vgomez

Cada 1 de decembro, Día Mundial de Loita Contra a SIDA, persoas de todo o mundo suman esforzos para xerar unha maior conciencia do que supón o VIH/SIDA e mostrar solidariedade internacional ante a pandemia. Calcúlase que hai en España entre 130.000 e 160.000 persoas con VIH, unhas 7.000 en Galicia, e case un terzo non o saben.

Pero realmemente coñecemos que é esta enfernidade? Vexamos... 

 Que é a SIDA?

A sida é unha enfermidade transmisible producida por un virus que coñecemos por "VIH" (Virus da Inmunodeficiencia Humana). Preséntase cando o virus destruíu as defensas do organismo ata tal punto que facilita a aparición de infeccións oportunistas e dalgúns tipos de cancro. Ao entrar o virus no corpo, xeralmente non aparece ningún síntoma de enfermidade ou estes son moi inespecíficos. Pero as persoas infectadas polo virus producen anticorpos fronte a este e estes poden ser detectados no seu sangue mediante unha análise. Non obstante, é necesario que pasen anos ata que aparezan infeccións oportunistas ou determinados cancros, asociados á infección por VIH, momento no que dicimos que a persoa con VIH ten sida. Por agora a infección por VIH non ten un tratamento curativo eficaz, pero existen tratamentos que frean a actividade do virus e na maioría dos casos permiten ás persoas vivir moitos anos sen complicacións graves. Aínda así hai que recordar que a sida é unha enfermidade moi seria, potencialmente mortal e que na maioría dos contextos, é frecuente causa de exclusión e discriminación.

Como se transmite o VIH?

O VIH transmítese por:

• Relacións sexuais con penetración vaxinal, anal e oral sen preservativo.
• Compartindo un obxecto punzante sen esterilizar que estivese en contacto con sangue infectado: xiringas, agullas, instrumentos para acupuntura, tatuaxes, piercing, etc.
• E dunha nai con VIH ao seu fillo/a durante o embarazo, o parto ou a lactación.

Non se detectou transmisión a través dos seguintes mecanismos:

• Aire, auga
• Bicos, a brazos, darse a man ou tocarse
• Picaduras de insecto ou mosquitos.
• Saliva, suor, bágoas.
• Convivencia habitual no fogar, traballo e na escola.
• Doar ou recibir sangue en países onde estea axeitadamente controlado.

A transmisión/adquisición da infección depende polo tanto do comportamento de cada persoa, aínda que o devandito comportamento está á súa vez condicionado por cuestións sociais e culturais que fan que algunhas sociedades, grupos de poboación e individuos se encontren nunha situación de maior vulnerabilidade á transmisión do virus. A desigualdade entre homes e mulleres, a discriminación que sofren algúns colectivos, o estigma das persoas afectadas ou a pobreza son factores determinantes na aparición e repetición destes comportamentos que poñen en risco as persoas.

FONTE: somospacientes.com e madrid.org

As Xemínidas, cos seus 120 meteoros/hora, que radian da constelación de Xéminis. O seu corpo proxenitor é o asteroide (3200) Faetón.

Cuarto Minguante: 3 de decembro.

Lúa Nova: 11 de decembro.

Cuarto crecente: 18 de decembro.

Comezo do inverno: 22 de decembro.

Lúa Chea: 25 de decembro.

Chuvia de meteoros: Geminidas (GEM), do 7 ao 17, con máximo o 14 de decembro.

Segunda entrega de como reciclar esa gran variedade de produtos de uso normal que se volven "raros" cando chega a hora de desprenderse deles.

Aceite doméstico: pódese reciclar, e cada vez máis, en colectores urbanos específicos para iso ou nos puntos limpos.

Carteiras, neceseres: ao colector verde do lixo.

Lentes: algunhas ONG recollen as lentes usadas para distribuílas en países en desenvolvemento.

Herba e restos de poda: recíclanse grazas a un sistema denominado compostaxe, tanto en casa nun compostador como en colectores públicos específicos para iso.

Oveiras: se son de cartón, ao azul; se son de plástico, ao amarelo.

Xoguetes: ao colector verde de lixo, salvo que se lles dea unha segunda vida en sistemas de intercambio ou reutilización.

Material de escritura: rotuladores, bolígrafos, etc., ao colector verde de lixo; as súas caixas de plástico, ao amarelo.

Chisqueiros: ao colector verde de lixo.

Medicamentos: débense depositar nos puntos de recollida SIGRE das farmacias, incluído o cartón ou o plástico do envase.

Móbiles e outros residuos de aparellos eléctricos e electrónicos (RAEE): as grandes superficies comerciais deben aceptar para a súa reciclaxe sen necesidade de comprar un novo os RAEE de ata 25 centímetros. O resto pódense levar a puntos limpos.

Continuará!

FONTE: Revista Consumer

Gato de Cheshire / NASA

Astrónomos da NASA acharon un conxunto de galaxias que alcumaron "Cheshire Cat" (Gato de Cheshire) pola súa semellanza co famoso felino da obra de Lewis Caroll "Alicia no País das Marabillas", levada ao cinema por Walt Disney. Algúns dos trazos felinos son, en realidade, galaxias afastadas cuxa luz se estirou e curvado debido ás enormes cantidades de materia, a maior parte da cal atópase en forma de materia escura detectable só a través do seu efecto gravitacional atopado no sistema, informa a NASA.

O descubrimento supón unha proba da teoría da relatividade de Albert Einstein, segundo a cal a materia deforma o espazo-tempo. O fenómeno, coñecido como lente gravitacional, permite probar a existencia de galaxias afastadas e obsérvase cando un obxecto de gran masa causa unha deformación na traxectoria da luz procedente dun obxecto afastado.

FONTE: RT/Ciencia

Rinoceronte branco do norte / Imaxe: aztecasonora.com

Nola, unha rinoceronte branca do norte de 41 anos de idade, morreu o domingo no zoo de San Diego (EE UU) e convértese nun novo símbolo da delicada situación dos rinocerontes no mundo. Xa só quedan tres exemplares vivos da súa subespecie no planeta, os rinocerontes brancos do norte. Os tres viven en África, dúas femias e un macho ancián custiodados entre rifles na reserva de Ol Pejeta (Kenia).

