vgomez

 Teide (Foto: Antonio Perera)

Moita xente de A Guarda e das zonas limítrofes están ou estiveron traballando na Illas Canarias. Un referente da Illa de Tenerife é o Teide.

O Teide é un volcán, o pico máis alto da Península Ibérica, e atópase a unha altura de 3.718 metros sobre o nivel do mar. 

Nestes días estamos a tratar nas clases de 1º ESO o tema DA ORIXE DO UNIVERSO.

Os científicos intentan explicar a súa orixe con diversas teorías. As máis aceptadas son a do Big Bang ou a da gran explosión e a teoría Inflacionaria de Alan Guth.

Iniciamos hoxe unha sección nova VÍDEOS,  cun sobre a primeira teoría: a do Big Bang. Ninguen mellor que Carl Sagan (físico e presentado de TV de temas astronómicos morto en 1996) para narralo.

Competase o vídeo cunha viaxe na historia da evolución e da vida na Terra. Un resumo real da materia deste curso.

Espero que esta sección nova suscite o voso interese. 

Un buraco negro é unha rexión do espazo-tempo provocada por unha gran concentración de masa no seu interior, cunha gran densidade, o que provoca un campo gravitatorio tan grande que ningunha partícula, nin a  enerxía, por exemplo a luz, pode escapar. 

Hai 15 día un dos maiores experos en buracos negros Stephen William Hawking, estivo en Santiago de Compostela dando unha conferencia sobre este tema e recollendo un premio.

Françoise Barré-Sinoussi, Luc Montagnier e Harald zur Hausen. (Foto: AFP)

A Academia sueca acaba coneder o Permio Nobel no apartado de Mediciña aos ainvestigadores franceses Luc Montagnier e Françoise Barré-Sinoussi polo seu descubrimento "do virus da inmunodeficiencia humana" (VIH) e ao  alemán Harald Zur Hausen polo achádego "do papilomavirus humano que provoca o cancro de colo de útero".

Luc Montagnier naceu en Chabris, Francia, en 1932. Doutor en mediciña, adícase á docencia ata 1967, momento no que comenza a investigar en viroloxía.  En xaneiro de 1983 pasará aos anais da mediciña: Fala por primeira vez dun axente externo, un virus, como o causante dunha enfermidade aínda descoñecida que está matando indiscriminadamente a miles de persoas en todo el mundo.

Françoise Barré-Sinoussi naceu en París, Francia, en 1947. Viróloga que participou con Luc Montagnier, en 1983, no descubremento do (VIH).

Harald Zur Hausen naceu en Gelsenkirchen, Alemania, en 1936. Estudiou mediciña. Tras numerosas investigacións considerou que o cancro de útero era un virus de transmisión sexual (o papilomavirus humano o VPH). Gracias a elo, na actualidade disponse de vacinas capaces de evitar un número importante de infeccións relacionadas co cancro de colo de útero, o segundo tumor máis común entre as mulleres.

A Consellería de Sanidade ven de incluír no calendario de vacinación de Galicia a vacina fronte ao virus do papiloma humano, destinada ás nenas que teñan 14 anos desde o pasado mes de xullo. Estas vacinas demostraron ser seguras e eficaces para protexer fronte a unha alta porcentaxe de cancro de cervix.

Curiosamente onte a Academia sueca concedeulle o Premio Nobel ao alemán Harald Zur Hausen polo achádego "do papilomavirus humano que provoca o cancro de colo de útero".

Para máis información consulta ao teu MÉDICO DE CABECEIRA ou pincha na páxina dos SERGAS VACINA PAPILOMA HUMANO

 Makoto Kobayashi, Toshihide Masukawa e Yoichiro Nambu (Foto: AP/Kyodo)

Os físicos Yoichiro Nambu, Makoto Kobayashi e Toshihide Masukawa foron galardoados pola Academia Sueca co Premio Nobel de Física. O primero, polo descubrimento do mecanismo da simetría partida espontánea na física subatómica. O segundo e o terceiro, por atopar a orixe da simetría partida que predice a existencia de polo menos tres familias de quarks, as partículas máis elementais da materia que se levan descuberto ata agora.

