vgomez

Posicións da Terra no seu movemento ao redor do Sol / Imaxe:Instituto Copérnico

Afelio: 5 de xullo. Máximo afastamento entre a Terra e o Sol, sendo a distancia de algo máis de 152 millóns de km, uns cinco millóns de km máis que a principios de xaneiro, cando a distancia ao Sol alcanza o seu mínimo anual. 

Lúa Nova: 8 de xullo.

Cuarto Crecente: 16 dexullo.

Lúa Chea: 22 de xullo.

Cuarto Minguante: 29 de xullo.

Chuvia de meteoros: Piscis Austrinídas, actividade dende o 15 de xullo ao 10 de agosto, con máximo o 27 de xullo. Alfa-Capricórnidas, actividade dende o 3 de xullo ao 15 de agosto, con máximo o 29 de xullo. Delta-Acuáridas Sur, actividade dende o 12 de xullo ao 23 de agosto, con máximo o 30 de xullo.

Existe un grande número de profecías acerca de como pode rematar a vida na Terra e o noso planeta mesmo, pero a máis probable, se é que antes non acontece algunha outra catástrofe cósmica, é que dentro duns 2.800 millóns de anos o Sol se converta nun xigante vermello e decida facer unha barbacoa connosco. Non exactamente connosco, porque fará moito tempo que xa non estaremos aquí. Antes de que iso suceda e a medida que a nosa estrela vaia envellecendo, irá desaparecendo a vida. Os últimos en resistir serán os máis pequenos e sinxelos, uns organismos unicelulares capaces de sobrevivir en auga quente e salgada. Eses microbios gobernarán o que agora é o noso mundo durante mil millóns de anos antes de que eles tamén perezan para sempre. Este é o panorama que debuxaron científicos da Universidade de St Andrews (Escocia) no Encontro Nacional de Astronomía no Reino Unido.

Os investigadores calcularon as fases de agonía para o noso planeta segundo o Sol vaia expandíndose e entrando na terceira idade. A vida complexa será a primeira en caer: plantas, mamíferos, peixes e invertebrados morrerán cando as temperaturas se disparen. Os océanos evaporaranse e a tectónica de placas actual non funcionará ao non existir auga. Iso acontecerá dentro de mil millóns de anos.

Só microbios extremófilos capaces de vivir en ambientes con pouco ou ningún osíxeno, altas presións e salinidade pola evaporación dos océanos conseguirán sobrevivir en pozas de auga quente, as que quedase de forma illada en zonas escuras e protexidas. Desa forma reinarán durante mil millóns de anos antes de que eles tamén digan un adeus definitivo.

Pode parecer un futuro triste, pero quizais sexa o mellor que poidamos ter xa que rematar así significará que ningún outro evento catastrófico, natural ou provocado polo home, rematou coa Terra antes do previsto.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Viñeta memorable do xenial Davila (Luis Davila, Pontevedra 1972), publicada no xornal de hoxe de Faro de Vigo.

A piques de que nos pasen o recibo anual do I.B.I. (Imposto de Bens Inmobles), é dicir o imposto anual das vivendas, a igrexa, posuidora de moitos deses bens está exenta de pagar. Se deixamos de lado as igrexas, por ser edificios de culto, o resto desas propiedades, que son moitas, deberían de pagar como facemos o resto dos mortales.

Penso eu!

Localización do cráter / Imaxe:European Space Agency

O satélite CryoSat da Axencia Espacial Europea (ESA) encontrou un gran cráter baixo a superficie xeada da Antártida. Os científicos cren que saíu á luz despois de que se drenase un lago, situado a uns 3 quilómetros por debaixo do continente.

Moi por debaixo da grosa capa de xeo que cobre a Antártdida hai lagos de auga doce sen unha conexión directa co océano. Estes lagos son de grande interese para os científicos, que tratan de entender o transporte de auga e a dinámica do xeo baixo a superficie conxelada do continente.

Un método para este tipo de investigacións consiste en perforar buratos a través de quilómetros de xeo. Non obstante, os científicos da ESA decidiron deixar de mirar o xeo e empezar a mirar o ceo, cara aos satélites.

Así, mediante a combinación de novas medidas adquiridas por CryoSat, unido a datos máis antigos do satélite ICESat da NASA, o equipo ten mapeado un grande cráter deixado por un lago, e mesmo puido determinar a magnitude da inundación que o formou.
De 2007 a 2008, drenáronse uns seis quilómetros cúbicos de auga, aproximadamente a mesma cantidade que se almacena no Lago Ness (Escocia), segundo indicaron os autores do traballo, publicado en ’ Geophysical Research Letters’, os que destacaron que é o maior evento do seu tipo rexistrado. Segundo explicaron, esa cantidade de auga é a décima parte da fusión que se produce baixo a superficie da Antártida cada ano.