Nola atopábase nunha situación moi delicada dada a súa avanzada idade (tamén padecía artrite) e unha infección bacteriana que terminou coa súa vida, uns problemas de saúde que arrastraba desde decembro do ano pasado. Finalmente, os responsables do zoo decidiron acabar coa súa vida cando as complicacións facían inviable a súa recuperación. Nola chegara a San Diego en 1989 desde a República Checa.

As posibilidades de salvar a subespecie de forma natural son nulas, dado que os únicos animais vivos son demasiado maiores para procrear un novo rinoceronte branco do norte, cuxo hábitat se atopaba no centro de África cando roldaban os 2.000 exemplares na década de 1960. Poucos anos despois, en 1984, a súa poboación habíase decimado ata os 15 animais pola caza despiadada para facerse cos seus cornos. En 2006, os furtivos acabaron co último exemplar salvaxe na República Democrática do Congo.

A pesar dos esforzos posteriores, o traballo dos furtivos dera a puntilla a esta subespecie, que algúns investigadores consideran unha especie completamente distinta da do sur. Iste outro grupo aínda mantén uns 20.000 exemplares salvaxes en países como Sudáfrica, Namibia e Zimbabue, grazas a un éxito de conservación que agora tamén podería estar en risco de novo polo devastador efecto do furtivismo.

O destino do rinoceronte branco do norte é unha seria advertencia para outros rinocerontes, como o de Sumatra, do que apenas quedan ao redor dun centenar en Indonesia. En África, os cazadores furtivos están a matar tres rinocerontes ao día nunha sanguenta carreira cara á extinción dos curmáns e irmáns de Nola, os rinocerontes negros e os brancos do sur.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Continuando con exemplos de películas que foron rodadas nun espacio natural, sendo este un dos protagonistas principais, realzando á mesma, falaremos hoxe de “ Os descendentes" do director Alexander Payne, película do ano 2011.

"Os descendentes" conta a historia dun avogado que vive en Honolulu e é o único fiduciario de 25.000 hectáreas de terras virxes da illa de Kauai onde queren facer unha urbanización turística. Foi filmada en fermosas localizacións do estado de Hawai.

Interesante comedia dramática!

FONTE: Recista Consumer

Os personaxes de Floreano e Monchiña do humorista gráfico Gogue (José Ángel Rodríguez López, O Grove-1953), falan hoxe de ciencia.

Esta é a viñeta do xornal Faro de Vigo de onte.

A NASA difundiu tres novas imaxes tomadas pola súa sonda New Horizons, durante a aproximación a Plutón que fixo a mediados de xullo. As fotos mostran con detalle como é a superficie do planeta anano, no que viron unha gran variedade de cráteres, montañas e glaciares.

FONTE: Xornal El País/ciencia

Hai uns días, está nos cines a película “NO CORAZÓN DO MAR”. Inspirada na historia real na que se baseou Herman Melville para escribir a súa famosa novela “Moby Dick”, e baseada no best seller “In the Heart of the Sexa de Nathaniel Philbrick” sobre o auténtico e dramática viaxe do buque baleeiro Essex.

Esta é a súa ficha técnica: 

Título: No corazón do mar  

Título orixinal: In the Heart of the Sea 

País: USA, España

Duración: 121 minutos

Xénero: Aventuras 

Produtora: Warner Bros. Pictures, Village Roadshow Pictures, Imagine Entertainment, Atresmedia Cine

Director: Ron Howard  

Guión: Rick Jaffa, Amanda Silver, Charles Leavitt

Música: Roque Baños

Fotografía: Anthony Dod Mantle

Reparto: Chris Hemsworth, Cillian Murphy, Ben Whishaw, Brendan Gleeson, Paul Anderson, Tom Holland, Benjamin Walker, Joseph Mawle, Jamie Sives, Donald Sumpter, Frank Dillane, Edward Ashley, Sam Keeley, Morgan Chetcuti, Osy Ikhile  

Sinopse: No inverno de 1820, o buque baleeiro Essex, pertencente a Gran Bretaña, navega polos mares con total tranquilidade. Sen previo aviso son atacados por unha criatura inimaxinable, algo ao que nunca se enfrontaron antes, unha balea de tamaño xigante, de nome Moby Dick, cunha capacidade sobrenatural para antepoñerse ás accións dos tripulantes. Tras esta batalla frontal coa enorme balea branca, a tripulación do barco que sobrevive vese empuxada a facer o impensable para manterse con vida. En durísimas condicións, os sobreviventes deberán desafiar as tormentas, a fame, o pánico, a desconfianza e a desesperación de atoparse en alta mar e enfrontarse a unha morte segura, poñendo en dúbida as súas crenzas máis profundas. Varados a miles de millas de terra, o capitán deberá buscar a dirección adecuada, mentres que o primeiro oficial, obsesionado coa idea de dar caza ao cetáceo, aínda busca dar morte á gran balea branca.

Trepidante!

O Día dos Dereitos Humanos celébrase todos os anos o 10 de decembro. Tal día coma hoxe, en 1948, a Asemblea Xeral das Nacións Unidas aprobou a Declaración Universal dos Dereitos Humanos.

En 1950, a Asemblea adoptou a resolución 423 (V), convidando a todo os Estados e organizacións interesadas a que observen o 10 de decembro de cada ano como Día dos Dereitos Humanos.

O lema deste ano “Os nosos dereitos. As nosas liberdades. Sempre”, ten como obxectivo o tema dos dereitos e liberdades (a liberdade de expresión, a liberdade de culto, a liberdade para vivir libres da miseria e a liberdade para vivir sen medo) que sustentan a Carta Internacional de Dereitos Humanos.

Queres coñecer a historia dos dereitos humanos e o seu articulado? Nese caso visualiza o vídeo superior.

 Por culpa do cambio climático, cada vez son menos as montañas nevadas no Tíbet / PABLO M. DÍEZ

Cos seus brancos picos sobresaíndo entre as nubes, a imaxe idílica do Himalaia podería ser só unha postal do pasado en poucas décadas. Separando China e a India con nove das montañas máis altas do mundo, esta impoñente cordilleira é o "Terceiro Polo" da Terra, tras o Ártico e o Antártico, ao albergar na altiplanicie do Tíbet máis de 46.000 glaciares,case o 15% dos que aínda quedan no planeta. Pero, do mesmo xeito que ocorre en ambos os círculos polares, as súas neves estanse derritiendo polo quecemento global, contra o que estes días loita o Cumio do Clima de París.

