vgomez

Lúa Nova: 7 de abril

Cuarto Crecente: 14 de abril

Lúa Chea: 22 de abril

Cuarto Minguante: 30 de abril

Chuvia de meteoros: Lyridas (LYR): do 19 ao 25, con máximo o día 22. Phi-Púppidas (PPU): do 15 ao 28, con máximo o día 23.

Wolffia arrhiza / Imaxe:fairdinkumseeds.com

Wolffia arrhiza, é a planta máis pequena do planeta: pesa 0,5 gramos e o seu diámetro oscila entre 8,8 e 1,3 milímetros, o que fai que unha ducia delas caiba comodamente na cabeza dun alfinete. Acuática, frota na superficie das augas estancadas ou tranquilas, sendo orixinaria de Malaisia e Australia. Son nunha 40% proteína, o que as coloca ao mesmo nivel que a soia, e por iso utilízase como alimento.

FONTE: Revista Muy Interesante/Natureza

Solución ao problema do día anterior: 20%. Imaxina que o produto valía 100 euros antes da subida; logo valerá 125 (unha subida do 25%). Para que volva valer 100 hai que rebaixalo 25, que son un 20% do seu novo prezo (a quinta parte de 125).

E imos coa proposta de hoxe:

Teño que viaxar en autobús durante 1,5 horas e logo esperar 45 minutos ata tomar un tren que me deixará no meu destino dúas horas e media despois. Canto dura o meu traxecto?

Posibles solucións:

-      5 horas e cuarto

-      4 horas e media

-      4 hores e tres cuartos

-      260 minutos

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Plano a escala / Imaxe:es.slideshare.net 

Solución ao problema do día anterior: 4 horas e 45 minutos. Pasando todo a horas: 1,5 + 0,75 + 2,5 = 4,75 horas. É dicir, catro horas e tres cuartos.

E imos coa proposta de hoxe:

O meu plano está a escala 1:50000 (dous centímetros son un quilómetro) Canto representaría no meu plano unha ruta que na realidade é de 20 quilómetros? Canto será no mundo real unha ruta que no plano son 9 centímetros?

Posibles solucións:

-      Ningunha é correcta

-      4cm e 4km

-      40cm e 4,5km

-      40km e 45cm

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Cartel da película / Imaxe: lahiguera.net

Esta fin de semana chegou aos cines a plícula ALTAMIRA. Esta é a súa ficha técnica:

Título: Altamira

Título Orixinal: Altamira

Xénero: Drama

Duración: 97 minutos

Nacionalidade: España-Francia

Ano: 2016

Productora: Morena Films

Director: Hugh Hudson

Guión: Olivia Hetreed, José Luis López-Linares

Música: Mark Knopfler, Evelyn Glennie

Fotografía: José Luis Alcaine

Reparto: Antonio Banderas, Rupert Everett, Golshifteh Farahani, Nicholas Farrell, Pierre Niney, Henry Goodman, Clément Sibony, Irene Escolar, Tristán Ulloa, Tábata Cerezo, Lluís Soler, Javier Laorden, Concha Hidalgo, Allegra Allen, Carlos Camino

Sinopse:1879. Entre os verdes outeiros e os picos rochosos da costa de Santander, María Sautuola, unha nena de 9 anos, e o seu pai, Marcelino, un arqueólogo afeccionado, descobren algo extraordinario que cambiará a historia da humanidade para sempre: as primeiras pinturas prehistóricas atopadas ata entón: uns impresionantes bisontes ao galope trazados con gran detalle. Pero a nai de María, a doce e devota Conchita, non é a única perturbada por este descubrimento. A igrexa Católica considera que a afirmación de que as pinturas sexan obra de prehistóricos "salvaxes" é un ataque á verdade bíblica. E, sorprendentemente, a comunidade científica liderada polo prehistoriador Émile Cartailhac tamén acusa de fraude a Marcelino e ao seu descubrimento. O mundo idílico de María derrúbase e os seus intentos por axudar só empeoran as cousas. A familia entra nunha forte crise e pecha a cova. Será necesario todo o amor que se teñen para atopar o camiño cara á redención e o recoñecemento.

Fantásticas paisaxes, moi ben ambientada, excelente música e un plantexamento da historia real na que se enfronta a ciencia e relixión.

Eu acabo de vela e recoméndovola!

FONTE: Datos tomados de filmaffinity e estrenos de cine

Nonstro do lago Ness / Imaxe:listas.eleconomista.es 

Solución ao problema do día anterior: 40cm e 4,5km. 2 centímetros son un quilómetro, por tanto 40 centímetros son 20 quilómetros. E como 1 centímetro será medio quilómetro, 9 centímetros no mapa son 4,5 quilómetros.

E imos coa proposta de hoxe:

O monstro do lago Ness mide 80 metros máis a metade do que mide, canto mide o monstro do lago Ness?

