vgomez

Punto radiante das Bootidas Xuño. Son meteoros lentos e asociados ao cometa 7P/Pons-Winnecke / Imaxe:vega00.com

5 de xuño: Cuarto Crecente

13 de xuño: Lúa Chea

19 de xuño: Cuarto Mianguante

21 de xuño: Comezo do verán

29 de xuño: Lua Nova

Chuvia de Meteoros: Bootidas Xuño, actividade dende o 22 de xuño ao 2 de xullo, con máximo o 27.

Unha exección de masa coronal (CME) xurdiu dende un lado do Sol o pasado 9 de maio. Agora as súas imaxes asombran a todo o mundo: o observatorio solar máis moderno da NASA, o Interface Region Imaging Spectrograph (IRIS), atrapouna con extraordinario detalle e publicounas en vídeo.

Unha CME é un fenómeno solar que consiste nunha nube ardente de partículas e radiación enviada ao espazo. Pode alcanzar o noso planeta entre un e tres días máis tarde. Pero, aínda que se produciron outras execcións antes, esta foi a primeira observada e gravou polo IRIS, lanzado en xuño de 2013 para observar os niveis máis baixos da atmosfera do Sol cunha resolución sen precedente.

As imaxes do IRIS céntranse no material a 30.000 graos Kelvin na base da CME. A liña que se move a través da metade da película é a fenda de entrada para o espectrógrafo do IRIS, un instrumento que pode dividir a luz nas súas moitas lonxitudes de onda, unha técnica que en última instancia permite aos científicos medir a temperatura, a velocidade e a densidade do material solar detrás da fenda.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Conxunto real de pistón, biela e cigoñal dun motor de explosión dun automobil. Modelo en 3d realizado co programa 123D Catch.

Este modelo foi realizado por alumnos do IES A Sangriña  para participar no campionato do mundo de modelado 3D de precisión co móbil, "d3mobile.es Metrology World League".

O nome do equipo é tecnosang 2.1

Se queres votalo preme AQUÍ.

Sempre que acontece algún evento deportivo importante, rápidamente saen á palestra cancións promocionais. É o caso do Mundial de Fútbol de Brasil que comezará o próximo día 12. Aquí tedes as dúas máis sonadas:

A primeira, “Vida”, na que Ricky Martin ofrece un tema moi bailable con claras influencias latinas e cunha coreografía moi sinxela de bailar.

A segunda, “We are one (Ole, Ola)”, na que o cantante cubanoamericano Pitbull, xunto con Jennifer López e Claudia Leitte cantan e bailan nun ambiente carnavalesco.

Tedes onde escoller!

Gases de efecto invernadoiro / Imaxe:www.cienciatec.com 

As emisións de gases de efecto invernadoiro na Unión Europea descenderon en 2012 e xa se sitúan en niveis que permiten á Axencia Europea do Medio (EEA) asegurar que a UE está no bo camiño para alcanzar os obxectivos de redución que se fixou para 2020. Non só iso: os datos, xa pechados, enviados ás Nacións Unidas e que a EEA  fixo públicos o pasado martes, mostran que os 15 países europeos que se comprometeron no Protocolo de Kioto  a conter os seus gases de efecto invernadoiro cumpriron de sobra a súa meta conxunta: emitir en conxunto un 8% menos que en 1990.

Tras varios anos de descenso, en 2012 os rexistros mostran unha caída das emisións do 1,3% en toda a Unión con respecto a 2011. Se se compara con dúas décadas atrás (1990, o ano base para os cálculos de Kioto) Europa conseguiu reducir un 19,2% as súas emisións. Non obstante, non todos os actuais membros da Unión se comprometeron igual. Os 15 que formaban parte dela cando se asinou o protocolo (1997), incluída España, decidiron ir en conxunto: cada un debía reducir un 8%, pero entre os 15 repartíronse a carga de maneira que, mentres países como Alemaña tiñan que emitir un 21% menos, outros podían aumentar, e España, en concreto, ata un 15%. Globalmente reduciron un 11,8%, segundo os últimos datos dispoñibles.

O cumprimento de Kioto mídese polas emisións para a media do período 2008-2012 con respecto ao nivel de 1990. Cinco destes países incumpren os seus obxectivos individuais, segundo os informes da EEA. E un deles é España, á que se pedía non superar un 15% de aumento, pero que o superou ata o 23,7%. Puido ser peor: hai unha década, en 2004, España emitía un 53% máis que en 1990. O groso da mellora de España nestes anos non débese aos seus esforzos para ser máis eficiente enerxeticamente ou para aumentar a porcentaxe das renovables. Hai que agradecelo á crise económica. A recesión reduciu a produción industrial e o transporte.

FONTE: Xornal El País/Medio Ambiente

Día Mundial do Medio Ambiente 2014 / Imaxe:ecologiaverde.com

"Alza a túa voz, non o nivel do mar". É o slogan do Día Mundial do Medio 2014, que se celebra hoxe, día 5 de xuño, en todo o planeta co obxectivo de concienciar á sociedade sobre as desastrosas consecuencias do cambio climático.

A pequena illa caribeña de Barbados é o país anfitrión na presente edición desta efeméride, establecida por Nacións Unidas en 1972 para sensibilizar sobre o medio a nivel cidadán e tamén buscando a acción política.

