vgomez

As Dracónidas teñen a súa orixe no cometa periódico 21P/Giacobini-Zinner e o seu radiante principal está na cabeza do Dragón (constelación) / Imaxe: planetastronomia.com

Día 1 de outubro: Lúa Nova

Día 9 de outubro: Cuarto Crecente

Día 16 de outubro: Lúa Chea

Día 22 de outubro: Cuarto Minguante

Dia 30 de outubro: Lúa Nova. Cambio de hora (horario inverno): atrasar 1 hora.

Chuvia de meteoros: Dracónidas (DRA): do día 6 ao 10, con máximo o día 8. Oriónidas (ORI): do día 2 ao 7 de novembro, con máximo o día 21.

Desde o 9 de agosto, a sonda estivo a trazar órbitas elípticas cada vez máis próximas á súa superficie. O sobrevoo final produciuse o 24 de setembro e, desde entón, leváronse a cabo outras manobras para aliñar a sonda co lugar do impacto, un punto próximo a unha fosa de 130 metros de ancho, chamada Deir o-Medina (como o poboado exipcio).

Érase unha vez unha nave espacial chamada Rosetta, que viaxou ata un afastado cometa para acompañarlo durante a súa travesía cara ao Sol. Na sonda ía un pasaxeiro, un robot denominado Philae que, en metade da súa aventura, saltou da nave para aterrar na superficie de 67P/Churyumov-Gerasimenko. Era a primeira vez que os humanos lograban algo así. Este conto galáctico acaba de concluír o pasado venres 30 de setembro, ás 13:19 horas exactamente, cando Rosetta estrelouse de forma programada contra o chan do cometa, unha manobra que puxo fin a unha das aventuras científicas máis extraordinarias da historia espacial.

As manobras para preparar a grand finale, como chaman na ESA ao final da misión, empezaron o 9 de agosto e leváronse a cabo desde o Centro de Operacións espaciais da ESA (ESOC), en Darmstadt (Alemaña), no que se deron cita este venres pola mañá os principais responsables da misión e desde o que se retransmitiron os últimos instantes de vida de Rosetta.

A sonda quedará para sempre nunha rexión chamada Ma’at, situada na cabeza ou no lóbulo máis pequeno de 67P. Trátase dunha rexión na que hai fosas activas nas que se orixinan chorros de po, e que teñen máis de 100 metros de diámetro e entre 50 e 60 metros de profundidade.

A sonda saíu da Terra hai 12 anos, seis meses e 28 días exactamente. Foi lanzada ao espazo en 2004 e chegou ao seu destino unha década despois, en agosto de 2014. A misión debía rematar en decembro do ano pasado pero foi estendida ata agora  grazas ao bo estado dos instrumentos.

Punto final!

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

A revista Annals of Improbable Research fixo entrega dos premios Ig Nobel (tamén chamados os antinobel) que sempre destacan por ser as investigacións científicas máis absurdas, divertidas e curiosas do ano.

IG Nobel de Química

As malas prácticas de Volkswagen merecéronlle o Ig Nobel de Química, por resolver o problema das excesivas emisións contaminantes dos coches de forma automática, ao producir de maneira electromecánica menos emisións cada vez que se están probando os coches. Pois non, isto non ten nada de divertido se pensamos nas consecuencias.

FONTE: Revista Muy Interesante

Yoshinori Ohsumi / Imaxe: es.euronews.com

A Academia Sueca decidiu distinguir co Premio Nobel de Medicina ao biólogo celular e investigador xaponés Yoshinori Ohsumi (Fukuoka, Xapón, 1945). Nun comunicado, o xurado sinalou que a elección se debe aos seus descubrimentos sobre os mecanismos da autofagia, un proceso que se encarga da degradación e reciclaxe dos compoñentes celulares.

A capacidade das células para lograr esta eliminación de refugallos coñecíase desde os anos 60, cando se describiu por primeira vez como, no interior da célula, os compoñentes non desexados se encapsulan en vesículas (autofagosomas ) que, coma se de bolsas de lixo tratásense, son transportadas seguidamente ao lisosoma, a planta de reciclaxe onde se degradan e reciclan.

Con todo, non foi ata os anos 90 cando, grazas aos achados de Ohsumi, investigador do Instituto de Tecnoloxía de Tokio, descubríronse os mecanismos últimos que permiten ese proceso. En concreto, en experimentos con fermentos, o científico xaponés identificou xenes esenciais para a autofagia, coñecidos como reguladores moleculares ATG. En experimentos posteriores, comprobou que este sistema de reciclaxe estaba tamén presente nos humanos e describiu toda a serie de mecanismos que permiten iniciar e formar os autofagosomas e establecer o seu traslado ata o lisosoma.

Os seus descubrimentos marcaron un antes e un despois no coñecemento da reciclaxe celular e permitiron constatar a importancia da autofagia en innumerables procesos fisiológicos, como a resposta celular á tensión, o combate a infeccións de virus e bacterias ou a diferenciación celular durante o desenvolvemento.

O papel deste sistema de xestión de residuos é tan fundamental que un fallo nalgún das súas engrenaxes reflíctese en distintos trastornos.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Galardoados do Premio Nobel de Física / Imaxe: abc.es

O Premio Nobel de Física 2016 foi concedido, ex aequo, a David J. Thouless, por unha banda, e a F. Duncan Haldane M. e J. Michael Kosterlitz, por outra, por revelar os "segredos exóticos da materia". No fallo destácase que o galardón concede a estes tres científicos británicos "polos descubrimentos teóricos das transicións de fase topolóxicas a estados topolóxicos da materia". As transicións de fase suceden cando a materia cambia de estado, como cando o xeo se derrete e convértese en auga ou a auga se evapora.

