vgomez

Eclipse Total de Sol do 0 de marzo, non visible no noso país / nasa.gov

Cuarto Minguante: 1 de marzo.

Lúa Nova: 9 de marzo.

Cuarto Crecente: 15 de marzo.

Comezo da Primavera: 20 de marzo.

Lúa Chea: 23 de marzo.

Cambio de hora: 27 de marzo.

Cuarto Minguante: 31 de marzo.

Chuvia de meteoros: Gamma Nórmidas, do 25 de febreiro ao 28 de marzo, con máximo o día 14. 

"Cada bágoa é tan única como un copo de neve. É algo moi persoal", afirma o fotógrafo Maurice Mikkers, creador do proxecto "Imaginarium of Tears", concibido para fotografar bágoas baixo o microscopio.

Igual que unha pegada dactilar!

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Tortóbulus / Martin R. Smith

Curiosamente para nós, o organismo que transportou a vida dos océanos á superficie terrestre fai uns 500 millóns de anos foi un humilde fungo que pasou a súa vida baixo terra, podrecendo a materia, suxire un estudo publicado na revista Botanical Journal of the Linnean Society.

A estrutura deste fungo, chamado “Tortotubus”, é semellante á dalgúns fungos modernos: alimentábase de sustancias que xurdían no proceso de desintegración dos restos doutras criaturas. Foron precisamente os fungos os que deron marcha ao proceso de putrefacción, o cal, á súa vez, creou un terreo fértil para as raíces das plantas.

Segundo o autor do estudo, non está claro que restos orgánicos puidese descompoñer o Tortotubus. Segundo os científicos, poderían ser bacterias e algas, pero é algo difícil de saber porque de cando en cando presérvanse como fósiles.

FONTE: rt.com/ciencia

 O corpo e as ás da libélula Pantala flavescens evolucionaron de forma que o insecto pode cubrir longas distancias planeando coa axuda das correntes de aire /  Imaxe: Greg Lasley

Esta pequena gran voadora duns 4 centímetros de lonxitude parece ser o animal capaz de voar distancias máis longas, ata o punto de cubrir miles de quilómetros para pasar dun continente a outro.

Os científicos da Universidade Rutgers-Newark basearon o seu traballo (publicado na revista revista Plos One) na análise xenética. Ao estudar as poboacións desta libélula en lugares tan apartados entre si como Texas, o leste de Canadá, Xapón, Corea do Sur, India e Sudamérica, atoparon que a gran similitude dos seus perfís xenéticos só tiña unha explicación: os insectos cobren enormes distancias para o seu pequeno tamaño, se aparean en lugares afastados e crean unha base xenética mundial que sería imposible se non se mesturasen.

Como explica unha das responsables da investigación, "se a Pantala de Norteamérica só se cruzase coa Pantala de Norteamérica, e a Pantala de Xapón só se cruzase coa Pantala de Xapón, veriamos diferenzas xenéticas entre unhas e outras. Pero como non é así, debe de haber unha mestura de xenes ao longo de vastas distancias".

E como llas apaña esta libélula para completar os seus voos transatlánticos? A clave está na súa evolución. "A superficie das súas ás aumentou de tamaño para que o vento as impulse. Baten moito as ás e logo planean durante longos períodos, o que lles aforra moita enerxía".

Os científicos documentaron migracións deste insecto entre a India e África, saltos que esixen cruzar o Océano Índico. As libélulas necesitan un clima húmido para reproducirse, e por iso abandonan a India cando chega a estación seca.

Os exemplares máis fortes poden facer a viaxe de vez, aproveitando incluso os ventos tempestuosos; outros van parando polo camiño en illas nas que se aparean, que a seguinte xeración ?desenvolvida nunhas poucas semanas?  usará como base de despegamento para continuar o longo camiño expansivo da súa especie.

FONTE: Revista Muy Interesante/Natureza

Non se trata dunha mutación xenética creada nun laboratorio, senón dunha raza autóctona que reinou no Imperio Austrohúngaro. Os mangalica son porcos domésticos, aínda que cubertos dunha grosa capa de pelo que, en aparencia, aseméllase á la. O seu sorprendente relato vital levoulles a espertar a admiración tanto da emperatriz Sissi como de Ana Obregón no Formigueiro.

Eran un ben moi prezado no seu país de orixe, pero os conflitos bélicos e os cambios nos hábitos de consumo a punto estiveron de condenar a esta especie animal. "Nos seus bos tempos, a emperatriz Sissi encargábase persoalmente de que existisen granxas de produción que coidasen ao porco mangalica, pero Hungría formou parte do bando perdedor nas dúas guerras mundiais e viuse obrigada a pagar parte da súa débeda en especies", explica o responsable de comunicación de Monte Nevado (empresa española que axudou a salvar esta especie ao comercializar os seus produtos derivados).