A elección de Barbados non é casual. Aínda que o seu ecosistema natural é marabilloso, dunha gran riqueza, en realidade preténdese poñer o foco sobre as dificultades que han de superar os estados insulares que, como este, se ven afectados pola suba do nivel do mar. Así o expresa Achim Steiner, subsecretario xeral da ONU, en declaracións con motivo deste día:

"Os pequenos Estados insulares en desenvolvemento do mundo han de afrontar multitude de riscos relacionados co cambio climático, pois o aumento das temperaturas afectou negativamente á agricultura e a existencia mesma dalgúns países periga polo aumento dos niveis do mar".

Convócanse axudas para a adquisición de libros de texto destinadas ao alumnado matriculado en educación primaria, en educación secundaria obrigatoria ou en educación especial, en centros sostidos con fondos públicos da Comunidade Autónoma de Galicia, para o seu uso no curso escolar 2014/2015.

As principais novidades desta convocatoria son:

1. A finalidade das axudas é a adquisición exclusivamente de libros de texto (non se pode adquirir con cargo ao vale material didáctico nin complementario). Non obstante, o alumnado matriculado en educación especial, así como aquel que teña recoñecida unha discapacidade igual ou superior ao 65% poderá adquirir os libros, material didáctico e complementario que o centro docente determine en cada caso.

2. O alumnado ten a obriga de conservar en bo estado os libros de texto adquiridos na súa integridade con cargo ao importe das axudas, así como incorporalos,  ao rematar o curso escolar 2014/2015 (xuño ou setembro, segundo o caso), a un fondo solidario que se constituirá no centro (banco de libros). 

3. Para o alumnado de educación primaria e educación secundaria obrigatoria ter unha renda per cápita familiar igual ou inferior a 9.000 euros.

As solicitudes deberán presentarse en soporte papel, preferentemente no centro no que estea matriculado o alumno ou alumna. Para o alumnado de educación secundaria obrigatoria que formalice a matrícula no prazo ordinario: do 25 de xuño ao 28 de xullo de 2014, ambos inclusive. Para o alumnado de educación secundaria obrigatoria que formalice a matrícula no prazo extraordinario: do 2 de setembro ao 2 de outubro de 2014, ambos inclusive.

Para máis información premer AQUÍ.

FONTE: Consellería de Educación e O. U.

Aegotheles savesi / Imaxe: es.wikipedia.org   

Esta misteriosa especie non foi vista dende 1998. O egotelo de Nova Caledonia (Aegotheles savesi) converteuse practicamente nun fantasma para os observadores de aves e os investigadores. Só coñécense dous exemplares, conservados en museos de Liverpool (Reino Unido) e Italia. A ave é endémica da illa de Nova Caledonia, no Océano Pacífico Sur, ao leste de Australia. Caracterízase polo seu bo tamaño e patas longas. En perigo crítico, é pouco probable que existan máis de 50 exemplares vivos.

FONTE: Xornal abc/ciencia 

Recreación dun asteroide nas proximidades da Terra / SLOOH

Chámano “A Besta” polo seu tamaño, unha rocha de 325 metros de diámetro, a envergadura dun portaavións clase Nimitz, achegarase á veciñanza da Terra hoxe domingo pola mañá, segundo informan dende o Laboratorio de Propulsión a Chorro (JPL) da NASA. As dimensións deste asteroide, cuxo auténtico nome responde a 2014 HQ124, non deben asustarnos. Non ten ningunha posibilidade de chocar contra a Terra no seu sobrevoo, xa que pasará aproximadamente a tres veces a distancia entre o noso planeta e a Lúa.

Este asteroide xigantesco foi descuberto o 23 de abril polo Explorador Infravermello de Campo Amplo (WISE) da NASA. Moverase a 14 km/s, 17 veces máis rápido que un tiro dun rifle, cando rexistre a súa maior aproximación á Terra.

Os científicos admiten o seu desconcerto polo feito de que un asteroide tan grande fose descuberto fai tan só dous meses, xa que o tempo co que son observadas estas rochas é crucial no caso de que, nun futuro, poidamos facer algo para defendernos dun probable impacto. Se “A Besta” chegase a chocar contra a Terra, cousa que non fará, a enerxía liberada mediríase aos megatóns dunha bomba de hidróxeno.

FONTE: Xornal abce/ciencia 

Polo seu interese, reproduzo a tradución do artigo de Antonio Ruiz de Elvira, publicado o pasado domingo no blog “El por qué de las cosas”, do xornal El Mundo:

Unha viaxe por España é un cruceiro polo deserto. Enormes extensións cubertas de matogueiras e pequenas plantas que cobren de xeito ralo un chan de pedriñas. Nas serras hai árbores, pero deixa de habelos en canto baixamos ás chairas que se estenden sen eles ata o horizonte.

Necesitamos árbores, en España, quince mil millóns de árbores.
As árbores cumpren moitas misións das cales gozamos os seres humanos, ademais das súas propias vidas que debemos desenvolver, manter e coidar polo mero feito de ser seres vivos.

As árbores manteñen o chan no seu sitio. Nas abas nuas, as chuvias torrenciais, que son as que estamos a ter xa e imos seguir tendo en España, arrastran un chan sen adherencia significativa ao subsolo. Unha aba de outeiro chea de árbores consegue dous efectos contra a acción mecánica da chuvia: As súas follas frean a velocidade de caída da auga, e con iso a forza do seu impacto sobre o chan, e as raíces aumentan a adherencia da capa superficial do chan ao subsolo. Un bosque vai creando cos anos chan fértil.