Segundo calculan a autoridades chinesas, cada ano se desxéanse 247 quilómetros cadrados dos glaciares do Tíbet, onde se teme que desde 1950 perdéronse 7.600 quilómetros cadrados, un 18% do total. Trátase dun gravísimo problema ambiental porque no "Teito do Mundo" nacen os maiores ríos de Asia, como o Yangtsé, o Amarelo, o Mekong e o Brahmaputra, e este desxeo afecta aos 2.000 millóns de persoas que viven nas súas concas, case un terzo da poboación mundial.

"No Tíbet sufrimos os fortes efectos do cambio climático. Os lagos están a aumentar polo desxeo dos glaciares, pero a choiva diminuíu",, a un grupo de medios estranxeiros autori explica Ciren Pingcuo, experto en medioambiente da Academia Chinesa de Ciencias Sociais. Tal e como recoñece con impotencia, "a temperatura no altiplano do Tíbet aumentou dous graos no últimos vinte anos e os glaciares estanse derritiendo, pero non atopamos medidas efectivas para deter este proceso". Aínda por riba de males, este desxeo polo quecemento global xa está a afectar tamén ás 50 montañas que teñen máis de 7.000 metros de altura, entre as que hai once por encima dos 8.000.

Cunha subida das temperaturas maior que no resto do globo, calcúlase que dous terzos dos glaciares do "Teito do Mundo" desaparecerían en 2050. Ademais, na última década derreteuse a capa de xeo permanente («permafrost») que alberga o seu subsolo, que está a provocar a filtración de augas subterráneas e podería desaparecer nun 80% a finais deste século. O peor de todo é que dita capa subterránea, que se formou fai miles de anos, contén 12.300 toneladas de dióxido de carbono (CO₂), que se liberarán á atmosfera cando se funda e agravarán aínda máis as emisións contaminantes que provocan o quecemento global.

Con algúns glaciares minguando cada ano ata 300 metros e sen apenas neve xa no campamento base do Everest, este desxeo ameaza con provocar inundacións nas concas dos ríos que nacen no Himalaya e esténdense por Asia, sobre todo en China, a India, Nepal, Bhután e Bangladesh. Para controlar o seu caudal, o autoritario réxime de Pequín está a construír no Tíbet numerosas presas que xa foron criticadas polos países que se sitúan canle abaixo.

Pero, ao mesmo tempo, os ríos están a minguar ou mesmo desaparecendo. Tal e como recoñece o Ministerio de Recursos Hídricos de China, en 2011 perdéronse xa 28.000 pequenos ríos, en parte polo quecemento que sofre o Tíbet. Este fenómeno non só afecta a China, xa que as últimas investigacións científicas relacionaron a subida da temperatura e o desxeo no Himalaya coas recentes ondas de calor que golpearon a Europa e Asia. Nun planeta cada vez máis caloroso, é só cuestión de décadas que o "Terceiro Polo" tamén se derrita.

FONTE: Xornal abc/ciencia

A NASA divulgou unha espectacular fotografía nocturna da Terra con Venus no fondo feita pola tripulación da Estación Espacial Internacional (EEI).

A imaxe foi captada polo astronauta xaponés Kimiya Yui desde a EEI, con axuda da sonda nipoa Akatsuki, que esta semana entrou con éxito na órbita de Venus.

Na fotografía, o segundo planeta do sistema solar aparece na parte superior brillando como unha estrela sobre a superficie da Terra, iluminada por miles de luces dunha metrópole.

FONTE: RT/Ciencia

Acordo histórico en París / Imaxe:elnuevoherald.com

Os 195 países reunidos desde hai dúas semanas no Cumio de París chegaron finalmente a un acordo contra o quecemento global, o primeiro “pacto universal da historia das negociacións climáticas”, segundo o bautizou o presidente francés, François Hollande, ao presentar onte sábado pola mañá o borrador final. Un texto que foi debatido nas últimas horas e que busca limitar o aumento da temperatura media do planeta, fixa teito ás emisións de gases de efecto invernadoiro e establece un sistema de financiamento para que os países con menos recursos poidan adaptarse para os efectos do cambio climático.

Trala reunión do plenario, no que se deu conta dos últimos retoques ao documento, o ministro de Exteriores francés, Laurent Fabius, cun amplo sorriso, anunciou cun golpe de mazo o acordo sobre o cambio climático. Os asistentes alzáronse dos seus asentos para un longo e sonoro aplauso polo fito alcanzado.

A recta final para acadar o acordo histórico arrincou esta onte pola mañá coa presentación por parte de François Hollande, e o seu ministro de Exteriores, Laurent Fabius, do texto final despois dunha intensa noite de negociacións, marcada polo pulo entre os países desenvolvidos e China e India polo nivel de implicación neste pacto das economías emerxentes. O texto preparado por Fabius, encargado de liderar as negociacións como anfitrión do cumio, contaba de entrada cun alto grao de apoio, aínda que fontes da delegación europea sinalaron que aínda non era "100% seguro" que se fose a aprobar.

Para despexar esta incógnita completamente había que esperar a un plenario dos 195 países representados que se atrasou varias horas sobre o previsto. O plenario era o que debía aprobar o texto, que debían aceptar todos. Agora, cada país terá que ratificalo a partir da primavera do próximo ano.

Ao redor das seis da tarde, xusto antes de iniciarse o plenario, xa eran maioría os países que se pronunciaron a favor do texto do acordo. O G77, que agrupa a 134 Estados en vías de desenvolvemento ou emerxentes, entre eles China, declarábase “satisfeito” do proxecto, e pouco antes outros vinte países, como India e Arabia Saudita, anunciaran o seu respaldo, así como Estados Unidos e a Unión Europea.

O texto final do acordo de París ten como obxectivo principal impedir que o aumento da temperatura media do planeta a final de século polo cambio climático supere os dous graos con respecto aos niveis preindustriales. E tamén se apunta a que se deben facer esforzos para que "non supere os 1,5". Ademais, busca un sistema de financiamento para axudar aos países con menos recursos a adaptase para os efectos do cambio climático de 100.000 millóns de dólares anuais.