O porco mangalica é unha raza de porco doméstico (Sus scrofa domestica) autóctona de Romanía que ten as súas orixes nos cruces da primitiva raza do tronco mediterráneo, Sumadia (tronco ao que tamén pertence o porco ibérico) coas razas Szalontai e Bakonyi (típicas razas semi-salvaxes dos Cárpatos). Dependendo da súa cor distínguense catro tipos de mangalica: o vermello, o negro (extinguido na actualidade), o louro (ao que corresponden o 80%) e o golondrino.

O mangalica ten un pelo moi groso e longo que parece la no inverno pero que cambia na primavera por unhas serdas ensortixadas, claras e brillantes. A pel da zona dos ollos e do disco nasal mostra unha pigmentación negra, retirando da cría os animais que non a presentan. A cor das súas uñas tamén é negro. O mangalica presenta unha proporción de graxas e touciño moi elevadas.

FONTE: Verne/Xornal El País

O telescopio espacial Hubble, o observatorio espacial máis potente do mundo, é ademais unha máquina do tempo. Esta semana, fíxose público que logrou tomar imaxes da galaxia máis afastada xamais vista. A luz que agora recolle o Hubble móstranos aquel obxecto tal e como era cando o universo tiña só 400 millóns de anos (agora ten máis de 13.000), pouco despois de que as primeiras estrelas e cuásares reionizasen o cosmos e comezasen a facelo visible.

A galaxia, bautizada como GN-z11, é 25 veces máis pequena que a Vía Láctea e ten só un 1% da súa masa en estrelas. Con todo, naquela galaxia xuvenil estaban a formarse estrelas a un ritmo 20 veces superior.

Os científicos están sorprendidos co achado. Marijn Franx, da Universidade de Leiden (Holanda), afirma nun comunicado do Hubble que o seu “traballo previo suxería que estrelas tan brillantes non deberían existir nunha etapa tan temperá do universo”. As teorías sobre a evolución do universo teñen dificultades para explicar como só 200 ou 300 millóns de anos unha galaxia puido acumular a masa de mil millóns de soles. O ritmo de formación de estrelas tivo que ser frenético.

Ivo Labbe, tamén de Leiden, explica que descubrimentos como este mostran que aínda se descoñece moito sobre aquel universo infantil. “Aínda é un misterio como se formou GN-z11. Probablemente estamos a ver a primeira xeración de estrelas formándose ao redor de buracos negros”, conclúe.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

O enxeño do sueco Martin Molin, máis coñecido como Wintergatan, materializouse nunha enorme caixa capaz de xerar música con 2.000 canicas mecánicas. O compositor fabricou a man a máquina cunha infinidade de pezas de madeira, engrenaxes e pancas, que reproduce sons propios de instrumentos como o bombo, o baixo ou o vibráfono.

Wintergatan comezou a construír a caixa no outono de 2014 e xa está a pensar en repetir a fazaña e planea montar outras máquinas con canicas máis pequenas.

Moi logrado!

FONTE: Xornal El País

Cando no mundo conmemórase hoxe o día internacional da muller, poucos saben ou lembran a sanguenta orixe que ten a data, a cal lembra un tráxico feito que conmocionou á opinión pública mundial.

A conmemoración do Día da Muller nace dunha historia sanguenta, onde o abuso, a explotación e a impunidade causou a morte de 146 mulleres, algunhas queimadas e outras mortas porque se arroxaron ante o temor das chamas. Este día non conmemora a diplomacia de mulleres adiñeiradas, amables, de boa familia, que coa súa paixón lograron cambios na sociedade que lles permitisen máis dereitos. Este día conmemora ás revolucionarias pioneiras, as indignadas, as migrantes e as que pedían maior equidade na vida conxugal e en laboral. As que demandaban ser máis muller.

Varios fitos marcan este día: un levantamento de mulleres rusas, unha ocupación de traballadoras neoyorkinas, unha protesta de mulleres de Manhathan e unha conferencia internacional de mulleres en Dinamarca.

O tema de 2016 para o Día Internacional da Muller é "Por un Planeta 50-50 en 2030: Demos o paso para a igualdade de xénero".

Ningún outro mundo é posible e moito menos "mellor", sen as ideas, a coraxe, a forza e a organización das mulleres.

Elsa luciando a súa medalla / Imaxe: galiciasuroeste.info

Hoxe, nun día centrado no DÍA DA MULLER, escollo unha das miñas alumnas: ELSA PENA VICENTE, para amosar o esforzo e a recompensa acadada o pasado sábado, 5 de marzo, ao proclamarse Campiona Galega dos 1000 metros lisos de pista cuberta.

Estás marcando un  camiño impresionante. Parabéns!

O río Atoyac, antes e después de quedarse sen agua / EFE

Coma se alguén lle quitase un tapón á terra, o río Atoyac, no estado mexicano de Veracruz, desapareceu por un desaugadoiro natural. O estraño fenómeno ao que os científicos tentan atopar unha explicación produciuse tras abrirse unha fenda de 30 metros de longo por 20 de ancho no chan. Así, de súpeto, a terra tragouse un caudal enteiro.