As árbores reteñen a auga no chan e permiten que se filtre cara aos acuíferos subterráneos. Cando chove, a auga, en vez escorrer aba abaixo, en vez de producir escorrentía brusca, deposítase en pequenas coviñas entre as raíces, e vai permeando pouco a pouco cara a abaixo ata empapar o chan e logo ir circulando cara aos acuíferos, protexida da evaporación excesiva.

As árbores evaporan unha pequena parte da auga que recollen as súas raíces. A evapotranspiración, que é como se chama o fenómeno, depende, no seu volume por unidade de tempo, da especie arbórea. En rexións de escasa precipitación pódense elixir árbores que evaporan pouca auga, ao revés que en zonas como o norte de España ou a zona mais chuviosa da Península: A Serra de Grazalema, en Cádiz, arredor do pobo que lle dá nome e que o é punto onde máis chove no noso país, máis aínda que en Santiago de Compostela.

Pero as árbores evaporan auga e isto é tremendamente importante. En varios dos posts de “El Porque de las Cosas” escribín sobre os sistemas non lineais: Son os sistemas da realidade, os sistemas que case non se estudan nas facultades de Físicas, concentradas estas nos sistemas lineais e a mística dos multiversos e unhas cordas inexistentes. Pois ben, os sistemas reais da natureza son non lineais, do tipo "o rico faise mais rico e o pobre cada vez mais pobre".
A chuvia sobre a superficie da Terra é un fenómeno crítico: Precísase que a atmosfera teña máis dunha certa concentración de vapor de auga, de cantidade de vapor de auga por centímetro ou metro cúbico, para que a auga condense e precipite. Esta concentración denomínase humidade absoluta e a condensación prodúcese cando a humidade absoluta supera un albor crítico, cando esa humidade absoluta dividida por unha humidade albor, cuxo valor depende da temperatura, supera o 100%. O cociente anterior denomínase humidade relativa e como digo depende da temperatura. A humidade albor é moi grande cando a temperatura é alta e moi pequena cando é baixa. Se medimos a humidade mediante a presión que exerce o vapor de auga na atmosfera, a 2ºC esa presión é de 700 unidades internacionais (Pascais, ou Pa), mentres que se a temperatura sobe a 30ºC a presión é de 4247 Pa e 7385 Pa a 40ºC.

É esta diferenza nas presións (cantidades de vapor de auga) de saturación do vapor a que nos fai sentirnos mollados nunha rexión con moita evaporación en verán (Murcia, por exemplo) aínda que non chova, mentres que á mesma temperatura de 38ºC, por exemplo, en Albacete, no centro de La Mancha, onde non hai evaporación, nos sentimos secos.

O lugar da Terra coa máxima concentración de vapor de auga en verán é o aire enriba do deserto do Sahara, pero non chove porque alí a humidade relativa é moi baixa (debido ás altas temperaturas do aire). En cambio en, digamos Asturias, a humidade absoluta non é moi alta en verán, pero chove porque as temperaturas do aire son baixas.

Pois ben, para que chova normalmente precísase un aumento dalgúns gramos de vapor no aire para conseguir que este se sature, que a humidade relativa alcance o 100% correspondente á súa temperatura. Dáse o caso con enorme frecuencia en España que aire cargado de humidade sobre o mar, ou sobre un pantano, se despraza cara a terra e empeza a ascender e arrefriarse. Pero non chove, pois o vapor de auga estaba en equilibrio con saturación sobre a auga (aire fresco) pero baixa do 100% ao chegar a terra pois o chan quente quenta o aire. Se as abas están libres de árbores, o aire sobe ata o cume e volve ao mar ou pantano sen condensar. Pero se as abas (ou nas grandes chairas, os campos) están cheos de árbores, o pequeno número de gramos que evaporan as súas follas é suficiente para alcanzar unha humidade relativa do 100%, e producir a condensación e a chuvia.

Temos un caso de realimentación positiva non lineal: O rico faise mais rico. Os bosques, que necesitan auga, estimulan a precipitación que lles permite crecer. Canto maiores son, máis auga evaporan e máis reciben da chuvia. Posto que o que se necesita para alcanzar a saturación son un ou dous gramos de auga por metro cúbico, e o aire case saturado leva entre 30 e 40 gramos, o balance é positivo: A árbore evapora 2 gramos e o aire descarga 30: A árbore produce unha cantidade positiva de auga sobre o chan.

En España a mentalidade subxacente deriva dos séculos da Mesta. Unha parte da economía de España era a das ovellas, e estas necesitan herba, que non medra ben nos bosques. Talláronse as árbores. Logo viñeron as minas, Rodalquilar en Almería, as de Huelva e Sevilla, Almaden, e outras moitas: Necesitaban madeira para as galerías, para quentar o mineral, para as travesas dos ferrocarrís. Necesitábase madeira, madeira. Talláronse os bosques, e cada talla aumentou a seca: O pobre facíase cada vez mais pobre.