David J. Thouless (1934-Bearsden, Escocia) Físico de materia condensada e gañador do Premio Wolf. Doutor pola Universidade de Cornell. Profesor de física matemática na Universidade de Birmingham e profesor de física na Universidade de Washington.

Frederick Duncan Michael (1951-Londres) Profesor de Física da Universidade de Princeton en Estados Unidos, e ten unha Cátedra de Investigación Visitante Distinguido no Instituto Perimeter de Física Teórica.

John Michael Kosterlitz (1942-Aberdeen-Escocia) Profesor de física na  Universidade de Brown, investigador visitante na Universidade de Aalto en Finlandia.

Cobra e cascabel / Imaxe: tusimagenesde.com

OS PERIGOS DOS VELENOS DA NATUREZA

173.000 ANIMAIS: Estímase que existen entre 140.000 e 173.000 especies animais velenosas no mundo, aínda que moitas delas non foron descubertas. Doutra banda, calcúlase que un terzo de todas as plantas coñecidas conteñen tóxicos para o ser humano.

1.000 MOLÉCULAS TÓXICAS: Os velenos dalgúns animais son auténticos cocktails de sustancias tóxicas. Os máis complexos teñen unha mestura de ata 1.000 moléculas tóxicas, a maioría son miniproteínas chamadas péptidos que teñen á súa vez entre 10 e 100 aminoácidos.

600 SERPES VELENOSAS: Coñécense unhas 600 especies velenosas de serpe que morden a cinco millóns de persoas cada ano. Entre o 50 e o 70% das súas mordeduras causan envelenamento a 2,4 millóns de persoas ao ano, segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS).

125.000 MORTES: Pese ao desenvolvemento de antídotos, a OMS estima que entre 94.000 e 125.000 persoas morren cada ano por veleno de serpe, pois a maioría reside en zonas pobres do sueste asiático e África. Outras 400.000 sofren amputacións e/ou diversos problemas de saúde causados polo veleno.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Jean-Pierre Sauvage, Fraser Stoddart e Bernard Feringa / Imaxe: es.euronews.com

A Real Academia das Ciencias de Suecia concedeu hoxe o premio Nobel de Química ao francés Jean-Pierre Sauvage, ao británico Fraser Stoddart e ao holandés Bernard Feringa por "deseñar e producir máquinas moleculares". Os investigadores desenvolveron moléculas con movementos controlables, que poden levar a cabo tarefas cando se lles proporciona enerxía. O traballo dos tres "demostra como a miniaturización da tecnoloxía pode conducir a unha revolución", segundo indicou a Academia nun comunicado.

Jean-Pierre Sauvage (París, 1944), profesor da Universidade de Estrasburgo, foi o pioneiro en 1983, cando enlazou dúas moléculas con forma de anel formando unha cadea, denominada catenano.

Fraser Stoddart (Edimburgo, 1942), profesor da Universidade Northwestern (EE UU), en 1991, deu o segundo paso ao desenvolver un rotaxano, unha arquitectura molecular similar a un anel atrapado no interior dunha mancuerna de ximnasio.

Bernard Feringa (Barger-Compascuum, 1951) foi o primeiro que construíu un motor molecular. En 1999, logrou unha pa de rotor molecular que viraba continuamente na mesma dirección, cando os científicos achegaban luz ultravioleta.

As aplicacións son inimaxinables, segundo sinalou o propio Feringa na cerimonia. "Sintome como os irmáns Wright cando voaron por primeira vez hai un século e a xente preguntáballes que para que se necesitaba unha máquina voadora", declarou o investigador, da Universidade de Groninga. "Pensa en robots diminutos que os médicos do futuro inxecten nas túas veas para que vaian buscar células cancerosas", puxo como exemplo.

FONTE: Xornal El país/Ciencia

Na mitoloxía nórdica, as valquirias sobrevoaban as batallas en cabalos alados ou cabalgaban a lombos de lobos, seleccionando entre os homes aqueles que deben vivir ou morrer para despois acompañar aos elixidos ata o Valhalla. Neste palacio maxestuoso construído xunto á residencia de Odín, os guerreiros, comían carne de xabaril, bebían hidromel e pelexaban entre eles preparándose para a gran batalla do fin do mundo. Non había maior gloria para un home que morrer en combate e gañar a recompensa de gozar desta divina cea. Así que nada mellor que unha valquiria para axudar aos homes para conquistar o planeta Marte, nomeado así en homenaxe a outro deus guerreiro e fero como Odín. Pero aínda que esta dama non viste túnica branca nin posúe a beleza das coidadoras do Valhalla, si consegue o obxectivo para o que foi deseñada, talvez tamén se converta en inspiración para algún compositor como xa o foron as súas divinas predecesoras para Richard Wagner.

