POR QUE CERES TEN TANTA MATERIA ORGÁNICA?

A imaxe amosa unha alta concentración de materia orgánica preto do cráter Ernutet, no hemisferio norte de Ceres / NASA/Hannah Kaplan

O ano pasado, os científicos da misión Dawn, da NASA, anunciaron a detección de abundante material orgánico (compostos de carbono necesarios para a vida) no planeta anano  Ceres. O material non estaba  uniformemente distribuído, senón que tendía a formar "parches" ou "manchas orgánicas" dispersas pola superficie. Agora, unha nova análise dos datos de  Dawn, levado a cabo por expertos da  Brown  University, suxire que eses "parches" poderían conter moito máis material orgánico do que se pensou ao principio.

O sorprendente achado, que foi publicado en  Geophysical Research Letters, suscita toda unha serie de  intrigantes preguntas. A principal delas, como puido concentrarse en  Ceres tal cantidade de materia orgánica. Co seu case mil km de diámetro,  Ceres é o maior dos obxectos do Cinto de Asteroides que hai entre as órbitas de Marte e Xúpiter, e a súa superficie está composta por unha mestura de xeo de auga e minerais como  carbonatos ou arxilas.

As moléculas orgánicas son os "ladrillos químicos" da vida. E a súa detección en  Ceres non significa necesariamente que haxa, ou houbese, algunha forma de vida alí, xa que outros procesos, non biolóxicos,  tambien poden producir ditas moléculas.

Con todo, e dado que a vida tal e como a coñecemos non pode existir sen eses materiais orgánicos, os científicos están máis que interesados en pescudar como estes se distribúen a través do Sistema Solar. A presenza de gran abundancia de material orgánico en  Ceres expón, desde logo, posibilidades  intrigantes, en particular debido ao feito de que o planeta anano tamén é rico en xeo de auga, e a auga é outro dos compoñentes que a vida necesita para desenvolverse.

O achado orixinal de moléculas orgánicas en  Ceres levou a cabo usando o  Especrómetro de Visible e Infravermellos (VIR) da sonda  Dawn, que se colocou en órbita do planeta en 2015. Ao analizar os patróns nos que a a luz do Sol interactúa coa superficie (mirando coidadosamente a que lonxitude de onda reflíctense e cales son absorbidos) os científicos poden facerse unha idea de que compostos están presentes en  Ceres. E o instrumento  VIR recolleu un sinal consistente con moléculas orgánicas na rexión do cráter  Ernutet, no hemisferio norte do planeta.

Para facerse unha primeira idea do abundantes que podían ser estes compostos, o equipo orixinal de investigadores comparou os datos de  VIR de  Ceres cos espectros de  reflectancia obtidos en laboratorio a partir de material orgánico da Terra. Con esta base, os científicos concluíron o ano pasado que entre o 6 e o 10 por cento da firma  espectral detectada en  Ceres podía explicarse coa presenza de materia orgánica.

Na nova investigación decidiron  reexaminar eses datos utilizando un  estandar diferente. E en lugar de confiar nas rocas da Terra para interpretar os datos, os investigadores recorreron a unha fonte  extrterrestre: meteoritos.

Demostrouse que algúns meteoritos (fragmentos de  condritas  carbonáceas caídas á Terra tras ser expulsados de asteroides primitivos), conteñen material orgánico que é lixeiramente diferente ao que é común no noso propio planeta. A investigación demostrou que a  reflectancia  espectral dos compostos orgánicos extraterrestres é bastante distinta da da súa contrapartida  terrícola.

Pero se a concentración de materia orgánica en  Ceres é tan alta, Como puido chegar ata alí? Segundo os investigadores, existen dúas posibilidades: os compostos orgánicos poderían ser producidos no interior do propio  Ceres para quedar despois expostos na súa superficie; ou ben poderían ser transportados por un cometa ou asteroide rico en materia orgánica, que os  habria liberado alí tras o seu impacto co planeta anano.

Sábese que no interior dos cometas existe unha cantidade significativamente alta de compostos orgánicos, moi similar ao 40  ó 50 por cento que o estudo atopou en  Ceres. Con todo, a calor producida polo impacto probablemente destruiría unha cantidade substancial deses compostos, polo que aínda non está claro se a extraordinaria abundancia de  Ceres pode achacarse, ou non, ao impacto de cometas.

A outra posible explicación, que o material orgánico formouse directamente en  Ceres, tamén suscita novas preguntas. De feito, a detección deses compostos limitouse ata agora a pequenos "parches" do hemisferio norte de  Ceres. E unhas concentracións tan altas nunhas áreas tan pequenas requiren dunha explicación. Unha que, polo momento, non existe.

Por agora, os investigadores confórmanse con que o seu traballo resulte útil para as próximas misións que traerán á Terra mostras de asteroides que tamén se cre que albergan compostos orgánicos e auga. Por exemplo, a misión xaponesa  Hayabusa 2 chegará nas próximas semanas ao asteroide  Ryugu, e a misión da NASA  Osiris  Rex alcanzará o asteroide  Bennu no mes de agosto.

FONTE: José Manuel Nieves/abc.es/ciencia