Hoxe podemos plantar de novo árbores nas nosas terras. Facelo consegue que aumente a chuvia suave, a que crea chan e humidade, auga nos acuíferos e riqueza, riqueza permanente e para todos por contraposición á riqueza brusca e brutal das minas, unha riqueza concentrada en moi poucas mans, moi poucas mans de empresarios e traballadores e que remata deseguida: Rodalquilar durou de 1880 a 1960. A explotación intensiva de Rio Tinto, de 1870 a 1970, e así todas elas. A inmensa mina do Outeiro Rico do Potosí en Bolivia, orixe da prata das Armadas Españolas e que o goberno dos Austrias se gastara antes de que chegase a España (sóalles?), durou 200 anos.
Os desertos, unha vez creados, se non se arranxan, duran miles de anos.

Podemos arranxar por moi pouco prezo o problema da chuvia en España. Podemos plantar, como propón Joaquín Araujo, uns miles de millóns de árbores. Iso se é capital para todos e traballo para moitos máis do que daría unhas minas xa esgotadas. Hoxe plantar unha árbore pode custar ao redor de 1 euro. 4.000 millóns de árbores ao ano, durante 4 anos, ou 15.000 millóns durante 15 anos, é un diñeiro que non se ve nun presuposto anual dun millón de millóns e é riqueza para todos e para centos ou miles de anos.

Este recurso permite personalizar as túas chaves caseiramente dun xeito fácil. Só precisas esmalte de uñas de diferentes cores e un chisco de paciencia. O  resultado é un chaveiro multicolor e coa cor asignada a cada pechadura ou a orde que previamente establezas, como por exemplo as cores do arco da vella.

O próximo día, outro recurso caseiro fácil!

Irene, Jorge, Alejandro e  Antonio Lomba

Un grupo de alumnos de 2º de bacharelato do IES A Sangriña da Guarda acaba de gañar o campionato do mundo da “d3mobile.es metrology word league”, unha competición internacional de modelado en 3D de precisión co móbil para estudantes de 4º da ESO e bacharelato. O Instituto da Sangriña proclamouse gañador desta competición por segundo ano consecutivo. No ano 2013 xa conseguira gañar o campionato cun equipo formado por estudantes de 4º ESO.

A competición está organizada pola Universidade de Santiago de Compostela a través do grupo de investigación USCAN3D. Pola FECYT (Fundación Española para la Ciencia y la Tecnología). Polo CEM (Centro Español de Metrología) e polo Instituto Geográfico Nacional.

O obxectivo desta competición é fomentar vocacións científicas e técnicas entre os xoves e espertar a súa capacidade investigadora a vez que aprenden a usar novas técnicas e ferramentas relacionadas coas novas tecnoloxías.

Dende que en xaneiro dera comezo a metrology word league, o equipo do IES A Sangriña da Guarda “tecnosang 2.1” compatibilizou, no sen esforzo, as esixencias do último curso do bacharelato coas propias da competición. As veces tiveron que traballar contrareloxo para entregar a tempo algunha das probas. Os integrantes do equipo e futuros estudantes de enxeñería, son Irene Rodríguez Rodríguez, Jorge Piedra Dorado e Alejandro González Martínez, coordinados polo profesor de tecnoloxía Antonio Lomba Baz.

A competición consiste en utilizar o seu teléfono móbil e un ordenador persoal, xunto cun software específico, para crear modelos tridimensionais a escala de obxectos reais. A técnica utilizada para realizar estes modelos recibe o nome de fotogrametría. A realización de modelos tridimensionais con esta técnica utilízase a nivel profesional en distintos ámbitos, é a que usan, por exemplo, para crear as tomas de "ollo de falcón" nos partidos de tenis.

Os integrantes do equipo campión queren agradecer o apoio e os ánimos de toda comunidade educativa así como o trato dispensado polos organizadores do evento.

A cerimonia de entrega de premios celebrarase o xoves 26 de xuño ás 12:00 no salón de actos da Escola Politécnica Superior de Lugo (Universidade de Santiago de Compostela).

Os meus parabén para eles!

FONTE:tecnoloxía.con antonio lomba

Identificando as plantas by Slidely Slideshow

O pasado mércores, día 4, rematamos coa actividade A FARMACIA NATURAL, na que participaron un total de 7 alumn@s de 1º ESO A e 8 alumn@s de 1º ESO C do noso IES.

A actividade que deu comezo no mes de abril e consistiu na plantación, investigación e identificación de 23 especies medicinais: ceboliño, alfábega, melisa, menta, ourego, estragón, macela, salvia, maiorana, tomiño, lavanda, romeiro, artemisa, equinácea, aloe, estevia, fiuncho, dente de león, anís, hisopo, estruga, verbena e perexil.

A actividade proposta por EDUCA BARRIE, foi levada a cabo polo Departamento de Bioloxía-Xeoloxía, polos profesores Gorreti e, o que escribe, Víctor.

Unha boa experiencia!

Viñeta de Ramón, no xornal El País (10/06/2013)

Os manatís  son unha familia de mamíferos placentarios da orde Sirenia coñecidos vulgarmente como vacas mariñas. Só sobrevive un xénero Trichechus, con catro especies.

O seu corpo ten forma de torpedo, está disposto especialmente para atravesar con facilidade as augas. Cabeza, colo, troco e cola réunense intimamente formando un só corpo, cilíndrico e fusiforme. Distínguese pola súa cola aplanada e en forma de culler e polas súas dúas aletas con tres ou catro uñas.