 Yoichiro Nambu (Fukui, Xapón, xaneiro de  1921) Físico estadounidense de orixe xaponés.

Makoto Kobayashi (Nagoya, Xapón, abril de 1944)

Toshihide Masukawa (Tokio, Xapón, 1940)

O pasado martes o Claustro de Profesores do IES propuxo como día non lectivo para o presente curso o 4 de maio de 2009, luns. Cada centro pode proponer 2 días, salvo que coincidan con festas locais do Concello. Este é o caso e só se pode propoñer 1 pois o outro xa coincidíu coa festa local de Santa Trega, o pasado 23 de setembro.

O resto de centros da localiade terá o día 31 de outubro, venres.

¡Unha pena que non coincidamos!

Neste vídeo de 4:02 minutos de duración podes disfrutar vendo imaxes de galaxias dunha forma relaxada e cunha música agradable de fondo. Así que acende os altofalantes e a disfrutar.

¡Unha imaxe vale máis que mil palabras!

 Martin Chalfie, Osamu Shimomura E Roger Tsien (Fotos: Reuters)

Osamu Shimomura, Martin Chalfie, e Roger Y. Tsien, acaban de acadar o galardón do Premio Nobel de Química polo descubrimento e desenrolo da proteína verde fluorescente (GFP), unha das principais ferramentas de trabajo da biociencia moderna, entre eles a visualización de procesos como o cancro.

Osamu Shimomura, 1928  (Japón). Laboratorio de Bioloxía Mariña (Massachusetts).

Martin Chalfie, 1947 (EEUU). Universidade de Columbia (Nueva York).

Roger Y. Tsien, 1952 (EEUU). Universidade de California (San Diego).

COLIAS CROCEA (Foto: Laura Lago)

Non é a primeira vez que falamos dela, incluso temos publicado algunhas das súas fotografías. Tratáse dunha profesora do noso centro (IES A Sangrina) do Departamento de Lingua Castelá e Literatura: LAURA LAGO. É unha gran fotógrafa e a súas paixon son as bolboretas.

ANABAM (Asociación Naturista Baixo Miño) acaba de publicar na súa páxina unha colección de fotografías sobre este tema e o máis curioso é que son de especies desta zona.

Se estas interaso en velas pincha en BOLBORETAS DE LAURA LAGO

Fotografía do pico Taboche (6.367 m.) tomada por Erwin Schneider en Nepal entre os años 1956 e 1961 e a fotografía do mesmo picodel pico tomada por Alton Byers en 2007. (Fotos: Fundación BBVA)

Estas dúas fotografías, tomadas en momentos distintos, forman parte dunha exposición  fotográfica "Himalaya. Paisaxes cambiantes", organizada pola Fundación BBVA e o ICIMOD (Centro Internacional para o Desenvolvemento Integrado das Montañas).

 Nelas podemos observar os impactos do cambio climático no cordal máis alto do mundo, o Himalaya. Multitude de pequenos glaciares situados a baixas latitudes desapareceron por completo e moitos, máis grandes,  perderon a mitade do seu volume.

A  exposición pretende concienciar aos ciudadáns da importancia do cambio climático e  dos desafíos a que se enfrontan as comunidades que habitan en áreas de montaña.

¡Servirá para que dunha vez  todas sexamos máisconscientes do problema!

A auroras boreales ou Luces no Norte son fenómenos luminosos caracterizados por tipos de velos extremadamente coloreados no ceo nocturno producidos pola interacción do vento solar (débil corrente de gas é partículas cargadas enerxéticamente, na súa maior parte protóns e electróns, que flúen dende o Sol, cunha velocidade de 350 km/s), o campo magnético terrestre e a parte superior da atmosfera.