Posibles solución:

-      Non se pode calcular, faltan datos

-      80 metros

-      160 metros

-      120 metros

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Hoxe finou o cantante e compositor Manolo Tena (José Manuel de Tena Tena, Benquerencia de la Serena-Badajoz,1951- Madrid,2016) Formou parte dos grupos musicais Cullerada (1977-81) e Alarma!!! (1983-1986). En 1988 empezou a súa carreira en solitario.

Dende aquí a miña homexa a iste cantante da “voz carrasposa”, lembrando un tema ao que lle teño moito cariño, cuxo vídeo tedes na parte superior.

Descanse en paz!

Solución ao problema do día anterior: 160 metros. 160 metros é 80 máis a metade de 160.

E imos coa proposta de hoxe:

Hai 165 ovellas e 5 cans nun rabaño, cantos anos ten o pastor?

Posibles soluciones:

-      30 anos

-      Non se pode saber con istes datos

-      33 anos

-      25 anos

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Solución ao problema do día anterior: Non se pode saber con istes datos. A idade do pastor non ten nada que ver co tamaño do rabaño.

E imos coa proposta de hoxe:

Un tren sae de Madrid en dirección Cádiz ás 10h. Media hora máis tarde sae un tren de Cádiz dirección Madrid. Ás 13h14 minutos os dous trens crúzanse e os condutores saúdanse coa man. Nese momento, cal dos dous está máis preto de Cádiz?

Posibles solucións:

-      No de Cádiz

-      Nos dous

-      Todas son correctas, nalgún sentido

-      O de Madrid

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Solución ao problema do día anterior: Todas son correctas, nalgún sentido. Hai moitas maneiras de interpretar esta pregunta. O de Madrid está máis preto de chegar a Cádiz. O de Cádiz ten toda a parte de atrás do tren máis preto desta cidade que o outro tren. Pero, no fondo, os dous condutores están á mesma distancia de Cádiz.

No vídeo superior tedes ao autor desta serie de problemas (JoseÁngel Murcia), que dende hai días levo propoñéndovos. Nel, entre outros, veredes a solución diste último problema e a metodoloxía que emprega.

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Líquido de spin cuántico - Genevieve Martin, Oak Ridge National Laboratory

Un equipo internacional de investigadores acaba de atopar probas concretas dun novo e misterioso estado da materia, predito pola teoría fai xa catro décadas pero que ata agora non fora detectado en ningún material real. O devandito estado, coñecido como "Líquido de spin cuántico", causa que os electróns, considerados como un dos "ladrillos" indivisibles da materia, rompan en pedazos.

Os científicos, entre os que se inclúe un equipo de físicos da Universidade de Cambridge, conseguiron medir por primeira vez a "firma" destas partículas fraccionadas, coñecidas como os "fermiones de Majorana", no interior dun material bidimensional que ten unha estrutura parecida á do grafeno. Os resultados experimentais coinciden plenamente cos modelos teóricos do líquido de spin cuántico descritos no modelo Kitaev, e acaban de publicarse en Nature Materials. Ata agora, pensábase que este misterioso novo estado da materia ocultábase no interior de certos materiais magnéticos, pero ninguén conseguira detectalo na Natureza.

Por iso, a observación directa dunha das súas propiedades máis intrigantes (o fraccionamiento de electróns) nun material real constitúe todo un fito para a Física. Os fermiones de Majorana resultantes da "rotura" dos electróns poderían utilizarse como base para futuros ordenadores cuánticos, moitísimo máis potentes e rápidos que calquera computador convencional e que serán capaces de levar a cabo cálculos que resultan imposibles de abordar coa tecnoloxía actual.

"Estamos ante un novo estado cuántico da materia -afirma un dos autores do estudo- que fora predito pero que nunca fora observado con anterioridade". Nun típico material magnético, cada electrón compórtase coma se fose un pequeno imán. E cando o material que contén eses electróns arrefríase o suficiente, eses diminutos "imáns" reordénanse espontaneamente, de forma que, por exemplo, todos os "polos nortes magnéticos" apuntan na mesma dirección.

Pero nun material no que se de o estado líquido de spin as cousas funcionan de forma moi diferente. De feito, e aínda que se arrefríe ese material ata o cero absoluto (-273 ºC), os imáns non se aliñan, senón que forman unha especie de "sopa cuántica" de partículas entrelazadas que segue o ritmo das fluctuaciones cuánticas.

FONTE: Xornal abc/ciencia

As enfermidades raras son aquelas que teñen unha baixa incidencia na poboación. Para ser considerada como rara, cada enfermidade específica só pode afectar a un número limitado de persoas. Concretamente, cando afecta a menos de 5 de cada 10.000 habitantes.

Con todo, as patoloxías pouco frecuentes afectan a un gran número de persoas, xa que segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS), existen preto de 7.000 enfermidades raras que afectan ao 7% da poboación mundial. En total, estímase que en España existen máis de 3 millóns de persoas con enfermidades pouco frecuentes.