Son apracibles herbívoros que pasan a maior parte do seu tempo buscando e inxerindo as plantas ribeiregas e do leito mariño de augas pouco profundas. Os manatís viven en augas tanto doces como salgadas, preto das costas de América e África.

Actualmente todas as especies de manatís clasifícanse como vulnerables, isto significa que están en alto risco de extinguirse algún día. 

Esquema do modelo  de economía circular / Imaxe: innodriven.com 

O actual sistema de produción, baseado no "usar e tirar", xa non dá máis de si. O lixo, a contaminación, o esgotamento dos recursos naturais non paran de medrar, e o medio e os cidadáns sófreno cada vez máis. Fronte a isto, diversos expertos, empresas e institucións propoñen a "economía circular", baseada no ciclo da natureza, e onde os residuos se transforman en recursos, aforran custos e se crean miles de postos de traballo.

A economía actual aséntase nun sistema de produción lineal. As materias primas extráense para fabricar produtos que logo se utilizan e se eliminan. Este modelo do "usar e tirar" é insostible nun planeta de recursos finitos, e o seu colapso e consecuencias son cada vez máis evidentes: crecemento global da pegada ecolóxica, esgotamento de recursos naturais e combustibles fósiles, aumento dos residuos, a contaminación e o cambio climático, etc. E o número de consumidores non para de medrar: estímase que a poboación mundial pasará dos actuais 7.000 millóns de persoas aos 9.000 millóns en 2030.

Fronte a iso, cada vez máis expertos, institucións e empresas avogan por implantar a economía circular. Este sistema imita á natureza, onde todo se aproveita nun ciclo. O lixo, os residuos, non son algo inútil do que hai que desprenderse, senón un produto que se aproveita. Nalgúns casos mesmo se converte nun obxecto de maior valor que o que tiña antes como produto, no denominado "upcycling" ou " supra-reciclaxe". O consumo de enerxía redúcese ao mínimo e provén de fontes renovables. En vez de comprar para posuír, avógase por un consumo colaborador para compartir, redistribuír ou reutilizar os produtos. Os prezos márcanse segundo o seu custo real, para favorecer un consumo racional.

A economía circular aplica ao máximo as tres erres do ecoloxismo (reducir, reutilizar e reciclar), de maneira que os impactos ambientais se minimizan.

As empresas reducen custos e vólvense máis competitivas, resistentes e resilientes (capacidade de sobrepoñerse a situacións adversas), de maneira que se enfrontan mellor ás crises. Os postos de traballo xéranse a nivel local e son de maior calidade. Os aforros poden chegar nalgúns casos ata o 40-50%-50, segundo o informe de 2102 "Cara á Economía Circular: razóns económicas e comerciais para unha transición económica acelerada".

O aproveitamento dos residuos, o uso de enerxías renovables ou o deseño de produtos baseados en pautas sostibles xera un sector que só en España representa miles de postos de traballo locais da tamén denominada "economía verde".

FONTE: Revista Consumer/Medio Ambiente 

Gabriel Otero Moreira / Imaxe: Víctor M. Gómez

O mar é  a súa contorna sempre foi un tema que formou parte das mellores novelas e relatos. Se a iso lle engadimos un toque ecolóxico e ambiental temos un combinado perfecto.

Este é o caso do relato dun alumno do noso IES, concretamente de 2º ESO A, que foi finalista no Concurso de Relatos, na categoría xuvenil modalidade microrrelatos, que organizou o Centro Oceanográfico de Vigo con motivo da celebración do Centenario do Instituto Español de Oceanografía. O rapaz en cuestión é Gabriel Otero Moreira con "La desaparición de los arrecifes". Aquí tedes o seu texto:

LA DESAPARICIÓN DE LOS ARRECIFES

Cuando yo era pequeño ya sabía que quería dedicarme a la biología. Quería estudiar los animales, yo decía que me gustaban porque se movían. Pensaba que los arrecifes de coral, al no moverse, no eran animales pero con el tiempo aprendí a apreciarlos. Ahora sé que son uno de los principales elementos que dan vida al océano y que tenemos que protegerlos para evitar un desastre ecológico de consecuencias desastrosas para la humanidad.

Hace años solía ir de vacaciones con mi familia a Cangas do Morrazo. Un día, al atardecer, cuando estaba disfrutando de los últimos rayos de sol en la playa me fijé en un hombre mayor que a mí me pareció que tenía mil años. Comencé a hablar con él tímidamente; poco a poco comencé a darme cuenta de que detrás de aquellas arrugas había una persona llena de sabiduría y muchas experiencias que compartir. El tiempo voló mientras escuchaba fascinado las historias de aquel hombre, me habló de cuando, siendo joven, viajó a Australia y estuvo buceando por los arrecifes de coral. Me dijo que había sido una de las experiencias más bonitas de toda su vida y me contó emocionado todo lo que había aprendido allí. Desde ese día empecé a interesarme por el buceo y los ecosistemas coralinos y desde entonces, visitar los arrecifes australianos es uno de mis sueños. Empecé a investigar sobre la riqueza de los océanos, y decidí que quería dedicar mi vida a la biología marina.