Un efecto similar ten lugar no hemisferio sur onde se coñece co nome de Aurora Austral.

As auroras principalmente prodúcense nas rexións próximas aos polos magnéticos. Neste vídeo tes imáxenes sorprendentes sobre este tema.

Tarsero filipino (tarsius syrichta)

Filipinas, o segundo maior arquipélago do mundo, conta cunha inmensa riqueza de fauna e flora e centos de especies únicas no planeta, pero estas vense ameazadas pola destrución do seu hábitat a favor das industrias madeireira e mineira.

Nas súas xunglas vive o peculiar tarsero, un dos primates máis pequenos do mundo, que pode ver na escuridade, virar a súa cabeza 180 graos e case non evolucionou desde a época dos dinosauros: tarsero filipino (tarsius syrichta).

De apenas 15 centímetros de lonxitude e enormes ollos marróns, os de maior tamaño en relación ao corpo de todos os mamíferos, dorme durante o día mentres espera ata a noite para capturar insectos e murciélagos saltando desde as ramas ás que está case sempre agarrado.

Grazas a un programa de conservación que os protexe dos depredadores parece que o número de exemplares parace que está a aumentar.

Climántica é o novo proxecto de educación ambiental da Dirección Xeral de Desenvolvemento Sostible en colaboración coa Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa.

A parte de Climántica que está dirixida aos alumnos de secundaria expón os grandes problemas ambientais, á vez que os relaciona co cambio climático a nivel global.

O noso  Centro está a realizar actividades a través da A21EG e Atención Educativa de 1º ESO.

Tamén contaremos cunha exposición sobre o "Cambio climático" alá polo mes de febreiro do próximo ano.

A partir de hoxe tes un ENLACE directo con este programa.

Se estás interesado pincha en CLIMÁNTICA

Ilustración do novo planeta WASP-12b (ESA/C Carreau)

A revista científica estadounidense New Scientist acaba de publicar que astrónomos europeos detectaron o planeta máis quente de todos os que se descubriron ata agora: 2.250ºC. A nosa estrela, o Sol, lten na fotosfera unha temperatura de 6.000ºC.

Tratáse do planeta WASP-12b. A súa masa é1,5 veces maior que Xúpiter, pero só tarda un día en orbitar á súa estrela (WASP-12 que se atopa a 870 anos luz) e a distancia entre el e a estrela é moi pequena, razón da temperatura tan alta.

ANABAM (Asociación Naturista do Baixo MIño)  leva uns años traballando no programa "Un bosque para unha bolboreta". A sua ubicación esta na subida ao monte Santa Trega, case que en fronte da caseta de cobro, ao lado da área de lecer que alí hai.

Trala plantación de érbedos,  levada a cabo o pasado mes de marzo co obxecto de crear o que denominamos "Un bosque para unha bolboreta", e transcurridos xa case que sete meses, faise necesario levar a cabo as labores de mantemento para evitar que as acacias invadan de novo a parcela e estraguen o feito ata agora. Por este motivo, o vindeiro sábado 18 de outubro achegarémonos novamente ata a parcela onde plantamos os érbedos para darlle a primeira limpeza e manter, deste xeito, en perfecto estado este incipiente bosque formado por máis dun cento de érbedos.

ANABAM invita a todas aquelas persoas que queiran botar unha man neste proxecto e faia seguinte convocatoria:

SÁBADO, 18 DE OUTUBRO

4 DA TARDE

NAS INMEDIACIÓNS DE CHANS

(MONTE SANTA TREGA)

PARA AXUDAR A UNHA DAS MAÍS FERMOSAS

E ESCASAS BOLBORETAS DO BAIXO MIÑO

Se queres coñecer polo miúdo este programa pincha en PROXECTO: UN BOSQUE PARA UNHA BOLBORETA

A CRISE, esa palabra que a todos alarma. Aquí temos a visión, en clave de humor, que fai "O Carrabouxo" (Xosé Lois González Vázquez) na súa viñeta do xornal La Región do pasado 15/10/2008.

