) e hipoglucemiante, podendo desta forma, utiliarse como tratamento coadxuvante da diabete non insulino-dependente (diabete tipo II).

En conclusión interesante nas alteracións circulatorias leves, hipertensión e diurético, sen olvidarnos do seu zume: o aceite.

Cabaza / Imaxe:dasgrueneforum.com

Cucurbita pepo é o termo botánico do que comunmente se denomina cabaza, cabazo ou calacú, froito da planta herbácea anual rastreira chamada cabaza ou cabaceira, que pode chegar aos 10 m de lonxitude, de talos acanalados e de aspecto áspero, follas pubescentes, lobuladas e acorazoada.

A cabaza foi unha das primeiras hortalizas traídas das Américas. As súas sementes lévanse utilizando durante moito tempo na medicina popular polas súas propiedades vermífugas (para eliminar as lombrigas intestinais), grazas ao aminoácido cucurbitina, comendo simplemente as súas sementes sen cáscara.

As sementes da cabaza, ben comidas sen cáscara ou preparando un xarope das mesmas machacadas con mel, son moi útiles para o tratamento da hipertrofia prostática benigna, xa que o aminoácido cucurbitina inflúe na dihidrotestosterona, evitando o aumento da próstata. Tamén ten propiedades diuréticas, polo que facilita o vaciamento da vexiga urinaria.

As súas follas en infusión teñen propiedades antipiréticas e antidiarreicas.

En resumo a cabaza é unha amiga da próstata masculina fundamentalmente, pero con aplicacións vermífugas, diuréticas, antipiréticas e antidiarreicas.

Tomillo / Imaxe:galeria.infojardin.com

O tomillo (Thymus vulgaris) é o nome dunha planta perenne da familia das labiadas (lamiales) que se emprega como condimento e como planta medicinal. O seu nome latino thymus (oloroso), fai referencia ao seu intenso aroma.

USOS:

O tomillo posúe propiedades antisépticas empregadas para tratar as infeccións pulmonares. É espasmódico e calma a tos espasmódica da tos ferina e do enfisema. Actúa tamén, sobre a rinorrea  diminuíndo as secrecións nasais.

Ao marxe da súa actividade pulmonar, o tomillo revélase tamén eficaz no alivio de problemas intestinais: ventre hinchado e aerogaxia, para o que resulta ideal asociado ao carbón vexetal. A súa acción antiséptica exércese igualmente sobre o sistema dixestivo e especialmente nos casos de diarrea.

O tomilllo ten virtudes estimulantes e antivíricas e como tal pode empregarse para previr as recidivas do herpes zóster. As súas follas son ricas nun aceite esencial cuxas propiedades empréganse en fitoterapia.

En resumo o tomillo é ideal para trastornos dixestivos e tos intermitente.

 Melisa / Imaxe:terapiasnaturales.com

A melisa (Melissa officinalis),tamén coñecida como toronxil, citronela ou  folla de limón, é unha herba perenne da familia das lamiáceas. Orixinaria de Asia Menor, foi introducida en Europa durante a Idade Media. Cultívase amplamente en xardíns polo agradable aroma e a súa beleza. 

USOS:

A melisa ten unha acción sedante e beneficiosa sobre o nerviosismo e a ansiedade. Axuda a tratar doenzas de orixe nervioso, así como flatulencias, espasmos intestinais e dixestivos, colitis, calambres de estómago e ercutos. Tamén exerce unha beneficiosa acción sobre os zuñidos de oídos, sensacións auditivas verdadeiramente desagradables.

Curiosamente a famosa auga do Carme, antiga fórmula dos Carmelitas que aínda se segue a empregar para o malestar dixestivo, non é nin máis nin menos que alcohol de melisa.

En resumo ideal para o nerviososmo moderado ocasional e relaxante dixestivo.

