CINCO ANIMAIS CON BIOLUMINISCENCIA

Os animais que vivimos de día e en lugares onde a luz do sol chega sen obstáculos raras veces decatámonos, pero entre os animais nocturnos, ou entre os que viven en lugares escuros, dáse un fenómeno cunha frecuencia relativamente inusual que non deixa de sorprendernos. En bioloxía é denominado bioluminiscencia, a capacidade que teñen algúns organismos de emitir luz co seu propio corpo.

Os mecanismos bioquímicos e fisiolóxicos responsables dunha mesma función poden ser diferentes entre distintos grupos de seres vivos. Na maior parte dos grandes grupos, os xenes e proteínas involucrados no proceso de bioluminiscencia non están relacionados entre si e evolucionaron de forma independente. Estímase que a bioluminiscencia, ao longo da ampla e extensa historia da evolución da vida, pode xurdir ata 30 veces.

Con todo, o máis habitual é que o proceso suceda grazas á reacción química de oxidación dun reactivo, que en cada grupo pode ser distinto, pero cuxa familia recibe o nome de luciferina, e mediante a acción dunha encima, que se denomina luciferasa. Estas reaccións químicas emiten fotóns, que, en última instancia, compoñen a luz. Existen bacterias, dinoflaxelados e mesmo fungos bioluminiscentes. E por suposto, existen tamén varios grupos de animais con esa capacidade. Deles, o exemplo máis coñecido é o dos vagalumes ou lucecús.

Imos coñecelos un pouco!

1. Vagalumes, os candis do bosque

O vagalume (Lampyris noctiluca) é un insecto da orde dos coleópteros, onde só as femias, ápteras (sen ás) son capaces de brillar, e fano pola rexión final do abdome. Os machos, alados, revolotean na noite buscando eses diminutos puntos de luz que iluminan o bosque, como as estrelas que mostran aos mariñeiros o camiño a casa.

Pero aínda que sexan capaces de emitir luz, o nome de ‘candil’ non lles fai xustiza. Un candil queima un combustible, xeralmente un aceite ou outro tipo de graxa que impregna unha mecha de algodón, e a súa chama é a que aluma na escuridade, como un diminuto facho. Con todo, o proceso químico que permite brillar aos vagalumes é distinto.

Nun candil, a luz e a calor é emitido pola combustión do aceite, que é unha reacción de  oxidación. Os vagalumes tamén aproveitan, como xa se expuxo, a oxidación para cumprir coa súa función máis famosa, pero en lugar de facelo por combustión, empregan o seu propio metabolismo, cunha moi baixa emisión de calor.

Continuará...

FONTE: Vary (Álvaro Bayón)/muyinteresante.es/naturaleza