Blogia
vgomez

CURIOSIDADES

CURIOSIDADES DE XEOGRAFÍA QUE QUIZAIS NON COÑEZAS III

Continúo coa viaxe dando a volta ao mundo para localizar características xeográficas da Terra incribles e marabillosas que quizais non coñezas.
 

3. Chimborazo



Viaxamos ata o punto da Terra máis próximo ao Sol. Trátase de Chimborazo, un estartovolcán inactivo de Ecuador, situado nos Andes centrais. E por que é o punto máis próximo ao Sol (por que non o Everest)? É debido á protuberancia ecuatorial da Terra. O seu cume atópase a 6.263 metros sobre o nivel do mar, pero debido á forma achatada do planeta, esténdese máis lonxe do centro da Terra que o Monte Everest e de aí a súa primeira posición neste asunto xeográfico.

Continuará...

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es e es.wikipedia.org   Imaxes: es.wikipedia.org e feuerberge.gipfelblicke.de

CURIOSIDADES DE XEOGRAFÍA QUE QUIZAIS NON COÑEZAS II

Continúo coa viaxe dando a volta ao mundo para localizar características xeográficas da Terra incribles e marabillosas que quizais non coñezas.

2. Illas Diómedes



As illas separadas polo tempo. Situadas no Estreito de Bering entre Alaska e Rusia, son únicas porque están separadas pola Liña Internacional de Cambio de Data. É o único lugar onde colindan Estados Unidos e Rusia; sitúanse exactamente no límite entre Alaska e a península de Chukotka. A illa máis grande pertence a Rusia, mentres que a pequena, forma parte dos Estados Unidos. A diferenza horaria entre as dúas illas é de 21 horas.

Continuará...

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es e es.wikipedia.org  Imaxes: es.wikipedia.org e weblogs.eitb.eus

CURIOSIDADES DE XEOGRAFÍA QUE QUIZAIS NON COÑEZAS

O noso planeta Terra é un mundo fascinante e complexo cheo de fenómenos e características xeográficas incribles, polo que é probable que non conezas moitas delas.  A partir de hoxe realizaremos unha viaxe dando a volta ao mundo pasando por esas curiosidades. 

Comezamos!

1. Lago de Constanza

Empezamos por este lago con fronteiras en tres países distintos. O lago de Constanza está situado entre Alemaña, Suíza e Austria, aínda que as fronteiras non están oficialmente definidas entre os tres países, polo que os límites do lago foron un tema de debate durante séculos. Mentres que Suíza mantén a idea de que a fronteira pasa polo medio do lago, Austria considera que o lago está suxeito ao condominio dos tres Estados nas súas marxes. Alemaña mantén unha opinión ambigua. Cuestións legais relacionadas coa circulación de barcos e pesca son rexidas en tratados separados.

Ten 536 km² de superficie e está aunha altitude media de 395 m.

Continuará...

FONTE e Imaxes: Sarah Romero/muyinteresante.es e es.wikipedia.org  

AO TIRAR UNHA MOEDA AO AIRE É MAÍS PROBABLE QUE CAIA DO MESMO LADO QUE SE LANZOU?

Messi e Ramos, durante un sorteo de campo no Clasico Madrid-Barça / marca.com

Imaxina que tomas unha moeda e disposte a lanzala ao aire. Cal dirías que é a probabilidade de que caia cara? Importa o lado polo que a lances? A maioría das persoas diría que a probabilidade de que salga cara é dun 50%, independentemente da posición inicial da moeda, pero a cousa non é tan sinxela.

As dúas preguntas anteriores correspóndense con dous eventos diferentes. A primeira, trata da probabilidade de que salga cara, ou cruz, sería o mesmo. Con todo, a segunda fai referencia á probabilidade de que salga cara, se a moeda tiña a cara cara arriba antes de lanzala. Esta segunda probabilidade, que se chama condicionada, pode ser distinta da primeira.

Sobre esta cuestión, en 2007, os matemáticos Peris Diaconis, Susan Holmes e Richard Montgomery expuxeron un modelo físico que mostraba un lixeiro rumbo a favor de que a moeda aterrase tal e como se lanzou. Como conclusión indicaban que, ao tirar unha moeda ao aire, esta caerá do mesmo lado do que se lanzou nun 51% das ocasións.

Con todo, se non se sabe como está colocada a moeda, a probabilidade de que salga cara, ou cruz, é do 50 %. Pero, como é posible afirmar que a probabilidade é esa, con total seguridade? Trátase dun problema de estimación, é dicir, de partida descoñecemos a probabilidade de obter cara e quérese estimar correctamente o seu valor a partir da evidencia.