Do mesmo modo, o estudo destacou a capacidade única de CryoSat para trazar os cambios nos lagos subglaciais da Antártida en 3D, e para botar nova luz sobre os acontecementos na base da capa de xeo. A ESA sinalou que CryoSat leva un altímetro de radar que pode “ver” a través das nubes e na escuridade, que proporciona medicións continuas sobre áreas como a Antártida que son propensas ao mal tempo e os longos períodos de escuridade. O radar pode medir a área e a profundidade dos cráteres de xeo en alta resolución, o que permite aos científicos calcular con precisión o seu volume.

Con cada lago subglacial, hai esperanza de encontrar vida mariña prehistórica. Ata agora, descubríronse preto de 400 lagos na base da capa de xeo antártica. A súa investigación tamén é de grande importancia, porque, cando se esgotan, alteran os hábitats subglaciais e poden provocar que o xeo que os cobre se deslice máis rapidamente no mar.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Esponxa lira (Chondrocladia lyra) / Imaxe:species.asu.edu

Unha esponxa con forma de arpa, un mono con rostro case humano, o vertebrado máis pequeno do mundo ou unha cascuda luminiscente, son algunhas das dez novas especies máis rechamantes descritas pola ciencia. A selección realizóuna un equipo mundial de expertos, reunido polo Instituto Internacional para a Exploración de Especies (IISE) da Universidade de Arizona. O seu obxectivo é chamar a atención pública para lograr maiores apoios na investigación e a conservación da biodiversidade.

Hoxe comezamos o seu coñecemento coa primeira das especie, a ESPONXA LIRA.

A Chondrocladia lyra é unha espectacular esponxa carnívora con varias aspas en forma de arpa ou lira. Foi descuberta por científicos do Instituto de Investigación do Acuario da Baía de Monterrey no Océano Pacífico, ao noroeste da costa de California (EUA), a unha profundidade de entre 3.300 e 3.500 metros. Os primeiros exemplares observados tiñan dúas aspas, pero víronse algúns con ata seis. Cada aspa conta con máis de 20 ramas verticais paralelas, a miúdo coroadas por unha bóla. Esta peculiar forma sérvelle para ter unha gran superficie de contacto e captura das súas presas planctónicas.

FONTE: Revista Consumer 

Nesta semana pasada volveu Supermán, esta tócalle o turno a star Trek, concretamente "Star Trek: Na escuridade". Esta é a súa ficha técnica:

 Título orixinal: Star Trek Into Darkness 

Ano: 2013

Duración: 132 min.

País: EEUU

Xénero: Ciencia ficción.

Produtora: Bad Robot / Kurtzman/Orci / Paramount Pictures

Director: J.J. Abrams 

Guión: Alex Kurtzman, Damon Lindelof, Roberto Orci (Serie orixinal: Gene Roddenberry)

Música: Michael Giacchino

Fotografía: Dan Mindel

Reparto: Chris Pine, Zachary Quinto, Zoe Saldana, Benedict Cumberbatch, Karl Urban, Simon Pegg, Alice Eve, Bruce Greenwood, Peter Weller, Anton Yelchin, John Cho, Noel Clarke 

Sinopse: Cando á tripulación da nave Enterprise lle ordenan que regrese á casa, descobren unha imparable e terrorífica forza que, dende dentro da súa organización, fixo saltar polos aires a frota e todo o que esta representa, sumindo o mundo nunha profunda crise. Cun asunto persoal que resolver, o capitán Kirk encabeza unha incursión a un planeta en guerra para capturar un home que é unha arma de destrución masiva. A medida que os nosos heroes se van somerxendo nunha épica partida de xadrez a vida ou morte, o amor verase posto a proba, as amizades romperán, e haberá que facer certos sacrificios pola única familia que lle queda a Kirk: a súa tripulación.

Hai que vela...!

As novas lúas de Plutón (siñaladas con círculos vermellos) / NASA

Os novos satélites do planeta anano  Plutón xa teñen nome recoñecido pola Unión Astronómica Internacional: Cerbero (Kerberos) e Estigia (Styx), segundo informou o Instituto Seti de Mountain View    (EEUU).

Na mitoloxía grega Cerbero era o can de tres cabezas que vixiaba a porta do Hades, o inframundo. Estigia -tamén coñecido como Estix ou Éstige- era o río (ou lagoa) que separaba o mundo dos vivos do dos mortos.

Os nomes para os satélites xurdiron dunha enquisa en Internet, aínda que ningún dos dous logrou o posto número un nesta.