Con máis de metro oitenta de estatura e 125 quilos de peso, a robot humanoide da NASA ten máis feituras de loitador grecorromano que de fráxil doncela. Unha complexión que lle será moi útil para moverse nos hostís ambientes que a esperan en Marte. A Axencia Espacial Americana, que planea enviar astronautas ao planeta vermello no ano 2030, pretende conseguir que varios robots como Valkirye aterren alí antes da chegada do home para preparar o terreo e axudarlles despois en distintas tarefas. O desafío é maiúsculo, posto que son moitas as dificultades deben encarar: o robot debe ter suficiente estabilidade para traballar en terreos abruptos, capacidade para recibir ordes salvando a distancia entre a Terra e Marte, así como cámaras e sensores moi precisos para realizar tarefas de forma autónoma. A robótica, con todo, non alcanzou aínda o nivel requirido para levar a cabo algúns destes desenvolvementos, por iso é polo que a NASA puxo en marcha unha ambiciosa competición na que están a participar varios dos equipos de investigación máis avanzados do mundo. É o Space Robotics Challenge, dotado cun millón de dólares de premio. Os participantes terán que programar unha Valkyrie virtual para completar unha serie de tarefas como aliñar correctamente un módulo de comunicacións ou reparar un panel solar despois dunha das terribles tormentas de po que son habituais en Marte.

Taskin Padir, profesor de enxeñería eléctrica e computacional na Northeastern University, lidera un dos equipos implicados no proxecto. O profesor Padir está convencido que a súa Valkirye será decisiva na conquista de Marte e que a robot conseguirá os obxectivos marcados pola NASA, aínda que non se atreve a dar unha data precisa. "Algúns días penso que estamos tan preto de logralo que imaxino que ao día seguinte todo estará resolto. Pero outras veces véxoo demasiado lonxe. Pero estou seguro de que un día, unha dos seus descendentes, será capaz de viaxar a Marte e realizar todas estas duras tarefas".

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País/Ciencia

En 2014 detectouse a existencia dunha anana marrón, o obxecto máis frío coñecido fóra do noso Sistema Solar, que, desde entón, atraeu a atención de todos os investigadores. Trátase dunha anana marrón a tan só 7,2 anos luz da Terra que pode estar rodeada de nubes de auga ou xeo.

Todas as claves deste descubrimento, no videoblog Materia Escura sobre estas liñas.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Puzzle matemátco / Imaxe: elmundo.es

Iste é un novo reto matemático que chegou á rede. En aparencia, é unha simple suma de dous números pero o resultado non é o esperado. A suma é: 6+4=4.

Para resolvelo, a única regra é que só podes facer un movemento cos pauciños que constitúen os díxitos numéricos.

Anímaste? A solución, maná!

Puzzle matemátco / Imaxe: elmundo.es

Distes coa solución? Bueno, realmente hai moitas, como podedes ver no vídeo superior. Estas son as 3 máis simples:

1. Se moves o pauciño amarelo que forma o símbolo +, e colócalo no oco libre do número 6, este pasa a ser un 8. Así, a suma transfórmase nunha resta e o resultado volve ser correcto: 8-4=4.

2. Se xiras o pauciño verde que hai no centro do número 6, o número pasa a ser un 0. Así, a suma pasa a ser correcta: 0+4=4.

3. Se quitas o pauciño azul  do 6 e colócalo na parte superior do último número 4, este pasa a ser 9. Así, a suma pasa a ser: 5+4=9.

Parabéns se o conseguiches!

Megalolamna paradoxodon /Imaxe: sci-news.com

Un equipo internacional de investigadores describiu unha nova especie de quenlla, hoxe extinta, que viviu no Mioceno, fai uns 20 millóns de anos. De momento, localizáronse restos deste animal, que roldaba os 4 metros de longo e posuía unha dentadura moi especializada, en California, Carolina do Norte, Perú e Xapón.

O estudo dos seus dentes permitiu a estes expertos incluír a esta quenlla, que denominaron Megalolamna paradoxodon, na orde dos Lamniformes, o mesmo no que se atopan as quenllas brancas e os marraxos. En concreto, relaciónano coa familia Otodontidae, na que algúns biólogos clasifican a outro gran superdepredador mariño desaparecido, a quenlla megalodón, que podía alcanzar os 18 metros de longo. De feito podería considerarse ao Megalolamna paradoxodon como un primo próximo á liñaxe do anterior.

No ensaio, publicado na revista Historical Biology, destácase que este animal empregaba os seus grandes dentes dianteiros de 4,5 centímetros para capturar presas de mediano tamaño, que cortaba en anacos cos traseiros. A pesar da súa relación coa familia Otodontidae, os investigadores atoparon que certos trazos das súas pezas dentais parécense máis ás do cailón salmonero ou quenlla salmón, que mide máis de tres metros e aliméntase dos peixes que lle dan nome. A súa denominación científica é Lamna ditropis. Precisamente por iso, a quenlla extinta que agora foi descrito inclúese no xénero Megalolamna. Con todo, aínda se descoñecen moitas cousas destas grandes peixes, que parecen aparecer súbitamente no rexistro fósil. De aí o termo paradoxodon, isto é, “dentes paradoxais”.

FONTE:Abraham Alonso/Revista Muy Interesante

Enviamos robots ao espazo e a rescatar persoas entre os cascallos despois dun terremoto. Puxemos robots nas fábricas e nos aeroportos. "O progreso en mobilidade robótica foi asombroso", aseguraba o profesor Oussama Khatib. "Os robots poden ver, facer mapas, descubrir barcos que naufragaron. Pero non poden facer nada". O dos barcos, aínda que soe raro, non é unha excentricidade, porque Kathib realizaba estas declaracións despois de que un robot humanoide da súa creación, o OceanOne, descendese case cen metros ata a fragata Lúa, afundida en 1664, para recuperar unha vasilla entre os restos do naufraxio na costa francesa.