Todo ocorreu hai unha semana, cando os poboadores de oito municipios da zona montañosa de Veracruz contemplaron con asombro, tras escoitar un enrome estrondo, que o río que lles daba auga aos seus cultivos desaparecera. "Démonos conta de que deixou de correr a auga e ao ir revisar atopámonos cun foxo", relataba unha veciña da zona.

Desde ese instante, 10.000 familias e algunhas industrias azucreiras quedaron sen a súa subministración natural de auga. "Non nos queda máis que rezar, non sabemos que nos espera. A Biblia di moitas cousas. Nós habemos sobreexplotado o río e agora estanos cobrando", explica.

Mentres, á espera de que a Biblia e os rezos poidan dar unha explicación a este estraño fenómeno, os científicos levan días traballando no suceso. Tanto a Comisión Nacional da auga como a Secretaría de Protección Civil de Veracruz están por unha banda traballando para desviar o caudal cen metros e evitar así a foxa e por outro buscando as causas dunha greta que se traga 200 litros de auga por segundo. As primeiras análises a apuntan ao terreo, pedra calcaria, que xa en anos anteriores sufrira algún derrube similar na zona.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Eneiga dos 3 / Imaxe: Verne/Xornal El País

Podes ver cantos 3 hai nesta imaxe? Trátase dun enigma publicado en Facebook por un mozo alemán, Senad Hasani, que xa se compartiu máis de 3.700 veces en dúas semanas e que suma case 250.000 comentarios.

A solución, mañá!

Solución ao enigma do 3 / Imaxe: Verne/Xornal El país

Aquí tedes a solución ao enigma do 3 de onte. O truco é que non só hai que contar os números que aparecen na chamada e os do teclado (incluso o que está onde debería aparecer un 8). Hai outros 3 en lugar das letras ’e’ do nome, hai máis na porcentaxe restante de batería, un camuflado nas letras GH do número 4... En total, 19.

Scott (de pe, no centro) e o seu equipo no Polo Sur, despois de descubrir que Amundsen chegara antes / Imaxe: Henry Bowers

A carreira pola conquista do Polo sur é un dos episodios máis coñecidos da historia da exploración, e o momento culminante da que veu en chamarse a idade heroica da exploración antártica. Aquela competición histórica tivo gloria e traxedia; a primeira, para o noruegués Roald Amundsen, que gañou a competición e regresou triunfante a Europa. O seu opoñente, o británico Robert Falcon Scott, non só perdeu a carreira, senón tamén a vida.

Scott (6 de xuño de 1868 - 29 de marzo de 1912) era un oficial da mariña cando se presentou voluntario para liderar a expedición británica á Antártida; segundo os seus biógrafos, máis por un desexo de progresar na súa carreira que por vocación de exploración polar. A súa primeira viaxe, entre 1901 e 1904, logrou establecer un récord de latitude sur, pero sen conquistar o polo. No seu segundo intento en 1910, Scott atopouse enfrontado a un poderoso rival: Amundsen.

Amundsen (16 de xullo de 1872 - 18 de xuño de 1928). Era un mariño, de familia de mariños, que tamén contaba con experiencia antártica e que poucos anos antes abrira por primeira vez o paso do noroeste rodeando América polo Ártico. Amundsen cravaría a bandeira norueguesa no Polo sur o 14 de decembro de 1911.

A partida de Scott, atrasada polas decisións erróneas e o infortunio, foi sempre por detrás, e chegaría para descubrir o triunfo do seu rival o 17 de xaneiro de 1912. Amundsen logrou regresar sen problemas, mentres que Scott e os seus catro compañeiros sucumbiron ao esgotamento, a fame e o frío. Os seus corpos foron recuperados en novembro daquel ano.

FONTE: bbvaopenmind.com

Recreación do Teyujagua paradoxa / VOLTAIRE NIETO

Hai 250 millóns de anos o planeta estaba a recuperarse dunha extinción masiva, probablemente provocada por unha serie de erupciones volcánicas, que levou por diante á maior parte dos seres vivos. Desa época data o fósil dun réptil atopado en Brasil a principios de 2015 por un equipo do Laboratorio de Paleobioloxía do UNIPAMPA (Brasil). Este descubrimento proporciona valiosa información sobre como era a vida xusto antes de que aparecesen os dinosauros.

O réptil, que foi bautizado co nome de Teyujagua paradoxa, ou "lagarto feroz" segundo a lingua da etnia guaraní utilizada para o nome, é o parente máis próximo do grupo que deu orixe aos dinosauros, crocodilos e aves. Con este alcume faise referencia a un animal mitológico chamado "Teyú Yaguá", que xeralmente se representa como un lagarto con cabeza de can. A información sobre o achado recóllese nun estudo publicado na revista Scientific Reports.

Teyujagua paradoxa era un crocodilo de tamaño pequeno, cuadrúpedo e duns 1,5 metros de lonxitude cuxos dentes curvados e puntiagudas indican que seguía unha dieta carnívora. As fosas nasais colocáronse na parte superior do fuciño, unha característica típica dalgúns animais acuáticos ou semi-acuáticos, tales como os crocodilos de hoxe en día. Teyujagua probablemente vivía nas marxes de lagos e ríos, cazando anfibios e pequenos réptiles extintos similares aos lagartos.