Hoy, cuando miro documentales sobre la vida marina todavía me impresionan, porque me doy cuenta de que todavía hay mucha vida por descubrir en esos preciosos jardines marinos. Los arrecifes de coral, aún a pesar de que son ecosistemas muy poco conocidos y valorados por la mayor parte de la población mundial, son uno de los temas más importantes que existen en el campo de la biología marina. Para empezar, en ellos habitan la mayoría de los seres vivos acuáticos; de hecho, sin ellos los océanos no tendrían tanta belleza como la que tienen ahora. En estos grandes ecosistemas sumergidos, habitan una gran diversidad de seres vivos; entre ellos, tortugas marinas, crustáceos, gran cantidad de peces, tiburones de arrecife y muchos más organismos. Los arrecifes de coral son incluso utilizados para la investigación y fabricación de medicamentos que ayudan a mejorar nuestra calidad de vida. Sin embargo, por culpa de la contaminación provocada por la irresponsabilidad del ser humano, están empezando a desaparecer.

Este mes el Oceanogràfic ha recreado en su sala oval los arrecifes del Océano Indo-Pacífico y del Caribe. Todavía me acuerdo de cuando, siendo muy pequeño, mi madre nos llevó allí y me quedé extasiado viendo todos los animales marinos que hasta entonces había admirado en mis libros sobre el océano. Ese es mi gran sueño, trabajar en un sitio así y poder contribuir a que la belleza que hay bajo ese manto azul siga permaneciendo para las generaciones venideras.

Os meus parabén para este incipiente escritor e amante da bioloxía!

A evolución das mandíbulas nos animais vertebrados foi unha longa e complexa odisea evolutiva que durou millóns de anos. Ao longo deste proceso, unha serie de arcos osudos arredor da cabeza nas especies máis primitivas fóronse adaptando ata formar esta estrutura. Agora, o achado de novos fósiles en Canadá desvelou un elo clave nesta cadea evolutiva: o peixe Metaspriggina, que hai uns 505 millóns de anos xa posuía estes arcos distribuídos ao longo da súa cabeza, protexendo as súas branquias.

O descubrimento, que acaba de publicar a revista  Nature, supón un fito importante para coñecer os animais predecesores dos primeiros vertebrados con mandíbulas.

O achado do peixe Metaspriggina, polo tanto, é unha peza clave para completar o puzle da evolución dos vertebrados, xa que pode considerarse o punto de partida que deu orixe á mandíbula aos peixes e posteriormente aos dinosauros, mamíferos e demais especies de vertebrados que foron poboando a Terra, incluíndo ao ser humano.

Na actualidade, os únicos animais que viven sen mandíbulas son as lampreas e mixines, peixes que se alimentan grazas a unha boca redondeada que succiona a comida.

As escavacións que permitiron o achado leváronse a cabo en 2012 nun depósito de fósiles situado preto do Canón de Mármore do Parque Nacional de Koontenay (ao oeste de Canadá). Alí, os investigadores desenterraron 44 fósiles destes peixes xa extintos. Ata entón, os científicos só contaban con dous exemplares de Metaspriggina, pero estaban incompletos e parecía unha misión case imposible estudar as súas características físicas.

No seu traballo de Nature, o equipo sinala que este singular peixe primitivo pertencía á familia dos cordado, cuxa espiña dorsal se distribúe ao longo do seu corpo. Tamén comprobaron que viviu hai uns 505 millóns de anos (no  Cámbrico) e tiña un corpo alongado que medía uns 60 milímetros de longo, pero non pasaba dos 13 milímetros de ancho. Ademais, contaba cun par de foxas nasais, un posible cranio e unhas grandes concas oculares que lle permitían permanecer atento ao que sucedía ao seu arredor.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia 

Na imaxe tedes os pasos para facer unha pequena pa a partir dun bidón duro, para recoller tanto na túa habitación coma no xardín.

Fácil e útil!

Apuntando cunha pistola / Imaxe:laorquesta.mx

Edward de Bono en 1967 acuñou o concepto de pensamento lateral ( Método de pensamento que pode ser empregado como unha técnica para a resolución de problemas de xeito imaxinativo). Este prestixioso psicólogo maltés leva defendendo máis de trinta anos o fomento da creatividade para alcanzar o éxito. Para el "ser intelixente non é sinónimo de saber pensar ben".

Nesta sección preséntanse algúns dos retos máis coñecidos de pensamento lateral formulados polo experto británico Paul Sloane .

O reto de hoxe é: O HOME DO BAR.

"Un home entra nun bar e pídelle ao camareiro un vaso de auga. O camareiro axeónllase buscando algo, saca unha arma e apúntao ao home que lle acaba de falar. O home di grazas e vaise. Por que o fai?"

 Empregade a imaxinación para atopar a solución!

A solución o próximo día, e outra proposta.

FONTE: Xornal ab/ciencia

Esqueleto do tiranosaurio rex exposto mo museo Field de Chicago / Richard T. Nowitz/Corbis

Os animais de sangue frío, como os réptiles, manteñen a súa temperatura corporal aproveitando a calor do ámbito; nos de sangue quente, como os mamíferos e as aves, é o seu metabolismo, o seu propio organismo, o que se encarga de conservar a nivel axeitado esa temperatura. Sobre os dinosauros vénse debatendo o asunto dende hai tempo porque, se se consideraba tradicionalmente que estarían entre os primeiros, os animais de sangue frío ou ectotermos, dende hai uns anos empezou a gañar terreo a teoría, en principio herética, de que serían de sangue quente, ou endotermos. Agora uns científicos que estudaron case 400 animais (uns extintos e outros actuais) conclúen que esa dicotomía ectotermos/endotermos é demasiado simplista e que os dinosauros estarían a metade de camiño, cun metabolismo intermedio entre o sangue quente e o sangue frío, como algunhas quenllas, atúns, ou grandes tartarugas mariñas, segundo afirman na revista  Science, na que presentan os seus resultados.

