A ORIXE DAS PALABRAS

A ORIXE DAS PALABRAS: SUAR COMO UN PORCO

A frase “suar como un porco” é usada usualmente para referirse a alguén que está transpirando gran cantidade de suor, con todo, é coñecido que os porcos non súan debido a que non teñen glándulas sudoríparas, por iso tómbanse no lodo para manterse frescos. Sorprenderache saber entón, que esta coñecida frase non fai referencia ao animal no absoluto.

A referencia “suar como un porco” vén de Inglaterra e é a tradución directa de “sweating like pig”, con todo, esta non fai referencia ao animal, senón ao pig iron, que se traduce como arrabio, que é ferro fundido.

Os ingleses chamaron a este produto pig iron, xa que ao arrefriar o ferro en bruto cando se verte sobre moldes en forma de canles ramificados, que lembran a unha porca e os seus leitóns, aparecen pingas de auga condensada na súa superficie. Esa “sudoración” metálica era un sinal de que o ferro xa estaba o suficientemente frío como para manipulalo. 

Así que cada ves que uses esta frase estarás a falar dun mineral en proceso de arrefriado, non do animal.

FONTE: elsiglodetorreon.com.mx e muyinteresante.okdiario.com   Imaxes: fraseomania.blogspot.com, muyinteresante.okdiario.com e nairaland.com

A ORIXE DAS PALABRAS: LOITAR A CAPA E ESPADA

Quen loita “a capa e espada” faio con gran empeño, a brazo aberto e con todas as súas forzas, para lograr un obxectivo.

Esta frase popularízase durante o Século de Ouro español (séculos XVI e XVII) a través das chamadas “comedias de capa e espada” nas que certos nobres e cabaleiros loitan ou defenden intereses dese modo para dirimir conflitos esencialmente relacionados co amor e a honra.

A capa e espada era o modo en que loitaban os cabaleiros, leándose a capa ao brazo esquerdo para parar os golpes mentres manexaban a espada coa man dereita, ao contrario que os pícaros, que pelexaban a capotillo e puñal.

Esta maneira de loitar, con todo, é moito máis antiga. Entre outros a mencionan Cervantes (1547-1616) no Quixote e Montaigne (1533-1592) nos seus ensaios, escritos en 1580, quen di que os antigos romanos xa a practicaban. Hoxe usámola para describir a maneira resolta na que saímos en defensa dunha persoa ou situación.

Esta frase é sinónima da que nós empregamos: "loitar contra vento e marea".

FONTE: Charlie López/clarin.com     Imaxe: billiken.lat

A ORIXE DAS PALABRAS: A OLLO DE BO CUBEIRO

A ollo de bo cubeiro é unha frase que se utiliza para falar da acción de medir algo dunha forma imprecisa, sen a axuda de ningún tipo de peso ou medida.

Segundo diversas fontes, a orixe da expresión estaría relacionado co antigo oficio de cubeiro (persoa que, de forma artesanal, fabricaba as cubas nas que se almacenaba o viño.

A cuba era, ademais dun recipiente, unha medida de capacidade; e xa que non existía ou non se utilizaba no oficio do que falamos ningún tipo de dispositivo para a medición, a exactitude da capacidade da cuba dependía, por tanto, da pericia do fabricante (neste caso o cubeiro).

Por iso é polo que primeiro, no ámbito rural e logo a nivel xeral, comezásese a utilizar a expresión ​a ollo de bo cubeiro cada vez que alguén se refería ao feito de medir algo valéndose unicamente da percepción e da vista.

FONTE: ui1.es      Imaxe: fraseomania.blogspot.com

A ORIXE DAS PALABRAS: TIRAR A TOALLA

O significado da expresión “Tirar a toalla” é renderse ou abandonar un esforzo.

A orixe desta expresión provén do boxeo, un deporte que popularizouse a finais do século XIX e principios do XX. Nos combates, se un adestrador consideraba que o seu púxil non podía continuar, lanzaba unha toalla ao ring como sinal de rendición para evitar danos maiores ao seu loitador. Este xesto, visual e simbólico, transcendeu o ámbito deportivo e comezou a utilizarse noutros contextos, aplicándose a calquera situación na que alguén decide desistir.

A súa incorporación á linguaxe cotiá consolidouse na primeira metade do século XX, especialmente a través da prensa deportiva e as narracións de eventos de boxeo, o que permitiu que se estendera rapidamente a nivel popular.

FONTE: Luis Astor/mentoor.es/blog                       Imexe: empodera.cl

A ORIXE DAS PALABRAS: AO TUN TÚN!

Esta exclamación pode ser escoitada moi a miúdo en boca de calquera cidadán arxentino, sen importar a súa idade, sexo, relixión ou condición socioeconómica. Polo seu aspecto tan coloquial parece provir dos arrabaldes porteños ou de zonas rurais, e ata parece emparentarse con facer algo a ou andar aos tumbos. Pero nada de todo iso. Esta expresión, á que se apela para sinalar algo feito de apuro, sen previsión, sen tento, exhibe partida de nacemento hai séculos e moi lonxe das nosas terras.