Cranio de "Teyujagua paradoxa" achado en Brasil/SCIENTIFIC REPORTS

Xusto antes de que chegase ao mundo este crocodilo, perdéronse ao redor dun 90% das especies, permitindo que animais como este tivesen a oportunidade ideal para expandirse e dar lugar a outras especies. Réptiles como este e os seus parentes próximos convertéronse nos dominantes da Terra e a partir deles xurdiron os dinosauros.

"O achado de Teyujagua é emocionante", declarou un dos autores do achado deste espectacular fósil, atopado preto da cidade de San Francisco de Asís. no sur de Brasil. "Desde que vimos este precioso cranio por primeira vez no campo, aínda que ao principio estaba cuberto de roca case por completo, sabiamos que tiñamos algo extraordinario entre as mans".

Segundo explicou este científico, o fósil mostra "unha combinación de características que nunca viramos ata agora, o cal indica que Teyujagua sitúase nun lugar único da árbore evolutiva dun importante grupo de vertebrados".

A súa anatomía combina aspectos dalgúns réptiles máis primitivos da familia dos arcosauriformes, que inclúen a todos os dinosauros e pterosaurios (réptiles voadores), con outros dos crocodilos e as aves do mundo actual. Por todo iso, trátase dun fósil excepcional, dun gran valor científico.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

O polbo "Casper" / Imaxe:www.antena3.com 

Dan ganas de levarllo a casa, verdade? E non para metelo nunha pota. Este adorable polbo saíu á luz por pura casualidade, durante unha misión da Administración Nacional Oceánica e Atmosférica de EE. UU. (NOAA) en augas da illa Necker, uns 250 quilómetros ao noroeste do arquipélago de Hawai. 

Como sucedeu? O pasado 27 de febreiro, o barco Okeanos Explorer da NOAA atopábase nos arredores desa pequena illa. O seu obxectivo principal era recoller mostras xeolóxicas do fondo para mellorar o coñecemento do relevo submarino do Pacífico. Ademais, o submarino non tripulado Deep Discoverer, pilotado desde o navío, ía observar a vida mariña da zona.

Cando este vehículo teledirigido cruzaba unha área a 4.290 metros de profundidade, os seus cámaras captaron un polbo de escaso tamaño tranquilamente pousado nunha roca plana cuberta de sedimentos. Ata agora non se observaron cefalópodos deste tipo tan lonxe da superficie.

Os octópodos de augas profundas divídense en dous grupos: os polbos cirrados, que presentan apéndices ou papilas alongadas en forma de dedo ao longo dos costados dos tentáculos na rexión oral; e os non cirrados, que carecen deste trazo e aseméllanse aos polbos de augas máis superficiais.

O cefalópodo descuberto pertence ao segundo. Carece de cromatóforos (células con pigmentos no seu interior típicas destes animais) e ten pouca musculatura, o que se traduce nun aspecto fantasmal que fixo que se lle chame “Casper”, como o famoso fantasmita de debuxos animados.

Os especialistas pensan que pertence case con toda seguridade a unha especie non descrita, e que mesmo podería formar parte dun novo xénero descoñecido. Os polbos cirrados foron vistos a máis de 5.000 metros de profundidade, pero ata agora non se tiña noticia de polbos non cirrados por baixo dos 4.000 metros. Esa honra quedou para “Casper”, aínda á espera dun nome científico.

FONTE: Revista Muy Interesante/Natureza

Imaxe: Sílvia Ferreira , Cristina Caballero Lopo y Eileen

 Imaxe dunha célula nai humana incrustada nunha matriz 3D , Cryo SEM micrografía electrónica de barrido crioxénico de cor False (Cryo- SEM) dunha soa célula nai humana (centro da imaxe) embebido dentro dunha matriz de hidroxel poroso.

Os premios “Wellcome Image Awards” da fundación «Wellcome Trust» (Organización Biomédica con sede en Londres, establecida en 1936 co legado do magnate farmacéutico Sir Henry Wellcome para financiar a investigación para a mellora da saúde humana e animal) premian as imaxes máis impactantes e tecnicamente máis logradas relacionadas coa biomedicina.

Se queres ver o resto de imaxes impactantes da edición 2016 preme AQUÍ.

FONTE: Xornal abc/ciencia

A misión New Horizons da NASA enviou á Terra unha imaxe insólita dunha zona da superficie de Plutón onde se aprecia o que parece "unha mordedura xigante", informa a axencia espacial estadounidense NASA. "Que devora a Plutón?", reza o título do artigo da axencia espacial.

A imaxe, tomada no hemisferio occidental do planeta anano, recolle o momento dun proceso único, o da sublimación, consistente na transición do xeo de metano desde o seu estado sólido ao estado gaseoso. Na zona rochosa Piri de Plutón o xeo rico en metano se sublima na atmosfera, deixando ao descuberto unha capa de xeo de auga debaixo.

