ZONA VERDE

A AUGA DA CHOIVA NON É TAN LIMPA COMO PENSANOS!

A auga de choiva acumula contaminantes nos tellados e as rúas a medida que atravesa as cidades / Alex Linch, Shutterstock.com/ec.europa.eu

Preto da cidade medieval de Gante (Bélxica), no municipio de Wetteren, uns investigadores tentan reducir a contaminación da auga da chuvia utilizando cunchas mariñas. En realidade, son millóns de cunchas do Mar do Norte as que recollen e filtran a auga que flúe durante as chuvias desde o tellado dun centro comercial e dun aparcamento.

As cunchas, amontoadas baixo un desaugadoiro superficial, teñen un espazo oco do 70% que lles permite almacenar a auga procedente dunha forte treboada. Tamén son unha estación natural de depuración da auga, que logo se utiliza para regar xardíns comunitarios. O experimento forma parte dun proxecto de investigación chamado StopUP que recibiu financiamento da Unión Europea (UE) para idear novas formas de evitar que as augas pluviais arrastren contaminantes a ríos, lagos e baías.

O proxecto céntrase na escorrentía urbana (augas de chuvia que acumulan contaminantes procedentes de rúas, tellados e outros lugares ao seu paso polas cidades) e no desbordamento dos sumidoiros. O obxectivo é garantir o tratamento destas augas residuais, que poden conter desde plásticos ata pesticidas. Segundo o profesor Thomas Wintgens, director do Instituto de Enxeñería Ambiental da Universidade RWTH de Aquisgrán (Alemaña): “As tecnoloxías e métodos de StopUP poderían proporcionar ferramentas aos profesionais para planificar e aplicar medidas que reduzan a contaminación das augas pluviais”. Wintgens coordina StopUP, que comezou en setembro de 2022 e prolongarase ata agosto de 2025.

Aínda que o 98% da poboación da UE ten acceso a servizos básicos de saneamento e máis do 90% das augas residuais urbanas xestiónanse conforme á lexislación europea que data de 1991, a contaminación segue sendo un gran reto. En Europa, o 38% das masas de auga superficiais presentan diversas formas de contaminación, segundo a Axencia Europea de Medio Ambiente.

A saúde humana depende da auga limpa para beber, bañarse e cociñar. Tamén está en xogo a saúde do ecosistema, xa que as plantas e os animais vense afectados polas substancias químicas presentes en ríos, lagos e augas costeiras. “Aínda que na UE se avanzou moito no tratamento das augas residuais, o impacto das emisións residuais procedentes da escorrentía urbana e os desbordamentos da rede de sumidoiros é importante”, afirma Wintgens.

En colaboración con 11 universidades e empresas de Bélxica, Alemaña, Italia, os Países Baixos, Noruega, Suíza, Tunes e o Reino Unido, StopUP está a desenvolver tecnoloxías para comprender mellor de onde proceden os contaminantes e como chegan ás masas de auga. Os contaminantes máis habituais son os nutrientes, os hidrocarburos, os metais pesados e os contaminantes microbianos.

Na cidade alemá de Aquisgrán, preto das fronteiras belga e neerlandesa, StopUP está a probar un sistema de filtración con area para frear a contaminación por desbordamento dos sumidoiros no río Wurm. A técnica empregada, denominada “filtro de solo de retención”, consiste principalmente en area cunha capa inferior de drenaxe de grava e canas plantadas na superficie.

En Anveres, a segunda cidade máis grande de Bélxica despois de Bruxelas, os investigadores están a experimentar cun filtro de grava para tratar a escorrentía urbana. Trátase dun campo de investigación importante, moi relevante para as comunidades locais.

Luz Herrero é outra experta neste campo. Xefa de tecnoloxía ambiental do Centro Tecnolóxico AIMEN, no Porriño, coordina outro proxecto financiado pola UE para facer fronte á escorrentía nas cidades. Chámase WATERUN e durará catro anos, ata maio de 2026.

Herrero, que leva 18 anos traballando en tecnoloxías para facer fronte aos retos ambientais, afirma que pode existir unha gran fenda entre a percepción popular da auga de chuvia e a súa verdadeira composición. “Pode parecer que a auga de chuvia a é moi limpa, pero cando lava as rúas e os tellados cárgase de po, residuos de feces de animais, microplásticos e outros contaminantes tóxicos”, explica. “A contaminación difusa pode ter importantes repercusións negativas no benestar humano e a saúde dos ecosistemas”, apunta.