O profesor Khatib dirixe o laboratorio de Robótica da universidade de Stanford, onde leva catro anos traballando en desenvolver este prototipo no que se investiron catro millóns de dólares. O máis asombroso de OceanOne non é a súa capacidade de chegar a profundidades que resultan inaccesibles para os humanos (mergullar a máis de 60 metros xa resulta moi perigoso), senón o complexo mecanismo que permite a un operador humano manipular obxectos a través do robot coma se fosen as súas propias mans. E é que, aínda que se adoita poñer o foco na capacidade de pensar que terán as máquinas nun futuro, o reto de conseguir que os robots fagan cousas é igual de complexo. Accións que para un humano son realmente sinxelas como sentar ou colocar o tapón dunha botella, convértense nun problema de difícil resolución cando se trasladan á robótica. Un robot pode ter unha gran forza ou unha precisión milimétrica, pero axustar ambas as calidades para que traballen en conxunto, como fai o noso cerebro cando dá as ordes xustas de presión e movemento ás nosas mans, non é nada fácil. No caso de OceanOne, o equipo de Kathib resolveu este problema a través dun sofisticado sistema de retroalimentación háptica: a persoa que manexa o robot pode sentir a través dos controis o que está a manipular o humanoide coas súas mans e, desta forma, convértese nunha especie de avatar nas profundidades.

OceanOne foi deseñado orixinalmente para axudar aos científicos para investigar e protexer os valiosos arrecifes de coral do Mar Vermello. O robot, dun metro e medio de altura, está equipado con visión estereoscópica e oito motores multidireccionales que lle permiten desprazarse na auga en calquera dirección. Oussama Khatib cre que unha das misións máis importantes que cumprirán este tipo de robots é operar en lugares perigosos para o ser humano, como zonas de alta montaña, terreos expostos a altas radiacións ou profundidades submarinas. A súa visión é que nos futuro robots e humanos traballarán xuntos, así que debemos aprender a convivir con eles e ensinarlles as tarefas que deben realizar case coma se fosen nenos. Esta convivencia será tanto mellor en canto os robots teñan unha aparencia amable; por iso é polo que Kathib nunca se esquece de sinalar que unha das cousas que máis lle gustan da súa creación é que "ten unha cara amigable".

FONTE: Xornal El País

Coñécese como  buraco azul ou cova vertical ás covas submarinas ou sumidoiros, case circulares e de paredes empinadas, que destacan polo intenso contraste entre o azul escuro das augas máis profundas e o ton máis claro das superficiais. Os buracos azuis fórmanse por medio da percolación da auga de choiva ao penetrar a través de fracturas en rocas calcarias sedimentarias ata o nivel que tivo o nivel do mar durante as eras glaciais que ocorreron durante o Pleistoceno, hai uns 15.000 anos. A maioría deles atópanse en plataformas de carbonato de pouca profundidade, como os bancos das Bahamas ou os cenotes da Península de Iucatán, en México, Guatemala e Belice, en Centroamérica. A profundidade dos buracos azuis adoita roldar os 100 metros, pero hainos maiores. Ata hai pouco, a cova deste tipo máis grande coñecida no mundo era o buraco azul de Dean, de 202 metros de fondo. Está situado nunha baía ao oeste de Clarence Town, na Illa Longa, unha das máis de 700 que forman o arquipélago de Bahamas, no Océano Atlántico.

Con todo, o pasado mes de xullo, un equipo de oceanógrafos chineses descubriu outro moito máis profundo no mar da Chinesa Meridional. Trátase do buraco azul de Sansha Yongle, situado xunto a un atolón das illas Paracelso. A súa caída en vertical é de 300,89 metros, cun diámetro de 36 metros no fondo e de 130 metros na superficie. Ata agora os investigadores constataron que alberga no seu interior máis de vinte especies mariñas.

FONTE: Revista Muy Interesante

O azucre nos refrescos / Imaxe:buhomag.com

O azucre é un saborizante utilizado para mellorar a aceptación de certos alimentos como o iogur, o café, o chocolate ou mesmo algunhas froitas acedas. Pero a sociedade de consumo converteuno nunha das grandes ameazas para a saúde pública, tal e como revelou a Organización Mundial da Saúde (OMS). Javier Aranceta, médico e presidente do Comité Científico da Sociedade Española de Nutrición Comunitaria (SENC) responde a algunhas cuestións prácticas sobre este hidrato de carbono.

Canto azucre podemos consumir diariamente de forma segura?

A recomendación da OMS é non superar os 25 gramos de azucres engadidos, pero iso non inclúe os azucres (fructosa, por exemplo) presentes de forma natural en alimentos non procesados como a froita ou a verdura. Unha cucharita de café chea ten catro ou cinco gramos e unha sopeira entre 12 e 15 gramos. Un lata dunha coñecida marca de refrescos de cola ten 35 gramos, 10 máis do recomendado pola OMS.

Por que as bebidas azucradas e non a bolería industrial?

Os azucres presentes noutro tipo de produtos tamén están contemplados no informe da OMS, do mesmo xeito que tamén o están as graxas insaturadas ou o sal. O problema das bebidas azucradas e os refrescos é que a súa presentación líquida fainos menos conscientes de estar a inxerir un elevado contido de azucres.

Os zumes de froitas envasados son prexudiciais?