Segundo os científicos, a sublimación causa a desaparición do material ao longo das fronteiras das rocas, o que se traduce no aumento do territorio de chaira. Na imaxe en cor apréciase que as zonas elevadas (de cor azul) teñen máis xeo de auga. Isto indica que toda a superficie das cordilleiras de Piri componse de auga xeada cuberta cunha capa de metano.compone de agua helada cubierta con una capa de metano.

FONTE: RT/Ciencia

O esturión exponse actualmente no Centro de Experimentación Pesqueira de Asturias (Xixón) / CENTRO DE EXPERIMENTACIÓN PESQUEIRA-P. DE ASTURIAS

O esturión que quedou atrapado nas redes duns pescadores en augas asturianas en novembro de 2010 pertence á especie Acipenser oxyrinchus, practicamente desaparecida en Europa. Así o revela o estudo xenético e morfológico do animal que dirixiron investigadores da Universidade Complutense de Madrid (UCM) e que se publica agora na revista PLOS ONE.

Os expertos descoñecen de onde procede o esturión. Existen numerosos exemplares desta especie nas costas atlánticas de América do Norte, polo que os científicos non descartan que o exemplar puidese chegar ás costas asturianas desde alí, tras unha longa viaxe.

Hai precedentes doutros exemplares que migraron desde América do Norte ata o Báltico, fai entre 1.200 e 800 anos, e tamén se teñen rexistros doutros peixes marcados, capaces de percorrer grandes distancias de ata miles de quilómetros.

O esturión capturado na augas de Xixón / CENTRO DE EXPERIMENTACIÓN PESQUEIRA-P. DE ASTURIAS

O esturión era unha femia de 120 kilógramos de peso e dous metros e medio de lonxitude. Foi pescada de forma accidental a oito metros de profundidade, preto da praia de San Lorenzo de Xixón.

Os resultados da necropsia revelaron que morreu como consecuencia da captura polos pescadores. Froito desta acción, o seu corpo estaba cheo de marcas das redes e cordas utilizadas. O exemplar consérvase actualmente no Centro de Experimentación Pesqueira de Asturias, en Xixón.

Nun primeiro momento, identificouse como Acipenser, pero os estudos moleculares e morfológicos posteriores concretaron máis e revelaron que se trata dun Acipenser oxyrinchus. Os científicos cren que era un exemplar que nadaba en solitario, extraviado, e están a traballar con expertos do Queens College e do NYU School of Medicine en Nova York (EE UU) para pescudar onde naceu.

Dada a súa rareza en augas europeas, non está protexida como especie en perigo.

Nos últimos anos, en augas de Europa occidental só localizáronse exemplares desta especie e doutras dúas do mesmo xénero en Gales (Reino Unido), na conca do río Garona (Francia) e na conca do río Po (Italia).

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Semana Santa divertida / Imaxe:divertifiesta-arroyo.com

Por fin! Despois do trago amargo, para algúns, de recoller as notas, chegaron as vacacións de Semana Santa para todos.

Días de descanso para cargar as pilas e poder enfrentarse ao último trimestre.

Vémonos de novo o martes, día 29.

Boas vacacións!

Un ano máis, centos de millóns de persoas de todo o mundo, empresas, gobernos e centros educativos unirán as súas voces en defensa do medio ambiente. Por iso, a  HORA DO PLANETA xa se converteu na maior campaña de mobilización e participación xamais organizada.

Este ano é especialmente importante na loita contra o cambio climático: o pasado mes de decembro, en París, os gobernos de todo o mundo aprobaron un acordo a favor do clima. Pero iso é só o comezo do camiño. Agora é momento de actuar e facer realidade o acordado sobre o papel.

TODOS SOMOS PARTE DA SOLUCIÓN!

Queremos que todos, individuos, empresas, concellos e centros educativos, aposten por ser máis eficientes e autosuficientes no uso da enerxía e promovan as enerxías limpas ao longo do ano para lograr, desta maneira, reducir o nivel de emisións de C0₂ do planeta.

Hoxe de 20:30 a 21:30 apaga as luces da túa casa.

O MOMENTO DE ACTUAR É AGORA!

FONTE: wwf.es

Flores / Imaxe:bonitasimagenesconreflexiones.com

A primavera de 2016 comezou na madrugada de hoxe, domingo 20 de marzo, ás 4 horas 30 min. Durará 92 días e 18 horas, rematando o 20 de xuño co comezo do verán.

O próximo domingo, 27 de marzo, terá lugar o cambio de hora, recuperando o horario de verán.

O vídeo de hoxe da ciencia en Big Bang, da revista MUY INTERESANTE, explicarnos a TEORÍA DE CORDAS, que é unha das hipóteses máis mentadas, complicadas e estudiadas da física.

Esto é ciencia!

 A tartaruga Adwaita / Imaxe: taringa.net

George: É o nome que se lle puxo a unha lagosta americana capturada na costa de Newfoundland, en Canadá, en decembro de 2008. Entón estimouse que roldaba os 140 anos. Foi devolta ao mar pouco despois.