Por exemplo, os custos sanitarios en Europa asociados á presenza de nitrato (unha substancia química utilizada a miúdo como fertilizante) na auga potable superan os 1.000 millóns de euros ao ano, segundo a Organización de Cooperación e Desenvolvemento Económicos.

Segundo Herrero, existe un “baleiro de coñecemento” sobre onde se orixina exactamente a contaminación e como se propaga pola auga. Por iso, WATERUN está a desenvolver sensores de hidrocarburos aromáticos policíclicos (HAP), substancias químicas procedentes do carbón, o petróleo e a gasolina, que se colocarán nas concas urbanas. Tamén busca identificar a orixe e a distribución dos contaminantes.

O proxecto está a realizar estudos sobre o terreo en tres cidades con climas moi diferentes: Aarhus (Dinamarca), Santiago de Compostela e Ammán (Xordania). As tres cidades atópanse tamén en fases de acción diferentes, con Aarhus á cabeza e Santiago aínda preparándose.

Aarhus, con lagos próximos, unha conca fluvial e unha baía, céntrase nos estanques do centro da cidade. O seu obxectivo é eliminar o 70% dos microplásticos, o fósforo e os HAP, que poden acumularse no chan e danar a terra, as plantas e os animais. “En Aarhus xa puxeron en marcha infraestruturas para facer fronte á escorrentía urbana”, explica Herrero. Os investigadores de WATERUN teñen previsto basearse nos tres estudos de casos para elaborar directrices dirixidas ás autoridades municipais sobre a mellor maneira de abordar a escorrentía urbana.

A investigación é aínda máis importante debido á aceleración do cambio climático, que está a provocar tormentas e inundacións máis frecuentes, e cada vez máis graves, xunto co aumento das temperaturas e o empeoramento das ondas de calor. “Isto só pode agravar o problema, debido aos cambios nos patróns de precipitacións e ás choivas extremas”, afirma Herrero.

Wintgens destacou outra conexión climática, ao afirmar que as secas supoñen un reto para os propios investigadores. “Se non chove durante meses nun lugar concreto, non podemos tomar mostras de nada”, afirma. Pero o fundamental é a importancia da auga limpa. “Non nos esquezamos da calidade da auga”, sostén Wintgens. “É crucial, xa que determina a calidade da nosa contorna común”, conclúe.

FONTE: Jessica Berthereau/gciencia.com/medioambiental

O XENXIBRE DO HIMALAIA, UNHA ESPECIE INVASORA ASENTADA EN GALICIA

O xenxibre do Himalaia é unha especie que produce moita biomasa e que se propaga de forma vexetativa / Wikimedia

As plantas invasoras ameazan a biodiversidade dos ecosistemas. Algunhas son rechamantes, fermosas, con floracións que fan pensar que non poder ser prexudiciais para outros organismos. É o caso do xenxibre do Himalaia (Hedychium gardnerianum), unha das especies invasoras máis coñecidas a escala mundial e que chegou a Galicia hai unha década, incluso ás Fragas do Eume. Está considerada como unha especie preocupante e a Federación Ecoloxista Galega insta á Xunta a poñer en marcha medidas para erradicala debido a súa presenza en máis de vinte concellos. Pode ameazar a fauna e flora da contorna e incluso degradar a auga e aumentar a sedimentación.

O denominado tamén xenxibre branco, xenxibre hawaiano ou kahili pode alcanzar os dous metros de altura. As súas follas son brillantes e as súas flores de cor amarelo alaranxado con grandes pétalos. Nacen en chans húmidos, pero é unha especie que se adapta a outras condicións atmosféricas, xa sexa á calor ou á sombra. O investigador da Universidade da Coruña Jaime Fagúndez explica que esta planta propágase de “maneira vexetativa” e aparece en bosques húmidos con gran biodiversidade que se ve alterada pola presenza desta especie. “Non aparece en hábitats degradados, pódese atopar en espazos como as Fragas, nos amieirais ou na marxe dos regatos. Por exemplo, preto dos fentos, que son especies con moito interés de conservación”, explica o tamén profesor de botánica.

A Hedychium gardnerianum está considerada como especie invasora dende o 2013, cando se publica o Real Decreto 630/2013, de 2 de agosto, polo que se regula o Catálogo español de especies exóticas invasoras nas que figura. Está prohibida a súa introdución no medio natural, así como o seu transporte ou venda. Segundo explicou a Federación Ecoloxista Galega, cando se publicou o ‘Plan Estratéxico Galego de xestión das EEI para o Desenvolvemento dun sistema estandarizado de análise de riscos para as especies exóticas en Galicia’ en 2012, a especie xa estaba presente no Parque Nacional Marítimo-Terrestre das Illas Atlánticas de Galicia e na contorna do Parque Natural das Fragas do Eume.