Depende. Os zumes naturais e aqueles que son 100% zume de froita espremida sen máis ingredientes non conteñen os chamados azucres libres. E non contabilizan no sumatorio dos 25 gramos diarios que a OMS marca como límite. É importante fixarse en que a etiquetaxe poña «sen azucres engadidos», porque en ocasións estes inclúense baixo os enunciado «azucres naturais» e á fin e ao cabo todos os azucres son naturais.

Hai diferenzas entre uns azucres e outros?

É unha crenza habitual pensar que os azucres morenos, de cana, panelas, mascabos, etcétera son menos prexudiciais, ou máis sans, para a saúde que os refinados ou brancos. Pero desde o punto de vista ao que se refire a OMS todos os azucres están ao mesmo nivel. Todos achegan 4 kilocalorías por gramo. Aínda que os azucres menos refinados teñen un pequeno valor engadido por conter elementos traza, como algunhas vitaminas ou minerais.

Como podemos reducir o consumo de azucre?

Lendo as etiquetas dos produtos que compramos e tratando de consumir alimentos cociñados en casa cuxo achegue de azucre podamos controlar. Os expertos sinalan que é importante fixarse na cantidade que indica o cadro de valor nutricional onde di: «hidratos de carbono, dos cales azucres», e fixarse no valor total, non na porcentaxe por cada 100 gramos.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Un grupo de científicos da Universidade de Bristol liderado polo profesor Jakob Vinther conseguiu reconstruír a escala real, a partir dos restos fósiles dun dinosauro atopado en China, unha réplica do psittacosaurus   (do grego "lagarto papagaio"), un exemplar que habitaba na zona de Asia fai 130 millóns de anos aproximadamente.

O obxectivo dos investigadores era determinar como era exactamente a pel do dinosauro, xa que dependendo diso, achegaría máis información sobre a contorna no que vivía. Como se pode observar na fotografía, a cara do espécime garda unha certa similitude coa cara dun papagaio, pola forma do pico e os ollos. Do longo dun pavo real, este bípedo ten porcas na cola.

   Vista de frente do psittasaurus / Jakob Vinther

O equipo do profesor Vinther empregou un láser para resaltar os materiais fluorescentes que aínda puidesen permanecer nos restos. E así descubriron a presenza de melanosomas, é dicir, células que contiñan melanina, responsables da pigmentación da pel. A partir dese momento, os científicos contaron coa participación do paleoartista Robert Nicholls para pescudar como era a pel do psittacosaurus.

Despois de meses de arduo traballo de reconstrución, Nicholls obtivo a mellor réplica conseguida ata o momento e púidose demostrar que o psittacosaurus vivía nun ambiente salvaxe de frondosa vexetación, onde as árbores eran tan altos que a luz do sol apenas chegaba á terra.

Foi posible chegar a esa conclusión porque, grazas á reprodución, Vinther e o seu grupo levaron a cabo certos experimentos: colocaron a maqueta ao aire libre un día asollado e outro nubrado para determinar a cantidade de luz e de sombra que recibía, observaron a que partes do corpo afectaba máis e menos e pescudaron desta forma como fose exactamente a pigmentación do animal.

Revelouse que a diferente coloración no corpo do psittacosaurus, coñecida como contrasombreado actuaba como camuflaxe para adaptarse á contorna e protexerse dos depredadores, o que explica a cor e as manchas escuras na parte superior e a cor clara na parte abdominal.

Os restos do dinosauro, que aínda conserva en bo estado os aparellos excretor, reprodutor e urinario, poden visitarse no Museo Senckenberg de Historia Natural, en Frankfurt (Alemaña).

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Que se ve nesta fotografía? Difícil!

En realidade é unha vista aérea dunha das zonas urbanas do estado de Delhi, na India, o que maior densidade de poboación ten en todo o país. Estímase que nese territorio viven case catorce millóns de persoas. A capital do devandito estado é Nova Deli, que é a cidade india máis poboada, e a quinta de todo o mundo.

FONTE: Revista Quo / Imaxe: Dailyoverview

O Telescopio Espacial James Webb será ao substituto do famoso Telescopio Espacial Hubble. Este novo aparello, lanzarase en outubro de 2018 e terá no espazo un espello de seis metros de diámetro e un tamaño total similar ao dunha cancha de tenis. Ademais, será varias veces máis sensible e preciso que o seu antecesor, co que a ciencia chegará no futuro a recunchos do Universo aos que o Hubble non puido chegar.

No vídeo superior José Manuel Nieves (video-blog Materia escura) ponnos ao corriente das características desde telescopio e a súa misión.

FONTE: Xornal abc/ciencia

O secretario de estado Norteamericano, Jonh Kerry, na reunión sobre o clima en Kigali /JAMES AKENAREUTERS

Os representantes de case 200 países adoptaron o sábado en Kigali (Ruanda) un acordo sobre a eliminación progresiva dos hidrofluorocarburos (HFC), gases usados en frigoríficos e aparellos de aire acondicionado, considerados moi nocivos para o clima.

O acordo, adoptado en Kigali tras unha semana de conversacións e unha reunión que se prolongou durante toda a noite, modifica o Protocolo de Montreal, asinado en 1987 para preservar a capa de ozono e podería evitar un quecemento de 0,5 graos durante este século.

Segundo o Programa de Nacións Unidas para o Medio (PNUMA), esta emenda é "a maior contribución do mundo" aos acordos do cume climático de París do pasado ano.

O uso dos gases HFC foi implementado para evitar outros gases que danaban a capa de ozono e agora búscase substituílos tamén debido a que teñen un forte impacto no quecemento global do planeta.

