SABÍAS QUE... POR QUE AS ABELLAS MORREN DESPOIS DA PICADURA?

Unha abella pica a unha persoa nun dedo / Adobe Stock

Os escorpións, abellas, avespas, formigas, escaravellos, medusas, raias e peixes araña teñen en común a existencia dun aguillón na súa anatomía. É un órgano ou parte do corpo punzante que é utilizado para capturar presas ou como método de defensa.

A maioría dos animais son agresivos cando senten unha ameaza e as abellas non son unha excepción. Trátase de animais sociais que teñen unha complexa estrutura e que son enormemente territoriais e protectores. Cando deciden lanzarse a picar é porque senten unha ameaza a nivel do seu espazo, colonia ou crías, en caso contrario nunca atacarían.

O aguillón das abellas está comunicado coas glándulas de veleno e co intestino, e cando o cravan fai un efecto anzol (púas que se enganchan na pel). No caso de que piquen a un Homo sapiens a unión é irreversible, de forma que non poden sacalo e acaba desprendéndose do corpo, provocando a morte da abella.

Agora ben, a abella non morre de forma instantánea, todos vimos ás abellas voar tras unha picadura. A morte chega horas despois, debido á perda de fluídos e ao fracaso dos órganos internos.

A función primixenia do aguillón das abellas era depositar ovos (ovipositor), con todo, a evolución terminoulle outorgando unha finalidade defensiva. Isto explicaría por que as abellas obreiras morren cando pican, un feito que non sucede coas abellas reina, onde o aguillón ten outra funcionalidade.

O aguillón das abellas reina úsase, por unha banda, para mostrar a súa supremacía dentro da colonia e, por outro, para colocar os ovos no fondo das celas.

Outra cuestión que merece a pena destacar é que as abellas non morren cando pican a outros insectos, xa que o aguillón é capaz de perforar o exoesqueleto destes animais, que é relativamente delgado, e poder extraelo a continuación sen sufrir danos.

Coa picadura depositan un veleno chamado apitoxina, unha substancia moi complexa formada en parte por ácido fórmico e proteínas, fundamentalmente polo polipéptido citotóxico melitina.

A apitoxina produce morte celular, tras destruír as membranas celulares, á vez que sobreestimula os receptores da dor, de forma que a percepción que temos é que se produciu un dano maior ao que realmente se inflixiu.

Ata o momento fixemos referencia ás abellas obreiras e á raíña, pero que sucede cos zánganos? As abellas macho dunha colmea, que se desenvolven en celas máis grandes que as obreiras, proceden de ovos sen fecundar (partenoxénese), polo que teñen a metade de cromosomas que as femias. Pola súa banda, as abellas obreiras son diploides, porque son o froito da unión entre un óvulo e un espermatozoide.

A fecundación da abella reina prodúcese durante o voo nupcial ou de fecundación, que repite entre dúas e cinco ocasións. Tras a cópula o zángano morre, dado que se desprende o seu aparello xenital. Entre as características anatómicas dos zánganos destaca a ausencia de aguillón, polo que este tipo de abellas tampouco nos pica.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia