vgomez

Co inverno chegan as xeadas invernais / Imaxe: teinteresa.es

3 de decembro: Lúa nova

9 de decembro: Cuarto Crecente

17 de decembro: Lúa Chea

21 de decembro: Comezo inverno

25 de decembro: Cuarto Minguante

Chuvia de meteoros: Phoenícidas Decembro, actividade dende o 28 de novembro ao 9 de decembro, con máximo o día 6. Puppid/Vélidas, actividade dende o 1 ao 15, con máximo o 6 de decembro. Monocerótidas, actividade dende o 27 de novembro ao 17 de decembro, con máximo o 8 de decembro. Sigma-Hydridas, actividade dende o 3 ao 15, con máximo o 11 de decembro. Xemínidas, actividade dende o 7 ao 17, con máximo o 14 de decembro. Coma Benerícidas, actividade dende o 12 ao 23 de decembro, con máximo o 15 de decembro. Leo Minóridas Decembro, actividade dende o 5 decembro ata o 4 de febreiro, con máximo o 19 de decembro. Úrsidas, actividade dende o 17 ao 26, con máximo o 23 de decembro.

Lazo xontra a SIDA / Imaxe:hola.com

Baixo o lema “CHEGAR A CERO”, o domingo, 1 de decembro, celébrase o Día Mundial da Sida (conmemora o diagnóstico do primeiro caso de sida, rexistrada o 1 de decembro de 1981), unha efeméride instituída e impulsada dende 1988 polo Programa Conxunto das Nacións Unidas sobre o VIH/sida (ONUSIDA) e dende 2005 pola organización Campaña Mundial contra a Sida (WAC) para unir á poboación mundial na loita contra o virus de inmunodeficiencia adquirida (VIH), apoiar as persoas que contraeron a infección e recordar aqueles que faleceron a causa desta.

Dende o inicio da pandemia faleceron polo VIH/sida preto de 36 millóns de persoas en todo o planeta (52.147 no noso país entre 1981 e 2008). De feito, estímase que só en 2012 resultaron infectadas polo VIH máis de 2,3 millóns de persoas e faleceron preto de 1,6 millóns a consecuencia da sida. É máis; de acordo coas cifras da Organización Mundial da Saúde (OMS), a finais de 2012 convivían en todo o mundo máis de 35,3 millóns de persoas infectadas polo VIH, das que 2,1 millóns son adolescentes.

O número de novas infeccións polo VIH descendeu un 33% dende 2001, principalmente en nenos, onde a redución é de ata un 51%. Ademais, a cifra total de mortes relacionadas coa sida decreceu un 29% dende 2005. E é que o número de persoas que teñen acceso aos tratamentos antirretrovirales se incrementou nun 40% durante o período 2002-2012.

A día de hoxe conviven no noso país preto de 130.000-160.000 portadores do virus, dos que 6.300 desenvolveron a enfermidade (sida). A taxa de mortalidade é do 53%, e preto de 80.000 persoas encóntranse en tratamento antirretroviral, ou o que é o mesmo, máis de 50.000 pacientes descoñecen ter contraído a infección. 

O lema escollido para o presente Día Mundial da Sida, “Chegar a cero”, que se repetirá ata a edición de 2015 e fai referencia ao obxectivo de ONUSIDA de alcanzar "cero novas infeccións polo VIH, cero mortes relacionadas coa sida e cero discriminacións".

Que causa a SIDA?

A sida é unha enfermidade transmisible producida por un virus que coñecemos por "VIH" (Virus da Inmunodeficiencia Humana). Preséntase cando o virus destruíu as defensas do organismo ata tal punto que facilita a aparición de infeccións oportunistas e dalgúns tipos de cancro. Ao entrar o virus no corpo, xeralmente non aparece ningún síntoma de enfermidade ou estes son moi inespecíficos. Pero as persoas infectadas polo virus producen anticorpos fronte a este e estes poden ser detectados no seu sangue mediante unha análise. Non obstante, é necesario que pasen anos ata que aparezan infeccións oportunistas ou determinados cancros, asociados á infección por VIH, momento no que dicimos que a persoa con VIH ten sida. Por agora a infección por VIH non ten un tratamento curativo eficaz, pero existen tratamentos que frean a actividade do virus e na maioría dos casos permiten ás persoas vivir moitos anos sen complicacións graves. Aínda así hai que recordar que a sida é unha enfermidade moi seria, potencialmente mortal e que na maioría dos contextos, é frecuente causa de exclusión e discriminación.

Como se transmite o VIH?

O VIH transmítese por:

·  Relacións sexuais con penetración vaxinal, anal e oral sen preservativo.

· Compartindo un obxecto punzante sen esterilizar que estivese en contacto con sangue infectado: xiringas, agullas, instrumentos para acupuntura, tatuaxes, piercing, etc.

·  E dunha nai con VIH ao seu fillo/a durante o embarazo, o parto ou a lactación.

Non se detectou transmisión a través dos seguintes mecanismos:

·  Aire, auga

·  Bicos, a brazos, darse a man ou tocarse

·  Picaduras de insecto ou mosquitos.

·  Saliva, suor, bágoas.

·  Convivencia habitual no fogar, traballo e na escola.

·  Doar ou recibir sangue en países onde estea axeitadamente controlado.

A transmisión/adquisición da infección depende polo tanto do comportamento de cada persoa, aínda que o devandito comportamento está á súa vez condicionado por cuestións sociais e culturais que fan que algunhas sociedades, grupos de poboación e individuos se encontren nunha situación de maior vulnerabilidade á transmisión do virus. A desigualdade entre homes e mulleres, a discriminación que sofren algúns colectivos, o estigma das persoas afectadas ou a pobreza son factores determinantes na aparición e repetición destes comportamentos que poñen en risco as persoas.

FONTE: somospacientes.com e madrid.org

Oído / Imaxe:cepvi.com

Cando xiramos sobre patíns, bailamos dando voltas ou montamos nunha nora, mareámonos doadamente. Non obstante, estamos a xirar sen parar na xigantesca nora que é a Terra sen ningún problema. E iso que o noso planeta dá unha volta sobre si mesmo aproximadamente cada 24 horas, o cal significa que movémonos a 1.276 km/h. Pero non o notamos. Por que?

O profesor Antonio Ruiz de Elvira, catedrático de Física da Universidade de Alcalá, dá a explicación: O mareo é un efecto secundario do mecanismo para manter o equilibrio en tres dimensións, as tres canles semicirculares perpendiculares entre si dos oídos. Cando xiramos a cabeza lentamente, o corpo decátase e tensa músculos distintos para manternos ergueitos. Pero cando a movemos moi rápido, o cerebro non sabe como actuar, e ás veces caemos por descoordinación muscular.

Non obstante, o movemento, como dixeron Galileo e Einstein, só ten significado se é relativo, se o relacionamos con algo que non se move. Nun avión, de noite e sen turbulencias, non sabemos que nos movemos. Isto mesmo pásanos coa Terra: para os nosos oídos estamos parados, pois todo o que nos rodea nóvese connosco.

FONTE: Antonio Ruiz de Elvira/Xornal El Mundo/Ciencia

Traballos no Instituto Max Planck para a Física do Plasma en Munich (Alemaña) / IPP

Investigadores da Universidade de Sevilla pretenden reproducir na Terra a forma que teñen as estrelas de producir enerxía. Os expertos traballan en reactores experimentais de fusión nuclear co obxectivo de obter unha fonte de enerxía sostible, limpa e virtualmente inesgotable.

Tratan de construír un pequeno Sol na Terra. Para iso necesitan controlar perfectamente a fusión de isótopos de hidróxeno que se forman no interior do reactor nuclear. As estrelas producen enerxía fusionando os núcleos dos átomos que as compoñen e neste proceso alcanzan temperaturas de ata 10 ou 20 millóns de graos. Para conseguir a fusión na Terra, non obstante, os reactores teñen que operar a temperaturas mesmo máis elevadas que as do Sol, 100 millóns de graos.

Non hai material que aguante esas temperaturas polo que hai que manter o plasma confinado mediante campos magnéticos e afastado das paredes do reactor. Isto é así porque calquera contacto do plasma coa parede fai que esta se derreta ocasionando danos na parede do reactor e rompendo o baleiro necesario para que se produza a fusión.

Partindo desta premisa, o grupo de investigación estuda as perdas de ións enerxéticos que se producen no plasma durante a fusión. Estas perdas prodúcense principalmente pola interacción destas partículas con ondas que produce o plasma de forma autosuficiente. Para o estudo destas perdas instaláronse diversos detectores no reactor de fusión do Instituto Max-Planck para Física do Plasma de Múnich (Alemaña).

A enerxía que se obtería dun só vaso de auga equivalería a toda a enerxía que consumiría unha persoa en toda a súa vida, afirman estes investigadores, pero o problema radica en controlar en todo momento o plasma que levita no baleiro dentro do reactor para que perdas deste non danen as paredes do reactor e rompan o baleiro. En concreto, os expertos van estudar o comportamento das partículas que se encargan de quentar o plasma, ver o número exacto destas partículas que se escapan e tratar de conseguir o control absoluto deste.

Aínda que este tipo de fonte de enerxía limpa xa é totalmente factible dende o punto de vista científico, os expertos seguen traballando co obxectivo de demostrar que a fusión de partículas de hidróxeno é viable tamén dende o punto de vista tecnolóxico e económico.

Segundo os investigadores “nun par de décadas a fusión podería ser unha alternativa aos combustibles convencionais como o petróleo".

FONTE: Xornal abc/ciencia

Xenial, coma xempre, a tira de Ramón (Ramón Rodríguez,Valladolid-1966), publicada onte no xornal El País.

Coa que está caendo, estamos a piques de acender a ilumninación en vilas e cidades de toda España. Despilfarro! E todo para incentivar o consumo! E con que se pode mercar as cousas? Con cartos de plástico? E despois en xaneiro, con que pagamos?

O máis triste de todo e que os políticos dos concellos facilitan, incluso colaboran economicamente con este plantexamento.

Un pouquiño de por favor!

Recreación artística dun planeta extrasolar orbitando a súa estrela / NASA

Grazas ao potente ollo cósmico do telescopio espacial Hubble , dous equipos de científicos detectaron indicios de auga nas atmosferas de cinco planetas fóra do Sistema Solar.

A existencia de auga en planetas extrasolares xa se comprobara en investigacións anteriores, pero este é o primeiro estudo que logrou medir e comparar a cantidade de auga nestes cinco mundos, segundo informa a NASA nun comunicado.

Aínda que os planetas que orbitan outros soles están demasiado lonxe como para que poidan observarse directamente, é posible realizar análise do seu tamaño e a composición das súas atmosferas, ao estudar o tránsito destes mundos diante das súas estrelas.

A cantidade de auga detectada nos cinco planetas estudados co Hubble (WASP-WASP-17b, HD209458b, WASP-WASP-12b, WASP-WASP-19b e XO-XO-1b) variaba bastante. Os sinais máis fortes que indicaban a presenza de H₂O observáronse en WASP-WASP-17b e HD209458b, aínda que nos outros tres planetas tamén se detectaron claramente indicios consistentes coa existencia de auga.

Os investigadores están convencidos de que “detectaron sinais de auga en múltiples planetas", segundo publican na revista Astrophysical Journal. O estudo abre a porta á posibilidade de comparar canta auga hai nas atmosferas de diversos tipos de exoplanetas, por exemplo as diferenzas que existen entre os máis quentes e os máis fríos.

Estas investigacións volveron demostrar unha vez máis o extraordinario potencial científico do Hubble no estudo de exoplanetas.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia 

Fotografía gañadora do primeiro premio no X Concurso de Fotografía Biolóxica

Noé Ferreira Rodríguez, socio de ANABAM e membro da súa xunta directiva obtivo o primeiro premio no X Concurso de Fotografía Biolóxica, convocado pola da Facultade de Ciencias da Universidade de Vigo.

A obra premiada, retrata un lagarto arnal (Timon lepidus) na praia da Arda (Afife) durante o desenvolvemento do “Projecto Borrelho 2013”, proxecto encamiñado a protexer os niños de píllara das dunas (Charadrius alexandrinus) no norte de Portugal, cando tomaba o sol sobresaíndolle a cabeza de entre as separacións existentes entre as baldas dunha das pasarelas de protección das dunas.

No concurso presentáronse 90 obras de 35 participantes.

Parabéns Noe!

FONTE: galiciasuroeste.info

O hexágono de Saturno pola sonda Cassini /NASA

O xigantesco hexágono de Saturno é unha das estruturas máis misteriosas do Sistema Solar. Situado na atmosfera do polo norte do planeta, a súa orixe aínda non foi esclarecida de todo. O que si se sabe é que esta fortísima corrente de aire é xigantesca, de 30.000 km de lonxitude e que no seu centro caben catro Terras, con ventos de 300km/h e que responde a un patrón regular do círculos concéntricos, espirais e figuras serpeantes. Ademais, é extraordinariamente lonxevo, xa que se coñece dende hai tres décadas. Agora, a nave espacial Cassini da NASA obtivo as imaxes en máis alta resolución conseguidas ata agora deste raro fenómeno de seis lados.

Non hai nada parecido noutro lugar do Sistema Solar!

Cartel Día Internacional dos Deritos Humanos / Imaxe:leonardpera.wordpress.com

A Asemblea Xeral das Nacións Unidas proclamou o 10 de decembro como Día dos Dereitos Humanos en 1950, para sinalar á atención de «os pobos do mundo» a Declaración Universal de Dereitos Humanos como ideal común de todos os pobos e todas as nacións. Neste ano 2013 cobra unha importancia especial ao cumprirse o 20º aniversario do establecemento do mandato do Alto Comisionado para os Dereitos Humanos.

Unha fatal coincidencia fai que esta celebración coincida co loito pola norte dun loitador polos dereitos humanos: NELSON MANDELA.

Despois de morto quedan as súas palabras que serven e servirán para seguir nesa loita de consecución dos dereitos humanos en todo o mundo:

"Detesto o racismo, porque o vexo como algo barbárico, xa sexa que veña dun home negro ou un home branco,".

"Despois de escalar un grande outeiro, un encóntrase só con que hai moitos máis outeiros que escalar".

"Que reine a liberdade. O Sol nunca se pon en tan glorioso logro humano".

"A educación é a arma máis poderosa que podes usar para cambiar o mundo".

"A maior gloria non é caer, senón erguerse sempre".

Con xente coma esta o mundo sería outra cousa!

Imaxe dunha rocha de marte co círculo en que o Curiosity a cepillou para desvelar os seus trazos característicos / SCIENCE/AAAS

O robot Curiosity está en Marte no sitio axeitado e cos instrumentos adecuados para encontrar o que os científicos están a buscar: indicios de que o planeta veciño puido ser idóneo para a vida algunha vez na súa historia. No cráter Gale no que o vehículo da NASA descendeu en agosto do ano pasado hai unha zona que, polas súas características físicas e químicas, tería sido un lago de baixa salinidade, pH relativamente neutro, con presenza de carbono, hidróxeno, osíxeno, xofre, nitróxeno e fósforo. Son ingredientes que fan do lugar, bautizado Yellowknife Bay, un ámbito teoricamente capaz de albergar microorganismos como os que se encontran en covas e en fumarolas na Terra. Foi hai uns 4.000 millóns de anos e as condicións axeitadas para unha forma de biosfera no lago, que debeu ser un ámbito fluvial lacustre, puideron durar centos ou mesmo decenas de miles de anos.

Os primeiros resultados sobre a remota habitabilidade de Marte obtidos por esta misión da NASA foron adiantados o pasado mes de marzo. Agora, con máis mostras e tras as análises detalladas de todos os datos, publícanse as conclusións na revista Science, en seis artigos que cobren diferentes aspectos da investigación. Ademais, os membros do equipo de investigación presentaron estes traballos nunha conferencia da Unión Americana de Xeofísica que se celebra en San Francisco.

Outro logro do Curiosity presentado agora é a primeira datación directa de rochas por métodos radiométricos, fronte ás estimacións indirectas que viñan realizando os científicos pola densidade de cráteres nas zonas estudadas. A idade medida agora para a mostra de rocha bautizada Cumberland é de entre 3.860 millóns de anos e 4.560 millóns de anos, o que está no rango que se calculara para rochas do cráter Gale.

O lago de Yellowknife, de augas superficiais e uns 50 quilómetros de longo por cinco de ancho, puido ter auga doce con elementos que son clave para a actividade biolóxica, o que ofrecería condicións perfectas para formas de vida simples como os microorganismos quimiolitoautótrofos, que obteñen enerxía por oxidación de compostos inorgánicos, informa o Imperial College. E non foi produto dunha inundación ocasional, senón que esas augas, nun ámbito frío, deberon constituír un ámbito habitable sostido durante moito tempo (aínda que puidesen ser subterráneas nalgúns períodos), con condicións axeitadas para unha ampla gama de organismos procariotas.

A investigación segue e as evidencias son cada vez máis contundentes!

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Barcelona reactivou o protocolo por contaminación / Imaxe:Carles Ribas

Os científicos téñeno cada vez máis claro: non hai umbrais seguros cando se fala de contaminación. É dicir, por baixa que sexa a concentración dun contaminante, sempre hai risco para a saúde. Un estudo publicado recentemente en The Lancet: por cada incremento de cinco microgramos por metro cúbico na exposición anual ás chamadas partículas finas (PM 2,5), o risco de morrer por causas naturais aumenta un 7%. E sucede así mesmo cando os niveis están por debaixo dos límites legais que marca a Unión Europea, destacan os autores do traballo.

As partículas finas son o contaminante que máis preocupa actualmente aos expertos. Son perigosas porque, debido ao seu pequeno tamaño, penetran doadamente nas vías respiratorias e provocan a inflamación dos tecidos. Proceden en boa medida dos vehículos con motores diesel. A lexislación europea fixou un límite máximo de concentración de PM2,5: 25 microgramos por metro cúbico de media anual. Non obstante, cada vez máis expertos en saúde e calidade do aire cuestiónano por ser excesivamente permisivo. De feito, a Organización Mundial da Saúde (OMS) considera que hai afectación para a saúde a partir de 10 microgramos por metro cúbico de media anual.

O estudo de The Lancet recompilou datos de 22 grupos de estudo de 13 países europeos. En total, 367.251 persoas ás que se fixo seguimento durante unha media de 13,9 anos. Deles, 29.076 morreron durante ese tempo por causas naturais. Os investigadores , localizaron os seus lugares de residencia e recompilaron datos de concentración de contaminantes como as PM2,5 e o dióxido de nitróxeno. Ademais, estudaron a intensidade do tráfico nesas zonas (vehículos por día na estrada máis próxima e tráfico total en 100 metros á redonda) e axustaron outros factores de risco como a alimentación, o sedentarismo ou a hipertensión dos participantes.

Precisamente a Unión Europea declarou 2013 Ano do aire e está en plena discusión sobre se debe aumentar a esixencia aos Estados membros en materia de contaminación atmosférica. Non deixan de aparecer estudos que relacionan, sen sombra de dúbida, a polución con distintas afeccións. A OMS clasificou oficialmente a contaminación como carcinóxeno (que causa cancro) en outubro pasado: atribúelle 223.000 tumores de pulmón mortais en 2010.

Un grupo español do Instituto de Saúde Carlos III tamén estudou o efecto das partículas 2,5 na saúde, pero a curto prazo, en concreto, nas hospitalizacións. Segundo os seus traballos, as PM2,5 resultaron ser o único contaminante primario "estatisticamente significativo en todos os modelos", é dicir, o que sempre se asociaba a problemas de saúde. O estudo comprobou que cada incremento de 10 microgramos por metro cúbico de contaminación supoñía un 3,8% máis de ingresos hospitalarios.

FONTE: Xornal El País/Medio Ambiente

Representación de un ctenóforo

As orixes da nosa estirpe, os primeiros animais que nadaron polos océanos precámbricos hai uns 600 millóns de anos, deixaron de ser un misterio. Non son as esponxas, como os evolucionistas supuxeran, senón un grupo tan marxinal e pouco salientable que nin sequera ten un nome común en español. Temos que chamalos ctenóforos, como fan os especialistas. Son superficialmente parecidos a augamares, cun corpo de consistencia xelatinosa e simetría radial (como a dunha roda). A secuenciación do seu xenoma revela agora que son un fósil vivente dos nosos primeiros pais, os primeiros animais que evolucionaron dende os organismos unicelulares que lles precederon na historia da vida.

Os membros do programa de secuencia comparativa e os Institutos Nacionais da Saúde (NIH) estadounidenses presentan na  revista Science o primeiro xenoma dun ctenóforo, Mnemiopsis lidyi, chamada ás veces noz de mar (sexa walnut) e nativa das costas atlánticas do continente americano. Se as súas conclusións son correctas, os ctenóforos terán desbancado ás esponxas como pioneiros da vida animal, e a historia da nosa evolución temperá ten que sufrir algúns axustes. 

A cuestión máis importante ten que ver coas chamadas capas xerminais, un dos conceptos máis importantes da evolución e o desenvolvemento. A maioría dos animais, incluídos nós, empezamos o noso desenvolvemento como gástrulas, unhas esferas ocas con tres capas de células. A capa de fóra (ectodermo) dá lugar á pel e o sistema nervioso; a de dentro (endoderma) xera o sistema dixestivo e as vísceras. E a que está entre ambas as dúas (mesoderma) produce o esqueleto e os músculos.

Como o mesoderma non existe nos animais máis simples, como as esponxas (poríferos) e as augamares (cnidarios), os naturalistas supuxeron durante máis dun século que esa capa xerminal, e os tipos de células que constrúen o músculo, evolucionaran tardiamente. Pero os ctenóforos si teñen mesoderma e células musculares. Se son os animais máis primitivos (máis primitivos que as esponxas e as augamares), debe inferirse que o mesoderma é unha invención evolutiva tan antiga como as outras dúas capas xerminais. E que o invento se perdeu despois nas esponxas e as augamares.

Alternativamente, as células musculares puideron evolucionar nos ctenóforos de forma independente aos demais animais. Calquera das dúas posibilidades resulta chocante, pero moitas revelacións evolutivas da genómica fórono nos últimos anos.

Outra conclusión afecta ás neuronas: posto que as esponxas non teñen estes tipos celulares, pero os ctenóforos si, hai que concluír de novo que os primeiros animais tiñan neuronas e as esponxas as perderon despois.

De novo un resultado inesperado, ou polo menos contrario ao sentido común. Pero a xenómica abriuse camiño na noite dos tempos!

FONTE: Javier Sampedro/Xornal El País/Ciencia  

Cartel da película / Imaxe: objetivocine.es 

Esta fin de semana chega aos cines a película "12 ANOS DE ESCRAVITUDE", candidata aós Globos de Oro diste ano, primeiro paso de cara os Oscar. Está basada nun feito real acontecido no ano 1850.

Esta é a súa ficha técnica:

Título: 12 Anos de Escravitude

Título Orixinal: Twelve Years a Slave

Xénero: Drama histórico

Nacionalidade: USA/Reino Unido

Ano: 2013

Distribuidora: DeA Planeta Home Entertainment

Director: Steve McQueen  

Guión: John Ridley, Steve McQueen

Música: Hans Zimmer

Fotografía: Sean Bobbitt 

Produtor: Regency Enterprises, Plan B Entertainment, River Road Entertainment

Duración: 135 minutos

Reparto: Brad Pitt, Michael Fassbender, Chiwetel Ejiofor, Paul Dano, Bennedict Cumberbatch, Paul Giamatti, Sarah Paulson, Michael Kenneth Williams  

Sinopse:  Solomon Northup, un home negro libre que vive no Nova York de 1850 coa súa familia, sendo un virtuoso do violín. Mentres a súa muller vai unas unhas semanas visitar a uns familiares, dous homes brancos propóñenlle que os acompañe nunha xira na que gañará moitos cartos tocando. El acepta e cae nunha trampa. É drogado e vendido como escravo. A partir de aquí empezan 12 anos de escravitude, nos que terá varios donos. Primeiro un bo home que o respecta, logo cunha salvaxe que martiriza a todos os seus escravos…

Desgarradora!

Ilustración da sonda lunar china Chang E3 / Instituto de Enxeñaría Espacial de Pekín

China fixo realidade un sono albergado durante décadas: chegar á Lúa. O país asiático entrou no selecto club das potencias que alcanzaron o satélite terrestre e depositaron, de forma controlada, na súa superficie un vehículo de exploración, ao ter levado a cabo con éxito o descenso suave da sonda non tripulada Chang E3. Ata agora, só lográrano Estados Unidos e a antiga Unión Soviética.

Chang E3 foi lanzada o pasado 2 de decembro á 1.30 da mañá (18.30 en España) cun foguete Longa Marcha 3 B (o máis potente que ten China) dende o Centro de Lanzamento de Satélites de Xinchang, na provincia central Sichuan. Entrou en órbita lunar o 6 de decembro.

O contacto da sonda co chan lunar, en Sinus Iridum, produciuse ás 21.12 hora local (14.12 na España peninsular) de onte, no medio do orgullo de moitos cidadáns e do Goberno, que considera o programa espacial, de xestión militar, unha proba da capacidade tecnolóxica, o poderío económico e o alcance global de China, e, polo tanto, do éxito de Partido Comunista Chinés no desenvolvemento do país.

A Chang E3 levaba un vehículo rodante, chamado Yutu (Coello de xade), un robot que recorda aos rover que a NASA utiliza no chan de Marte e que xa se separou da sonda para empezar a rodar sobre o chan lunar.

O lugar de descenso da Chang E3 na Lúa, Sinus Iridium (Baía dos arcos iris), é unha chaira de orixe basáltica. Por ela desprázase xa Yutu, que pode viaxar a 200 metros por hora, subir pendentes de 30 graos e ten un rango de desprazamento de ao redor de 10 quilómetros. Está deseñado para funcionar tres meses en chan lunar e pode soportar as baixas temperaturas nocturnas grazas a un calefactor de radioisótopos. Este robot ten seis rodas e pesa uns 120 quilos. Leva cámaras de navegación e de visión para evitar obstáculos (unha panorámica e outra de ultravioleta para ver a Terra), un radar que sondará o subsolo lunar e un espectrómetro. Se todo vai segundo o previsto, o vehículo realizará inspeccións xeolóxicas e buscará recursos naturais. O módulo de descenso realizará estudos dende a súa posición fixa.

Os nomes da sonda de exploración e do vehículo robotizado proceden dun mito chinés sobre a deusa Chang’e e a súa mascota, Yutu, un coello branco que vive con ela na Lúa.

Este é o primeiro paso para enviar unha nave tripulada. Despois farase célebre a frase ”Hai un chino na Lúa!”, desprazando a xa famosa “Hai un galego na Lúa!”

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Os meus parabéns ao alumnado e profesores de Primaria en Valderrobres (Teruel), así como ao alumnado e profesores de secundaria do IES desa mesma localidade pola forma orixinal de denuncia dos recortes educativos e en defensa da escola pública.

Non recortes non!

A idea de que a vida se pode propagar a través do espazo é coñecida como panspermia / NASA/JPL/UNIVERSIDADE DE ARIZONA

Rochas desprendidas da Terra poderían ter levado a vida ás lúas de Xúpiter e Saturno, segundo un estudo, publicado en “Astrobiology” , levado a cabo por un equipo internacional de científicos. Esta investigación pretende alertar os expertos de que, se teñan vida nesas lúas, deberán considerar a posibilidade de que se trate de vida procedente doutros planetas e non fontes orixinadas no propio mundo.

A idea de que a vida se pode propagar a través do espazo é coñecida como panspermia. Unha clase da panspermia é a litopanspermia, aquela que determina que a vida pode viaxar nas rochas que se desprenden de superficie dos mundos. Se estes meteoritos portan suficientes organismos, estes poderían sementar vida noutro planeta ou nunha lúa.