Nunha primeira lectura, as principais ONG consideraron que o compromiso climático proposto é un xiro "histórico" que fai irreversible a transición a unha economía baixa en carbono, aínda que a partir de agora hai que presionar a gobernos e empresas para cumprilo e elevar as súas ambicións.

Hollande lanzou tamén unha clara petición aos representantes dos 195 países: "Francia rógalles que adopten o primeiro acordo universal da historia das negociacións climáticas". "É moi raro na vida ter a oportunidade de cambiar o mundo e vostedes téñena", engadiu o presidente francés, que foi despedido con aplausos.

Tanto Hollande como Fabius, que foi o que bregou cos ministros durante estes últimos días, apelaron á responsabilidade dos negociadores. "Non se cumpriron as esixencias de todos", sostivo o presidente. "Non nos van a xulgar por unha palabra concreta, senón por todo o texto no seu conxunto", afirmou. "Está en xogo a nosa credibilidade colectiva".

"Estamos case ao final do noso camiño", dixo, pola súa banda, Fabius. "O mundo enteiro contén o alento e conta con todos nós", engadiu. "É o mellor equilibrio posible", sostivo Fabius sobre o texto final a acordar, aínda que tamén admitiu que non se pode contentar aos 195 países, que en moitos casos teñen intereses enfrontados, pero permitirá a cada un volver a "casa coa cabeza no alto e con logros importantes". "O mundo enteiro contén o alento e conta con todos nós", rematou o ministro francés de Exteriores, interrompido en sete ocasiones por aplausos.

No acto de presentación de texto estivo tamén John Kerry, secretario de Estado de EEUU, que se encargou de dirixir aos negociadores norteamericanos neste cumio. Tamén, o secretario xeral da ONU, Ban Ki-moon.

No texto final presentado por Fabius o obxectivo que se establece é que o aumento máximo da temperatura media do planeta non supere os 2 graos centígrados respecto dos niveis preindustriales e ábrese a posibilidade para rebaixar esa meta a 1,5 graos. Desde o ámbito científico sinalouse que, tras décadas de emisións de gases de efecto invernadoiro, xa non é posible parar o quecemento do planeta. O que se busca agora é tentar que non se supere esa barreira dos dous graos para evitar consecuencias catastróficas. Para iso, é necesario limitar as emisións destes gases, principalmente, do dióxido de carbono.

FONTE: Xornal El país/ciencia

James Hansen / Imaxe: xornal El Mundo

James Hansen, o científico da NASA que alertou fai tres décadas sobre os riscos do cambio climático no Congreso, cualificou o Acordo de París como "unha fraude e unha farsa".

Desmarcándose do ton de celebración entre os líderes políticos, en declaracións a “The Guardian”, Hansen cuestionou o contido do acordo de 31 páxinas alcanzado en París como "unha suma de palabras e de promesas, sen accións concretas".

"O acordo é unha escusa que teñen os políticos para poder dicir: temos unha meta de dous graos e tentaremos facelo mellor cada cinco anos", declarou Hansen, que criticou o feito de que o texto non mencione sequera polo seu nome ”ao auténtico causante do problema: as enerxías fósiles".

"Mentres os combustibles fósiles sexan os máis baratos, ímolos a seguir queimando", engadiu Hansen, que ao seu paso por París defendeu a necesidade de gravar o petróleo, o carbón e en menor medida o gas: "Non o chamaría imposto do carbono porque iso asusta á xente, pero os grandes contaminadores teñen que pagar".

Hansen destacou que o acordo, que insta aos 196 países asinantes a alcanzar o "pico" de emisións "canto antes", non establece un obxectivo claro nin fixa un calendario ou unha meta no horizonte.

O científico, de74 anos, retirouse da NASA en 2013 e segue sendo profesor na Universidade de Columbia. Nos últimos anos foi detido varias veces fronte á Casa Branca nas protestas contra o oleoduto entre Alberta e Texas, xunto a membros do grupo 350.org, que reclama accións para limitar as extraccións de carbón e petróleo.

Considerado como alarmista por unha banda da clase científica, que non acaba de ver con bos ollos o seu salto ao activismo, a súa última contribución á ciencia do clima foi un estudo datado en xullo, no que asegura que a meta de dous graos de quecemento é "excesivamente perigosa" e que a subida do nivel dos mares pode poñer en risco a metade das grandes cidades costeiras do planeta, incluídas Nova York, Miami, Londres e Xangai.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Papel de aluminio: no colector amarelo, e para facilitar a súa reciclaxe é conveniente comprimilo nunha bóla.

Perchas: ao colector amarelo.

Pilas e baterías: as pilas pódense deixar en colectores específicos para iso en puntos de venda ou en puntos limpos. As baterías pódense depositar en talleres mecánicos autorizados e en puntos limpos.

Plásticos "duros": marcos, cadros, caixas duras de triángulos de estrada, ferramentas, cubos ou barreños e cartóns de crédito, ao colector de lixo verde.

Produtos de limpeza, beleza e aseo: ao colector amarelo van aerosois, ambientadores, insecticidas, botellas de lixivia, amoníaco, limpa-fogar, tubos de pastas de dentes, envases do dosificador de xabón, lacas, escumas moldeadores, xeles, champús, acondicionadores, cremas, pintalabios, rímel ou vaselina. Ao do lixo verde van téxtil sanitario (cueiros, compresas, etc.), maquinillas de afeitar, cepillos de dentes, preservativos, etc.

Produtos mesturados: sobres de papel con portelo de plástico, ou calquera outro con mestura de materiais reciclables, deben separarse para deixalos no colector correspondente.

Restos animais: as feces de animais non se poden compostar, así que deben ir ao colector do lixo verde.

Roupa: diversas ONG e empresas poñen a disposición dos cidadáns colectores para roupa usada que reutilizan ou ben aproveitan como material para facer outros produtos.