Por esta razón, calquera persoa pode sufrir unha patoloxía pouco frecuente, en calquera etapa da vida, aínda que sempre é máis impactante nun neno e sobre todo cando nace con ela.

Este vídeo pretende a sensibilización sobre elas. Creado para a Fundación Mehuer a partir dunha idea orixinal da axencia creativa "Crepes&Texas" e baixo a dirección do actor, produtor e director Emilio Aragón.

Hoxe tes a posibilidade aprender a facer unha sinxela funda para móbil que é prácticamente idéntica á que poder mercar nunha tenda, iso si personalizada e feita por ti.

Fíxate nos pasos!

Os meus parabéns aos gañadores do RALLY MATEMÁTICO SEN FRONTEIRAS 2016 na fase celebrada en Santiago de Compostela, o pasado venres. Iste ano foi por partida dobre: o alumnado de 1º ESO e o de 4º ESO.

Sodes uns cracks!

A NASA revelou novas imaxes de Ceres, captadas coa sonda Dawn, que orbita o planeta anano desde 2015. As fotografías están tomadas a 385 quilómetros da superficie do astro, a distancia máis curta ata agora.

O equipo da NASA tamén publicou un mapa de cor mellorada sobre Ceres, que subliña a diversidade de materiais que ten na superficie. Atopáronse caudais, chairas e montañas que parecen ser de recente creación.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Altura dende o centro da Tera / Imaxe: Instituto Xeográfico Militar de Ecuador. HEBER LONGÁS/EL PAÍS

Un grupo de expedicionarios franceses e ecuatorianos subiron ao volcán Chimborazo (6.268 metros sobre o nivel do mar), a montaña máis alta de Ecuador, en febreiro pasado, e colocaron no cume un sistema de posicionamento global (GPS) de alta precisión, que a través dunha antena de 60 centímetros de longo recibe o sinal de 15 satélites de diferentes países. “Para obter datos precisos deixamos o GPS durante dúas horas e logo procesamos a información que se almacenou nese lapso de tempo”, explica un dos expedicionarios do Instituto Xeofísico (IG).

Os resultados que arroxou a medición acábanse de coñecer e conclúen que o cume do volcán está a 6.384.415,98 metros do centro da Terra. Este novo cálculo confirma que o Chimborazo é o punto máis distante do centro da Terra, e por tanto máis próximo ao Sol, e está 40 metros por diante nesta clasificación da cima do nevado Huascarán, en Perú, que sería o segundo punto máis afastado.

A utilización de GPS, que ten unha marxe de erro de máis ou menos 10 centímetros, fixo gañar en 2001 tres metros á montaña máis alta de Europa, o Mont Blanc, que pasou de medir 4.807 a 4.810,4 metros segundo este sistema. O Everest, en Nepal, tamén foi medido co sistema GPS. Oficialmente conta 8.848 metros, aínda que segundo iste outro proceso é un pouco máis baixo, 8.846,4 metros. Con todo, o Everest, que é a montaña máis alta do planeta, está dous quilómetros por detrás do Chimborazo en canto á distancia do centro terrestre (6.382). A Terra ten maior radio no ecuador que nos polos, o que xoga a favor do Chimborazo na súa disputa honorífica co Everest.

A celebración dos 280 anos da primeira misión xeodésica (traballo dos franceses Charles-Marie da Condamine, Louis Godin e Paul Bouguer, xunto aos españois Jorge Juan e Antonio de Ulloa, que foron enviados polo rei de España Felipe V) foi un pretexto para lembrar a historia común de Ecuador e Francia.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

A mellor imaxe que ALMA acadou dun disco protoplanetario ata a data. A estrela TW Hydrae amosa aneis e fendas que revelan planetas en formación / S. Andrews (Harvard-Smithsonian CfA); B. Saxton (NRAO/AUI/NSF); ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

O telescopio ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) no deserto de Atacama, en Chile, captou, co maior detalle logrado ata agora, o disco con formación de planetas que hai ao redor da estrela similar ao Sol TW Hydrae. A imaxe revela unha prometedora brecha á mesma distancia da estrela á que se atopa a Terra do Sol, o cal pode significar que está a empezar a nacer unha versión infantil do noso planeta ou, posiblemente, unha supertierra, máis masiva.

A estrela TW Hydrae, na constelación de Hydra, é moi coñecida para os astrónomos debido á súa proximidade á Terra (sitúase uns 175 anos luz de distancia) e a súa condición de estrela infante (ten preto de 10 millóns anos). Ademais, desde a Terra, vémola de fronte, o cal ofrece unha vista pouco habitual e sen distorsiones dos discos protoplanetarios que hai ao seu ao redor.