Eliminación manual

En Galicia a planta está presente nos concellos de Cedeira, Cariño, Ortigueira, Pontedeume, Valdoviño, Corcubión, Miño, Sada, Carnota, Cee, A Coruña, Muros, Malpica, Ribeira e Porto do Son na provincia da Coruña; Poio, Covelo, Gondomar, Redondela e Bueu en Pontevedra; e Foz e Viveiro en Lugo, sen descartarse a súa presenza noutros lugares. Na opinión dos ecoloxistas, a planta pode aínda erradicarse das paisaxes galegas, por iso piden unha “eliminación manual”; solicitan as medidas de control necesarias para a eliminación dos exemplares da especie que se atopen en parques, xardíns e calquera espazo público ou privado; e a realización de campañas de educación ambiental.

Debemos actuar xa!

FONTE: Alba Tomé/gciencia.com/medioambiental

ALGA QUE PODE ACABAR COAS EMISIÓNS DE METANO PRODUCIDAS POLO GANDO

Asparagopsis taxiformis no seu hábitat natural no fondo do mar / Jean-Pascal Quod/es.wikipedia.org

Sea Forest vai comercializar un suplemento de algas mariñas descubertas en Australiana que poderá resolver case por completo o problema das emisións de gases efecto invernadoiro producidas pola gandería.

A organización oceánica obtivo unha subvención dun millón de dólares australianos por parte do goberno federal que permitirá acelerar a produción do innovador produto de algas comestibles chamadas asparagopsis.

Este vexetal mariño foi identificado por un equipo de investigación dirixido por CSIRO, que descubriu a súa capacidade para reducir significativamente a cantidade de metano producido por vacas e ovellas cando se agrega ás súas dietas, eliminando case por completo a produción do potente gas de efecto invernadoiro.

As asparagopsis son nativas das augas de Tasmania e Sea Forest prevé poder cultivala para producila en cantidades comerciais e utilizala na industria agrícola.

O metano é un subproducto do proceso de rumia que utilizan animais como vacas e ovellas para dixerir pastos. O proceso implica a fermentación dos pastos, incluído o proceso de fermentación entérica que produce metano como subproducto, que se libera á atmosfera a través dos eructos.

A crecente produción mundial de gando ovino e bovino converteuse nun gran desafío para os esforzos por reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro, xa que o metano ten un potencial de quecemento global 28 veces maior que o do dióxido de carbono. O gando é responsable de ata unha sexta parte das emisións globais.

Sea Forest desenvolveu un suplemento dietético derivado da Asparagopsis, que pode reducir a produción de metano na produción de gando vacún e ovino ata nun 98% cando o suplemento substitúe só o 0,2% da súa dieta.

O suplemento de algas que está a desenvolver Sea Forest, coa súa capacidade para eliminar case por completo as emisións da produción de gando ovino e bovino, podería aproveitar un enorme mercado agrícola mundial.

FONTE: elmundo.es/ciencia

HAI MOITA VIDA BAIXO A TOALLA

Praia / Hobo_018/iStock

O período de vacacións na praia é unha boa oportunidade de atopar fauna moi diversa. Hai animais que poden observarse, con máis ou menos éxito, mentres se practica mergullo, no fondo da auga, semienterrados no limo ou camuflándos entre as rochas. E se miramos ao ceo desde a praia, veremos aparecer varias especies de aves, ás veces sorprendentemente atrevidas, que se achegan á xente.

Pero, á parte destes animais que recoñecemos a primeira ollada, a praia é un ecosistema con máis vida da que parece, e así como nos bosques ou praderías abunda a fauna escondida baixo o chan, na praia tamén hai animais que habitan entre os grans de area. Hai moita vida escondida baixo a toalla.

A meiofauna, diminutas criaturas intersticiales

A area da praia é un medio relativamente hostil para a vida. Hai moi pouca vexetación, polo que adoita estar a mercé dos elementos. O sol pode quentar a area a temperaturas inasumibles, e ao secarse, un simple refacho de vento pode destruír a contorna, desprazar a duna dun lugar a outro. A cambio, tamén conta con certas vantaxes. As partículas de chan son máis grandes que no limo ou na arxila, e en consecuencia, queda máis espazo aberto entre os grans polo que pode entrar máis auga, se o mar está preto, doutra banda, as cámaras de aire serven como illante térmico, de modo que a calor do sol non chega máis aló duns poucos centímetros de profundidade.