A súa raíz parece ser latina (aínda que diversos entendidos na materia non validan a hipótese), e é probable que non variase no seu sentido orixinal e ata na súa dicción. Dise que os romanos antigos dicían Ad vultum tunn, que se traduciría "como vós o vexades", "segundo che pareza". Da mesma forma en que o facemos hoxe, na antiga Roma utilizábase na fala vulgar. O latinismo, transmitido boca a boca, acabaría denigrando no son que hoxe escoitamos, coa intención de describir algo que se fixo sen planificación nin coidado.

FONTE: themalbecpost.com

A ORIXE DAS PALABRAS: CARGAR CO MORTO

 

Segundo as leis medievais, cando na xurisdición dunha localidade era achado o corpo dalgunha persoa morta en circunstancias estrañas, se non era posible determinar a identidade do homicida, o pobo onde fora atopado o corpo estaba obrigado a pagar unha multa chamada homicidium ou omecillo.

Por mor disto, e co fin de eludir o pago da multa, cando se achaba un morto nas rúas, os habitantes do pobo en cuestión apresurábanse e, de común acordo, levantaban o corpo e trasladábano a algunha localidade veciña, de maneira que a responsabilidade do crime recaese sobre esta e, en consecuencia, fóra ela a que debese facerse responsable de pagar a multa correspondente.

Co tempo, o dito comezou a aplicarse, en sentido figurado, como equivalente da pretensión de descargar sobre outro a culpa por algún delito ou falta cometida.

Na actualidade, o dito cargar co morto conserva o mesmo valor, aínda que adoita aplicarllo, preferentemente, para referir á responsabilidade que lle cabe a alguén no pago dalgunha débeda, sobre todo cando se trata de contas impagas ou difíciles de saldar, como cando adoitamos dicir logo dunha reunión de numerosos comensais: "E agora... quen levanta este morto?

FONTE: hemerotecamundial.blogspot.com

A ORIXE DAS PALABRAS: SER DE DEREITAS OU DE ESQUERDAS

Unha historia moi particular é a que deu orixe aos termos “dereita” e “esquerda”. No Senado Romano cando votaban, aqueles que acompañaban unha proposta cun voto positivo situábanse á dereita de quen presidía a asemblea. Os que, en cambio, daban un voto negativo (ou un “O meu voto non é positivo”) colocábanse á esquerda. Desta maneira, evitábanse confusións e garantíase a transparencia do acto, ademais de que todos advertían con claridade que votaban cada un.

O costume de que os oficialistas se situasen á dereita no recinto tamén se viu reflectida durante a Revolución Francesa. A primeira Asemblea Xeral tivo lugar a fins de agosto de 1789 no Palacio das Tullerías, en París. O importante asunto a resolver era nada menos que a continuidade da participación da monarquía nas cuestións de Estado. O sector privilexiado, que era o máis moderado, apoiaba o regreso de Luis XVI. En cambio, a clase traballadora (sentada á esquerda) quería profundar a revolución. Aquela asemblea delineou un novo sentido para esas palabras. Fóra do recinto, falábase das posturas da dereita e da esquerda.

Así, no léxico político, a diferenciación mantense: a dereita é máis conservadora e a esquerda, mais revolucionaria.

FONTE: themalbecpost.com    Imaxe: billiken.lat

A ORIXE DAS PALABRAS: PASAR A NOITE EN BRANCO

Cando dicimos que alguén pasou a noite en branco, entendemos ben que estivo sen poder durmir por preocupacións, traballo ou por algunha doenza, etc. A todos pasounos, pero cal que a orixe destas expresións? por que dicimos que tivemos unha noite en branco ou que estivemos en branco? a súa orixe é moi antiga e ata ten un toque cabaleresco.

As expresións pasar a noite en branco ven dunha tradición medieval. Naquela época, os aspirantes a cabaleiros tiñan unha tradición moi especial que levaban a cabo a noite antes da súa cerimonia de nomeamento.

O futuro cabaleiro pasaba toda a noite sen durmir, velando as súas armas nunha igrexa ou capela. Non era só quedar esperto por quedar senón que tiña un propósito máis profundo e simbólico.

Era unha vixilia, un tempo dedicado á reflexión e oración, na que o futuro cabaleiro preparábase non só física senón espiritualmente para as responsabilidades que asumiría ao día seguinte.

Durante esta vixilia, os aspirantes adoitaban vestir túnicas brancas, de aí vén o de pasar a noite en branco. O branco simbolizaba a pureza e a seriedade do seu compromiso.

Hoxe usamos esta frase para describir calquera situación na que nos toca non pegar ollo durante toda a noite, sexa cal for o motivo.

FONTE: Georgina Figueras/lasexta.com                Imaxe: normacatalan-spanishteacher.com