“Estudos anteriores, realizados con telescopios ópticos e con radiotelescopios, confirman que TW Hydrae alberga un prominente disco cuxas características suxiren que hai planetas comezando a formarse”, afirma o principal autor dun artigo publicado na revista Astrophysical Journal Letters. “As novas imaxes de ALMA mostran o disco cun detalle sen precedentes, revelando unha serie de aneis concéntricos de brillante po e zonas escuras, con interesantes características que poden indicar que se está formando un planeta cunha órbita parecida á da Terra”.

Nas novas imaxes hai outras zonas con pronunciadas brechas que se atopan a 3.000 millóns e 6.000 millóns de quilómetros da estrela central, distancias similares ás medias que separan ao Sol de Urano e Plutón dentro do noso Sistema Solar. Tamén parecen ser o resultado da unión de partículas que acabarán dando lugar a planetas, que máis tarde varrerán as súas órbitas de po e gas e concentrarán o material restante en bandas ben definidas.

Anteriores observacións realizadas co telescopio espacial Herschel da Axencia Espacial Europea (ESA) descubriron que TW Hydrae ten material suficientemente masivo como para formar ata 50 mundos do tamaño de Xúpiter, o maior corpo celeste da nosa veciñanza despois do Sol. Estudando o disco de TW Hydrae, os astrónomos esperan comprender mellor a evolución do noso propio planeta e as perspectivas para sistemas similares da Vía Láctea.

FONTE: Xornal abc/ciencia

As previsións do IPCC (Grupo Intergubernamental de Expertos sobre o Cambio Climático) quedan curtas segundo un estudo publicado na revista Nature realizado por investigadores das Universidades de Massachusetts. Segundo modelos climáticos dos efectos do desxeo da Antártida, prevese que se as emisións de gases de efecto invernadoiro non frean, o mar podería medrar ata 1,5 metros en 2100, e ata 15 metros en 2500. Iso faría desaparecer cidades como Xangai, Miami, Nova York, Amsterdam, ou o que é peor: A Manga do Mar Menor (Murcia).

Non aprendemos!

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Só uns poucos afortunados seres humanos tiveron e seguen tendo o privilexio de ver o noso planeta desde o espazo. A todos os demais, só nos queda a posibilidade de aproximarnos algo a esta experiencia a través de imaxes como as que hai uns días colgou a NASA na súa páxina web.

Este novo vídeo difundido pola axencia espacial mostra o horizonte do noso planeta visto desde a Estación Espacial Internacional (ISS), no que se aprecian as luces das cidades e o tráfico.

Para realizalo, os técnicos da NASA utilizaron a chamada técnica fotográfica do "estafe-laps"’, que mostra secuencias aceleradas de fotografías, e permite apreciar como ven desde as xanelas da ISS fenómenos como as tormentas eléctricas e as auroras boreales.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Os nosos hábitos de consumo teñen un impacto maior do que pensamos. Darse conta diso fainos ser máis ecolóxicos e, de paso, aforrar cartos.

Aquí comezo unha serie de documentais que teñen a pretensión de concienciarnos para lograr este obxectivo, mediante imaxes e datos impactantes.

O primeiro leva por título: A HORA 11

Leonardo Dei Caprio chamou hai pouco a atención mundial polo seu discurso ambiental ao recibir o Óscar, pero leva anos traballando por concienciar aos cidadáns de todo o mundo. Un exemplo é "A Hora 11", un documental narrado e producido polo propio actor en 2007. Nel exponse o impacto da nosa maneira de consumir sobre os ecosistemas e que podemos facer para cambiar.

FONTE: Revista Consumer/medio Ambiente Urbano

O vídeo de hoxe da ciencia en Big Bang, da revista MUY INTERESANTE, explicarnos A ECUACIÓN DE DRAKE (astrónomo americano que ideou unha fórmula moi curiosa para calcular as posibilidades de contactar con seres extraterrestres).

Esto é ciencia!

Bolboreta monarca /Imaxe: Juan Emilio/periodismointernacional.org

Cando chega o outono, as bolboretas monarca emprenden a maior viaxe das súas vidas. Voan entre Canadá e México. Máis de 4.000 quilómetros que repiten de forma instintiva xeración tras xeración e que parecen impresos no seu material xenético.A evolución regaloulles un compás interno que utiliza o transcurso do tempo e a posición do Sol para dirixirse cara ao suroeste. Agora un grupo de investigadores conseguiu crear un modelo matemático, publicado pola revista Cell Reports, que reproduce os cálculos internos que leva a cabo o cerebro destes animais.

"As monarcas utilizan un compás solar para migrar, pero a posición do Sol non é suficiente para determinar a dirección correcta. Necesitan combinar esa información co momento do día para saber onde ir", afirma Eli Shlizerman, matemática aplicada na Universidade de Washington. Para iso dispoñen dun mecanismo molecular nas súas antenas que funciona como reloxo. Ademais, os seus grandes e complexos ollos infórmanlles da posición do astro rei. Deste xeito, se necesitan voar ao suroeste pola mañá farano co Sol á súa esquerda, mentres que se o fan pola tarde deixarano á súa dereita.