Neste medio viven abundantes criaturas que reciben o nome de intersticiais —habitantes dos intersticios—. A maioría destas criaturas son tan diminutas, que non son visibles nun microscopio. A estas criaturas, que teñen entre 50 e 500 micras de tamaño, denomínallas meiofauna.

 

Rotíferos / NNehring/iStock

Entre os grans de area atópanse animais realmente estraños, como os rotíferos; un grupo de animais, que comprende ao redor de 2.200 especies, e que adoitan habitar contornas moi hidratados; hai especies adaptadas á auga doce e á salgada. Aliméntanse de organismos unicelulares, como bacterias ou protistas, que succionan pola boca grazas ao denominado órgano rotador, que dá nome ao grupo. Este órgano componse dun par de bulbos, que enmarcan a boca, que presentan abundantes cilios que se moven concéntricamente, dando a aparencia de rotación.

Outros organismos moi parecidos aos rotíferos, pero sen o órgano rotador, son os gastrotricos. En lugar da característica coroa ciliada, estes dispoñen de púas e espiñas defensivas.

E por suposto, tamén se poden atopar os archiconocidos tardígrados, chamados coloquialmente ‘osiños de auga’, unha das formas de vida máis resistentes que se coñecen.

Entre os intersticios da area tamén abundan os vermes de distintos grupos, entre os que destacan os platelmintos (e non o de sempre), os nematodos e os poliquetos. Algunhas especies de poliquetos superan o tamaño considerado para a meiofauna. Estes adoitan construír un tubo, a partir de secreciones da pel, que aglutina os grans de area e outros restos da contorna. No tubo viven a refuxio, e sacan a cabeza polo extremo, cuns apéndices moi rechamantes nalgunhas especies.

 

Pulga de praia / marcouliana/iStock

Crustáceos da area

Enterrados na area viven moitos crustáceos. Aínda que a imaxe mental deste grupo é a dun cangrexo —e si, hai cangrexos que se esconden baixo a area, como os cangrexos violinistas—, o certo é que se trata dun dos grupos de seres vivos con maior diversidade da fauna.

Existe un grupo de crustáceos diminutos, que viven nos intersticios xunto a tardígrados e rotíferos: os copépodos, un dos grupos máis abundantes de seres vivos, que viven en augas doces e salgadas. Aliméntanse de algas, microorganismos e materia orgánica en descomposición.

Aínda que na praia, probablemente os crustáceos máis coñecidos son as chamadas pulgas de praia (Talitrus saltator). A pesar do seu nome, non son insectos; forman parte do grupo dos anfípodos, pequenos crustáceos que lembran a unha gamba. Escavan galerías na area, alimentándose de algas e restos orgánicos, e cando saen ao exterior, poden dar grandes saltos para fuxir do perigo. Son animais inofensivos.


Navalla (Ensis siliqua) /es.wikipedia.org

Os moluscos, os máis coñecidos

Entre toda a fauna que se esconde na area da praia, os moluscos son, seguramente, os máis fáciles de atopar e recoñecer. Moitas especies de bivalvos escavan refuxios na area.

Unha das máis populares é a navalla, tamén coñecida como longueirón (Ensis siliqua); as súas cunchas alongadas lembran ao mango dunha navalla. Ten un pé extensible que lle axuda a introducirse na area, verticalmente, a unha velocidade asombrosa. Outros bivalvos comúns na area son a ameixa (familia Veneridae), o berberecho e as cadeluchas (Donax trunculus).

FONTE: Álvaro Bayón/muyinteresante.es/naturaleza

NOVA AMEAZA PARA A RECUPERACIÓN DA CAPA DE OZONO

 

En 1986, El País alertaba dun misterioso buraco na capa de ozono na Antártida provocado por gases xerados pola actividade humana. Hoxe o perigo vén doutro lado.

AS CORRENTES OCEÁNICAS QUE REGULAN A TEMPERATURA GLOBAL PODERÍAN PARAR EN 2025

A Circulación de Reversión Meridional do Atlántico (AMOC), un gran sistema de correntes oceánicas (entre elas a Corrente do Golfo) que transportan auga cálida desde os trópicos cara ao Atlántico Norte e que regula unha boa parte do clima mundial, podería colapsar cara a mediados de século (de feito, en calquera momento a partir de 2025), debido ás continuas emisións de gases de efecto invernadoiro. Estas son as preocupantes conclusións obtidas por dous investigadores do Instituto Niels Bohr, en Copenhague, e publicadas en Nature Communications.

