vgomez

Festa de Samaín / Imaxe:artigoo.com

"Entre Todos os Santos e Nadal é inverno de verdade" (Refranero castellano)

Lúa Chea: 6 de novembro

Cuarto Minguante: 14 de novembro

Lúa Nova: 22 de novembro

Cuarto Minguante: 29 de novembro

Chuvia de meteoros: Tauridas-Norte, do 20 de outubro ao 10 de decembro, con máximo o 12 de novembro. Leónidas, do 6 ao 30 de novembro, con máximo o día 17. Alfa-Monocerótidas, do 15 ao 25 de novembro, con máximo o día 21.

A Lúa e a Terra captadas pola sonda "Chang’e 5" / XINHUA NEWS

A misión lunar experimental chinesa Chang’e 5 T 1 enviou unhas imaxes únicas que agrupan a cara oculta da Lúa, cunha vista en segundo plano da Terra.As imaxes foron tomadas coa cámara de vixilancia de paneis solares da nave espacial.

Esta misión lanzouse o 23 de outubro para realizar un voo de ida e volta de oito días arredor da Lúa e espérase o seu regreso á Terra para primeiros de novembro.

A misión é unha proba previa de Chang’e-5, cuarta sonda lunar de China que ten como obxectivo recoller mostras da superficie da Lúa, actualmente fixada para 2017.

A órbita de voo de proba tiña un perixeo de 209 quilómetros, e alcanzou un apoxeo duns 380.000 quilómetros a metade de camiño arredor da Lúa, se ben non entrou en órbita lunar.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Os investigadores cren que os océanos sempre estuvieron aquí / JACK COOK

Dende o espazo, a Terra parece unha bóla azul debido á presenza dos océanos, que cobren o 70% da súa superficie. Unha inmensidade que alberga a maior explosión de biodiversidade do mundo e que resulta esencial para a vida tal e como a coñecemos. Non obstante, a pesar da súa enorme importancia, os científicos seguen sen saber a orixe da auga do planeta: de onde provén e cando apareceu?

Ata agora, a hipótese máis aceptada sostiña que o líquido elemento chegou ata aquí dende o exterior, a bordo de asteroides e cometas “húmidos” migrados dos confíns do Sistema Solar, centos de millóns de anos despois de que a Terra se tivese formado. Pero investigadores da Institución Oceanográfica Woods Hole (WHOI) en Massachusetts (EUA) non están de acordo. Cren que a Terra xa tivo auga dende a súa mesma formación, segundo se publica na revista Science.

Os autores do estudo estudaron unha potencial fonte de auga da Terra: as condritas carbonáceas, os meteoritos máis primitivos coñecidos, formados da mesma nube de po, partículas, xeo e gases que deu lugar ao Sol hai uns 4.600 millóns de anos, moito antes dos cales se formasen os planetas.

Co fin de determinar a fonte de auga en corpos planetarios, os científicos mediron a relación entre os dous isótopos estables de hidróxeno: o deuterio e o hidróxeno. Diferentes rexións do Sistema Solar caracterízanse por proporcións moi variables destes isótopos. Os autores do estudo sabían a relación das condritas carbonáceas e razoaron que se puidesen comparar iso cun obxecto que cristalizou mentres a Terra se estaba a formar activamente, entón poderían medir cando apareceu a auga na Terra.

Para probar esta hipótese, o equipo de investigación analizou mostras de meteoritos proporcionadas pola NASA provenientes do asteroide Vesta. O asteroide, que se formou na mesma rexión do Sistema Solar que a Terra, ten unha superficie de rocha basáltica ou lava conxelada. Estes meteoritos coñécense como eucritos e levan unha firma única dun dos depósitos de hidróxeno máis antigos do Sistema Solar. A súa idade, aproximadamente 14 millóns de anos despois de que o noso sistema planetario se formase, fainos ideais para a determinación da fonte de auga nun momento en que a Terra estaba na súa fase principal de construción. Por primeira vez, os investigadores analizaron cinco mostras diferentes cunha técnica que utiliza espectrometría de masas de ións secundarios.

As medicións mostran que Vesta contén a mesma composición isotópica de hidróxeno que as condritas carbonáceas, que é tamén a da Terra. Iso, combinado con datos de isótopos de nitróxeno, apunta ás condritas carbonáceas como probablemente a fonte máis común de auga.

Se ben os resultados non se opoñen a unha adición tardía de auga na Terra, mostran que non era necesaria, xa que a cantidade e composición correctas da auga xa estiveron presentes nunha fase moi temperá. Unha consecuencia diso é que a vida no noso planeta podería ter comezado moi temperán, e suxire algo moi interesante: saber que a auga chegou cedo ao Sistema Solar interior tamén significa que os outros planetas internos poderían ter sido húmidos no principio e a vida podería ter evolucionado neles antes de que se convertesen nos ambientes hostís que son hoxe.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Xa que estamos a tratar na clase o tema da célula, como complemento lúdico na aprendizaxe tes aquí unha serie de animación que che pode axudar.

Espero que sexa útil!

O cervo de almiscre de Cachemira / Julie Larsen Maher © WCS

Vive! Máis de 60 anos despois do seu último avistamento confirmado, un estraño cervo con cairos de vampiro persiste nas escarpadas abas boscosas do nordés de Afganistán.