En primeiro lugar quedou Vulcano, o nome do planeta ficticio do que procedía Mr. Spock na saga ’Star Trek’, e que foi suxerido polo actor William Shatner, que interpretaba ao capitán Kirk na mesma serie televisiva. Non obstante, os científicos desestimaron este nome porque a palabra Vulcano xa se utiliza en astronomía.

O planeta anano Plutón ten cinco lúas. A cuarta foi descuberta en xullo de 2011 pola NASA e a quinta un ano despois. Ata agora denominábaselles como P4 e P5. As outras lúas de Plutón chámanse Caronte, Nix e Hidra, todos eles relacionados coa mitoloxía.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia 

Violeta Liliputiense (Viola lilliputana) / Imaxe:publico.es

Hoxe imos coñecer a segunda especie rechamante das dez seleccionadas polo Instituto Internacional para a Exploración de Especies (IISE) da Universidade de Arizona. Trátase da VIOLETA LILIPUTIENSE.

A Viola lilliputana recibe o seu nome en honor aos pequenos habitantes do famoso conto “As viaxes de Gulliver” de Jonathan Swift. Non é para menos, porque é unha das violetas máis pequenas do mundo: apenas levanta un centímetro de altura dende o chan. Esta planta só se atopa na meseta dos Andes do Perú, en zonas de secarral, e foi descuberta por casualidade. En 1962, os científicos Hugh Iltis e Don Ugent, da Universidade de Wisconsin-Madison (EUA), traballaban nun proxecto para estudar a pataca do Perú. Ao ir a facer unha foto das vicuñas do seu campo base, en Cerra Palla Palla, a un deles caéuselle ao chan o filtro da cámara. Cando o recolleu, decatouse desta violeta, descrita e nomeada de forma oficial en 2012.

FONTE: Revista Consumer 

O océano Atlántico será tan só un recordo dentro de 220 millóns de anos / Joao Duarte

Se aínda queda alguén por aquí dentro de 220 millóns de anos, EUA estará moito máis preto da Península Ibérica. Soa a slogan dunha axencia de viaxes, pero é literal: para entón, se as previsións do xeólogo portugués, que traballa na Universidade de Monash (Australia), Joao Duarte  se cumpren, Iberia e Norteamérica aproximaranse, e o que hoxe coñecemos como océano Atlántico será un recordo tan antigo como para nós o son os dinosauros do Jurásico.

O mapamundi que coñecemos non é máis que a foto do instante xeolóxico en que nos tocou vivir. Todo escolar aprende que a codia terrestre está dividida en placas tectónicas que derivan sobre o manto, a capa inferior, e que estas láminas, tan delgadas a escala como a nata que flota no café con leite, se crean e se destrúen, formando supercontinentes que logo se fragmentan e se separan. As fronteiras entre dúas placas onde unha se somerxe baixo a outra e se recicla chámanse zonas de subducción.

O que Duarte e os seus colaboradores describiron é que estamos a asistir ao nacemento dunha zona de subducción, e encóntrase moi próxima a nós, ao sueste da Península Ibérica. Alí encóntrase o bordo da placa de Iberia, que forma parte da placa euroasiática. Ese lugar era un bordo pasivo, sen actividade. Non obstante, un mapeo en 3D e alta resolución do fondo mariño e das súas fallas tectónicas, realizado por tecnoloxías de soar, encontrou signos de fracturas que indican que esa zona se está a activar.

Non obstante, en xeoloxía non existen as présas; segundo o estudo publicado por Duarte e os seus colaboradores na revista Geology , o bordo sueste da placa ibérica non se converterá en toda unha señora zona de subducción ata dentro duns 20 millóns de anos. Unha minucia comparada cos 220 millóns de anos que deberán pasar ata que o Vello Mundo e o Nuevo se reúnan. 

FONTE: Xornal abc/ciencia

Tataouinea hannibalis, un dinosauro atopado no sur de Túnez en 2001 e o mellor conservado dos que apareceron no norte de África, deparou unha sorpresa aos investigadores. O animal, un dos herbívoros máis grandes do Cretácio, tiña un sistema respiratorio moi similar ao das aves actuais, segundo describe un equipo da Universidade de Bolonia na revista Nature Communications.

Cunha lonxitude duns catorce metros, o novo saurópodo da familia Rebbachisauridae tiña un esqueleto moi lixeiro en comparación co seu gran tamaño, xa que os seus ósos estaban recheos de aire, como acontece cos paxaros. Algúns ósos da cola e a pelve confirman a hipótese de que estes dinosauros respiraban co mesmo mecanismo avanzado das aves actuais.

