UN ESTUDO DO 2019 XA ADVERTIU DO TERREMOTO DE TURQUÍA

Devastación / as.com/IHLAS NEWS AGENCY (IHA)via REUTERS

O recente terremoto que afectou a Turquía e a Siria, e deixou milleiros de mortos e feridos, tiña que suceder tarde ou cedo.

Os terremotos son un fenómeno xeolóxico que provoca unha sacudida da codia terrestre. Ocorren a diario en todo o mundo, aínda que moitos deles son imperceptibles. A web estadounidense USGS, que monitorea e informa sobre terremotos no mundo, mostra 52 sismos tan só nas últimas 24 horas.

De feito, en 2016 detectouse en Turquía o que se coñece como un terremoto lento. Durou 50 días, e aínda que tiña unha magnitude de 5,8 na escala de Richter, non foi percibido por ninguén. Con todo, o país tamén sufriu outros terremotos devastadores, como o de Erzincan de 1939, de magnitude 7,8, que custou a vida a máis de 32.000 persoas, ou o de Izmit de 1999, cunha magnitude de 7,4 na escala de Richter, e que segou as vidas de máis de 17.000 persoas.

O terremoto da madrugada do luns día 6, con hipocentro (o punto interior da Terra no que se orixina un movemento sísmico) a 18km de profundidade, epicentro na poboada cidade de Gaziantep, e con máis de 125 réplicas, é un dos máis potentes da historia de movementos sísmicos da zona.

En realidade, foron dous sismos distintos os que azoutaron a varias cidades turcas e sirias. O primeiro deles durou 30 segundos e tivo unha magnitude 7,8 na escala de Richter. O segundo situouse a un 80km ao norte do sismo inicial e tivo unha magnitude de 7,6.

O feito de que o hipocentro do terremoto fose bastante superficial fixo que fose máis forte, xa que, a menor profundidade, maior é a propagación das ondas sísmicas. Ademais, sucedeu en xeral en cidades moi poboadas, e que en moitos casos non posúen edificios sismorresistentes.

Turquía está situada nun punto quente de actividade sísmica. Ten ao norte a placa euroasiática, en pártea sur a placa africana e en pártea sueste a placa de Anatolia.

A placa de Anatolia ou arábiga é unha placa tectónica continental cuxas fallas percorren todo o territorio turco. As fallas son os puntos nos que as distintas placas entran en contacto.

As placas tectónicas móvense continuamente, a razón de 3 a 6 centímetros ao ano. Co movemento, vaise acumulando enerxía nos puntos de contacto, ou fallas, das placas. Cando a enerxía acumulada en fállalas libérase bruscamente, prodúcense ondas sísmicas que viaxan quilómetros a través das rochas fracturadas ata chegar á superficie terrestre. A terra treme.

Os eventos sísmicos non son predicibles. Non hai instrumental ou tecnoloxía que permita poñerlles data, por máis que se haxa viralizado un tweet que supostamente advertía da inminencia do terremoto de Turquía. Só pódense calcular as probabilidades de que ocorran terremotos significativos en zonas específicas dentro dun período determinado de anos. Os sismólogos saben onde poden ocorrer, pero non cando, polo menos con precisión.

Jordi Díaz, sismólogo do Geo3Bcn-CSIC, explica que non se poida predicir a ocorrencia dun terremoto, “nas zonas especialmente sensibles danse cunha periodicidade que se mide en décadas, de maneira que se non ocorreu un en moitos anos pódese dicir que está ao caer”. Para Diaz, a mellor protección é investir na construción de edificios mellor preparados para resistir tremores intensos.

Un estudo de 2019 publicado na revista Nature fixo observacións xeodésicas en alta mar, e mostrou que un segmento de Fállaa de Anatolia do Norte no Mar de Mármara central estaba bloqueado e, por tanto, acumulaba tensión.

Os investigadores usaron unha rede de dispositivos transpondedores acústicos que mediron a deformación da codia con precisión milimétrica no leito mariño durante 2,5 anos, sen detectar desprazamentos de falla. A ausencia de deformación e a baixa sismicidade monitoreada por sismómetros do fondo do océano indicaron un bloqueo completo de fállaa ata polo menos 3 km de profundidade, e presumiblemente, ata 5,5 km de profundidade.

Segundo o estudo, estes dous factores no Mar de Mármara equivalerían a un terremoto de magnitude entre 7,1 e 7,4, e urxía a valorar o perigo na zona e a realizar estudos mariños similares en rexións cun alto potencial de perigo por fallas activas mar dentro.

Pase o que pase, debido a que non poden aproximarse o suficiente ás datas en que ocorrerán os tremores, os expertos coinciden en que a mellor forma de prepararse para un posible terremoto, sobre todo en zonas propensas, é construír infraestruturas e edificios que soporten sismos, e así evitar no posible os mortos e feridos que, no caso do terremoto do 6 do que estamos a falar, cífranse en miles, e que sen dúbida aumentarán cando se vaian recuperando corpos.

FONTE: Maite Sanz/quo.eldiario.es/naturaleza