Con todo, "aínda non entendemos como este reloxo e o compás solar falan entre si para orientar o voo. Desde o punto de vista da neurobiología, esta é a principal pregunta", explica Steven Reppert, neurocientífico na Escola de Medicamento da Universidade de Massachusetts.

Para resolver este misterio, Shlizerman e Daniel Forger, matemático aplicado da Universidade de Michigan, desenvolveron un modelo de ecuacións que explica a actividade neuronal destas bolboretas. O resultado foi satisfactorio para Forger: "Examinamos en detalle diferentes comportamentos durante o voo das bolboretas e o modelo foi capaz de reproducilos. É emocionante".

O seguinte paso é utilizar a información que proporciona este modelo para desentrañar a maquinaria biolóxica que fai posible este mecanismo. Para Reppert, "isto pon de manifesto que non só se trata de animais belos. Son un tesouro biolóxico".

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Os dous icebergs separáronse da plataforma antártida Nansen o 7 de abril / Contains modified Copernicus Sentinel data [2016] /ESA

Múltiples satélites, incluídos os Sentinels europeos, capturaron imaxes de dous grandes icebergs que se separaron dunha plataforma de xeo da Antártida chamada Nansen o pasado 7 de abril.

As masas de xeo van á deriva cara ao nordés, impulsados polo vento, as mareas e as correntes. Por fortuna, os expertos din que non supoñen ningunha ameaza inmediata para as rutas de subministración ás estacións científicas na zona, como a italiana Mario Zucchelli ou a Bogo Jang de Corea do Sur, na baía de Terra Nova.

Con todo, os icebergs poden representar unha ameaza para os amarres colocados no leito mariño na rexión que son utilizados polo Programa Nacional Antártico de Italia desde a década dos 90, e máis recentemente polos científicos mariños de Nova Zelandia.

A plataforma de xeo de Nansen, dun 50 km de longo e 25 km de ancho, desenvolveu unha fractura nos últimos anos. As plataformas de xeo son particularmente sensibles ao cambio climático, xa que poden derretirse por causa do aire quente na superficie do océano e polo quecemento das agullas oceánicas.

«A greta foi observada por primeira vez durante o traballo de campo en 1999 e foi crecendo progresivamente, e logo acelerouse durante 2014», dixo Massimo Frezzotti, da organización de investigación ENEA de Italia.

A medida que o clima invernal comezou a suavizarse a principios de marzo deste ano, as imaxes ópticas do satélite Sentinel-2A e de radar desde Sentinel-1A, xunto con imaxes da misión italiana Cosmo-SkyMed, indicaron que a fronte de xeo estaba só lixeiramente unido á plataforma. Para o 6 de abril, a fractura chegara a un 40 km de longo antes de que cortase a parte da fronte de xeo entre a illa Inexpresable ao norte e a lingua de xeo Drygalski, ao sur. Observada polo satélite Terra da NASA, a ruptura produciuse o 7 de abril durante persistentes e fortes ventos en alta mar. Dous días máis tarde, o radar de Sentinel-1A confirmou a separación.

«A zona da fractura era aínda insignificante a principios de 2014, pero entre abril de 2015 e de marzo de 2016 ampliouse de 11,68 km cadrados a 25,87 km cadrados, o que indica que chega unha ruptura», dixo Flavio Parmiggiani, da organización de investigación ISAC-CNR de Italia.

A fractura dividiu a plataforma de xeo ao longo da súa lonxitude, o que resulta en dous grandes icebergs que miden aproximadamente 10 km e 20 km de longo, e 5 km de diámetro (unha delas máis grande que Formentera). A investigación publicada indica que é probable que os icebergs teñan de 250 a 270 m de espesor.

FONTE:Xornal El Mundo/Ciencia

Sigo coa serie de documentais que mediante imaxes e datos impactantes, teñen a pretensión de concienciarnos e facernos máis ecolóxicos. 

Iste documental "Investir na extinción" céntrase no contrabando de marfil de elefante e corno de rinoceronte, un lucrativo negocio para as mafias que están a poñer ao bordo da extinción a istes animais.

O contrabando de especies é a segunda causa de degradación dos ecosistemas, segundo a Organización de Nacións Unidas (ONU). Nós podemos axudar a loitar contra este problema, non consumindo produtos de procedencia ilegal ou non tendo animais exóticos de mascota.