O autor principal do estudo, Federico Fanti, sinalou que este achado é "un dos máis importantes no norte de África» e tamén destacou que se trata da confirmación de que "o sistema de respiración das aves naceu na época dos dinosauros".

FONTE: Xornal abc/ciencia

Cercopithecus lomamiensis (Lésula) / Imaxe: Maurice Emetshu

O Cercopithecus lomamiensis foi identificado como nova especie polos investigadores estadounidenses John e Teres Hart. Debe o seu nome científico aos bosques da conca media do río Lomami, na República Democrática do Congo. Este mono xa era coñecido polos habitantes da zona, ao que chaman "lesula". É a segunda especie de mono descuberta en África nos últimos 28 anos. Os científicos tiveron constancia por primeira vez deste animal en 2007, ao ver un mozo exemplar en cativerio. De carácter tímido e fuxidío, destacan os seus ollos, que recordan aos humanos. Aínda que o seu hábitat é de difícil acceso, o lesula é cazado pola súa carne, polo que está en situación vulnerable. 

FONTE: Revista Consumer

Así se vería dende fóra a cola do Sistema Solar, segundo os novos datos do satélite IBEX / NASA/Goddard Space Flight Center 

O satélite científico IBEX (NASA Interstellar Boundary Explorer), que estuda a interacción do noso Sistema Solar co espazo exterior, acaba de revelar unha nova e sorprendente estrutura no noso sistema planetario. Trátase dunha inesperada e xigantesca cola que, como a dun cometa, esténdese ao longo de decenas de miles de millóns de quilómetros no espazo interestelar, máis alá dos dominios do Sol.

O achado publícase esta semana en  The Astrophisycal Journal. Ata agora tratábase só dunha teoría. De feito, dende hai anos os investigadores especulaban sobre a posible existencia dunha grande cola, parecida á dos cometas, que abranguería todo o Sistema Solar e se estendería máis alá da heliosfera a través do espazo. As primeiras imaxes do IBEX, en 2009, xa amosaban unha especie de "fita" feito de átomos moi enerxéticos que rodeaba, pola parte exterior, todo o noso sistema planetario. Foron necesarios longos anos de investigación para que a estrutura á que pertencía esa "fita" enerxética cobrase forma e revelase a presenza dunha "helio cola". Para iso, durante os anos 2010 e 2011 os refinados instrumentos do IBEX apuntaron xusto na dirección contraria a do seu primeiro achado. E encontraron outra parte da grande estrutura que estaban a intentar revelar.

O equipo de investigadores, en sucesivos cambios de orientación dos instrumentos, foron revelando unha serie de "lóbulos", ou ulteriores rexións da misteriosa e ata agora descoñecida estrutura. Coma se se tratase das pezas dun enorme crebacabezas, os científicos sumaron agora os resultados de todas esas observacións parciais e decatáronse de que, en conxunto, forman unha auténtica e descomunal cola xusto detrás do Sistema Solar.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Daft Punk é un dúo de música electrónica formado polos músicos franceses Guy Manuel de Homem-Christo e Thomas Bangalter. Grupo moi coñecido no seu país, gañou un premio Grammy, en 2009, na categoría "Mellor álbum de dance/electrónica" con “Alive 2007”. Iste ano está arrasando co seu último traballo “Get Licky”.

Merece a pena escoitalo!

O Alopias pelagicus ou quenlla raposo, é un animal de augas mornas que conta cunha aleta caudal na súa parte traseira que pode alcanzar os tres metros de lonxitude.

Aínda que ata agora non se puidera observar en detalle, os científicos asumían que a quenlla utilizaba esta aleta para cazar, baseándose no tamaño desmesurado da súa aleta con respecto ao resto do corpo (é o máis pequeno das tres especies de quenlla raposo coñecidas, e a súa aleta constitúe a metade da lonxitude do seu corpo). O feito de que algunhas baleas e delfíns empregan esta técnica tamén levara a aceptar esta teoría na quenlla raposo.

Agora, a raíz dunha serie de observacións en Filipinas, púidose comprobar como, en efecto, o animal usa a súa cola para atordar as súas presas. Os investigadores observaron como se achega a bancos de sardiñas e asesta fortes aletadas, de maneira que pode alcanzar a máis dunha sardiña á vez. O alimento desta peculiar quenlla son peixes pequenos, como arenques ou sardiñas, constituíndo estas últimas o principal compoñente da súa dieta.