Allo / Imaxe:blogdefarmacia.com

O allo (Allium sativum ) é unha hortaliza. O seu bulbo empregase comúnmente na cociña mediterránea. Ten un sabor forte (especialmente estando crudo) e lixeiramente picante. Tradicionalmente agrupábase dentro da familia das liliáceas pero actualmente ubícase dentro da subfamilia das alióideas das amarilidáceas.

O allo xa ocupaba un destacado lugar na alimentación dos exipcios e dos hebreos. O exipcios elevárono incluso, ao rango de divinidade.

USOS:

O allo diminúe a agregación plaquetaria e aumenta sensiblemente a actividade fibrinolítica. Estes dous efectos conxugados confirenlle propiedades antitrombóticas. Grazas a súa actividade hipolipemiante e hipocolesterolemiante, prevén igualmente a arteroesclerose e os accidentes vasculares asociados á mesma. Polo tanto, o allo mellora a circulación sanguínea e en consecuencia unha acción beneficiosa sobre a hipertensión arterial. En traballos realizados recentemente demostraron que non só é bacteriostático, senón tamén antifúngico e un bo desinfectante intestinal. As propiedades dos allo débense a unhas substancias de natureza azufrada, a aliína e o ajoeno.

En resumo, ideal para a hipertensión, prevención de accidentes vasculares, antiséptico pulmonar e intestinal e un bo vermífugo (contra as lombrigas).

 Azafrán / Imaxe:mujer.name

O azafrán é unha especia que se obtén da planta Crocus sativus , con flores cor lila, chamadas comunmente rosa de azafrán. Destas flores xurden tres estigmas (as hebras de azafrán). O azafrán é un híbrido, polo tanto as súas flores son estériles e non producen sementes, sendo o seu único medio de propagación polos seus bulbos (cebola de azarán).

O azafrán é a especia máis cara do mundo, rondando os 3.000 € o quilo. Por certo, para a obtención de só 1 quilo de estigmas precísanse cerca de 100.000 flores.

USOS:

Deixando a un lado as súas propiedades como colorante e aromatizante para a comida (grazas a un tinte chamado crocin, que lle dá á comida unha cor amarelo- dourado),  o azafrán é eficaz para mellorar o apetito, evitar náuseas, contra a depresión e ansiedade, en aplicación externa en molestias da dentición, combate a tos, mitiga os cólicos e o insomnio, contribuíndo a remediar numerosos desarreglos dos ovarios, tendo un efecto beneficioso sobre enfermidades do corazón, propiedades antitumorales, etc.

Eucalipto / Imaxe:np-d.com

 Eucalipto (Eucalyptus globulus)

É unha árbore da familia das mirtáceas. Existen ao rededor de 700 especies, a maioría oriundas de Australia. En España, foi introducido en Galicia en 1860 por Frai Rosendo Salvado, misioneiro en Australia mediante un envío de sementes á súa familia en Tui, polo seu valor ornamental dado o seu grande porte.

USOS:

Empréganse as súas follas (sobre todo da especie globulus) polas súas propiedades antisépticas nas vías respiratorias. Estas son moi olorosas, ricas nun aceite esencial, cun compoñente principal: eucaliptol. Este é mucolítico, é dicir, que fuidifica as secrecións pulmonares favorecendo a súa expulsión. É antitusivo e inhibe a irritación bronquial nas bronquites agudas e crónicas. Posúe igualmente unha acción antibacteriana.

É recomendado para tratar as infeccións do aparato respiratorio, xa que o aceite esencial elimínase en gran parte, por via pulmonar, o que lle permite actuar directamente sobre a gorxa e os bronquios.

En resumo é adecuado para afeccións do aparto respiratorio: gorxa, nariz, seos nasais, gronquite e gripe, e afeccións agudas dos bronquios.

Arandeira co seu froito: o arando / Imaxe:infojardin.com

Arandeira (Vaccinium myrtillus)

En castelán arándano ou mirtilo.