Nos últimos tempos estamos a ver unha gran información e investigación sobre planetas do noso entorno: Marte, Venus, ... e parece que o único satélite natural da Terra, o único corpo do sistema solar que podemos ver con detalle a simple vista ou cuns instrumentos sinxelos, deixa de ter importancia.

A Lúa ten e supoño que non curto período de tempo terá un papel decisivo como lugar estratéxico nas misións de investigacións espaciais, complemento da EEI (Estación Espacial Internacional).

Hoxe pretendemos coñecer polo miúdo este, mellor dito o noso, satélite: A LÚA.

A Lúa reflicte a luz solar de maniera diferente segundo onde se atope. Xira ao redor da Terra e sobre o seu eixe no mesmo tempo: 27 días, 7 horas e 43 segundos. Esto fai que sempre vexamos a súa mesma cara.Non ten atmosfera nin auga, por eso a súa superficie nunca cambia co tempo, salvo polo impacto ocasional dalgún meteorito.O 20 de xullo de 1969, Neil Armstrong convertíuse no primeiro home que a pisaba, formando parte da misión Apolo XI.

Algúns datos:

No seguinte VÍDEO terás outros datos e imaxes complementarias para ter unha información básica do noso satélite.

O próximo venres, 24 de outubro, pola tarde (16-20,30 horas), o Comité Ambiental do Centro formado polos alumnos-as e os profesores-as da Axenda 21 Escolar de Galicia, farán unha saída a Tui.

O motivo é asistir ao acto de presentación do "Programa da Axenda 21 Escolar de Galicia. 2008 - 2009 ". A actividade será un encontro virtual por videoconferencia simultánea nos centros da Rede de Telecentros de Galicia, da Dirección Xeral de Comunicación Audiovisual, Secretaría Xeral de Comunicación da Presidencia da Xunta de Galicia.

Neste encontro informarse detalladamente sobre as directrices do programa da A21EG durante todo o curso 2008 - 2009.

Previamente e aproveitando a viaxe, faremos un percorrido polo patrimonio cultural de Tui: A catedral e a zona antigua.

¡Boa viaxe!

Momento do lanzamento na pasada madrugada.

A Axencia Espacial da India (ISRO) acaba de poñer en órbita un satélite máis alá da órbita terrestre. O seu nome é Chandrayaan-1, que quere dicir literalmente "viaxe á lúa", pois precisamente alí ten a súa misión.

Sobre as 1.52 da madrugada de hoxe mércores, hora galega, foi lanzado dende a base espacial de Sriharikota (ao sur do país), sendo propulsado por un foguete PSLV.

Durante dous anos realizará un mapa tridemensional da superficie luar e un estudo da súa composición mineral.

Esta misión non tripulada é o salto da India á carreira espacial.

¡Boa sorte!

Vídeo-canción de Discovery Channel que fala da importancia de coidar e amar o noso planeta.

Artista: Manuela Mejia.

Autores: Manuela Mejia, Dito Reschigna, Xandra Uribe

¡Merece a pena  escoitar a súa mensaxe e ver as imaxes!

Exemplar da GRULLA REAL GRIS ( Balearica regulorum) Foto: AFP/Roberto Schmidt

Agustín Fernández Paz  (Vilalba-Lugo. 1947)

Agustín Fernández Paz  foi onte galardoado co Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil correspondente ao ano 2008 pola súa  obra "O único que queda é o amor".

Seguro que moitos o lembrades, pois o curso pasado estivo dando unha charla no noso centro. Eu tíveno como ponente-profesor en varios cursos de normalización lingüística. Moitos dos seus libros foron libros de lectura de aula dos meus alumnos-as.

¡Moitas felicidades!

27 alumnos-as e 4 profesores do Comité Ambiental do noso Centro (dos 45 alumnos-as e 10 profesores) fixemos unha visita a cidade de Tui.