Os detalles de como caza coa súa aleta caudal aínda son superficiais e serán necesarias moitas horas máis de observación para establecer unhas pautas definitivas. Non obstante, non é unha quenlla doado de encontrar e ademais, non é unha especie moi abundante, debido a que a súa elegante aleta é moi cobizada, e se emprega para facer sopa, o que decimou a especie, catalogada como “vulnerable” pola Unión Internacional para a Conservación da Natureza e os Recursos Naturais (UICN).

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia 

 A nova serpe Sibon noalamina / Imaxe:Sebastian Lotzkat

A Sibon noalamina é unha nova especie de serpe que habita nas terras altas da selva do occidente de Panamá. Os seus descubridores, Sebastian Lotzkat, Andreas Hertz e G. Köhler, denominárona así porque foi localizada na serra de Tabasará. Nesta zona a minaría a ceo aberto, en especial para o cobre, está a ocasionar un grande impacto ambiental. O nome provén do slogan en español "Non á mina!" dos activistas que se opoñen á devandita actividade mineira. Este ofidio nútrese de caracois e sérvese das súas raias claras e escuras para imitar as velenosas serpes de coral.

FONTE: Revista Consumer

Recreación artística do exoplaneta HD 189733b / NASA / ESA

A 63 anos luz de distancia, este exoplaneta, chamado HD 189733b, é un dos máis próximos á Terra, o que facilitou que por primeira vez os astrónomos lograron observar a cor dun mundo achado fóra do Sistema Solar, co telescopio espacial Hubble da NASA e a ESA.

Visto de preto é de cor azul cobalto, parecida ao da Terra. Pero isto non se debe a grandes océanos, senón ao neboento gas que constitúe a súa atmosfera. Esta fora estudada con anterioridade, contendo grandes cantidades de óxidos de carbono, metano e auga.

Ademais destas e outras substancias, conta cunha mestura de partículas entre as que se atopa o silicato, que é o que dispersa esta luz azul.

Para poder ver a súa cor real, houbo que illar a propia luz do planeta da luz da estrela que se reflicte neste, para o que se utilizou o Espectrógrafo de Imaxes do Hubble (ITS).

En principio non se contempla que este planeta poida albergar algunha forma de vida, xa que a temperatura da súa superficie é abrasadora. Estímase que alcanza máis de 1.000 ºC.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Unha proposta para ler neste verán, neste caso en castelán: "Croquetas y wasaps" da escritora zaragozana Begoña Oro Pradera. 

Sinopse: Preguntácheste algunha vez que quedará de ti cando xa non esteas? Clara si. Xusto cando está ao bordo da piscina. E ten dúas opcións: tirarse de cabeza cando todo o seu corpo berra para que o faga, ou quedarse quieta tapándose as orellas coas mans.

Novela realista que narra o ballón de sentimentos ao que se enfronta unha adolescente cando se decata de que ten ao alcance da súa man a oportunidade de ser féliz.

Boa lectura!

A viñeta do xenial caricaturista Gogue (José Angel Rodríguez López), publicada na semana pasada no xornal Faro de Vigo, pon de manifesto a mediocridade da clase política española. Ante a que está caendo, e despois dos escándalos nos que se atopan metidos, só son capaces de liarse poñendo nas súas bocas "... e o teu máis".

Así non imos a ningures. Pena de país!

Esta fin de semana chega aos cines a película de animación "Zafara", historia baseada nun feito histórico. Esta é a súa ficha técnica:

 Título: Zarafa

Título Orixinal: Zarafa

Xénero: Animación

Nacionalidade: Francia, Bélxica

Ano: 2012

Distribuidora: Sherlok Films S.L.

Director: Rémi Bezançon, Jean-Christophe Lie

Guión: Alexander Abela, Rémi Bezançon

Sinopse: Os nenos da aldea reúnense baixo o gran baobab, onde o ancián do lugar contalles a historia da inquebrantable amizade entre Maki, un neno de 10 anos, e Zarafa, unha xirafa orfa que se converterá no regalo do Pachá de Exipto ao Rei de Francia. Hassan, príncipe do deserto, terá que cumprir a perigosa misión de levar a Zarafa ata Francia, pero Maki está decidido a traer á xirafa de volta ao seu fogar aínda arriscando a súa vida. Durante a longa viaxe que os levará de Sudán a París, pasando por Alexandría, Marsella e o Alpes nevados, enfrontaranse a grandes perigos. Maki e Zarafa descobren que manténdose unidos, sempre os superarán.

Parabéns para os amantes deste xénero!

Nas zonas rosas, o 10% dos edificios teñen concentracións de radon superiores a 300 Bq/m³. As grises están pendentes de clasificación.