Os HFC son un dos gases máis daniños e que máis contribúen para o efecto invernadoiro.

Durante os últimos anos creceu significativa a súa emisión debido á crecente demanda de refrixeración, especialmente nos países en desenvolvemento cunha clase media en rápida expansión e climas cálidos.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Este impresionante timelapse capta o lento movemento do coral en todo o seu esplendor. O autor é Antonio Rodríguez Canto, quen tomou máis de 25.000 fotografías durante un ano para conseguir elaborar este material audiovisual.

Algúns dos corais que aparecen como estrelas convidadas no vídeo son: Acantophyllia, Trachiphyllia, Heteropsammia, Physogyra, Fungia, Zoanthus, duncanopsammia axifuga, Goniopora, Plerogyra e Scolimi.

Espectacular!

FONTE: Revista Quo

As primeiras deste outono / Imaxe: Víctor

Un ano máis os amantes dos cogomelos saímos a percorrer os montes na procura deste fantástico tesouro agochado.

Na tarde de onte fixen a primeira saída deste outono. Apañei só dúas especies: a primeira e máis abondosa foron os níscalos ou robellóns (Lacatarius deliciosus) e da segunda só uns poucos boletus (Boletus aereus).

Non estivo mal! Gocei da natureza e aínda trouxen algo para a cea!

Iso si, se decidides ir na súa procura sempre ide acompañados dunha persoa que coñeza este mundo da micoloxía, unha cesta e unha navalla. Nunca vaides por libre, é cando acontecen accidentes, pois non todas as especies son comestibles.

Viñen un chisco triste pois vin especies arrancadas, como se andivesen a patadas con elas. Se son son comestibles deixanse e non se estragan!

Para estudar e consultar, aquí tedes unha GUÍA.

Sede prudentes!

Foto de Brigitta Moser, unha das finalistas dos Premios «Comedy Wildlife Photography»2016 /Imaxe:comedywildlifephoto.com

En breve, a principios do próximo mes de novembro, coñeceranse os gañadores de 2016 que participaron nos Premios «Comedy Wildlife Photography».

En colaboración con The Born Free Foundation, o concurso Comedy Wildlife ten por obxectivo compartir co gran público a vertente máis divertida do mundo animal.

Se queres coñecer as fotografías finalistas preme AQUÍ.

Formiga / Imaxe: Fumigaciones Castillo

Curiosos sobre as formigas:

• Son animais, invertebrados, artópodos, insectos.
• Pertencen ao mesma orde que as abellas e avispas: Himenópteros.
• Apareceron a partir da evolución dun avispa que viviu hai 110-130 millóns de anos.
• Existen unhas 12.000 especies distintas.
• Os biólogos que se especializan en formigas chámanse mirmecólogos.
• As únicas zonas do mundo onde non existen son a Antártida e algunhas illas remotas e inhóspitas (abrigo do Pacífico).
• Estímase que deben existir entre mil billóns e dez mil millóns de formigas sobre a Terra.
• Son capaces de segregar un ácido chamado fórmico, de aí o nome da familia ás que pertencen todas as formigas: Formícidos.
• A maioría deféndense e atacan mordendo; aínda que existe un grupo reducido que producen sustancias tóxicas ou venenosas e só unha especie é letal para o ser humano.
•  As que presentan aguillón teñen unha picadura moi dolorosa.
• As súas colonias poden ir desde unhas decenas de individuos ata máis dun millón.
• As especies de maior tamaño alcanzan os 2,5 cm sen incluír as ás.

FONTE:fotonaturalista.blogspot.com.es

Cada ano, o Museo de Historia Natural de Londres prepara o concurso internacional de fotografía máis importante no rubro de conservación ambiental: Wildlife Photographer of the Year. 

Este evento ten como obxectivo mostrar a fermosa diversidade do noso mundo, explorando as criaturas grandes e pequenas que existen na terra, no ceo, e na auga. A edición 2016, contou coa participación de 50 mil fotógrafos afeccionados e profesionais de 95 países distintos.

Na parte superior tedes a fotografía que acadou o primeiro premio na categoría “Fotógrafo do ano”. A foto é do amerciano Tim Laman, e foi tomada no Parque Nacional dr Gunung Palung de Indonesia.

Para ver o resto de fotos gañadoras preme AQUÍ.

FONTE:swagger.mx

Corzo / Imaxe:El Diario Montañés

A que tenro animal coñécese como "O trasgo do bosque?" 

O corzo (Capreolus capreolus) é coñecido como "O trasgo do bosque" ou "A pantasma do bosque". É o cérvido de menor tamaño da Península. Caracterízano o seu fuciño de cor negra, ollos grandes e orellas prominentes. É un animal solitario e herbívoro e o seu período de actividade móvese baixo o manto da noite, para evitar aos depredadores.