É un arbusto da familia das ericáceas de pequeno tamaño, entre 15 e 35 cm. Medra nos bosques galegos por riba de 700 metros. As pólas, verdes, son triangulares e as súas flores, pequenas e verdosas, teñen os pétalos xunguidos formando un globo. As follas son ovais, dentadas e puntiagudas. Raramente cultivadas, o seu froito, o arando (unha baga pequena azulada ou negra) ten taninos, ácido cítrico, ácido málico e, o que é infrecuente, ácido benzoico.

USOS:

Está indicado en caso de hemeralopía (reducción da visión ante a luminosidade intensa) ou calquera outro trastorno das arterias dos ollos. É un remedio ideal para as persoas que conducen moitas horas seguidas, especialmente durante a noite, onde a agudeza visual acontece diminuír. Ademais, o arando, permite que os ollos se recuperen despois dunha intensa xornada de traballo.

Grazas a súa beneficiosa acción sobre a microcirculación, produce unha atenuación das pequenas veas que aparecen na cara, fundamentalmente no contorno do nariz e meixelas, coñecida co nome de cuperosis.

Resumindo, mellora a visión (hemeralopía, miopía e rinitis pigmentaria), fraxilidade capilar, varices e hemorroides.

Croques / Imaxe:Elvirapais.com

Croques Digitalis purpurea

(En castelán: Dedaleira, digita)

Outros nomes: Belitroques, sanxoáns, estraloques, dedaleira.

A dedaleira ou croques é unha planta herbácea que en Galicia atópase adoito e que normalmente dura dous anos. No primeiro ano bota unha roseta de follas basais e no segundo  emite o talo florífero que pode chegar ata os 2 metros de altura.

As follas son grandes, pilosas, ovaladas ou lanceoladas, coa marxe dentada, pecioladas as inferiores e subsésiles ou sésiles as da parte superior.

Flores en acios longos e unilaterais, pentámeras, con cáliz verdoso e corola bilabiada, de 3 a 5 centímetros, longamente tubulosa e e cor púrpura (raro branca), androceo con 4 estames didínamos e xineceo con ovario bicarpelar súpero.

Froito en cápsula ovoide que se abre por dúas valvas deixando saír numerosas sementes de pequeno tamaño.

Florece de maio ata o mes de agosto.

USOS

A folla figura en numerosas Farmacopeas, ademais da española, debido ás súas interesantes propiedades cardiotónicas. Toda a planta é moi tóxica en non se debe empregar en autotratamentos.

Emprégase como medicinal o po da folla, a partir do cal se preparan infusións ou as tinturas que, aplicadas a doses terapéuticas, actúan sobre o corazón enfermo producindo un aumento da contractibilidade  do miocardio, redución do ritmo do corazón e diminución da excitabilidade.

Ademais das accións sobre o corazón, é necesario destacar a acción diurética, pouco marcada nas persoas sas, pero manifesta nos casos de edemas e estase venoso.

A tintura da dedaleira foi moi empregada por prescripción facultativa para o tratamento da insuficiencia cardíaca e alteración dos ritmos, pero a estreita marxe entre a dose terapéutica e a tóxica unida á dificil eliminación dos principios activos, determinou que se deixase de utilizar, empregándose desde entón perparacións farmacéuticas de dixitoxósido e doutros dixitálicos semisintéticos.

Sarxa Salvia officinalis

(En castelán salvia)

Outros nomes: Xarxa, Salva

A sarxa é unha planta arbustiva, leñosa na base, pero con anovos anuais herbáceos, erguida, moi aromática, que pode acadar os 60-70cm, moi ramificada, coas ramas estendidas e tomentosas. Follas pecioladas, opostas, ablongo-ovais ou lanceoladas, con finos dentes redondeados, verdosas pola face e abrancazado-pubescentes polo envés, sendo máis pubescentes de novas.