O asunto é importante porque os animais de sangue quente son máis activos, máis enerxéticos, cun crecemento rápido, fronte aos máis dependentes da enerxía captada do exterior, dos de sangue frío. Os dinosauros, están máis ben entre os mesotermos, animais que poden aumentar eles mesmos a súa temperatura corporal, pero non mantela sempre ao nivel axeitado, explicase en Science. A ectotermia, "require moita menos enerxía do ámbito; o animal non se pode alimentar en condicións de frío e ten unha capacidade limitada de manter moita actividade mesmo cando lle quenta o Sol. O enorme tiranosauro Rex, por exemplo, necesitaba tales cantidades de alimento para vivir, tanta enerxía para logralo, que como endoderma "probablemente tería morto de fame".

Non é tarefa doada determinar que metabolismo terían uns animais que existiron hai millóns de anos, se regulaban a calor corporal interna ou externamente. E a achega esencial deste estudo é o método que desenvolveron para iso, baseado non só na taxa de crecemento anual do animal, que queda reflectido nos ósos e, polo tanto, nos fósiles, senón nos patróns de desenvolvemento corporal a medida que o animal vai crecendo dende o nacemento ata converterse nun adulto. A inmensa maioría dos animais están na categoría dos enerxéticos endodermas, de crecemento rápido e alta taxa de metabolismo, ou na dos ectodermos, con ambos os dous factores baixos. Pero estes científicos encontraron tamén un puñado de especies (algunhas quenllas, atúns e réptiles como as grandes tartarugas mariñas) que parecen estar nesa situación intermedia como os dinosauros, apunta Balter, aínda que as taxas de crecemento destes varían entre unhas especies e outras.

O equipo investigador conxecturan que a mesotermia tería permitido aos dinosauros medrar moito en tamaño cun custo enerxético comparativamente baixo, apuntando que nun planeta máis cálido que agora, tampouco era necesario ser un animal completamente endoderma.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Hoxe, 20 de xuño, remata o curso e... Deus vaia con el!

Pero... Antes das vacacións hai aínda uns pequenos atrancos: AS NOTAS!

O luns, día 23, comezan as avaliacións, nas que o equipo de profesores que imparten no curso e grupo reúnense. Seguirán o día 24, martes.

O día 25, mércores,  será a entrega de notas, de 12 a 13 horas, na aula de titoría.

E ese día: VACACIÓNS!

Espero que todo vaia ben e que os resultados sexan os esperados!

Alumnado de 1º ESO C, equipo verde, ganadores da proba de pistas

Coma todos os anos, o último día de clase pasámolo na praia da Armona-Lamiña de Camposancos, nun día marabilloso e radiante.

Para empezar unha caminata ata o lugar. Alí, chisco de Educación Física, outro chisco de Ciencias da Natureza e moito ocio: praia e baño (que por certo estaba moi boa a auga). E para rematar, outra camiñata ata o noso IES.

Un fin de curso redondo!

Estacións do ano / Imaxe:hablandodeciencia.com

Hoxe, sábado, 21 de xuño ás 12 horas e 51 minutos (hora oficial peninsular), comezará o verán. Esta estación durará 93 días e 15 horas, e rematará o 23 de setembro co comezo do outono.

Veremos que verán temos!

Paquete postal / Imaxe: lainformacion.com

Antes de nada, a solución ao reto I (O HOME DO BAR): O camareiro decátase de que o seu cliente pídelle auga porque ten impo e decide cortarllo cun bo susto.

E agora unha nova proposta, outro problema: O BRAZO DO SERVICIO POSTAL.

"Un home recibiu un paquete por correo. Abriuno coidadosamente e atopou o brazo dun home dentro. Examinouno, envolveuno novamente e mandouno a outro home. Este segundo home examinou o paquete que contiña o brazo moi coidadosamente tamén, e logo, levouno ata un bosque onde o enterrou. Por que o fixeron?"

Lembrade que a técnica para a resolución destes problemas é de xeito imaxinativo.

 Dentro duns días, a solución e outro novo problema!

FONTE: Xornal abc/ciencia

Esencia das mareas  é un traballo do campión mundial de vídeo submarino, o vigués Jorge J. Candán, realizado por encarga da marca galega de conservas Frinsa, no que plasma en 17 minutos a riqueza das Rías Baixas e supón unha exquisita forma de divulgación da biodiversidade dos seus fondos mariños.

Segundo as súas palabres, "o documental reflicte o compromiso coa sostibilidade e paréceme moi importante porque para conservar o mar hai que coñecelo e respectalo, polo que é imprescindible a educación ambiental".

Fermoso documental!

A selección española de fútbol fixo a maletas para volver a España. Cando foron para Brasil, prometéronlle unha chea de cartos en concepto de primas, se acadaban clasificarse e gañar. Se así fose, eles decidirían que facian cos seus cartos, pero non foi así. A pregunta é: R QUE SE VAN FACER CON ESES CARTOS PROMETIDOS E QUE NON GASTARON?