FONTE: Revista Muy Interesante e gl.wikipedia.org

“Craig Venter é un imbécil. Un idiota”. Con semellante contundencia expresábase un dos científicos que formaron parte do proxecto Xenoma Humano. As súas palabras, recollidas por Richard Preston do New Yorker, deixaban claro a pouca simpatía que o carácter orgulloso de Venter espertaba entre algúns dos seus colegas. O famoso xenetista, en cambio, definiuse a si mesmo dunha forma ben distinta na súa autobiografía: “Era un surfeiro no instituto. Fun surfeiro en Vietnam e son un surfeiro hoxe”. Na guerra de Vietnam, ademais de facer surf, como o tenente coronel Kilgore da mítica Apocalypse Now, Venter estivo a piques de quitarse a vida. Asqueado por tentar salvar infructuosamente desde o seu posto de médico de campaña aos seus compañeiros, e canso do absurdo dun conflito que non tiña fin, botouse ao mar decidido a nadar ata a extenuación e morrer. Pero cando xa estaba moi lonxe da costa, unha quenlla comezou a nadar en círculos ao seu ao redor: “Por un momento, enfadeime porque aquela quenlla estaba a arruinar o meu plan. Logo suminme no pánico. Que estaba a facer? Quería vivir”, escribiu en 2007. Así que despois de nadar de volta: “Deiteime na area, espido, durante un tempo que me pareceron horas. Estaba esgotado e aliviado ao mesmo tempo. Quería que a miña vida significase algo; quería marcar a diferenza. Sentíame puro e cheo de enerxía”.

Agora Venter, ademais de surfeiro, é talvez o científico máis famoso do mundo. Se houbese un ránking de popularidade da ciencia, podería situarse neste século XXI á altura de Einstein o século pasado. E só non polo calado dos seus descubrimentos, esenciais para elaborar o mapa do xenoma humano e comprender a orixe da vida, senón pola súa facilidade para acaparar portadas, xerar titulares e encher salas de conferencias alá onde vaia. Venter é un verdadeiro rock star da xenética. Poida que o único no seu campo.

En 2001, cando Venter anunciou que descifraran despois dunha longa investigación o xenoma humano, abríronse as portas para a curación dun bo número de enfermidades. Aquel fito tan desexado era só o inicio. Xusto despois, tras recibir todo tipo de premios e homenaxes, o científico anunciou que se embarcaba nunha longa viaxe con dous obxectivos: descubrir novos xenes en organismos mariños (completar os cabos soltos que deixou Darwin, afirmaba) e atopar algunhas bacterias que modificadas xeneticamente puidesen servir como fonte de enerxía (solucionar o problema do cambio climático, chamouno el). E por fin, en 2010, un artigo na revista Science anunciaba que Venter conseguira crear no seu laboratorio unha célula bacteriana con xenoma sintético. A vida artificial chegara.

Actualmente as investigacións de Craig Venter están orientadas a previr e tratar enfermidades de forma prematura grazas á xenética, co que, asegura, gañaremos en saúde e aforraranse custos no sistema médico. Pero as súas propostas, coma sempre, van máis aló: “unha das claves do medicamento do futuro será que podamos descargarnos vacinas e medicamentos en nosa propia casa a través de Internet”.

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País/Ciencia

A cantidade de gases de efecto invernadoiro na atmosfera bate récord en 2015 / Imaxe: diariocorreo.pe

O planeta entrou na era das 400. Por primeira vez desde que os humanos pisan a Terra, superouse a cifra de 400 partes por millón de CO₂, o principal gas de efecto invernadoiro. Este gas é o principal responsable do quecemento global que está a achegar un cambio climático cada vez máis irreversible. O maior problema é que unha vez liberado, tardaranse milenios en rebaixar esa concentración.

En maio de 2013, os xornais do mundo facíanse eco dunha noticia preocupante. Por primeira vez un observatorio, o que a axencia estadounidense NOAA ten no volcán hawaiano de Mauna Loa captaba unha concentración de 400 ppm. (partes por millón) de dióxido de carbono no aire. Para facerse unha idea, nos inicios da Revolución Industrial había 278 ppm. Era unha concentración que representaba un balance natural entre a atmosfera, os océanos e a bioesfera. Pero a crecente queima de combustibles fósiles, primeiro carbón e despois petróleo, alterou ese balance.

O rexistro de 2013, con todo, foi puntual, localizado e temporal. Nos meses seguintes a cifra baixou. Pero, segundo anuncia hoxe a Organización Meteorolóxica Mundial (OMM), en 2015 a marca das 400 ppm. foi xeneralizada, global e sen que os cambios estacionales fixesen que o CO₂ se apease de aí.

"O verdadeiro problema é o dióxido de carbono, que permanece na atmosfera durante milenios e aínda máis nos océanos. Se non atallamos as emisións de CO₂, non podemos loitar contra o cambio climático nin manter o ascenso da temperatura por baixo dos dous graos respecto da da era preindustrial", sostén o secretario xeral da OMM.

Durante a última década, a cantidade de CO₂ na atmosfera mantívose próxima ás 400 ppm., pero sen superalas. Para os climatólogos da NOAA, a pinga que colmou o vaso foi o fenómeno climático El Niño, que tivo o seu máximo para mediados do ano pasado. O seu impacto, en forma de secas en amplas zonas tropicais, reduciu a capacidade das selvas para absorber CO₂. Pero El Niño xa pasou e a cifra das 400 ppm segue aí.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Gañador da categoría IAPY 2016 " A nosa Lua" de Jordi Delpeix (España) / Imaxe: Revistas Muy Interesante.

The Insight Astronomy Photographer of the Year é un concurso fotográfico anual organizado polo Observatorio Real de Greenwich (Reino Unido) no que compiten as imaxes máis belas e espectaculares do cosmos realizadas por astrofotógrafos de todo o mundo. Este ano, que se cumpría a oitava edición, recibiu máis de 4.500 propostas procedentes de 80 países. Para coñecer os gañadores de cada categoría preme AQUÍ.