No seu artigo, Peter Ditlevsen e Susanne Ditlevsen destacan o impacto das actividades humanas no sistema climático da Terra. E sinalan que, a pesar de que durante os últimos anos veuse detectando un progresivo enfraquecemento destas correntes oceánicas, as avaliacións do IPCC (Panel Intergobernamental sobre o Cambio Climático) suxiren que é pouco probable o seu colapso total durante este século XXI.

Con todo, e baseándose en diferentes sinais de alerta, como un aumento da varianza (perda de resiliencia) e a progresiva desaceleración de AMOC, os autores do presente estudo adiantaron sensiblemente a data probable do colapso. "Aquí (escriben os autores no seu artigo) proporcionamos unha significación estatística e estimacións temporais que se basean en datos. E estimamos que se producirá un colapso da AMOC a mediados deste século baixo o escenario actual de futuras emisións".

Por suposto, non todo o mundo subscribe esta interpretación dos datos, e expertos como Niklas Boers, catedrático de Modelización do Sistema Terrestre na Universidade Técnica de Múnic, afirmou con rotundidade que non está de acordo con os resultados do estudo. "Aínda que a afirmación cualitativa de que a AMOC foi perdendo estabilidade no transcurso do último século é certa e está apoiada polos datos, as incertezas son demasiado elevadas para estimar con fiabilidade o momento da inflexión", afirma en declaracións ao SMC.

AMOC é un dos elementos de inflexión climática máis importantes do planeta. As correntes que o integran, en efecto, teñen o poder de cambiar a un estado irreversible o sistema climático da Terra ao completo. E facelo, ademais, dunha forma brusca e rápida. Por iso, o seu posible colapso é motivo dunha gran preocupación entre os científicos, e se chegase a producirse tería graves impactos tanto no clima da rexión do Atlántico Norte como no resto do mundo.

Recentes estudos paleoclimáticos indican que algunhas das fluctuacións climáticas máis fortes e abruptas do pasado, como os chamados eventos Dansgaard-Oeschger durante o último período glacial, hai uns 12.000 anos, foron causados polo colapso e posterior recuperación da AMOC.

Eventos de Dansgaard-Oeschger:

- Son fluctuacións climáticas abruptas durante o último período glacial que se producen con bastante exactitude cada 1.470 anos

- No hemisferio norte, particularmente en Groenlandia e o Atlántico Norte, preséntanse como períodos de quecemento rápido (anos ou décadas), seguido dun arrefriado máis lento (dun par de séculos). En ocasións, o hemisferio norte sufriu fluctuacións medias de temperatura de entre 10 e 15º C en só unha década

- Hai 11.500 anos produciuse o último. A temperatura media anual do xeo de Groenlandia subiu uns 8° C en só un par de décadas

- Iso causou un Evento de Heinrich, durante o que se producen ondas de icebergs que se desprenden dos glaciares e atravesan o Atlántico Norte, cara ao sur

- Ao fundirse, liberan unha enorme cantidade de auga doce que arrefría o mar igual que un cubito de xeo arrefría a auga dun vaso

-O nivel do mar sobe. E despois, o ciclo empeza de novo

Durante aqueles eventos do pasado, o hemisferio norte experimentou fluctuacións medias de temperatura de entre 10 e 15 graos en só unha soa década. Moito maiores, por tanto, que os cambios actuais de 1,5 graos nun século. A forza da AMOC, con todo, só se monitorea de forma continua desde 2004, e esas observacións demostraron que se está debilitando, aínda que se necesitarían rexistros máis prolongados para avaliar a magnitude desa tendencia.

Como se dixo, as últimas avaliacións do IPCC consideran pouco probable un colapso total da AMOC durante o século XXI. Pero Peter e Susanne Ditlevsen analizaron as temperaturas superficiais no Atlántico Norte entre 1870 e 2020, un indicador que se remonta moito máis atrás no tempo que as observacións directas e que pode brindar, por tanto, unha información máis sólida sobre as tendencias de temperatura.

Foi así, analizando eses datos, como os investigadores atoparon sinais temperáns dunha próxima transición crítica no sistema AMOC, que podería pecharse, ou colapsar por completo, a partir de 2025 e non máis tarde de 2095. O estudo, ademais, sinala que durante o período de tempo analizado tamén as concentracións de CO₂ na atmosfera aumentaron sen descanso, aínda que podería haber tamén outros mecanismos en xogo capaces de impulsar un cambio drástico na AMOC.