Adwaita: Crese que esta tartaruga de Aldabra, Geochelone gigantea, naceu cara a 1750. Ata a súa morte, en 2006 "tiña uns 255 anos", foi o habitante máis famoso do zoo de Alipore, na India.

Ming: Así bautizouse a unha ameixa de Islandia, Arctica islandica, achada en 2007. Uns investigadores da Universidade de Bangor, en Gales, estimaron que vivira 507 anos. 

Corais: Un equipo de investigadores de distintas institucións de EE. UU. determinaron que algúns especímenes de coral negro do xénero Leiopathes que se desenvolven preto das costas de Hawai viviron máis de 4.260 anos. Outros, do xénero Gerardia, coñecidos como corais dourados, teñen case 2.750 anos.

Turritopsis nutricula: Tras alcanzar a súa madurez sexual, estas medusas son capaces de reverter ao seu estado de pólipo nun ciclo que se pode repetir indefinidamente, o que lles confire unha certa forma de inmortalidade.

FONTE: Revista Muy Interesante/Natureza

Reconstrución de "Tullimonstrum gregarium" / Sean McMahon/Universidade de Yale

É probable que nunca vises unha imaxe da estraña criatura, xa extinguida, sobre a que trata este artigo. Pero Tullimonstrum gregarium, coñecido popularmente como monstro Tully, é toda unha celebridade en Illinois (EEUU). En 1989 foi declarado fósil oficial deste estado onde se atoparon todos os especímenes achados ata agora. Ata tal punto é famoso alí o monstro Tully que os seus debuxos decoran as caravanas e os camións da firma Ou-Haul.

Aínda que foi descuberto por primeira vez en 1958 e descrito cientificamente en 1966, os paleontólogos aínda non sabían que tipo de animal foi esta criatura de corpo brando e menos de 20 centímetros de lonxitude, que viviu fai uns 300 millóns de anos, durante o período Carbonífero, en augas costeiras pouco profundas.

Reconstruíran con moita precisión que aspecto tiña, pero non sabían que era. Baseándose nalgunhas das súas características, pensaban que podía tratarse dunha especie invertebrada, pero un novo e detallado estudo publicado esta semana na revista Nature contradi esa teoría e resolve o misterio do monstro Tully, denominado así polo seu estraño aspecto e en homenaxe ao seu descubridor, Francis Tully, un coleccionista de fósiles.

Segundo asegura o equipo investigador, da Universidade de Yale, tras analizar 1.200 exemplares da colección que hai no Museo de Historia Natural Field, Tullimonstrum gregarium foi un animal vertebrado, con branquias e unha notocorda ou corda dorsal que sostiña o seu corpo. O seu parente vivo máis próximo sería a lamprea, segundo os investigadores.

Fósil de “Tullimonstrum gregarium” utilizado como holitipo, no Museo Field Paul Mayer

Aínda que agora puideron determinar que se trata dun vertebrado e o seu parentesco cunha especie actual, aínda hai moitos aspectos que descoñecen deste misterioso animal. Un deles é determinar as causas da súa extinción: "Non sabemos por que apareceu ou desapareceu porque nin sequera sabemos cando o fixo. Só o atopamos nun xacemento, que ten 300 millóns de anos de antigüidade, así que non temos información sobre durante canto tempo viviu. Con todo, houbo unha serie de extincións masivas desde aquela época á actualidade, por exemplo, a causada polo impacto dun asteroide que acabou cos dinosauros, fai 65 millóns anos, así que puido desaparecer durante unha desas extincións masivas", explica a autora principal do estudo.

Tampouco saben con certeza o tipo de alimentación que seguía: "Sospeitamos que era carnívoro, probablemente mesmo un depredador, posto que podía nadar, tiña ollos grandes e unha boca con dentes. Pero temos que seguir investigando", sinala.

Aínda que para este proxecto centráronse en identificalo e non estudaron a súa ecoloxía, descubriron algunhas características: "Comparado coa lamprea, os seus parentes máis próximos, probablemente nadaba cun estilo diferente. Mentres que estas nadan movendo todo o corpo, o monstro Tully probablemente facíao movendo só a cola", sinala.

Aínda que se acharon miles de exemplares, todos foron desenterrados no mesmo estado: "Este animal só foi atopado no xacemento Mazon Creek, en Illinois, que cobre a maior parte do estado. En realidade a súa presenza está aínda máis limitada. Illinois é moi chairo, de modo que as rocas que conservan os fósiles só poden ser vistas en descártelos dos pozos mineiros de carbón. As rocas con fósiles están sobre o carbón, de modo que os mineiros as raspan e amontóanas fóra, e despois extraen o carbón. Aínda que a maior parte dos fósiles de Mazon Creek foron atopados en zonas diversas de Illinois, a maioría dos miles de especímenes de monstro Tully procede do chamado pozo 11. Outros foron achados en depósitos próximos. É moi pouco frecuente que os fósiles dun animal tan abundante estean localizados nunha área tan restrinxida", afirma a autora.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

O vídeo de hoxe da ciencia en Big Bang, da revista MUY INTERESANTE, explicarnos O PARADOXO DE SCHRÖDINGUER (o físico austriaco Erwin Schrödinger concibiu no ano 1935 un curioso e ao cabo famosísimo experimento imaxinario para explicar un aspecto fundamental da mecánica cuántica).