Tapóns: as chapas metálicas das botellas, as tapas plásticas dos vasos de papel de hostalería, os tapóns de plástico ou de cortiza sintética van ao amarelo; os de cortiza natural, ao do lixo verde. Algunhas iniciativas puxeron en marcha campañas de recollida de tapóns de plástico para a súa reciclaxe con fins solidarios.

Parafusos e similares: ao ounto limpo ou ao colector do lixo verde.

Vaixelas: vasos ou pratos de cristal ou cerámica, ao colector do lixo verde.

FONTE: Revista Consumer

Dende onte, Cervantes xa dá nome a unha estrela, e  o Quixote, Rocinante, Sancho e Dulcinea aos catro planetas que a orbitan. A proposta cervantina resultou vencedora no concurso NameExoWorlds da Unión Astronómica Internacional (IAU) no que se votaron propostas de todo o mundo para nomear 20 novos sistemas planetarios descubertos nos últimos anos.

 A proposta "Estrela Cervantes" competía con outras seis opcións de diversos países (Portugal, Italia, Colombia e Xapón) para renombrar o sistema planetario μ (lido "mu") Arae, situado a 49,8 anos luz de distancia na constelación Ara (o altar).

Desde o 12 de agosto e ata o 31 de outubro estiveron abertas as votacións a través de internet, para todo o mundo e coa única limitación dun voto por dispositivo (computador, teléfono, tableta).

Aínda que as civilizacións puxeron nomes aos astros durante milenios, a IAU é actualmente a autoridade responsable para asignar nomes oficiais aos obxectos celestes. O concurso NameExoWorlds proporcionou a primeira oportunidade para que o público en xeral poña nomes a exoplanetas e as súas estrelas. Os nomes gañadores poderán ser usados libremente en paralelo coa nomenclatura científica xa existente, dando o crédito adecuado ás organizacións que os propuxeron.

Coas votacións finalizadas o 31 de outubro de 2015, un total de 573.242 votos contribuíron a dar nome a 31 exoplanetas e a 14 estrelas anfitrioas máis aló do noso Sistema Solar. As organizacións que propuxeron os nomes gañadores serán galardoadas cunha placa conmemorativa pola súa contribución á astronomía, e daráselles a emocionante oportunidade de dar nome a un corpo menor do Sistema Solar (un asteroide).

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Os consumidores estamos cada vez máis concienciados para reciclar, pero ás veces temos dúbidas e non o facemos de maneira correcta. Para facilitar este importante labor ambiental, lanzouse un novo símbolo para etiquetar os envases segundo o colector onde se teñen que depositar.

En 2014 alcanzouse en España un taxa de reciclaxe do 73,7%, segundo datos de Ecoembes (a sociedade sen ánimo de lucro xestora dos residuos do colector amarelo e azul). As cifras de reciclaxe avanzaron nos últimos anos, pero aínda queda marxe de mellora. Un dos aspectos nos que se pode axudar é na diminución dos denominados impropios (os residuos depositados de forma equivocada no colector de reciclaxe). Resulta paradoxal, pero a súa causa principal é a boa vontade dos cidadáns que queren reciclar pero non o fan ben.

Co obxectivo de reducir estes impropios e facilitar o labor ás empresas e os consumidores, Ecoembes anunciaba recentemente un novo símbolo da reciclaxe de envases, un sistema voluntario na súa aplicación e sen custos adicionais para as compañías, comentan os seus responsables.

Algunhas grandes firmas do sector da alimentación xa aseguraron que o incluirán no deseño dos seus produtos, sinala Cristina Muñoz, do equipo de Comunicación da devandita organización, que fomentará o seu uso entre as empresas adheridas ao seu sistema. Por iso, está previsto que nuns meses aparezan os primeiros envases con este símbolo incorporado, de forma que as compañías poidan aproveitar algunha modificación nos seus deseños.

O símbolo está pensado para aparecer de forma visible nos envases máis habituais: os lixeiros que se depositan no colector amarelo, os de cartón no colector azul e os de vidro no colector verde. Cada un dos símbolos leva asociado a cor do colector onde debe depositarse o envase para conseguir a súa adecuada reciclaxe, como se mostra na seguinte imaxe.

En 2014 rexistrouse un 29,9% de impropios nos colectores amarelos no noso país, segundo datos de Ecoembes. Muñoz explica que "ao longo do tempo esta cifra reduciuse, á vez que aumentou a porcentaxe de reciclaxe de envases en España, debido sobre todo ao progresivo incremento da sensibilización cidadá nesta materia. En 2005 esta cifra superaba o 37%, o que indica con claridade como os españois non só reciclamos cada vez máis, senón tamén mellor".

Antonio Barrón, director de comunicación de Ecoembes, lembra algúns dos residuos impropios aparecidos con máis frecuencia nos colectores amarelos: coches teledirigidos, táboas de pasar o ferro, cintas de vídeo VHS ou CD, etc.

A gran variedade de envases e produtos de uso normal nos fogares xera dúbidas entre os consumidores que poden evitarse, se se coñece cales deles pódense reciclar e como. Remitovos aos anrigos publicados neste blog COMO RECICLAR "COUSAS RARAS" DA CASA.

FONTE: Revista Consumer

Chegou o día! Despois de recoller as temidas notas, con algunha que outra sorpresa e a correspondente bronca na casa, chegaron as VACACIÓÓÓÓÓNS!

Nada de madrugar, nada de libros e de profes... e moito de festa!

Iso si, por un tempo limitado, xa que o xoves, día 7 de xaneiro toca volver á rutina, pero será xa outro ano, o 2016.

Boas vacacións a tod@s!

Esta fin de semana chega aos cines a película Star Wars: O espertar da Forza, a nova triloxía da Guerra das Galaxias. Esta é a súa ficha técnica: 

Título: Star Wars: O espertar da Forza

Título Orixinal: Star Wars: The Force Awakens

Xénero: Aventura. Fantasía

Nacionalidade: USA

Ano: 2015

Duración: 136 minutos

Director: J.J. Abrams

Produtora: Lucasfilm / Bad Robot / The Walt Disney Company

Guión: Lawrence Kasdan, J.J. Abrams

Música:  John Williams

Fotografía: Daniel Mindel

Reparto: Harrison Ford, Mark Hamill, Domhnall Gleeson, Carrie Fisher, Andy Serkis, Adam Driver, Oscar Isaac, Daisy Ridley, Peter Mayhew, John Boyega, Max von Sydow, Kenny Baker, Anthony Daniels.