Aínda que podería parecer desatinada, algúns estudos realizados apuntan a que a litopanspermia é posible. Por exemplo, máis de 100 meteoritos procedentes de Marte foron descubertos na Terra. Son rochas que se despegaron do planeta vermello e que acabaron estrelándose no seu planeta veciño.

Para levar a cabo esta investigación, os científicos realizaron simulacións por ordenador. Esta práctica mostrou que hai materia que despegou da Terra por impactos cósmicos e que puido escapar á atracción da gravidade do planeta, aterrando na Lúa. Tamén se determinou que miles de millóns de anos de po da Terra puideron acumular na superficie lunar unhas 22 toneladas de material terrestre en 100 quilómetros cadrados.

Unha vez obtidos estes resultados, os científicos estenderon a investigación ás lúas de Xúpiter e ás lúas de Saturno, algunhas das cales se barallan como posibles portadores de vida, pola presenza de xeo nelas.

Durante o traballo, realizouse a simulación de máis de 100.000 fragmentos individuais desprendidos da Terra e Marte. A maioría destes meteoritos estreláronse de novo no seu planeta de orixe, outros foron tragados polo sol, mentres que outra parte acabou golpeando planetas cara ao interior do Sistema Solar (Venus e Mercurio). Non obstante, tamén houbo unha pequena fracción de meteoritos golpeou planetas cara aos planetas máis afastados á estrela.

Os investigadores calculan que, no transcurso dos 3.500 millóns anos que se coñece que a Terra tivo vida, “producíronse” uns 200 millóns de meteoroides suficientemente grandes como para levar a vida ata o espazo. Tamén estimaron que, 800 millóns deste tipo de rochas foron expulsadas de Marte durante o mesmo período. Esta diferenza de cifras débese á menor gravidade que posúe o planeta vermello con respecto á Terra.

De todos eles, calculouse que 83.000 meteoritos da Terra e 32.000 de Marte poderían ter golpeado Júpiter despois de viaxar 10 millóns de anos, ou menos.

Ademais, aproximadamente 14.000 rochas da Terra debería ter golpeado Saturno, ao igual que unhas 20.000 de Marte.

Dado que as lúas deses mundos xigantes están relativamente preto dos seus planetas, moitos dos impactos poderían "salpicar" aos satélites, segundo apuntaron os investigadores. Ademais, calcularon que as lúas de Saturno Titán e Encélado, e lúas de Xúpiter Io, Europa, Ganímedes e Calisto, sufriron entre un e 10 impactos, tanto da Terra e de Marte.

"Estes achados suxiren a posibilidade de transferencia da vida dende o interior do sistema solar ás lúas exteriores, aínda que é moi pouco frecuente, na actualidade non se pode descartar", sinalan os investigadores.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Recreación artística do dinosaurio “Mei long”

A paleontoloxía trata de descifrar calquera aspecto relacionado coa vida pretérita, mediante restos denominados fósiles.

Mei long  é un fósil sensacional. Trátase dun  troodóntido do Cretácico Inferior  atopado na provincia chinesa de  Liaoning, que ao seu belo nome engade a non menos fascinante característica de mostrarnos algo que vai moito máis alá da súa anatomía ou do seu parentesco coas aves ( mèi=sono profundo e lóng=dragón).    

 Pero os fósiles sorpréndennos porque encerran moita máis información codificada que a da súa propia identidade. E Mei non só exhibe impudicamente todos os seus trazos corporais. Tamén conservou durante moito máis de cen millóns de anos a súa alma, o seu comportamento. Morreu anicado, nunha postura típica das aves actuais, coa cabecita escondida entre o corpo e unha das súas patas dianteiras, talvez buscando protección ante unha avalancha de cinzas volcánicas.

FONTE: Luis Alcalá/Blogosaurio/Xornal El Mundo

Recreación artística dun chorro de vapor de auga na superficie xeada de Europa, co Sol ao fondo / K. RETHERFORD, SOUTHWEST RESEARCH INSTITUTE

Chámase Europa e é a máis pequena das catro principais lúas do planeta Xúpiter. Un mundo misterioso e xeado que conta cun océano subterráneo que intriga aos científicos e do que, segundo detectaron agora, parecen emerxer enormes chorros de vapor de auga. Así o asegura un equipo de investigadores tras analizar as imaxes obtidas polo telescopio espacial Hubble en novembro e decembro de 2012 e comparalas con outras máis antigas captadas en 1999.

Segundo detallan na súa investigación, publicada esta semana na revista Science, se se confirma que se trata de geysers significaría que a auga do océano subterráneo deste satélite pode saír doadamente á súa superficie, polo menos nalgunhas ocasións. E é que só puideron detectar estes chorros de vapor de auga durante un período de sete horas.

O estudo detalla que os chorros de vapor de auga miden nada menos 200 quilómetros de altura. Foron observados soamente no Polo Sur deste corpo celeste xeado durante un breve período, sete horas, coincidindo co momento no que está a orbitar a maior distancia de Xúpiter. Segundo cren, os chorros esvaécense cando a lúa pasa moi preto do seu planeta.

O achado, podería ser decisivo á hora de planificar futuras misións de exploración para determinar se Europa, que conta cunha tenue atmosfera, é potencialmente habitable.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Imaxe:escuelainfantilelcarmen.blogspot.com

Chegou o día: VACACIOOÓNS!

Despois deste longo trimestre, uns días de descando veñen moi ben. Aínda por riba coas festas máis importantes do ano: O NADAL. Olvidarémonos dos libros ata o 9 de xaneiro, xoves, día no que toca a volta á rutina.

Bos vacións a tod@s!

A empresa Campofrío, escolleu un tema de actualidade para a sociedade do país (o desolador panorama que presenta) e tínxiuno de positivismo a través dalgunhas das caras máis coñecidas do panorama televisivo. A campaña deste ano leva por título: “Estás farto deste país de pandeireta? Faite estranxeiro, cambia a túa nacionalidade por outra máis útil”.

