Cada ano, coma se dun ritual silencioso tratásese, millóns de persoas en España moven as agullas do reloxo. Algúns apenas o notan, outros o senten coma se o seu mundo dese un pequeno xiro. Falamos do cambio de hora, unha práctica que, aínda que aparentemente sinxela, segue xerando dúbidas, debates e máis dun bocexo de máis nos días posteriores.
Neste 2025, o esperado (ou temido) cambio ao horario de inverno producirase na madrugada de hoxe, sábado 25 ao domingo 26 de outubro. Ás 03:00 horas, os reloxos deberán atrasarse unha hora, marcando de novo as 02:00. En termos prácticos, esta noite dórmese unha hora máis. Pero o que para moitos é unha pequena vitoria contra o insomnio, para outros pode supoñer un pequeno desaxuste físico e mental.
E é que este cambio, aínda que pareza trivial, afecta directamente ao noso reloxo biolóxico, o noso ritmo circadiano e a nosa rutina diaria. Se non se xestiona adecuadamente, pode ter consecuencias máis notables do que imaxinamos.
O axuste horario non é un capricho moderno. A súa orixe remóntase a ideas tan antigas como as de Benjamin Franklin, quen xa no século XVIII suxería madrugar máis para aforrar candeas. Pero foi no século XX, e especialmente tras a crise enerxética dos anos 70, cando esta medida institucionalizouse coa escusa do aforro enerxético.
Desde entón, dúas veces ao ano (unha en marzo para adoptar o horario de verán, e outra en outubro para regresar ao de inverno) os reloxos españois sincronízanse cunha decisión que cruzou fronteiras, debates científicos e cambios de Goberno.
Con todo, a eficacia real do cambio de hora está máis cuestionada que nunca. Algúns estudos demostraron que o aforro enerxético é, no mellor dos casos, simbólico. E aínda que nos anos 70 esta medida tiña sentido para optimizar o consumo de luz, hoxe as tecnoloxías LED, os horarios laborais estendidos e o teletraballo cambiaron o panorama por completo.
A resposta é máis política que científica. Aínda que a Comisión Europea propuxo en 2018 eliminar o cambio de hora e permitir que cada país elixise se manter o horario de verán ou o de inverno de forma permanente, os Estados membros non lograron poñerse de acordo. En España, creouse unha comisión de expertos que, tras estudar o asunto, concluíu que aínda non había suficiente consenso para tomar unha decisión definitiva.
Por iso, polo menos ata o ano 2026, seguiremos virando as agullas do reloxo dúas veces ao ano.
FONTE: Christian Pérez/muyinteresante.com Imaxes: Istock/Christian Pérez e rtve.es