Sinopse: Trinta anos despois da vitoria da Alianza Rebelde sobre a segunda Estrela da Morte, a galaxia está aínda en guerra. Unha nova República levantouse, pero a Primeira Orde rexurdiu das cinzas do Imperio Galáctico. Moitos dos heroes de antes, Leia Organa, Han Solo, Chewbacca, R2-D2 e C-3PO están aínda activos e loitando na Resistencia contra este grupo. Loitan xunto a novos heroes como: Poe Dameron, un piloto de cazas estelar; Finn, un antigo soldado de asalto da Primeira Orde que tomou o sabre de luz que pertenceu a Anakin Skywalker e máis tarde a Luke Skywalker; Rei, unha chatarreira; e un androide rodante coñecido como BB-8. Eles opóñense a novas e poderosas forzas, incluíndo o Capitán Phasma da Primeira Orde e Kylo Ren, un temible e misterioso membro ao lado escuro que empuña un sabre de luz vermella de inusual deseño.

Moi esperada!

“Espertar” é o vídeo deste ano 2015 de Nadal de Camprofrío, que cambia a tónica de humor de anos anteriores. "Creme que hai demasiadas cousas cada día polas que merece a pena abrir os ollos, levantarse e saír a vivir", di o personaxe central, un home que esperta do coma e ao que a súa dona, vaille mostrando o que ocorreu mentres el estaba ausente.

Emotivo!

O xenial Peridis (José María Pérez González, Cantabria-1941) plasma moi ben o resultado das eleccións xerais celebradas onte, na súa vineta no xornal El País de hoxe.

En resumo, un lío!

Chega o inverno e con el o fío. Veremos! / Imaxe:deguapas.com

Hoxe martes, 22 de decembro, un chisco antes de que os nenos do colexio San Ildefonso empezasen a cantar os números da lotería, comezou o inverno. Exactamente ás  5 horas e 48 minutos.

Durará ata o 20 de marzo, ás 4 horas e 30 minutos, momento que entraremos na primavera, pero xa en 2016.

O inicio do inverno pode darse, como máximo, en catro datas distintas do calendario (do 20 ao 23 de decembro). Ao longo deste século  o inverno iniciarase nos días 20 a 22 de decembro (data oficial española), sendo o seu inicio máis temperán o do ano 2096 e o inicio máis tardío o de 2003. As variacións dun ano a outro son debidas ao modo en que encaixa a secuencia de anos segundo o calendario (uns bisestos, outros non) coa duración de cada órbita da Terra arredor do Sol (duración coñecida como ano trópico).

"Que esconde a man dun neno?"/ Imaxe: RAÚL RIVAS GONZÁLEZ/LORENA CELADOR LERA

O certame FOTCIENCIA celebrou a súa 13ª edición premiando ás mellores as mellores imaxes de ciencia do ano. O concurso, ao que se presentaron preto de 700 imaxes, pretende achegar a ciencia cunha visión artística e estética.

Primeiro premio xeral: "Que esconde a man dun neno?".

A imaxe é a proba gráfica do que pode esconder unha man lixosa. A fotografía foi tomada a partir da pegada dunha nena de 6 anos tras pousar a súa man sobre unha placa de petri que contiña medio de cultivo PCA. A placa foi incubada a 28ºC durante dous días. O obxectivo era demostrar a alumnos de Infantil e Primaria dun colexio público de Salamanca, a importancia que ten lavarse as mans despois, por exemplo, de xogar con terra. Podemos apreciar colonias de fermentos e unha gran diversidade de colonias de bacterias tanto en forma como en tonalidades, destacando un número apreciable de colonias pertencentes aos xéneros Bacillus, Micrococcus e Staphylococcus así como ao grupo das actinobacterias. En realidade, a pel non é un órgano aséptico xa que sobre ela viven multitude de microorganismos. A presenza de bacterias saprófitas na nosa pel é algo normal e hoxe sabemos que estas bacterias comensais están directamente implicadas na saúde humana actuando como primeira barreira protectora fronte a microorganismos indesexables, xa que impiden a colonización doutras bacterias patóxenas.

En próximos días veremos o resto de galardoados.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Os meus mellores desexos, tanto para os seguidores deste blog, coma para as vosas familias, nestas datas tan entrañables.

Bo Nadal!

VICTOR

Reconstrución do dinosaurio Morelladon beltrani descuberto en Morella (Castellón) / CARLOS DE MIGUEL CHAVES

Nunha canteira de arxila, da que se extrae material para facer azulexos e cerámicas, en Morella (Castellón), un equipo de paleontólogos descubriu os restos dun dinosauro descoñecido ata agora.

Sería un exemplar herbívoro que viviu fai 125 millóns de anos nesa zona, que entón sería costeira ou de delta, con abundante vexetación e clima tropical. Cuns seis metros de longo, dous e medio de alto e aproximadamente unha tonelada de peso, o Morelladon beltrani sería un animal impoñente. É unha nova especie emparentada co popular Iguanodon, un dos primeiros dinosauros que se descubriron alá polo século XIX. Pero Morelladon ten unha peculiaridade notable: algo parecido a unha vela despregada ao longo do lombo que igual podería axudar a regular a temperatura do animal, ou almacenaba unha reserva de graxa para os tempos de escaseza de alimento, e que, á vez, xogaría un papel na súa comunicación dentro da manda ou como aviso disuasorio para os depredadores.

Os científicos presentan o pasado día 16 a Morelladon beltrani na revista científica PlosOne. Cos restos do esqueleto (ben conservados) que rescataron, aínda que non supoñen máis dunha cuarta parte dos ósos que tería o animal, identificaron claramente os trazos diferenciados respecto doutros dinosauros, o que permite definilo como unha especie descoñecida ata agora.

FONTE: Xornal El país/Ciencia

Se o outro día falamos do primeiro premio na categoria xeral, hoxe vermos o resto de premiados, na distintas categorias, a través do vídeo superior. A este certame presentáronse preto de 700 imaxes.