O enfoque máis coñecido para facelo parte da interpretación da probabilidade como frecuencia, dando lugar ao que se coñece como estatística frecuentista. Más concretamente, baixo este enfoque, a probabilidade que queremos estimar interprétase como a proporción de caras que se observarán ao lanzar a moeda infinitas veces baixo as mesmas condicións. Así pois, para aproximala, bastará con lanzar a moeda un número alto de veces, baixo as mesmas condicións, e aproximar a verdadeira probabilidade pola proporción de caras observadas.

O enfoque frecuentista foi o utilizado por grandes personalidades da historia da probabilidade e a estatística como o conde de Buffon ou Karl Pearson. O primeiro, lanzou 4.040 veces unha moeda obtendo 2.048 caras, o que supón unha estimación da probabilidade en 4040/2048 = 0,5069, é dicir un 50,69%; o segundo realizou 2.4000 lanzamentos dos cales 12.012 caeron mostrando a súa cara un 50,005% das ocasións.

Con todo, a formulación de partida deste enfoque crea un certo paradoxo: ao tirar unha moeda exactamente coas mesmas condicións, non sería esperable obter o mesmo resultado? A física de Newton afirmaría que si e, de feito, son as pequenas variacións iniciais as que inducen a aleatoriedad nos resultados, polo que resulta paradoxal pensar nesa premisa da repetición. Este punto de partida é aínda máis escurridizo ao estudar a probabilidade de ter unha enfermidade… nese caso que se debería repetir? A vida da persoa? Ademais, cantos lanzamentos serán necesarios para estar suficientemente preto do verdadeiro valor? Así pois, a pesar de que o enfoque frecuentista é un enfoque válido e moi ben estudado, en ocasións, conduce a certos razoamentos difíciles de interpretar que mesmo o levaron a ser cuestionado nalgunhas revistas científicas.

Para superar estas limitacións, é posible empregar outro enfoque estatístico: o coñecido como bayesiano. Baixo este paradigma, a probabilidade é o grao de incerteza que temos sobre un proceso e as observacións realizadas contribúen a mellorar esa incerteza. Trátase dunha representación matemática do proceso de aprendizaxe.

Volvendo ao exemplo da moeda, búscase estimar o valor da probabilidade de que salga cara. Para iso, o primeiro paso é determinar posibles valores a priori para esta probabilidade. No caso de non ter ningún coñecemento previo, pódese establecer que a probabilidade podería valer calquera cousa entre o 0 e o 100%. Despois, realízanse moitos lanzamentos de moeda que irán reducindo a incerteza, acoutando que posibles valores son cribles para a probabilidade de fronte.

Este é o enfoque empregado nun recente estudo levado a cabo por máis de 50 investigadoras e investigadores dos Países Baixos. O estudo afástase da idea de repetir e da súa complicación na interpretación: realizaron 350.757 lanzamentos de diferentes tipos de moedas para obter un rango de valores a posteriori para a probabilidade de fronte que está entre un 49,9% e un 50,3%. Así, este resultado vén reforzar a xa coñecida e testeada idea do 50-50 e por tanto, permítenos confiar na moeda para desempatar.

No mesmo estudo tamén puideron apoiar o modelo de Diaconis, Holmes e Montgomery: estableceron un rango para a probabilidade de que a moeda caia na súa posición orixinal de entre un 50,3% e 50,9%, é dicir, aínda que non é un 51% exactamente, si apunta á existencia dun certo rumbo.

Máis aló deste exemplo, a estatística bayesiana desempeñou un papel fundamental en eventos históricos como o descifrado da máquina Enigma a mans de Alan Turing. Actualmente emprégase alá onde se estuden procesos complexos como a distribución de especies, os modelos climatolóxicos, ou a relación espacial subxacente á saúde ou a outros fenómenos. Ademais, é unha das técnicas presentes dentro do que se coñece como machine learning ou aprendizaxe automática.

FONTE: Anabel Forte/elpais.com

DESCOBREN UN CURMÁN DOS CROCODILOS DE HAI 200 MILLÓNS DE ANOS

DESCOBREN UN CURMÁN DOS CROCODILOS DE HAI 200 MILLÓNS DE ANOS

Os etosaurios, un grupo de réptiles fortemente armados similares aos crocodilos modernos, dominaron as paisaxes da era Triásica, moito antes do reinado dos dinosauros. Agora, os científicos identificaron unha nova especie de etosaurio chamada Garzapelta muelleri no condado de Garza, ao noroeste de Texas que se extinguiu Hai 200 millóns de anos.

Esta especie de réptil prehistórico devanceiro dos crocodilos, deixo fósiles esparexidos por todos os continentes excepto a Antártida e Australia, o que revela unha rica diversidade en formas nunha etapa na que a, pesar de que os dinosauros adoitan levar toda a gloria, os etosaurios estaban antes que eles e eran os reis da Terra. Os etosaurios gobernaron a Terra durante o Triásico tardío (hai 237 millóns a 201 millóns de anos).