Investigadores da UNED e do Consello de Seguridade Nuclear (CSN) deseñaron o primeiro mapa que delimita as rexións con máis risco de exposición ao gas radon na península. Os niveis altos deste gas radiactivo natural implican un maior risco de padecer cancro de pulmón. Os métodos estatísticos empregados sinalan que as zonas con máis perigo atópanse na parte occidental, especialmente en Galicia.

O gas radon supón a maior fonte de radiactividade natural. A Organización Mundial da Saúde clasifica a exposición a este gas como a segunda causa máis importante de cancro de pulmón en determinados países. Fórmase pola desintegración do radio e do uranio do chan, sobe ata a superficie e penetra nas vivendas. Como non ule, se pode detectar salvo mediante unha medición.

En España non se realizara un estudo en todo o territorio, como explica Alfonso García-Pérez, investigador do departamento de Estatística, Investigación Operativa e Cálculo Numérico da UNED, un dos autores da investigación.

O método estatístico serve para avaliar as zonas de risco ao radon. O CSN recomenda que nos domicilios non existan concentracións medias anuais de 300 Bq/m³ (becquerelios por metro cúbico de aire), valor que aparecerá na futura Directiva Europea sobre Protección Radiolóxica, aínda que a recomendación actual é de 400 Bq/m³. En Estados Unidos, non obstante, o límite está en 148 Bq/m³.

O estudo, publicado na revista "Journal of Radiological Protection"   , mostra que en case toda Galicia, o oeste de Asturias, a parte máis occidental de Castela e León, Extremadura e zonas noroccidentais de Andalucía, unha porcentaxe significativa dos edificios presenta niveis superiores a 300 Bq/m³. Marta García-Talavera, técnica do CSN, é a autora principal do traballo.

As concentracións máis elevadas do gas danse nos sotos e nas plantas baixas e redúcense á metade a partir da segunda planta. Á parte das zonas mencionadas, a serra da Comunidade de Madrid e algúns enclaves de Cataluña e de Pireneos tamén son áreas con niveis superiores de radon. Estes terreos presentan unha alta concentración de elementos radiactivos da cadea do uranio e unha maior xeración de radon.

O proceso estatístico empregado foi o test de hipótese a partir de medicións reais do gas en vivendas, procedentes dunha base de datos con 11.000 medicións. Ademais, utilizouse o mapa de radiación gamma natural de España, elaborado polo CSN, e os mapas relativos a rochas e minerais do Instituto Xeolóxico e Mineiro de España.

García-Pérez sostén que a investigación pode servir de base para o desenvolvemento de regulación e normativa nova. Entre as posibilidades para minimizar as concentracións de radon sinala que "as vivendas han de construírse con material que ille o terreo e os alicerces". Outras medidas máis "caseiras" para paliar os efectos deste tipo de radiactividade consisten en ventilar as casas con frecuencia e evitar a interacción deste gas cos efectos do tabaco.

FONTE: El Blog: Ciencia y tecnología / José Manuel Nieves

Outra proposta para ler neste verán, neste caso en galego: "A cidade dos desexos" do escritor lucense Agustín Fernández Paz .

Sinopse: Os protagonistas deste relato son unha panda de tres nenas e dous nenos. O seu lugar de reunión, o Refuxio, é o baixo dunha casa deshabitada. Nuns días instalan no Refuxio unha oficina chamada CPIF, Centro de Promoción de Iniciativas Fantásticas. Decidense a chamar. Ábrelles Ana, invítaos a pasar e explícalles que o seu traballo é procurar que se fagan realidade os desexos da xente. Os da panda cren que a muller está burlándose deles. De repente Ana comeza a elevarse e queda flotando no aire, á altura do teito. Así, os cinco acaban crendo nos poderes daquela muller. De alí a uns días, Ana dilles que lles vai cumprir tres desexos. Eles, despois de pensalos, pídenlle que na cidade volva haber árbores, que regresen os paxaros e que nunca máis sexan negras nin grises as palabras da xente. Coa intervención de Ana, a panda consegue que volvan medra-las árbores mesmo por riba do asfalto, que os paxaros veñan á cidade atraídos pola grande cantidade de árbores que hai nela e o terceiro desexo xa se cumpre sen a intervención de Ana, porque a xente comeza a estar alegre e feliz naquelas rúas cheas de árbores e paxaros.

Boa lectura!

Un pandoravirus. / Chantal Abergel / Jean-Michel Claverie (Science)

Os virus empezan a forzar a definición de microorganismos. Dous exemplares detectados, un en Chile e outro en Australia, bateron os récords de tamaño: chegan a un micron (milésima de milímetro), o que permite que se vexan cun microscopio óptico. Denomináronos Pandoravirus dulcis (o de Australia) e salinus (o de Chile) polos lugares en que se atoparon (un lago de auga doce e un leito mariño). Publicouno "Science" .