Por último, e aínda que están convencidos de que se producirá o colapso das correntes no prazo sinalado, Peter e Susanne Ditlevsen apuntan que non se pode descartar que ese colapso sexa parcial.

FONTE: José Manuel Nives/abc.es/ciencia

ANTROPOCENO

O lago Crawford, en Canadá, converteríase na «punta dourada» que marcaría o inicio do Antropoceno.

O pequeno lago Crawford, en Ontario, Canadá, foi elixido por científicos como o marcador oficial para o inicio dunha nova era xeolóxica: o Antropoceno. Esta época proposta está marcada pola actividade masiva e o impacto desestabilizador dos humanos no planeta.

Rodeado de natureza e a uns quilómetros de Hamilton, a cidade industrial máis grande de Canadá, o lago acumula capas de sedimento contaminado que o converte en evidencia de que comezou un capítulo na historia da Terra.

Lago Crawford / Peter POWER/AFP

O Grupo de Traballo sobre o Antropoceno describírono como mestura de microplásticos, cinzas volantes, restos da queima de combustibles fósiles, e rastros de plutonio das explosións das bombas nucleares.

"Temos os marcadores crave do Antropoceno: en Crawford Lake alíñanse perfectamente", dixo a Nature Francine McCarthy, micropaleontóloga da Universidade de Brock en St Catharines, Canadá, quen dirixe o equipo de estudo.

A World Wildlife Fund define o Antropoceno como a era actual e distínguese polo papel central da humanidade para propiciar cambios xeolóxicos. A transformación foi provocada por factores como a urbanización, a utilización de combustibles fósiles, a devastación de bosques e a explotación de recursos.

Os investigadores elixiron o lago canadense despois de analizar 12 sitios con características similares. Entre os candidatos había outro lago, núcleos de xeo, unha baía oceánica e un arrecife de coral no Golfo de México. Finalmente, os científicos manifestaron que neste lugar pódense detectar a aceleración dos últimos anos.

"O sedimento atopado no fondo do lago Crawford proporciona un rexistro exquisito de cambio ambiental recente durante os últimos milenios", dixo á axencia AFP o presidente do grupo de traballo, Simon Turner, profesor do University College de Londres.

Aínda que ten unha superficie de apenas 2,4 hectáreas, explica a investigación, o lago Crawford ten 24 metros de profundidade, o que impide que a auga inferior mestúrese coa superior. “No verán, o lago quéntase e o carbonato de calcio precipítase, afundíndose ata o fondo para formar unha capa branca distintiva que serve como marcador visual do paso dos anos”.

Actualmente, a Terra vive na época do Holoceno, desde o final da última idade de xeo. A proposta do lago Crawford serviría como punta de lanza para o fin desta época xeolóxica, o que marcaría o comezo do Antropoceno. Os científicos suxiren que a primeira idade podería ser a idade Crawfordiana.

Nos seguintes meses, o grupo de traballo presentará estas ideas á Subcomisión de Estratigrafía Cuaternaria, do mesmo xeito que a inclusión doutros sitios complementarios para axudar a definir o Antropoceno a través de ambientes xeolóxicos.

Os investigadores someterán a proposta a unha rolda de votacións para que o lago convértase nunha Sección Estratotipo e Punto de Límite Global (GSSP).

FONTE: Érika Montejo/ngenespanol.com

CINE: AS GARDIÁS DO PLANETA

 

Esta fin de semana chega aos cines o documental As gardiás do planeta, inspirado no bestseller de Heathcote William, ’Les Gardiennes de la planète’. Esta é a súa ficha técnica:

Título orixinal: Les Gardiennes de la planète

País: Francia

Ano: 2023

Duración: 82 min

Xénero: Documental

Dirección: Jean-Albert Lièvre

Guión: Jean-Albert Lièvre

Produtora: Bien Sûr Productions e Le Collectif 64

Sinopse: Unha balea xibardo queda varada nunha remota praia. Durante a loita por salvar a súa vida, descubriremos a historia destas extraordinarias criaturas, habitantes dos océanos do mundo. lévanos a descubrir os territorios inexplorados e a sociedade escasamente coñecida das baleas, coas súas notables habilidades e as súas vidas sociais incriblemente ricas e complexas.

Unha película sobre a vida en toda a súa diversidade, sobre o lugar do home na Terra e a necesidade vital de cooperación entre as especies que comparten o noso planeta.

Espectacular!