Descobren un curmán dos crocodilos de hai 215 millóns de años / Márcio L. Castro

O novo estudo, publicado na revista The Anatomical Record e dirixido por investigadores da Universidade de Texas en Austin céntrase nunha armadura de aetosaurio que ten a maioría das súas partes principais intactas, algo non moi habitual no rexistro fósil. Concretamente, esta armadura, ou caparazón, está intacta aproximadamente nun 70% e esténdese desde o pescozo e os ombreiros ata a punta da cola.

Temos elementos desde a parte posterior do pescozo e a rexión dos ombreiros ata a punta da cola. Polo xeral, atópase material moi limitado”, explicou William Reyes, estudante de doutoramento na Escola de Geociencias de UT Jackson e líder da investigación.

Este enorme curmán dos crocodilos era unha criatura acoirazada con placas incrustadas na súa pel e púas curvas ao longo dos seus flancos. Estas bestas de extremidades robustas medraban ata 5 metros de longo e estaban cubertas por placas óseas chamadas osteodermos para a súa protección. Segundo os investigadores, eran auténticos "tanques do Triásico".

Co obxectivo de interpretar a evolución e taxonomía destes enormes parentes dos crocodilos, os investigadores tentaron recompilar información sobre a súa evolución converxente, onde trazos similares evolucionan de forma independente en diferentes especies.

A aparencia de Garzapelta, blindado con placas óseas e flanqueado por púas curvas para maior defensa, establecía paralelos cunha versión parecida a un armadillo, o que suxire unha dieta omnívora, en contraste coa natureza carnívora dos crocodilos actuais. Así, aínda que os crocodilos actuais son carnívoros, os científicos cren que os etosaurios eran principalmente omnívoros.

Pero, onde encaixaba este espécime a árbore xenealóxica dos etosaurios foi un desafío maior para os autores, xa que a combinación de placas óseas non se viu anteriormente. A maioría de etosaurios encaixan nun de dous grupos principais: Aetosaurinae e Stagonolepidoidea, pero non pasaba así con G. muelleri. Parecía metade armadillo, metade crocodilo.

Os seus fósiles atópanse dispersos por todos os continentes excepto a Antártida e Australia / Midjourney/Sarah Romero

Dependendo de en que parte da armadura os investigadores salientasen na súa análise, Garzapelta terminaría en lugares moi diferentes. Unha vez que os expertos determinaron que as púas evolucionaron de forma independente, foron capaces de establecer onde encaixaba mellor entre outras especies de aetosaurios. Era unha nova especie de etosaurio que se parecía bastante ao crocodilo americano actual pero moito máis blindado e grande.

"A converxencia dos osteodermos entre etosaurios emparentados lonxanamente observouse antes, pero o caparazón de Garzapelta muelleri é o mellor exemplo diso e mostra ata que punto pode ocorrer e os problemas que causa nas nosas análises filoxenéticos", apuntou Reyes.

Por que bautizalo como Garzapelta muelleri?. Este nome rende homenaxe ao condado de Garza, Texas, onde se realizou o descubrimento, e a Bill Mueller, o paleontólogo que o atopou. Por último, o termo “pelta” significa escudo en latín.

Con todo, como detectaron que as variacións na aparencia da armadura desta criatura poderían verse influenciadas por varios factores, incluída a idade e o sexo de cada animal, William Reyes está a examinar fósiles de etosaurios da colección da Escola Jackson, que foron descubertos predominantemente durante a década de 1940 a través de escavacións realizadas pola Works Progress Administration, para explorar esta posibilidade. Garzapelta, que se atopa nas coleccións de fósiles da Universidade Tecnolóxica de Texas, pasou décadas nun estante antes de chamar a atención deste paleontólogo. Haberá máis etosaurios como este escondidos nos rexistros?

O estudo subliña o valor das coleccións de universidades e museos como depósitos de coñecemento científico sen explotar, á espera de ser descuberto e analizado polos investigadores actuais.

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es

A ORIXE DO SECADOR DE PELO

O secador de pelo, o invento que naceu da casualidade como un híbrido entre aspiradora e licuadora

Difusores, embocaduras especiais, diferentes potencias, velocidades e temperaturas son algunhas das peculiaridades do secador de pelo, un pequeno electrodoméstico que nos acompaña na nosa rutina cosmética diaria.

Os primeiros intentos de fabricar un secador de pelo remóntanse a finais do século XIX, época na que se utilizaban aparellos que xeraban aire quente mediante unha chama, como o que se coñecía como secador de campá. Tratábase de modelos voluminosos, pesados ​​e, ademais, inseguros, cuxo uso estaba moi limitado a uns poucos salóns de beleza.

