SABÍAS QUE... POR QUE VOAN OS INSECTOS?
Os insectos conquistaron con éxito a maioría dos ambientes, de feito, foron os primeiros animais capaces de voar. Conseguírono alá polo Carbonífero, hai entre 350 e 400 millóns de anos.
Por aquel entón os inmensos bosques de fentos eran patrullados por enormes libélulas de ata 70 cm de envergadura, eran as famosas Meganeura monyi. Aqueles insectos foron, sen dúbida, os máis grandes que voaron sobre a Terra.
Desde entón os insectos voadores non deixaron de asombrarnos, fano con axilidade e donaire, cunha habilidade verdadeiramente portentosa para o seu pequeno tamaño. Un voo que ten notables singularidades en canto ás leis da aerodinámica refírese.
Na aerodinámica dos insectos podemos distinguir dúas forzas: a de sustentación, que é a que lles mantén no aire e que conseguen grazas á forma das súas ás e ao ángulo de ataque do voo (formado polo plano do á e a dirección do fluxo do aire), e a forza ascendente, coa cal logran un movemento rítmico e ordenado.
Se fixamos a nosa mirada agora nos avións, as súas ás fan fronte ao aire nunha posición case horizontal, cunha inclinación pequena, de forma que poida fluír por arriba e por baixo cunha diferenza de presión uniforme.
Se o ángulo entre o á e a dirección do aire fose moi amplo chegaría un punto no que se perdería a sustentación e o avión caería de forma estrepitosa, xa que se produciría unha interrupción de fluxo e un cambio de presións.
No caso dos insectos parece que a súa anatomía impídelles desenvolver a forza suficiente como para poder despegar. A natureza resolveu este problema tirando de enxeñería: os insectos xeran pequenos remuíños (vórtices) nas súas ás que facilitan o despegamento. Ademais, o remuíño regulariza o fluxo de aire no bordo dianteiro e asegura que o fluxo sexa suave, en independencia do tipo de á e de voo do insecto.
Unha vez realizado o despegamento os insectos realizan ao seu antollo cambios repentinos no traxecto, tanto en dirección como en velocidade, grazas a que son capaces de optimizar o ángulo de ataque.
Se comparamos agora o seu voo co das aves, as ás dos insectos teñen unha forma asimétrica, cun bordo dianteiro máis curvo que o bordo traseiro, de forma que se poida crear un gradiente de presión entre a parte superior e a parte inferior do á.
Por outra banda, baten as ás de forma continua e rápida seguindo un patrón de vaivén, cara a adiante e cara atrás, mentres que as aves fano de arriba abaixo.
Así mesmo, foron capaces de xerar un verdadeiro universo de patróns de ás. Hai algúns insectos, como as libélulas e as abellas, que as teñen membranosas, delgadas e transparentes; outros teñen ás con flocos, como sucede coas arañuelas; tamén existen ás con contrapesos, para conseguir certa estabilidade, como sucede no caso das moscas; hai algúns insectos (avelaíñas) que as teñen con escamas, mentres que outros locen ás ríxidas, grosas ou esclerotizadas.
Isto permite explicar a gama de comportamentos de voos, desde os estacionarios ata os acrobáticos: desde o voo das moscas, capaces de manterse de forma estable nun sitio mediante un aleteo rápido, ata o errático co que nos hipnotizan as libélulas.
FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia
0 comentarios