Iso de cambiarse de nacionalidade tampouco parece unha idea moi retorta ou afastada da realidade, e é que son moitos os que xa se viron obrigados a abandonar toda esperanza e, cargados coa maleta e algunha ilusión, lanzáronse á aventura de explorar novos países en busca dunha oportunidade.

FONTE: Xornal La Voz de Galicia

Frío invernal / Imaxe:noticias.lainformacion.com 

O inverno comezará hoxe, sábado 21 de decembro, ás 18 horas e 11 mimutos, hora oficial peninsular. Durará 88 días e 23 horas, e rematará o 20 de marzo de 2014 co comezo da primavera.

O inicio desta estación vén dado, por convenio, polo instante en que a Terra se encontra no punto da eclíptica no que o Sol alcanza a súa posición máis austral. Neste día, o Sol alcanza a súa máxima declinación Sur (-23 º 27’) e durante varios días a súa altura máxima ao mediodía non cambia, e por iso, a esta circunstancia chámaselle tamén solsticio ("Sol quieto") de inverno.

Nadal!, un tempo que non é igual para todos. Os nenos amosan ledicia e fantasía. Os mozos, diversión e lembranza. Os maiores, nostalxia polo pasado.

Hoxe faremos a nosa reflexión sobre iste tempo a través dase seguintes frases:

A primeira, do expresidente dos Estados Unidos de Norteamérica Calvin Coolidge (1872-1933): "O Nadal non é un momento nin unha estación, senón un estado da mente. Valorar a paz e a xenerosidade e ter mercede é comprender o verdadeiro significado de Nadal"

A segunda é do escritor inglés Charles Dickens (1812-1870): "Honrarei o Nadal no meu corazón e procurarei conservala durante todo o ano" 

A terceira e última, do escritor e artista inglés Harlan Miller (1964-?): "Oxala pudiesemos meter o espiritud do Nadal en xerras e abrir unha cada mes do ano"

Imaxe da estrella RS Puppis tomada polo telescopio Hubble / NASA

A novas imaxes que o telescopio Hubble  captou da estrela RS Puppis   e a súa nebulosa parecen ser unha felicitación de Nadal anticipada, a xulgar pola forma de grilanda que as nebulosas crearon en entorno a ela.

Estas fumatas de aspecto sedoso corresponden con diferentes períodos de luminosidade dunha estrela variable, é dicir, cuxa luminosidade varía ao longo do tempo. Grazas a estas fases os astrofísicos poden medir distancias cosmolóxicas de certa envergadura. A RS Puppis pertence ao tipo de Cefeideas (o nome vén da estrela delta Cefei, que é o prototipo destas estrelas variables) e é a que presente uns cambios máis regulares. Precisamente, foron as Cefeideas as que permitiron descubrir, a principios do século XX, que o Universo era moito máis grande do que se pensaba.

O fenómeno que resulta coñécese como "eco de luz".

FONTE: Xornal El mundo/Ciencia

A todos e todas só vos desexo dúas cousas TODO e NADA. Todo o que vos faga felices e Nada que vos faga sufrir.  Bo Nadal a tod@s!

Victor

Dinosauro "pico de parulo" / Current Biology

Os restos dun interesante dinosauro momificado, pois conservou partes brandas, que viviu hai uns 72 millóns de anos na actual Alberta (Canadá)  causaron unha enorme sorpresa ao equipo de Australia, Italia e Canadá que o estaba a investigar. O dinosauro "pico de parrulo" (un hadrosáurido) canadense tiña a cabeza tocada cunha crista de tecido brando, que os investigadores equiparan á dos galos. Moitos hadrosáuridos tiñan cristas óseas, relacionadas coas foxas nasais, polo que as súas funcións deberon de ser olfactivas ou sonoras. Pero este non é o caso do novo achado, polo que a utilidade, no caso de tela, deste tipo de pequena crista branda sería diferente; e para defenderse ou combater con outros individuos mellor sería dotarse dun apéndice máis robusto, así que ben puido ter un papel de exhibición social (pois as cristas coñecidas, xa sexa actuais ou fósiles, humanos excluídos, están sempre asociadas a comportamentos de apareamento).

As primeiras reaccións á publicación desta hipótese sospeitan que a crista puidese non ser tal estrutura senón algunha outra parte da pel da cabeza ou do colo do animal que quedase situada nesa curiosa posición durante os procesos de fosilización. Pero os autores do traballo cren que outro exemplar semellante, procedente de Estados Unidos, podería ter tamén a devandita estrutura. Mentres estes aspectos paleontolóxicos se resolven definitivamente podemos fantasiar que, dado que as cristas das aves actuais coas que se compara están presentes en ambos os dous sexos, a primeira "tribo urbana" recoñecible visualmente polos seus toucados remontaríase, polo menos, ao Cretácico Superior norteamericano.

FONTE: Blogosaurio/Xornal El Mundo/Ciencia 

Alan Turing de novo / SHERBORNE SCHOOL AFP-PH-HNI

A figura do matemático Alan Turing (1912-1954), pai da computación moderna e home clave para a vitoria británica na Segunda Guerra Mundial por crackeo do código "irrompible" nazi Enigma, recibiu finalmente un indulto real que trata de emendar a súa condena penal por ser homosexual, un feito que lle levou ao suicidio.

A máquina electromecánica de Turing, considerada unha precursora dos ordenadores modernos, logrou desbloquear o código utilizado polos submarinos alemáns no Atlántico. O seu traballo en Bletchley Park está considerado clave para o final da II Guerra Mundial.