O tamaño, superior ao de bacterias e células eucarióticas, non é o único que os distingue. Tamén o seu material xenético é inusualmente grande: 2,5 e 1,9 megabases, fronte a menos dunha megabase dos maiores exemplares descubertos ata agora.

O tamaño é tan inusual que, á parte das consecuencias que pode ter, servíu para despistar os científicos hai 13 anos. Os pandoravirus son ovalados, e tan grandes que cando se descubriron pensouse que eran un tipo de bacteria.

FONTE: Xornal El País/Ciencia 

“Nasutoceratops” / Imaxe: phenomena.nationalgeographic.com  

Medía cinco metros de longo, tiña un nariz inmenso e lucía unha espectacular cornamenta. Así era o impoñente “Nasutoceratops titusi” (que significa “narigón de cara cornuda”), o novo dinosauro da familia dos triceratops que se atopou no deserto de Utah.

O dinosauro foi descuberto en 2006, pero necesitáronse varios anos para estudar o fósil con detemento. A partir desta detallada análise, recén publicado na revista Proceedings of the Royal Society B  , estimouse que os restos datan de hai uns 76 millóns de anos aproximadamente, o que indica que viviu na Terra durante o período Cretáceo.

O especimen hervíboro de 2,5 toneladas atopouse nunha zona que formaba parte dun continente chamado Laramidia no territorio que hoxe é Norteamérica, unha zona que se converteu nunha auténtica mina para encontrar fósiles de dinosauro nos últimos anos.

O “Nasutoceratops” non se encontrou só, senón que tamén se acharon restos doutros tipos de dinosauros con cornos e carnívoros, o que indica que convivían todos xuntos nun mesmo ecosistema.

O achado sorprendeu os seus descubridores, que nunca viran un especimen con istes trazos. O impresionante cranio do novo dinosauro expoñerase de xeito permanente no Museo de Historia Natural de Utah.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Imaxe da Terra vista dende Saturno / NASA

Un "pálido punto azul" dentro da inmensidade do Cosmos. Así é como a acaba de retratar a nave espacial Cassini da NASA, ao fotografar por primeira vez a Terra dende Saturno. A axencia espacial estadounidense fixo pública a imaxe, que se realizou o pasado 19 de xullo, obtida a uns mil millóns de quilómetros de distancia.

Na imaxe, a Terra ten o tamaño de "só un pixel" dende o punto de vista de Cassini (a 1.440 millóns quilómetros de distancia). O obxectivo foi capturar unha escena da Terra e os aneis de Saturno cos filtros da cámara espacial (vermello, verde e azul) de maneira que se poida ver a cor natural, ou o que poden ver os ollos humanos, de Saturno.

Cassini aproveitou a súa privilexiada posición nun acontecemento tamén moi especial: unha eclipse total de Sol que se puido ver dende o planeta dos aneis.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Paedophryne amauensis / Imaxe: nbcnews.com

Un corpo de 7,7 milímetros converte a Paedophryne amauensis no vertebrado coñecido máis pequeno do mundo. Esta nova especie de ra foi achada preto do pobo de Amau (Papua Nova Guinea). Os investigadores Christopher Austin e Eric Rittmeyer encontraron estes seres, primeiro, pola súa chamada nocturna e, ao final, tras recoller puñados de follas caídas en bolsas de plástico e velas saltando ao seu arredor.

FONTE: Revista Consumer

Á esquerda, a área Aeolis Dorsa (Marte); á dereita, o delta Selenga (Rusia) / Xornal abc.es

Os investigadores encontraron en Marte indicios dun antigo delta dun río que podería ter vertido as súas augas a un grande océano. De ter existido, tería cuberto gran parte do norte do planeta.

"Os científicos teñen a hipótese dende hai tempo de que as terras baixas do norte de Marte son en realidade o fondo do mar desecado, pero ninguén encontrou a arma fumegante", explica Mike Lamb, profesor de Xeoloxía no Instituto de Tecnoloxía de California (Caltech), institución que xunto á NASA impulsou a investigación.

Os resultados non proban a existencia dun antigo océano, pero achegan información que avalaría esta hipótese. É o que sostén Romano DiBiase, autor principal do estudo publicado no    Journal of Geophysical Research. A maior parte do hemisferio norte de Marte é plana e cunha elevación menor que o hemisferio sur, algo similar ao que sucede nas concas oceánicas da Terra. A costa do océano tería sido a fronteira entre as terras baixas e as terras altas.