Flores hermafroditas e pentámeras, agrupadas (5-10) en verticilos, formando un acio simple e laxo, con brácteas oval-acuminadas. Cáliz bilabiado de 10 a 14 mm, pubescente e con punteaduras glandulares, con cinco dentes lanceolados, e con abundante nerviación reticulada entre as veas principais. Corola de ata 35mm, excedendo amplamente o cáliz, de cor branca, rosada, azul ou violeta, co labio superior case dereito e o inferior con 3 lóbulos ben definidos, sendo o do medio máis grande.

Froito en tetraquenio, 4 núculas ovoides e lisas. Florece a finais da primavera e durante o verán.

USOS

Contén aceites esenciais, flavonoides e principios amargos. Ten moitas propiedades medicinais como antisudorífica, hipoglucemiante, emenagoga, estimulante, antiespasmódica, astrinxente e antiséptica.

Durante milleiros de anos empregouse como planta culinaria e medicinal. Sábese que axuda no proceso dixestivo estimulando a secreción da bile. É particularmente útil para reducir a acumulación de gases intestinais e calmar os cólicos abdominais.  Contén tamén unhas substancias chamadas fitoesterois que teñen un efecto estroxénico e refrescante. Nas mulleres menopáusicas reduce a sudación excesiva, polo que é moi eficaz para reducir as quenturas e suores nocturnas. Diminúe ou detén o fluxo de leite, polo que non debe ser utilizada por mulleres en período de lactancia.

Tamén se pode empregar externamente. Posúe propiedades antisépticas, polo que é útil aplicar un pano mollado cunha infusión de sarxa sobre as picaduras de insectos, cortaduras e outras feridas externas. Emprégase tamén pra tratar a xenxivite e aftas bucais.

Consumida regularmente axuda a reducir os niveis de azucre no sangue en persoas diabéticas.

As partes utilizadas son as follas e sumidades floridas, coas que se preparan infusións, pílulas, tinturas, etc.

Hoxe comenzo unha nova sección: HERBAS MEDICINAIS. Cada día están máis de moda, volvendo ás prácticas dos nosos antepasados. Un coñecemento das mesmas pódennos axudar. Para empezar falaremos dunha planta que dá (é unha das hipóteses) nome ao noso centro: SANGUIÑO.

Sanguiño Frangula alnus Miller

(En castelán Arraclán, Avellanillo)

Outros nomes: Sangubiño, Sangumio, Sanguño

O sanguiño é un arbusto de 1 a 6 m de talle, lampo, con talos e ramiños de cor parda avermellada con numerosas lentícelas de cor abrancazada. Follas alternas, ovaladas, con pecíolo moi curto, caducas, de cor verde brillante pola face e polo envés, con bordo enteiro e nervación moi marcada. As flores agrúpanse en inflorescencias umbeliformes axilares, de 2 a 10 flores pequenas pouco vistosas, hermafroditas e pentámeras. Cáliz de 5 sépalos libres, de cor verdosa. Corola de 5 pétalos libres, abrancazados, ovais, maís cativos ca os sépalos. Andoceo de 5 estames. Ovario súpero con estilo simple.

Froito de drupa con 2-3 endocarpos, de 6 a 8 mm de diámetro e de cor vermella que se ennegrece ao madurar.

Flocerece na primavera, podendo alongarse a floración ata setembro. Os froitos maduran a finais do verán

USOS

A codia, desecada ao sol, das ramas e troncos novos figura na farmacopea española polas súas propiedades purgantes e laxantes. Os principios activos son compostos antracénicos, derivados da oximetilantroquinona: frangulósidos A e B, glucofrangulósidos A e B, frangulaemodina e vaisofenol. Débese empregar a codia desecada e conservada un ano antes de empregala; non empregar a codia fresca pois actúa enerxicamente producindo cólicos e vómitos.

Empréganse as decoccións, extracto fluído ou o po, en caso de estreñimento ou en disquinesias biliares grazas á súa acción colagoga. Está contraindicado o seu uso no embarazo, lactación, menstruación, úlcera gastroduodenal e hemorroides.

Por certo, esta planta témola na rampa do xardín posterior do noso iES.