Esto é ciencia!

O telescopio espacial Kepler captou por primeira vez a luz visible da onda expansiva causada por unha estrela estoupando. O estalido durou apenas 20 minutos e un equipo de científicos rescatouno das observacións almacenadas polo telescopio durante tres anos de vixilancia de 500 galaxias afastadas.

A estrela chámase KSN 2011d e está a 1.200 millóns de anos luz da Terra, segundo informou a NASA nun comunicado. O astro é unha superxigante vermella, 500 veces maior que o noso Sol e 20.000 veces máis brillante.

Este fenómeno, coñecido como supernova, sucede cando unha estrela queda sen o seu combustible principal, o hidróxeno. O núcleo do astro implosiona e produce unha onda expansiva que acaba rebentando a superficie.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Esta noite adiantaremos o reloxo 1 hora / Imaxe: 20minutos.es

O horario de verán iniciarase ás 2h da madrugada (hora peninsular) de mañá, domingo 27 de marzo, momento en que os reloxos adiantaranse unha hora, e durará ata as 3h da madrugada (hora peninsular) do domingo 30 de outubro,momento en que os reloxos se atrasarán unha hora, volvendo ao horario de inverno.

Unha hora menos de sono!

Grand Slam Tenis: Aberto de Australia / Imaxe: emol.com

As matemáticas non consisten só en aplicar operacións: aínda que na escola  adiquemos case toso o tempo ao cáculo, as matemáticas báseanse en pensar.

Aquí  tedes  para resolver  situación  problemáticas máís alá de aplicar a suma ou lua división. Ao longo de varios días veremos estas situación e ao día seguinte darei a solución.

Vexamis que tal se vos dá!

Nun torneo de tenis, o xogador que perde volve para a casa. Cantos xogadores iniciaron este torneo se desde a rolda preliminar ata a final xogáronse 128 partidos.

Posibles solucións:

-      Non se pode saber

-      127

-      129

-      64

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Caixas con lazos vermellos / Imaxe: es.123rf.com

Solución ao problema do día anterior: 129. En cada partido elimínase a un xogador (128 xogadores eliminados máis o gañador).

E imos coa proposta de hoxe:

Teño 20 metros de cinta vermella para facer lazos nuns paquetes de agasallo idénticos. Para cada lazo necesito 50 centímetros de cinta. Cantos lazos podo facer?

Posibles solucións:

-      70 lazos

-      100 lazos

-      40 lazos

-      30 lazos

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Hoxe publicase no DOGA, a orde do 14 de marzo de 2016 pola que se convocan axudas para a realización  de actividades de formación en linguas estranxeiras no ano 2016, destinadas  ao alumnado dos centros docentes sostidos con fondos públicos, en réxime de  concorrencia competitiva.

Está destinada ao alumnado de centros sostidos con fondos públicos que impartan ensinanzas de réxime xeral, durante o curso 2015/16, na Comunidade Autónoma de Galicia, e que estea cursan 1º, 2º, 3º ou 4º de educación secundaria obrigatoria ou 1º ou 2º de bacharelato.

Nela establécense as bases e convocatoria de axudas, en réxime de concorrencia competitiva, para realizar as actividades de formacióndesenvolvemento de estadías de inmersión de escolares galegos e galegas en centros residenciais de Galicia.

O prazo para a presentación de solicitudes será dun mes, contado a partir do día seguinte ao da publicación desta orde no Diario Oficial de Galicia (a partir de mañá/

Para toda a información e documentación preme AQUÍ.

FONTE: Consellería de Educación e O. U.

Despois destes días de descando volvemos ao traballo. Por diante, un longoooo trimestre: uns poucos días que restan de marzo, todo abril, maio cunha pequena parada nas Letras Galegas (16 e 17, luns e martes, respectivamente) e xuño (rematando as clases o día 22, mércores).

Como vedes a 3ª avaliación preséntase longa e complicada. Mirade polo lado positivo, despois... vacacións de verán!

Lapis e bolígrafo / Imaxe: claravarela.com

Solución ao problema do día anterior: 40 lazos. Cada metro de cinta dáme para dous paquetes (1 metro= 2x50 centímetros). Se teño 20 metros, poderei facer 40 lazos. Esta é unha forma de ver por que dividir por 0,5 resulta igual que multiplicar por 2.

E imos coa proposta de hoxe:

Se compro un bolígrafo e un lapis cóbranme 1€. Se o bolígrafo custa 30 céntimos máis que o lapis, canto custa o bolígrafo?