Os investigadores usaron novas imaxes en alta resolución da Mars Reconnaissance Orbiter (MRO)  para analizar unha zona de 100 quilómetros cadrados que se atopa na posible antiga costa. Imaxes previas demostraran que esta rexión, parte dunha área máis grande chamada Aeolis Dorsa, está chea de canles invertidas que marcan os lugares de antigos leitos de ríos. Estas canles fórmanse cando os materiais pesados como a grava e os seixos se depositan ao fondo. Cando o río se seca, o material máis fino erosiónase e deixa ao descuberto o material máis groso.

Vistos dende arriba, as canles invertidas parecen un abano, configuración que suxire tres posibles orixes: as canles poderían ter sido un sistema de drenaxe dos ríos e regueiros que se xuntaban nun río máis grande; a auga podería ter fluído noutra dirección ata crear un abano aluvial; ou as canles son en realidade parte dun delta.

Para valorar o escenario máis probable, os investigadores recorreron a imaxes de satélite tomadas pola cámara HiRISE da MRO. O equipo foi capaz de determinar as pendentes das canles cando a auga seguía correndo a través deles. As medicións revelaron que a auga se estendía cara a fóra, é dicir, que as canles eran parte dun delta.

FONTE: Xornal abc/Ciencia

Este vídeo amosa unha aurora boreal durante a noite na Laponia finlandesa (que forma parte da Laponia, divida entre Noruega, Rusia, Suecia e Finlandia).

Unha aurora boreal prodúcese cando unha exección de masa solar choca co polo norte da magnetosfera terrestre, producindo unha luz difusa pero predominante proxectada na ionosfera (ou termosfera) terrestre, composta de partículas protónicas que difunden a cor.

É un dos espectáculos naturais máis asombrosos aos que podemos asistir, e dado que non podemos facelo en persoa farémolo vitualmente.

Semachrysa xade / Imaxe: Peter Vrsansky

O fotógrafo Hock Ping Guek obtivo a instantánea dunha fermosa crisopa (unha familia de insectos) verde con manchas escuras nas súas ás nun parque preto de Kuala Lumpur (Malaisia) e colgouna na web de imaxes Flickr. Shaun Winterton, entomólogo do Departamento de Alimentos e Agricultura de California, viuna por casualidade e pareceulle única. Guek mandou unha mostra a Stephen J. Brooks, do Museo de Historia Natural de Londres, quen confirmou que se trataba dunha nova especie: Semachrysa xade, en honor á filla de Winterton.

FONTE: Revista Consumer 

Acaban de facerse público as datas e horas das probas extraordinarias de setembro 2013. No referente a Ciencias da Natureza de 1º e 2º ESO  queda do seguinte xeito:

Alumnado con materia pendente de 1º ou 2º ESO: Día 3, martes, ás 9 horas no Salón de Ac tos.

 Alumnado de 1º ESO suspenso en xuño: Día 4, mércores, ás 12:30 horas, no Salón de Actos.

Alumnado de 2º ESO suspenso en xuño: Día 4, mércores ás 12:30 horas, no Salón de Actos.

Para o resto das materias podedes consultalo premedo AQUÍ.

A entrega de notas será o día 6, venres, ás 10:30 horas.

FONTE: IES A Sangriña

O ozono malo ou ozono troposférico (non confundir co ozono estratosférico, que fai de filtro da radiación ultravioleta) é propio do verán. Trátase dun contaminante secundario, que se forma cando outros gases tóxicos (principalmente os óxidos de nitróxeno procedentes do tráfico) reaccionan coa radiación solar. España, como outros países mediterráneos nos que se dan altas temperaturas e moitas horas de insolación, sofre como poucos os seus efectos. O informe anual da Axencia Europea do Medio (EEA)  constata que o límite de protección á saúde é superado habitualmente en 17 dos 27 países da Unión. España, como nos dous anos anteriores, é o país que máis veces superou os niveis saudables deste gas irritante (120 microgramos por metro cúbico de media en oito horas), límite a partir do cal considérase que a saúde se pode ver afectada por este gas.

O ozono é un contaminante atípico. Nin se ule nin se ve. Nada que ver coa boina que se instala cada certo tempo sobre cidades como Madrid e que está formada por óxidos de nitróxeno e partículas en suspensión. O ozono troposférico compórtase ao revés que os outros contaminantes. Non adoita detectarse en lugares céntricos e atestados de vehículos de motor, senón en zonas tan pouco sospeitosas de respirar aire sucio como poidan ser a serra ou a Casa de Campo, en Madrid.

Os especialistas lembran que o ozono é un gas moi oxidante que irrita as vías respiratorias, agudizando os procesos de pacientes con procesos respiratorios crónicos, como a asma ou a enfermidade pulmonar obstrutiva crónica (Epoc).