Non obstante, Turing foi despedido do seu posto de traballo e someteuse a unha castración química mediante inxeccións de hormonas femininas tras ser declarado culpable de ter relacións sexuais cun home, un delito considerado grave en 1952. De feito, as prácticas homosexuais foron ilegais no Reino Unido ata 1967.

Turing suicidouse en 1954, 41 anos de idade, tras inxerir cianuro.

O Ministro de Xustiza británico, Chris Grayling, afirmou que o indulto da raíña Isabel entra en vigor inmediatamente, como merecida homenaxe a "un home excepcional, cunha mente brillante,".

Máis vale tarde que nunca!

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Figuras elixidas pola revista Nature polo seu impacto na investigación científica / Xornal:ABC

Todos os anos por estas datas faixe un repaso do ano que estamos a piques de rematar. Estas son as 10 figuras elixidas pola revista Nature  polo seu impacto na investigación científica no ano 2013:

1. Kathryn Clancy, antropóloga da Universidade de Illinois en Urbana-Champaign (EE.UU.): investigación sobre o acoso sexual.

2. Deborah Persaud, viróloga da Universidade Johns Hopkins en Baltimore, Maryland (EE.UU.): cura dun bebé nacido co VIH.

3. Feng Zhang, científico dol Instituto Tecnolóxico de Massachusetts en Cambridge (EE.UU.): desenvolveu un sistema denominado CRISPR para editar xenomas de forma máis barata, fácil e precisa.

4. Henry Snaith, físico da Universidad de Oxford (Reino Unido):creou células solares máis baratas.

 5. Hualan Chen, xefa do Laboratorio de Referencia da Gripe Aviar en Harbin (China): Puxo freo ao virus H7N9.

6. Michel Mayor, astrónomo do Departamento de Astronomía da Universidade de Xenebra (Suíza):descubríu o planeta máis parecido á Terra: Kepler-78b.

7. Naderev Saño, xefe da delegación de Filipinas na última Conferencia sobre o Cambio Climático da ONU celebrada en Polonia: folga de fame polo cambio climático.

8. Shoukhrat Mitalipov, biólogo reprodutivo da Oregon Health & Science University: clonou embrións humanos.

9. Tania Simoncelli, a primeira conselleira científica da Unión Americana de Liberdades Civís: derrotou a patente de xenes.

10. Viktor Grokhovsky, investigador da Universidade Federal dos Urals en Ekaterimburgo (Rusia): atopou o meteorito de Chelyabinsk.

Sen ciencia o mundo non sería o mesmo!

Stevia rebaudiana Bertoni / Imaxe: losproductosnaturales.com 

Cada día desaparece das nosas mesas máis azucre, fundamentalmente por causas relacionadas coa obesidade e diabetes, aínda que tamén pola cultura á figura corporal. Súplese fundamentalmente por sacarina e aspartamo, pero recentemente aparece nos supermercados a stevia, un edulcorante capaz de adozar os alimentos cunha potencia de 300 veces máis dulzor que o azucre común, sen achegas apenas calorías nin provocar unha elevación da glicemia en sangue, polo que se admitiría o seu uso en diabéticos.

Pero que é a stevia?

A planta Stevia rebaudiana Bertoni, comunmente chamada stevia ou estevia, foi mencionada por primeira vez polo botánico e médico español Pedro Jaime Esteve (1500-1556) que a encontrou no nordés do territorio que hoxe se chama Paraguai, por iso leva o seu nome o xénero no nome científico.  O resto do mesmo é na honra de dous científicos (Rebaudí e Bertoni) que a estudaron e clasificaron en primeiro lugar.

A stevia é un pequeno arbusto herbáceo que non adoita superar os 80 cms de alto, de folla perenne, e da familia dos crisantemos. A súa folla  é a parte máis doce da planta e onde residen as súas propiedades terapéuticas. As flores   son pequenas e brancas, e non demasiado vistosas. As sementes desta planta son aquenios moi lixeiros que son diseminados polo vento e teñen unha capacidade de xerminación mais ben escasa.

A pesar de que a stevia estívose a vender en Xapón durante case 40 anos, non foi senón ata 2008 que en Estados Unidos se aprobaron os produtos con esta planta como un aditivo da comida. Na Unión Europea non foi senón ata 2011.

O ano 2013 foi o primeiro con dous papas e o último de Nelson Mandela. O ano, un máis, da crise económica, pero tamén do bosón de Higgs e da resurrección de Nadal.

Repasa os acontecementos máis importantes que sucederon nestes doce meses, as imaxes máis impactantes, os asuntos que espertaron maior atención nas redes sociais e os grandes personaxes que nos deixaron. Sen esquecer o mellor do cine, a música, a literatura e a moda: unha panorámica completa do ano que se esgota.

Para facelo preme AQUÍ.

FONTE:rtve.es

A viñeta de Davila, de onte no xornal Faro de Vigo, vén que nin pintada para comentar un dos problemas máis graves que o noso país ten neste momento: O EMPREGO.

Remataremos o ano con case 300.000 persoas que perderon o seu emprego. As empresas destrúen empregos estables de persoas maiores de 45 anos e estanos a substituír por empregos a tempo parcial e con salarios precarios de mozos.

As parados rexistrados no INEM non diminúen por ter atopado un emprego, déronse por vencidos e deixaron de confiar nas promesas do goberno e na recuperación. Moitos deixaron de buscar emprego e outros moitos fuxiron de España ante a incapacidade de atopalo no noso país e ao non ter expectativas de encontralo no futuro.

E a pescada volve a saír: sen emprego non hai gasto nin recadación, sen gasto o comercio non vende, sen recadación non hai inversión e si recortes...

A onde vai este país no 2014?

Case será mellor pedirllo aos Reis Magos que ao Goberno, vendo o que se ve!