Posibles solución:

-      65 céntimos

-      0,35 €

-      70 céntimos

-      Faltan datos

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

Fósil de camaleón putativo / David Grimaldi (Museo Americano de Historia Natural)

O achado de 12 fósiles de lagartos, gecos e camaleóns, preservados en ámbar, abriu unha nova xanela á análise da evolución destes réptiles. "Están a ofrecernos unha nova mirada cara ao pasado. Lévannos ao período Cretácico que foi moi importante para a diversificación dos lagartos", explica un dos autores do estudo e investigador na Universidade Estatal de Sam Houston (Texas, EE UU). Os fósiles foron doados ao Museo Americano de Historia Natural por un coleccionista privado. Os exemplares proveñen das xunglas tropicais do que é hoxe Myanmar. Tres deles (un geco, un camaleón e unha antiga lagartixa) están en perfectas condicións.

Un deles é este esqueleto de cría de camaleón, que foi identificado como o máis antigo localizado ata o momento. O espécime, que non é tecnicamente un camaleón moderno, parece ser un lagarto do grupo mais próximo aos camaleones. O exemplar mide 18 milímetros e sitúase no período Cretácico (concretamente fai 99 millóns de anos), polo que é máis antigo que o anterior fósil atopado desta mesma especie, datado de fai 78 millóns de anos.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Fracciones / Imaxe:matematicasmodernas.com 

Solución ao problema do día anterior: 65 céntimos. O boli custa 65 céntimos e o lapis custa 35 (30 menos)

E imos coa proposta de hoxe:

Canto é a cuarta parte da terceira parte?

Posibles solucións:

-      1/12

-      3/4

-      A parte contratante da terceira parte

-      1/7

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es

O Tyrannosaurus rex é o dinosauro carnívoro por excelencia. Un temible depredador, xigante e intelixente, que aterrorizou a boa parte das criaturas do Cretácico e que agora é un membro notable do noso imaxinario de monstros cinematográficos. Desde hai tempo, os paleontólogos coñecen, grazas ao rexistro fósil, como especies de corpo pequeno da mesma familia convertéronse no rei dos dinosauros no transcurso de 70 millóns de anos. Pero agora, os restos dun exemplar do tamaño dun cabalo recentemente descuberto no deserto Kyzylkum de Usbequistán axudan a entender como se produciu esa evolución e suxiren que gran parte ocorreu de súpeto, cara ao final dese período.

Os primeiros tiranosaurios viviron durante o período Jurásico, fai uns 170 millóns de anos, e eran só lixeiramente máis grandes que un ser humano. Con todo, durante o cretáceo, uns 100 millóns de anos máis tarde, os tiranosaurios evolucionaran ata converterse en animais como o T. rex, que podía chegar a pesar ata 7 toneladas.

A nova especie, chamada Timurlengia euotica, viviu fai uns 90 millóns de anos e enche un baleiro de 20 millóns de anos no rexistro fósil do tiranosaurio. É un tiranosaurio, si, pero non é o antepasado directo do T. rex. “Timurlengia era un áxil cazador con dentes como coitelas adecuadas para cortar a carne”, explica o director do Departamento de Paleobiología do Museo Nacional de Historia Natural do Smithsonian.

Do tamaño dun cabalo, este animal podía pesar ata case 300 quilos, tiña as pernas longas e era un corredor rápido. “Probablemente alimentábase dos diferentes grandes herbívoros, especialmente dos primeiros dinosauros con pico de pato, que compartían o seu mundo”, apunta o investigador.

O cranio de Timurlengia era moito máis pequeno que o do T. rex, pero o cerebro e os sentidos xa estaban moi desenvolvidos, segundo revelan as tomografías computerizadas realizadas aos fósiles. “Timurlengia tiña un gran cerebro e un oído agudo que nos poñería en vergoña”, di o investigador que forma parte do equipo da Universidade de Edimburgo que describiu a especie. “Só despois de que estes ancestrales tiranosaurios evolucionasen os seus cerebros intelixentes e os seus agudos sentidos foi posible que adquirisen os tamaños colosais do T. rex. Os tiranosaurios tiñan que ser máis listos antes de chegar a ser grandes”.

En efecto, a investigación, publicada na revista Proceedings da Academia Nacional de Ciencias (PNAS), mostra que antes da evolución do seu enorme tamaño, os tiranosaurios desenvolveran agudos sentidos e habilidades cognitivas, incluíndo a capacidade para oír os sons de baixa frecuencia. Isto dáballes vantaxe para chegar á cima da cadea alimentaria no período cretáceo despois de que outros grupos de grandes dinosauros carnívoros extinguíronse fai uns 80 ó 90 millóns de anos.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Cartel de rebaixas / Imaxe: eladizcompostela.wordpress.com 

Solución ao problema do día anterior: 1/12. Imaxina un ducia de ovos: 4 son a súa terceira parte. A cuarta parte de 4 é un único ovo que é, por tanto, un doceavo.

E imos coa proposta de hoxe:

Canto haberá que rebaixar un produto para que valla o mesmo que valía antes de que incrementase un 25% o seu prezo?

Posibles solución:

-      75%

-      25%

-      Depende do prezo que tivese antes da subida

-      20%

Mañá a solución!

FONTE: JoseÁngel Murcia/verne/elpais.es