FONTE: Revista Consumer

Aspecto da mancha solar, resultado da laparada da Rexión Activa 2529. NASA/SDO/Goddard

O Sol é unha tormenta de lume e de cando en vez as súas chamas tratan de conquistar o espazo. O pasado luns 18 de abril foi un deses días. Unha laparada solar de nivel medio, cun pico de maior intensidade ás 0:29 horas (horario GMT), brotou e deixou como cicatriz unha mancha solar na que caberían cinco Terras. As imaxes foron captadas polo Observatorio de Dinámicas Solares da NASA, que vixía ao Sol constantemente.O fenómeno produciuse nunha zona coñecida como Rexión Activa 2529. A mancha foi cambiando de forma e de tamaño durante os últimos días pero foi o suficientemente grande como para ser vista desde o chan sen necesidade de utilizar instrumentos de aumento. Comezoua desaparecer onte, 20 de abril, polo lado dereito do Astro Rey. Estas manchas proban que na zona onde se producen existe unha complexa actividade magnética que, de forma puntual, pode traducirse en erupciones solares que envían radiación e luz ao espazo. Por iso, o seu estudo é esencial para entender como se producen estes fenómenos.

As laparadas solares son explosións de radiación de gran alcance. Por sorte, a atmosfera non deixa pasar as nocivas, de modo que non afectan os seres humanos. Con todo, cando son especialmente intensas si que poden perturbar a rexión da atmosfera onde se transmiten os sinais de GPS e as comunicacións. A NASA clasificou a labarada como clase M6.7, é dicir, unha décima parte das laparadas máis intensas, as de clase X; o número que acompaña á M achega información máis detallada sobre a súa virulencia. Durante o momento de maior intensidade da laparada do 18 de abril "observáronse apagamentos de radio moderados", como informa o Centro de Predición do Clima Espacial da NOAA, a axencia meteorolóxica de Estados Unidos.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Superlúa e minilúa do ano 2012 / Imaxe.focus.it

A superlúa é un dos fenómenos astronómicos máis populares. Cando se anuncia unha, moita xente anímase a contemplar o ceo para gozar da beleza dunha Lúa máis grande do normal. Algo tan fermoso ocorre porque a órbita do noso satélite natural ao redor da Terra non é un círculo perfecto, senón unha elipse. Así que cando a Lúa atópase na súa perigeo, é dicir, no punto da súa órbita máis próximo ao noso planeta, vese máis grande.

Pero, como é lóxico, tamén sucede o contrario. Hoxe, venres, 22 de abril, poderemos contemplar a lúa chea máis diminuta do ano, a minilúa. O motivo? Que se atopa no seu apoxeo, o punto da súa órbita máis afastado de nós. En concreto, situarase 50.000 km máis lonxe da Terra do que o estará a lúa chea máis próxima do ano, a superlúa do 14 de novembro.

Cada ano ten unha lúa chea máis afastada e máis próxima. A minilúa prodúcese un mes e 18 días máis tarde cada ano, o que significa que no 2017 poderase contemplar o 9 de xuño. E en 2018, o 27 de xullo. O apoxeo da Lúa varía de 404.000 a 406.700 km de distancia.

Esperemos que as condición climatolóxicas axuden!

FONTE: Xornal abc/ciencia

Sigo coa serie de documentais que mediante imaxes e datos impactantes, teñen a pretensión de concienciarnos e facernos máis ecolóxicos.

Iste documental "Comprar, tirar, comprar” dá a coñecer a "obsolescencia programada", ou como os fabricantes estaríanas inxeniando para que os seus produtos duren menos do que poderían e vender así máis. A reportaxe ofrece diversos exemplos, como o dunha impresora doméstica cun chip que a inutiliza ao alcanzar un número controlado de impresións; para que funcione de novo, o seu usuario utiliza un programa que resetea o chip, unha mostra de que os consumidores poden facerlle fronte.

FONTE Revista Consumer

Científicos australianos alertan de que un 93% da Gran Barreira coralina de Australia está exposta a un fenómeno de blanqueamento sen precedentes. A consecuencia deste, case a metade dos corais que compoñen a cadea poderían morrer. “Na parte máis setentrional da Gran Barreira, é coma se dez ciclóns golpeárona á vez”, asegura o director do Centro de Estudos da Barreira de Coral.

O blanqueamento é un proceso que sucede cando a auga mariña quéntase e obriga aos corais á desfacerse das pequenas algas que os recubren. Estas achéganlles osíxeno e protección, polo que, ao quedar sen elas, os corais calcifícanse e vólvense brancos. O proceso é reversible ata certo punto, para iso sería necesario que baixasen as temperaturas. Por iso, no medio duns dos fenómenos do Neno máis fortes que se lembran en dúas décadas, a previsión dos científicos non é moi optimista. Con todo, os expertos cren que o Neno é só un agravante da causa principal: o quecemento global.

A Gran Barreira, declarada Patrimonio da Humanidade en 1981, é un dos símbolos de Australia. Os seus máis de 2.300 quilómetros de lonxitude albergan máis de 400 especies de coral e sustentan unha enorme biodiversidade. Ademais, estímase que cada ano achega ao país máis de 3.000 millóns de euros anuais en ingresos turísticos.