FOTCIENCIA é un certame de fotografía científica convocado pola Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía (FECYT) e o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) cuxo obxectivo é achegar a ciencia e a tecnoloxía aos cidadáns mediante unha visión artística e estética suxerida a través de imaxes científicas e un comentario escrito do feito científico que ilustran.

 O Nacemento en Belén / Imaxe:noticias.midiariocristiano.com

A maior parte do planeta non cre na divindade de Xesús de Nazaret. Existen 4.200 relixións no mundo e miles de millóns de crentes adoran aos seus propios deuses, desde os espíritos da natureza do sintoísmo xaponés ao Visnú do hinduismo. Son 4.200 relixións que se contradin unhas a outras, pero o cristianismo conseguiu seducir máis que ningunha, arrastrando ao 31,5% da poboación mundial, segundo o Centro de Investigacións Pew.

A pasada noite do 24, a Igrexa católica celebrou a Natividade, a conmemoración litúrxica do suposto nacemento de Xesús en Belén. Pero Cristo non naceu a noite do 24 de decembro hai 2016 anos. As referencias nos evanxeos permiten situar no tempo ao predicador xudeu real que, segundo a maioría dos académicos, inspirou o Cristianismo. Herodes o Grande reinou en Xudea do ano 37 ao 4 antes da Era Común. Herodes Antipas, o seu fillo, foi xerarca desde ese último ano ata o 39 despois da Era Común. E Poncio Pilato foi o prefecto romano de Judea do ano 26 ao 37.

“Xeralmente, calcúlase que Xesús naceu algo antes da morte de Herodes o Grande no ano 4 antes da Era Común. Unha data entre o 6 e o 4 antes da Era Común concordaría con esa información histórica, como asume o relato de Mateo do nacemento, e coa tradición de Lucas 3.23 de que Xesús tiña uns 30 anos”no décimo quinto ano do emperador Tiberio, estimado o ano 27 ou 28 da Era Común”, expón o teólogo James Dunn na súa monumental obra Xesús lembrado. O cristianismo nos seus comezos.

Cristo naceu cinco anos antes de Cristo, vén dicir Dunn, profesor de Teoloxía na Universidade de Durham (Reino Unido) e autoridade mundial no estudo do Novo Testamento. Non naceu hai 2016 anos, nin tampouco a noite do 24 de decembro. “E deu a luz ao seu fillo primoxénito, e envolveuno en cueiros, e deitouno nun pesebre, porque non había lugar para eles no mesón. Había pastores na mesma rexión, que velaban e gardaban as vixilias da noite sobre o seu rabaño”, narra o evanxeo de Lucas. Na cidade palestina de Belén, onde segundo a tradición naceu Xesús, os meteorólogos prognostican esta noite unha temperatura mínima de 4 graos. Como subliñan os estudiosos, os pastores non sacan ao gando en pleno inverno. O predicador xudeu tería nacido, por tanto, máis ben na primavera ou verán, como suxire Edwin D. Freed, profesor emérito de estudos bíblicos da Universidade de Gettysburg (EE UU), no seu libro The Stories of Jesus’ Birth (As historias do nacemento de Xesús).

No seu Dicionario da Biblia, o teólogo británico W. R. F. Browning lembra que nos seus comezos, a Igrexa non celebraba o nacemento de Xesús e descoñecía a data. Pero, no século IV, a Igrexa de Roma decidiu fixar un día e designou o 25 de decembro “porque fora o día do festival pagán do Sol Invictus, cando o invencible Sol triunfaba cada ano fronte á escuridade do inverno e os días volvían ser máis longos”.

Colin Humphreys, físico da Universidade de Cambridge, non o ten tan claro. A pesar de que admite que o evanxeo de Mateo escribiuse no ano 80 despois de Cristo, medio século despois da súa morte, Humphreys cre que moitas das súas referencias históricas son certas, incluso a estrela de Belén, o astro que supostamente guiou aos tres meigos ao lugar de nacemento de Jesús. Nun artigo publicado en 1991 na revista científica Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society, Humphreys, apoiándose en rexistros astronómicos das antigas civilizacións chinesas, propón que un cometa observado durante 70 días no ano 5 antes da Era Común puido ser a estrela que menciona Mateo. Xesús nacería entre o 9 de marzo e o 4 de maio do ano 5 antes de Cristo.

FONTE: Manuel Ansede/Xornal El País/Ciencia

A estrela Wolf 1061 e os seus planetas. O «c» é o potencialmente habitable / UNSW

Un equipo de astrónomos australianos descubriu o planeta potencialmente habitable máis próximo á Terra fose do Sistema Solar, a "só" 14 anos luz, unha distancia que pode parecer moi longa, pero que é moito máis curta que a que nos separa da maioría de candidatos a albergar vida e unha nadería na inmensidade do Universo. Este novo mundo, que ten máis de catro veces a masa do noso, é un dos tres que o equipo detectou ao redor dunha estrela anana vermella chamada Wolf 1061.

"É un achado particularmente emocionante porque os tres planetas teñen unha masa suficientemente baixa como para ser potencialmente rochosos e teñen unha superficie sólida", explica Ducan Wright, autor principal do estudo, que publicará The Astrophysical Journal Letters, e investigador na Universidade de Nova Gales do Sur (UNSW), en Sídney. Pero é que ademais, o planeta medio, Wolf 1061c, atópase dentro da zona coñecida como "Ricitos de Ouro", nin moi lonxe nin moi preto da estrela, "onde podería haber auga líquida, e talvez mesmo a vida", subliña Wright.

Como explica o científico nun comunicado, "é fascinante mirar á inmensidade do espazo e pensar que unha estrela tan próxima a nós -un veciño próximo- podería aloxar un planeta habitable". Aínda que se atoparon outros planetas que orbitan estrelas máis próximas que Wolf 1061, eses mundos non son considerados como potencialmente habitables.

Os tres planetas recentemente detectados orbitan unha estrela pequena, relativamente fría e estable aproximadamente cada 5, 18 e 67 días. As súas masas son, polo menos 1,4, 4,3 e 5,2 veces a da Terra, respectivamente.

O planeta exterior máis grande cae xusto fose do límite exterior da zona habitable, a distancia da estrela á que se considera que pode existir auga líquida na súa superficie, e tamén é probable que sexa rochoso, mentres que o planeta interior máis pequeno está demasiado preto para ser esperanzador.