O xenial Forges, no xornal El País, o pasado domingo, facía algunhas propostas.

Hai cartos para unhas cousas e para outras...

Migaloo (“persoa branca” na linguaxe nativa dunha rexión autraliana, na Gran Barreira de Coral) é unha balea chepuda que ten entre 22 e 25 anos, mide 14 metros e pesa ao redor de 35 toneladas.

O curios desta balea é que é branca. Avistada por primeira vez en 2001 na baía de Byron, ao leste de Australia, nun principio creuse que era unha balea albina, debido á súa cor, pero en 2004, os científicos tiveron a fortuna de tomar mostras da súa pel, dun anaco que quedou ao seu paso. Este material respondeu moitas preguntas que xiraban en torno a Migaloo.

Despois dunha análise de ADN, concluíuse que Migaloo é unha balea chepuda tipo leucístico, o que quere dicir que ten un xene recesivo que dá cor branca á súa pel; en cambio, os ollos permanecen dunha cor regular. Posteriormente confirmouse a súa especie, de tipo " hipo-pigmentada".

Recentemente foi avistada en Australia (os días 17, 18 e 19 de xuño) durante poucos minutos pero a impresión que causou nos afortunados observadores foi espectacular. É a balea máis buscada por biólogos e medios, xa que só se deixa ver en breves ocasións.

FONTE: veoverde.com e xornal farodevigo.es

Castelo de Santa Cruz / Imaxe:turgalicia.es

O Castelo de Santa Cruz, popularmente coñecido como “O Castillo” é unha fortaleza militar do século XVII, chamado así na honra de don Álvaro de Bazán marqués de Santa Cruz de Marcenado, Capitán Xeneral da Mariña Española finado en 1588 cando trataba de ultimar os  preparativos da saída da Armada Invencible, cara as costas de Inglaterra. Foi construído en 1663, no tempo record dun ano, coincidindo cando as tropas portuguesas ocupan o castelo de San Lorenzo (Goian).

Moitas foron as peripecias desta fortaleza ata que coa adquisición por parte do Concello no ano 2004 e a súa posterior  rehabilitación, abríuse ao público en xaneiro deste ano.

Dende alí pódense contemplar as súas marabillas arqueolóxicas e as estupendas vistas, pero esconde unha riqueza botánica que ANABAM quixo poñer en valor. Especies como Pittosporum tobira, Araucaria heterophylla, Phoenix canariensis, Cryptomeria japonica, Pinus radiata, Cupressus macrocarpa, Malus sp, Buxus sempervirens, Camellia japonica, Castanea x coudercii, Myoporum laetum, Eucaliptus globulus, Hydrange amacrophylla, Ilex aquifolium, Laurus nobilis e Tilia tomentosa, poden ser observadas neste lugar.

ANABAM acaba de publicar unha serie de fichas destas especies que podedes consultar premedo AQUÍ.

FONTE: anabam.org

O DOGA de onte, publicou orde do 13 de xuño de 2014 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2014/15 nos centros docentes sostidos con fondos públicos na Comunidade  Autónoma de Galicia.

Os datos máis salientables son:

- Na educación secundaria obrigatoria, no bacharelato e na formación profesional a impartición efectiva de clases realizarase do día 15 de setembro de 2014 ao 19 de xuño de 2015, ambos inclusive.

- Períodos de vacacións:

Nadal: desde o día 22 de decembro de 2014 ata o día 7 de xaneiro de 2015, ambos inclusive.

Entroido: días 16, 17 e 18 de febreiro de 2015.

Semana Santa: desde o día 30 de marzo ata o 6 de abril de 2015, ambos inclusive.

- Día do Ensino coa consideración de non lectivo para efectos académicos o 31 de outubro de 2014.

- Días non lectivos: 23 de setembro e un día a propoñer polo Consello Escolar.

Para coñecer polo miúdo o contido completo do calendario escolar do próximo curso, preme AQUÍ.

Adan e Eva / Imaxe:imagui.com 

Antes de nada, a solución ao reto II (O BRAZO DO SERVICIO POSTAL): Tres homes naufragaron nunha illa deserta. Sen nada que comer, acordaron amputarse cada un o brazo esquerdo para comelo. Os tres xuraron que cortarían o brazo esquerdo. Un dos tres era médico e cortou o brazo aos seus dous compañeiros antes de ser rescatados. Tal como xurara, o médico amputou despois o seu brazo e envioullo a un dos seus colegas, que ao velo llo reenviou ao terceiro, que o enterrou.

E agora unha nova proposta, outro problema: ADAN E EVA.

"Un home morre e vai ao ceo. Alí atopa miles de persoas, pero todas están nus. Mira ao seu arredor para ver se recoñece alguén, e ve unha parella, sabendo de inmediato que eran Adán e Eva. Por que?"

Lembrade que a técnica para a resolución destes problemas é de xeito imaxinativo.

 Dentro duns días, a solución e outro novo problema!

FONTE: Xornal abc/ciencia

Na imaxe tedes os pasos para dobrar un cobertor ou sábana axustable de forma correcta . 

Temos que colaborar nas tarefas domésticas e preprarnos para cando levantedes o voo!

A practicar!