O inventor francés Alexandre Ferdinad Godefroy foi pioneiro no uso do secador de pelo moderno e incorporouno ao seu tocador parisiense. Ao parecer naceu por casualidade, cando a perruqueira colocou a unha clienta co cabelo mollado debaixo do capó da estufa de gas para ver que pasaba, o que sucedeu foi o esperado: succionou a humidade e secou o seu cabelo. Era o ano 1.920 nese momento.

O secador Godefroy, que foi o nome co que se popularizou o invento, era en realidade un aspirador investido: tiña unha bomba de aire que creaba o baleiro, un motor que quentaba os gases do interior e un tubo por onde saía a calor.

Dúas empresas americanas melloraron o invento do perruqueiro francés combinando a descarga de aire quente utilizada nas aspiradoras co motor da batedora, dese estraño binomio xurdiron os primeiros secadores portátiles da historia. A pesar de todo, eran demasiado voluminosos, pesados ​​e desprendían pouco aire.

Terían que pasar tres décadas máis para que o secador de pelo convertésese nun electrodoméstico habitual nos fogares, cando apareceron modelos máis compactos e lixeiros, que ademais permitían programar diferentes temperaturas e velocidades.

En 1.951 apareceron os secadores de cascos, que consistían nun secador conectado a un tubo e que alcanzaba un casco que se axustaba sobre a cabeza. Cando se acendía a secadora, o aire fluía a través do tubo e era expulsado a través de pequenos orificios dispostos ao redor do casco.

Na década seguinte, a tecnoloxía mellorou considerablemente ao utilizar materiais máis lixeiros e motores máis potentes. A seguinte mellora produciuse nas medidas de seguridade, cando se incorporaron interruptores de apagado por temperatura, circuítos de interrupción de fallas…

Durante moito tempo, os secadores de pelo asociáronse con accidentes mortais e non era do todo raro que unha persoa resultase electrocutada por un secador de pelo que non cumpría as normas de seguridade. Un accidente que foi máis frecuente cando a secadora entrou en contacto coa auga.

Por iso, na década de 1.970, a Comisión de Seguridade de Produtos de Consumo de Estados Unidos estableceu pautas para que se cumprisen certas medidas na fabricación.

Afortunadamente, neste momento, os modelos que temos, ademais de moi seguros, son lixeiros (están fabricados en titanio e cerámica), potentes e secan o cabelo nun tempo récord. O desenvolvemento dos secadores iónicos, que emiten ións negativos, permitiulles ampliar o seu rendemento reducindo o encrespamiento do cabelo.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia

MINERAIS RAROS V: COBALTARTHURITA

A xeoloxía é un campo incriblemente diverso co que podemos aprender moito sobre o noso planeta Terra. Unha das facetas máis curiosas desta ciencia é a dos minerais máis raros do planeta. 

Hai minerais moito máis estraños que os diamantes; máis de 5.000 especies minerais coñecidas na Terra, desde o omnipresente cuarzo pasando pola finguerita, a ichnusaite, a nevadaita, a ottoita, da que no último día falamos, ou o protagonista de hoxe a Cobaltarthurita. 

A cobaltarthurita está clasificada como un mineral raro de categoría dúas. Está formada por cobalto e axustada cun elemento arsénico descoñecido.

A súa fórmula é (Co,Mg)Fe3+2(AsO4)2(OH)2·4(H2O)

Só atopouse en catro localidades e toda a cobaltarthurita que existe no mundo cabería nun dedal.

A súa cor é marrón, con cristais aciculares ou costras botrioidais. A súa dureza é 3,5-4.

O gran valor destes minerais para a humanidade é que neles residen probas craves sobre as condicións e os elementos que había baixo a superficie cando eles creáronse, así como datos sobre as turbulencias biolóxicas do pasado.

Fin!

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es e elpais.com/ciencia       Imaxe: Robert Downs (Universidade de Nevada)

MINERAIS RAROS IV: OTTOITA

A xeoloxía é un campo incriblemente diverso co que podemos aprender moito sobre o noso planeta Terra. Unha das facetas máis curiosas desta ciencia é a dos minerais máis raros do planeta.

Hai minerais moito máis estraños que os diamantes; máis de 5.000 especies minerais coñecidas na Terra, desde o omnipresente cuarzo pasando pola finguerita, a ichnusaite, a nevadaita, da que no último día falamos, ou o protagonista de hoxe a ottoita.

A ottoita, cuxo microscópico tamaño fai que sexa moi difícil de atopar. Este raro mineral incorpora telurio á súa composición, o que suma aínda máis puntos á súa singularidade.

Sistema cristalino: Monoclínico

A súa fórmula é Pb2TeO5

Continuará...

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es e elpais.com/ciencia       Imaxe: Robert Downs (Universidade de Nevada)