O equipo fixo o descubrimento usando observacións de Wolf 1061 recollidas polo espectrógrafo HARPS no telescopio de 3,6 metros do Observatorio Europeo do Sur na Cadeira, Chile. "O noso equipo desenvolveu unha nova técnica que mellora a análise dos datos deste instrumento cazador de planetas, e estudamos máis dunha década de observacións de Wolf 1061", di o profesor Chris Tinney, da UNSW.

"Estes tres planetas xusto á beira de nós únense ao pequenas pero crecentes listas de mundos rochosos potencialmente habitables orbitando estrelas próximas máis frías que o noso Sol", apunta.

Os científicos saben agora que os planetas rochosos pequenos como o noso son abundantes na nosa galaxia, e os sistemas multi-planeta tamén parecen ser comúns. Con todo, a maioría dos exoplanetas rochosos descubertos ata agora están por centos ou miles de anos luz de distancia. Unha excepción é Gliese 667Cc, que se atopa a 22 anos luz da Terra. Orbita unha estrela anana vermella cada 28 días e é polo menos 4,5 veces máis masivo que a Terra.

A proximidade dos planetas ao redor do Wolf 1061 significa que hai unha boa probabilidade de que estes mundos poidan pasar por diante da cara da estrela. Se o fan, nun futuro será posible estudar as súas atmosferas e comprobar a existencia de sinais de vida.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Armorphophallus titanum / es.wikipedia.org

Trátase da Armorphophallus titanum. O exemplar vivo máis grande alcanzou 2,74 metros de altura. Din dela que ten aspecto de pene e cheiro a cadáver ou carne podrecida, por iso é polo que tamén se denomine “flor cadáver”. O certo é que o seu aspecto é asombroso e extravagante. É orixinaria das selvas tropicais de Sumatra (Indonesia), pode superar os 3 metros de altura, o 75 kg de peso e tan só vive durante 3 días. En ardua competencia atópase a planta Rafflesia arnoldii, natural dos bosques húmidos de Indonesia que desenvolve a segunda flor máis grande do mundo. A flor pode medir ata case un metro de diámetro e pesar 11 kg.

FONTE: revista Muy Interesante/Natureza

Reconstrución do plesiosaurio / Liu et al

Os paleontólogos estudan criaturas que nunca viron con vida e que xamais volverán a este mundo (a non ser que as técnicas de clonación vólvanse tan incribles como en Jurassic Park, cousa moi difícil), así que resúltalles extremadamente complexo saber con certeza de que cor eran, como soaban ou como se movían. Por fortuna, os científicos poden recorrer ás novas tecnoloxías para facerse unha idea máis realista do aspecto e a vida destes antigos seres. Simulacións por computador permitiron a un equipo do Instituto de Tecnoloxía de Xeorxia e o Museo de Historia Natural de Nottingham coñecer como nadaban os plesiosaurios, un grupo de réptiles mariños mesozoicos que apareceron por primeira vez no Xurásico fai 200 millóns de anos e persistiron como depredadores ata o seu desapareceu no Cretácico Tardío, fai uns 66 millóns de anos.

Segundo explica a revista PLOS ONE, o método de desprazamento destes antigos réptiles que parecen sacados dunha lenda escocesa ha resultado unha incógnita desde o seu descubrimento en 1824, xa que ningún animal vivo ten un plan corporal idéntico, catro aletas e pescozo longo. O monstro do Lago Ness pode ser o seu vivo retrato, pero queda no campo da ficción.

Moitos tetrápodos modernos evolucionaron as súas propias maneiras de nadar no océano, como os pingüíns, as tartarugas mariñas, os lobos mariños e as baleas, por exemplo. Estudos previos compararon a natación dos plesiosaurios coa dos pingüíns e tartarugas, e mesmo cun bote de remos. E aínda que todas estas hipóteses eran plausibles, non podían explicar completamente como as catro aletas dun plesiosaurio movíanse en relación unhas con outras. O máis parecido á natación de catro aletas é a das tartarugas mariñas, pero aínda así ven limitadas polas súas cunchas e é pouco probable que se movesen dunha maneira similar á dos plesiosaurios, segundo indican en PLOS ONE.

O novo estudo, publicado en PLOS Computational Biology, utiliza a simulación por computador para construír modelos tridimensionales virtuais do movemento do plesiosaurio na auga. O seu modelo virtual baséase nos datos fósiles do Meyerasaurus victor, un plesiosaurio de 3,35 metros de lonxitude que habitou a que hoxe é Alemaña no Xurásico Inferior. O aspecto do Meyerasaurus é común entre os da súa familia, cun pescozo moderadamente longo.

O traballo era realmente complicado. O equipo tivo que facer fronte a un sen fin de variables e parámetros, co obxectivo de asegurar que o modelo se estivese movendo en condicións realistas e biológicamente plausibles. Tivéronse en conta as limitacións de movemento cara arriba e cara abaixo, a pronación ou supinación de cada extremidade, etc... Desta forma, simulouse o movemento en diferentes condicións: as catro aletas sincronizadas, alternas.. Mesmo realizaron probas con diferentes pesos do plesiosaurio. En total, o equipo desenvolveu miles de diferentes simulacións, cada unha cos cambios nas variables e parámetros.

Finalmente, os investigadores descubriron que o movemento máis eficaz para a natación do plesiosaurio é o de voo baixo a auga, non moi diferente ao dos pingüíns de hoxe en día. "Os nosos resultados mostran que as extremidades dianteiras proporcionan a potencia para a propulsión do plesiosaurio, mentres que as posteriores son máis pasivas", di Adam Smith, do Museo de Historia Natural de Nottingham. As aletas traseiras xogaban un papel moi pequeno na propulsión e probablemente utilizábanse para a dirección e a estabilidade.

Segundo explica Smith a PLOS ONE, "a natación do plesiosaurio foi un misterio durante case 200 anos, así que foi emocionante ver como cobraba vida na pantalla do computador".

FONTE: Xornal abc/ciencia

Só, os meus mellores desexos para un feliz Ano Novo cheo de moita satisfaccións e emocións… Todo o demais podedes agregalo ao voso gusto.

VÍCTOR