O motivo era a inaguración oficial do curso 2008/09 da Axenda 21 Escolar Galega. Tiñamos que asistir mediante VIDEOCONFERENCIA co resto de centros participantes. Dificultades de útima hora impediron tal evento e, improvisando algo realizamos a saída. Esta consistíu na visita á Catedral de Túi (pensada previamente e con recomendación de D.Anxo -profe de relixión do noso centro) e ao seu entorno (por certo tivemos un guía, un sacerdote, que sabía moito máis que latín).

Poteriormente, dado a falla da videoconfertencia visitamos o Monte Aloia (Parque natural)  gozando de vistas extraordinarias e na  que algúns recolleron cogomelos.

En torno ás 20,10 (uns 45 minutos antes do previsto regresamos ao noso punto de partida). Pena da inaguración pero ...¡Pasámolo ben e aprendemos  a respectar o noso patrimonio natural e artístico!

¡Esperamos repetir moitas saídas máis! 

Este domingo, mañá 26 de outubro,  toca cambiar a hora: de madrugada, cando o reloxio marque as 03:00 haberá que cambialo ata as 02:00. Remata o  horario de verán  e hai cumplir a directiva europea que rixe o cambio de hora. O obxectivo do cambio horario é aforrar enerxía en iluminación.

A medida, segundo as estimacións do Instituto para a Diversificación e o Aforro da Enerxía dependente de Industria, fará que aforremos un 5% del consumo eléctrico en iluminación, o que equivale a uns 300 millóns de euros.

¡E son moitos cartos!  ¿Merce a pena?  ¡! ¿?

O pasado venres, na saída da A21eG ao monte Aloia, un grupo de rapaces e rapazas estiveron buscando cogomelos. A especie maioritaria que atopamos foi o Cantharellus, concretamente os xéneros Cantharellus cibarius e Cantharellus tubaeformormis.

É unha especie fácil de distinguir e moi difícil de confundir con especies perigosas. O seu sombreiro é lixeiramente convexo e aplanado de novo e en forma de funil na madurez, con bordo irregular moi lobulado. Superficie lisa de tacto untuoso, con cor amarela ouro ou incluso alaranxada. Non ten verdadeiras láminas, son máis ben unha serie de pregues de aspecto veoso. Carne consistente, de cor branca amarelenta, cunha fragancia agradable, que nalgúns exemplares lembra aos albaricoques.

É un dos cogomelos comestibles máis apreciados e buscados.

Lembra sempre as normas: En caso de dúbida consultar cun experto. Nunca consumir sen estar seguro. Cortar, nunca arrancar. Cesta, non bolsas de plástico. Respecta o monte.

A bolboreta monarca (Danaus plexippus). Unha das bolboretas máis famosas e populares debido ás súas migracións e á súa singular bioloxía. (Foto: Travis Morisse)

Viñeta de Pinto&Chinto do xornal La Voz de Galicia do 27/10/08

Grupos 2º A e B de ESO no Centro Cultural

Entre os días 27 e 31 de outubro estase a celebrar no Centro Cultural do noso Concello unha Exposición Didáctica "Galicia, conservando a natureza".

A esposición que conta con 22 paneis, preténde que todos os galegos e galegas, e máis especialmente, os habitantes dos espazos naturais protexidos coñezan os principais valores ambientais e opatrimoniais que fixeron merecedores da protección aos diferentes espazos naturais.

Pero tamén pretende sensibilizarnos da importancia dos espazos naturais protexidos para a conservación da nosa biodiversidade, un patrimonio único e irrepetible, que temos a obriga de preservar para as futuras xeracións.

Os alumnos-as de 1º e 2º de ESO acudirán os días 28, 29, 30 e 31 e serán atendidos por un guía-monitor.

Está Organizada polaConcellería de Medio Ambiente do Concello de A Guarda e colaborou na organizacióón a nivel de Centro pola A21EG.