Hai case un ano, en maio de 2015, a Unesco estivo a piques de situar a Gran Barreira na súa lista de lugares Patrimonio da Humanidade que se atopan ameazados. A declaración freouse, pero desde hai anos sucédense as críticas de grupos ecoloxistas a Australia pola súa política ambiental. O país é un dos principais emisores de carbono per cápita, en parte por mor das súas plantas eléctricas, alimentadas por carbón. A pesar das promesas de recortar as emisións, o Goberno apoiou nos últimos anos proxectos de explotación de carbón en Queensland, o estado fronte ao que se sitúa a maior parte da barreira coralina.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Algunhas das árbores máis grandes e vellos do mundo xa estaban no planeta cando a maioría dos humanos vivía literalmente na Idade de Pedra. Con todo, un abano de accións humanas, como a tala, a degradación de ecosistemas e agora o cambio climático están a acabar cos exemplares máis antigos de secuoyas, eucaliptos de 100 metros ou árbores tan máxicas como o baobab. O peor é que xa non existen as condicións para que os exemplares máis novos alcancen a altura e idade dos seus antecesores.

Aínda que hai moitas especies de árbores milenarias, só unhas poucas medran durante séculos ata alcanzar os 50, os 100 e ata os 115 metros que superan algúns exemplares de secuoya vermella. Non hai unha categoría ben definida do que os botánicos chaman LOT, Large Old Trees (grandes árbores vellas, en inglés). Tampouco se fixa un mínimo de altura ou envergadura para determinar que é unha grade árbore. Un dato obxectivo é o carácter central que xogan no seu ecosistema. E un dato subxectivo é a maxestosidade que inspiran aos humanos.

Por iso LOT son as dúas especies de secuoyas que crecen na costa oeste de EE UU, o fresno de montaña (Eucalyptus regnans) que medra durante 400 anos ata os 100 ou máis metros ou o Petersianthus quadrialatus, unha especie de pau rosa que crece en Filipinas. Pero tamén son árbores vellas e grandes os abetos de máis de 50 metros que hai no vello bosque de Bialowieza (Polonia) ou o baobab africano que nalgunhas especies alcanza os 30 metros de altura e máis de 10 de circunferencia. Case todos eles están en retirada.

Un estudo publicado en 2013 daba só unhas décadas a dúas das especies de baobab presentes en Madagascar. No Parque Nacional do Yosemite (California, EE UU), fogar das secuoyas e outros xigantes como o piñeiro real americano, que pode alcanzar os 70 metros de altura, outra investigación mostraba en 2009 que a densidade por hectárea destas grandes árbores reduciuse nun 25% desde os anos 30 do século pasado. Mentres, a árbore floral máis alto do mundo, o fresno de montaña australiano, pasará dunha cociente de 5,1 árbores por hectárea que tiña a comezos de século a apenas 0,7xHa en 2070.

O declive dos LOT pode desencadear efectos en cadea. As árbores máis vellas destas especies cumpren funcións crave nos seus ecosistemas que non poden exercer os exemplares máis novos. As oquedades e recunchos do fresno de montaña son o ambiente no que nacen, crecen e morren unhas 40 especies de vertebrados, por exemplo. Coa desaparición dos baobabs de Madagascar, outras moitas especies vexetais e animais poderían ir detrás. A deforestación, tanto de grandes como pequenas árbores, xa puxo en risco a supervivencia de polo menos 500 especies de mamíferos, aves e anfibios no que vai de século.

Pero a relevancia destas árbores case eternas vai máis aló da ecoloxía. Moitos deles cumpriron misións sociais e ata relixiosas para as comunidades humanas que viviron baixo eles. En 2014, dous investigadores suecos publicaban un estudo sobre a relevancia social e cultural dos grandes e vellas árbores. Escribían entón: "Cremos que o recoñecemento dos LOT como parte da identidade humana e o seu patrimonio cultural é esencial para abordar a cuestión do seu declive en todo o planeta".

Un dos autores daquel traballo, sostén que apenas se fixo nada desde entón para incluír as dimensións non ecolóxicas das grandes árbores nas políticas de xestión e conservación. Se se incorporasen de forma explícita a estas medidas, "poderíase mellorar a conservación dos LOT", comenta.

Pero a tarefa non é sinxela!

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Sigo coaserie de documentais que mediante imaxes e datos impactantes, teñen a pretensión de concienciarnos e facernos máis ecolóxicos.

O impacto ambiental das bolsas de plástico é enorme. Ademais da gran cantidade de enerxía necesaria para a súa fabricación, poden tardar décadas en degradarse. A gran maioría refúgase sen control, contaminando cidades e ecosistemas. No mar poden ser letais para animais que morren tras inxerilas.

Iste documental "A maxestosa bolsa de plástico" foi un traballo para apoiar a súa prohibición en California (EE.UU.) no que aparece unha bolsa como un animal dos documentais típicos da natureza.