FONTE: Revista Muy Interesante

Ronsel que deixa un avión / Imaxe: taringa.net

Cando os avións voan a grande altura  e velocidade vemos un ronsel branco. A explicación deste feito é que ao queimarse o combustible do avión, desprende gases, un deles é vapor de auga. A 10.000 metros de altura, a temperatura atmosférica é duns -50 ºC. Esto fai que o vapor cristalice rapidamente e precisamente ises cristais de xeo son os que forman o ronsel do avión.

Cambio de hora / Imaxe:es.paperblog.com

Na madrugada desta noite, xa domingo, cambiamos a hora. Os reloxos atrásanse unha hora, de modo que ás 3:00 volverán ser as 2:00.

O cambio horario obedece a unha directiva europea, 2000/84/CE, que afecta a todos os Estados membros da Unión e ten como obxectivo aproveitar mellor as horas de luz solar e, grazas a iso, consumir menos electricidade en iluminación.

Segundo estimacións do Instituto para a Diversificación e Aforro da Enerxía (IDAE), o potencial de aforro en iluminación en España polo cambio de hora pode chegar a representar un 5% do consumo eléctrico en iluminación, equivalente a uns 300 millóns de euros.

Quen queira, poderá durmir unha hora máis!

Cirrio (Apus apus) / Inaxe: lookanimals.com

A enxeñería da natureza tivo millóns de anos para refinar o deseño dos paxaros. Algunhas aves teñen ás elípticas para manobrar é espazos estreitos (como os pardais), outras, teñen ás para planear e percorrer grandes distancias con pouco esforzo (como os albatros). Pero os cirrios (Apus apus) teñen ás para voar moi rápido, e ao mesmo tempo capturar o seu alimento.

Segundo un artigo presentado o pasado xoves na revista «Current Biology», os cirrios son capaces doutra cousa máis: Concluíron que poden voar durante case un ano enteiro, en concreto ao longo de 10 meses, sen baixar nunca á terra.

«Cando un cirrio común deixa o seu lugar de cría en agusto para migrar a África, non tocan o chan en ningún momento ata que volven á súa próxima época de cría, 10 meses despois», resumiu primeiro autor do estudo e investigador na Universidade de Lund (Suecia).

Isto establece un novo récord entre os cirrios, e deixa moi atrás ás fregatas, unhas aves que son capaces de estar dous meses en voo continuado. Ademais deste récord, esta capacidade implica que poden alimentarse perfectamente no aire.

Aclarou que algúns adoitan pousarse no chan, ou que mesmo poden pasar en terra noites enteiras a mediados de inverno, pero que moitos non tocan o chan durante meses.

Sexa como sexa, para logralo, os cirrios apáñanse para aforrar enerxía durante o día planeando a lombos de correntes de aire quente, en moitos casos ascenciendo ao atarcedecer ou ao amencer.

Para seguir aos cirrios, os investigadores colocaron sensores en 19 deles e usaron un novo sistema de recolección de datos para monitorar a aceleración das aves e seguir a súa xeolocalización.

Todos estes datos, mostraron que os cirrios pasan a maior parte da súa vida voando. Algúns se establecen nalgún punto, pero outros nunca o fan. Ademais, parece que durante o día a actividade das aves é menor, probablemente porque necesitan planear sobre correntes quentes.

Aínda falta por saber se estes paxaros dormen ou non no aire, como fan as fregatas. «O feito de que algúns nunca aterren durante dez meses suxire que dormen no aire», aclarou o investigador. Tal como suxeriu, puidese ser que atopasen un respiro á tardiña, cando as correntes lévanlles a descender suavemente.

Aínda que voar costa moita enerxía, e adóitase pensar que iso acurta a vida, estes paxaros teñen vidas realmente longas. Hai casos documentados de cirrios que viviron 20 anos. Nese tempo, «acumulan tanta distancia de voo como a de ir e volver á Lúa sete veces».

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

A nova incorporación: a reserva do Tejo/Tajo (que comparte con Portugal)

As reservas da biosfera son unha iniciativa da UNESCO para protexer determinados ecosistemas terrestres e mariños. O seu obxectivo é unir a conservación da biodiversidade, o desenvolvemento sustentable da zona e os seus habitantes e a investigación científica.

A orixe desta figura remóntase a 1968, aínda que se desenvolveu a partir de 1974. A "Rede Mundial de Reservas da Biosfera" conta xa cunha lista de 669 lugares repartidos en 120 países de todo o planeta.

España estaba empatada con Estados Unidos en número de reservas da biosfera, pero tras a última actualización da lista da UNESCO, é o país que máis ten do mundo. En concreto, pasa a ter agora un total de 48 reservas da biosfera, grazas á nova incorporación, a reserva do Tezo/Tajo (que comparte con Portugal), que transcorre polo río que lle dá nome. En 1977 nomeáronse as dúas primeiras reservas: Grazalema, en Cádiz, e Ordesa-Viñamala, en Huesca. Na actualidade, todas as comunidades autónomas contan polo menos cunha no seu territorio. Se queres coñecerlas preme AQUÍ.

No segundo lugar está Estados Unidos con 47.

O terceiro lugar temos a México, con 42.

No cuarto lugar atopamos a Rusia con 41.

O quinto posto está ocupado por  China, que conta con 33.

No sexto lugar atopamos a Canadá con 18.

O séptimo lugar está ocupado por Bulgaria con 17.

No oitavo e noveno lugar atopamos a Alemaña e Arxentina, ámbolos dous con 15.

Para rematar, no décimo lugar está ocupado por Australia con 14.

FONTE:Revista Consumer/Medio Ambiente