Existen moitas preguntas e dúbidas na clase sobre a diferencia entre as FASES DA LÚA E AS ECLIPSES.

Lembrade que as FASES DA LÚA son debidas ás posicións relativas do Sol, da Lúa e da Terra (pensemos que a Terra xira ao redor do Sol e sobre o seu propio eixe e a Lúa xira ao redor do seu propio eixe, ao redor da Terra e acompaña á Terra ao redor do Sol).

As ECLIPSES son fenómenos polo cal un astro queda oculto, total ou parcialmente, de forma temporal pola intersección doutro. Polo tanto é imprescindible que estén aliñados.

É aquí está a diferencia. En principio debería  haber unha  eclipse en cada LÚA CHEA(todos os meses), pero non é así debido a que a órbita da Lúa está inclinada respecto ao plano da eclíptica un ángulo de 5°08’13", polo que normalmente, en cada Lúa chea o noso satélite atópase un chisco por riba ou por debaixo do plano da órbita terrestre, polo que só se producen de un a dous eclipses cada año.

Do mesmo xeito estariamos falando das eclipses de Sol e a Lúa nova.

Na práctica as eclípse duran moi pouco tempo (durante o que suceden de seguido todas as fases) e as fases teñen unha duración de moitos días.

No seguinte vídeo podedes atopar contestación de forma visual a estas dúbidas.

Segundo datos publicados hoxe polo  INE (Instituto Nacional de Estadística), en términos per cápita, en España recolléronse 500 quilogramos de lixo urbano mesturados por persoa e ano.

Os datos referidos ao ano 2006 reflicten un aumento do 1,3% respecto ao ano anterior.

Por comunidades autónomas, as Illas Baleares rexistrou o maior valor per cápita de lixo mesturado con 630 kg, pola contra atópanse Cataluña e Galicia con 441 kg.

Polo que respecta ao lixo urbano procedente da recollida selectiva,  recolléronse 22,1 Kg. por persoa e año de papel e cartón (un 18,9 % máis que o ano anterior) e 12,6 Kg. de vidro (cun incremento do 11,7 % respecto a 2005). Os datos de Galicia son 15 kg de papel e cartón, 11,9 kg de vidro e 21 de envases mistos.

Pola súa parte, o sector industrial xenerou en España 59,3 millóns de toneladas de lixo durante o ano 2006, o que representa un 1,9 % menos que o ano  anterior.

A organización WWF/Adena no seu último "Informe planeta vivo", que onte deuse a coñecer e que foi elaborado xunto coa Sociedade Zoolóxica de Londres e a Rede da Pegada Glogal pon de manifesto que no ano 2030 a humanidade necesitará dous planetas para manter o ritmo de vida que levamos. O noso planeta, seguindo así, no é capaz de abastecer aos seus habitantes.

O informe ten en conta dous factores: por un lado o índice planeta vivo (IPV) que reflicte a situación das especies animais como marcador da biodiversidade e por outro lado mídese a pegada ecolóxica, é dicir, o que cada habitante necesita para ter cubertas as súas necesidades.

Como dato, cada español consume tres veces por riba da capacidade biolóxica deste país.

Se queres coñecer polo miúdo este informe pincha en Informe Planeta Vivo

¡Algo haberá que facer!

Esta é a galaxia espiral NGC 7331, que se atopa na constelación de Pegaso, semellante á nosa propia galaxia, ou quizá algo maior, e situada a 50 millóns de anos-luz de distancia.

O astrónomo do Observatorio da Universitat de València Vicent Peris conseguíu fotografala. Nela aprécianse desde as estrelas puntuais en primeiro plano ata as galaxias máis débiles do transfondo, pasando pola galaxia principal e a súa intrincada estrutura.

A NGC 7331, foi descuberta por Wilhelm Herschel en 1784.

Con este vídeo preténdese dar unha visión xeral do noso planeta, como complemento visual do tema que estamos a tratar.

¡Espero que vos guste!