FONTE: Revista Consumer

Devorador de estrelas / Imaxe: IAC

O canibalismo tamén existe no universo. Non só hai galaxias que se comen a outras (e como exemplo está a nosa, que leva millóns de anos dixerindo a unha máis pequena xusto no lado oposto de onde nos atopamos), senón tamén as estrelas.

Iso pásalle á pobre estrela que acompaña a un burato negro que viaxa a gran velocidade pola galaxia, a 145 km/s respecto de nós. O obxecto chámase XTE J1118+480 e foi descuberto polo satélite de raios X Rossi en marzo de 2000. Atópase xusto encima o noso (respecto ao plano galáctico) e moi preto, a tan só 6.000 anos-luz.

É posible que este burato negro fose "expulsado" fai 7.000 millóns de anos dun dos moitos cúmulos globulares estelares que forman un halo esférico ao redor da nosa galaxia e que se supón que apareceron durante as primeiras épocas de formación da Vía Láctea. Cunha masa dunhas sete veces a do Sol, antes de comezar a súa viaxe o taimado buraco negro "secuestrou" a unha das estrelas do cúmulo.

E coma se tratásese dun snack para o longo camiño, foi coméndolla aos poucos. Pero esa bolsa de patacas fritas estelar está próxima a terminarse: á pobre estrela só quedan as capas internas pois o resto xa o devorou o seu raptor.

Agora os astrónomos pregúntanse onde hai máis destes "caníbales", que estiman en centenares de miles.

FONTE: Revista Muy Interesante/Ciencia

Desconto por pronta caducidade / Imaxe:Alex Fernández Muerza

Este artigo vai dirixido a queles que lle dá corte pedir auga da billa nun bar, ou a comida que nos sobrou no restaurante para levar para casa. Coñecer as implicacións ambientais e económicas destes e outros actos pódennos convencer para facelos e que a única cor que nos salga non sexa o colorado, senón o verde.

Imos ver, durante varios días, dez xestos ecolóxicos relacionados coa alimentación, a roupa, o transporte ou a enerxía que non nos debe dar vergoña facer.

1. Pedir auga da billa nun bar

O elevado consumo de auga embotellada provoca o aumento de residuos e o gasto de grandes cantidades de recursos e enerxía. En países como España, onde a auga corrente de calidade está garantida, debería ser, por tanto, un xesto habitual pedir auga da billa nun bar ou restaurante. Os seus responsables non deberían poñer pega algunha, xa que sempre se pode consumir acompañado de calquera outro produto. 

2. Ir á compra cunha bolsa reutilizable ou un carriño

As bolsas de plástico de usar e tirar utilízanse 12 minutos de media, pero poden permanecer no medio ambiente durante séculos. A maioría acaba nos océanos provocando danos na fauna e flora mariña. Segundo Nacións Unidas, entre un 70% e 90% dos residuos acuáticos das praias son plásticos. Estes impactos pódense evitar con bolsas reutilizables ou o clásico carriño da compra. 

3. Adquirir alimentos con desconto por pronta caducidade

Unha das causas do malgaste de alimentos prodúcese ao tiralos porque caducaron. Para reducir este problema, algúns supermercados ofrecen produtos con desconto por pronta caducidade. Estes alimentos, en perfectas condicións, só hai que consumilos en breve e, ademais de aforrar diñeiro, así se reduce o noso impacto ambiental.

Continuará...

FONTE: Revista Consumer/Medio Ambiente

O robot Curiosity da NASA acaba de percorrer un tramo do terreo máis escarpado e difícil de transitar que atopou durante os 44 meses que durou ata agora a súa misión en Marte. Para que poidades ter unha idea de como é esta rexión do planeta vermello, a axencia espacial difundiu un vídeo panorámico e interactivo coas imaxes obtidas polo robot.

O robot ascendeu á Meseta Naukluft, na parte baixa do Monte Sharp, a principios de marzo, despois de pasar varias semanas investigando as dunas de area. O leito de roca arenisca da meseta foi tallado por millóns de anos de erosión eólica. O camiño de aproximadamente 400 metros cara ao oeste está a levar ao rover a superficies máis lisas que conducen a capas xeolóxicas de interese científico máis arriba.

A imaxe panorámica foi captada pola cámara de mastro (Mastcam) a bordo de Curiosity o pasado 4 de abril. A escena preséntase cun axuste de cor que mostra as rocas e a area como aparecerían baixo as condicións de luz diúrna da Terra.

FONTE: Xornal ElMundo/Ciencia

Sigo coa serie de documentais que mediante imaxes e datos impactantes, teñen a pretensión de concienciarnos e facernos máis ecolóxicos.

O documental "Unha verdade incómoda" ten como protagonista ao ex vicepresidente de Estados Unidos, Al Gore, que tenta concienciar aos cidadáns de todo o mundo sobre o cambio climático e as súas graves consecuencias para o medio ambiente e a humanidade. Gañou dous Óscar por mellor documental e mellor canción orixinal.

FONTE: Revista Consumer/Medioa Ambiente