Esta é a conclusión dun equipo de investigación dirixido pola Wildlife Conservation Society (WCS), que confirmou a presenza desta estraña especie durante as últimas enquisas.

Coñecido como cervo de almiscre de Cachemira (Cupreus del Moschus), é unha das sete especies similares que se encontran en Asia. O último avistamento científico en Afganistán foi logrado por un equipo de investigación danés que atravesou a rexión en 1948. O novo estudo foi publicado na revista Oryx.

A especie está clasificada como “En Perigo” na Lista Vermella da UICN, debido á perda de hábitat e a caza furtiva. As súas glándulas odoríferas son cobizadas polos traficantes de fauna silvestre e considéranse máis valiosas que o ouro, uns 40.000 euros o quilo no mercado negro.

Os distintivos cairos de sabre do sexo masculino utilízanse durante a época de celo para competir con outros machos.

FONTE: Xornal abc/ciencia

O xenial Forges (Antonio Fraguas de Pablo, Madrid,1942) publicou onte esta viñeta no xornal El País, que incide na situación vergoñenta de corrupción política que estamos a sufrir en España.

Rouban e non devolven os cartos! De pouco vale que vaian ao cárcere; se é que van, pois os cartos seguen sen aparecer. Téñenos a bo recaudo, fóra do noso país, sumano ao delito de roubo outro de non pagar os impostos en España.

Un padilla de sinvergüenzas! Como vai ir este país adiante!

Carátula da película / Imaxe: filmaffinity.com

Esta fin de emana chega aos cines a cinta “Interestellar”. Película baseada na teoría do experto en relatividade Kip S. Thorne, que afirma que os buratos de verme non só existen, senón que se poden usar como portais para viaxar no tempo.

Esta é a súa fiche técnica:

Título: Interstellar

Título Origxinal: Interstellar

Xénero: Ciencia Ficción

Nacionalidade: USA

Ano: 2014

Duración: 169 minutos

Director: Christopher Nolan

Guión: Jonathan Nolan, Kip Thorne

Música: Hans Zimmer

Fotografía: H. Van Hoytema

Reparto: Anne Hathaway, Matthew McConaughey, Jessica Chastain, Casey Affleck, Topher Grace, Mackenzie Foy, Michael Caine, Wes Bentley, David Oyelowo, John Lithgow, Ellen Burstyn, Elyes Gabel, Bill Irwin, Timothée Chalamet, David Gyasi

Sinopse: En plena crise mundial pola escaseza de comida pola morte dos cultivos, os gobernos e as nacións derrúbanse mentres que a NASA desapareceu por ser a culpable de todo o que agora acontece, mediante os seus actos no século XX.

Pero cando unha misteriosa greta no espazo-tempo se abre, os restos da agora desaparecida NASA teñan que volver reunirse para explorar e ofrecer unha última oportunidade para a salvación da Terra.

Un grupo de exploradores viaxan a través dese burato verme ata outra dimensión.

A estrella HL Tauri e o seu disco protoplanetario captados polo telescopio internacional ALMA / ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Unha nova imaxe do telescopio ALMA (Atacama Large Millimeter / submilimétrico) revela detalles extraordinariamente precisos se un disco de formación planetaria ao redor dunha estrela nova. Trátase das imaxes máis nítidas xamais feitas en lonxitudes de onda submilimétricas, o que supón un enorme paso adiante na observación de como os discos protoplanetarios se desenvolven e como se forman os planetas.

Para estas observacións de ALMA, os investigadores puxeron os seus ollos en HL Tauri, unha nova estrela situada a uns 450 anos luz de distancia da Terra e rodeada por un disco de po.

A imaxe resultante superou todas as expectativas e revela cun detalle inesperadamente preciso como é o disco de material sobrante do nacemento das estrelas. Concretamente, descubriuse que se mostra nunha serie de aneis concéntricos brillantes, separados por lagoas.

As estrelas novas como HL Tauri nacen en nubes de gas e po fino, nas rexións que se derrubaron baixo os efectos da gravitación, formando densos núcleos quentes que co tempo se acenden para converterse en estrelas novas. Estas novas estrelas están rodeadas dun ’botón’ formado polo gas e o po restante, que eventualmente se deposita nun disco, coñecido como protoplanetario.

A través de moitas colisións, as partículas de po péganse, formando en grumos do tamaño de grans de area e seixos. En última instancia, os asteroides, os cometas e mesmo os planetas poden chegar a formarse dese disco. Os planetas novos interromperán o trazo do disco para crear aneis, ocos e buratos, como os que se observan nas estruturas que agora se observan con ALMA.

A investigación destes discos protoplanetarios é "esencial", segundo destacaron os investigadores, de cara á comprensión de como a Terra se formou no Sistema Solar. A observación das primeiras etapas da formación de planetas arredor de HL Tauri pode mostrar como o sistema planetario ao que pertence a Terra puido aparecer hai máis de 4.000 millóns de anos.

FONTE: Xornal El Mundo/ciencia

O pasado día 2 de novembro estiven en Salamanca, visitando a miña filla. Paseando por un parque denominado La Alamedilla, fixeime nunha parede, moi ben pintanda, que limitaba co citado parque e que pertencia a un centro educativo, concretamente ao Colexio Público "Rufino Banco". O texto podedes velo na fotografía que fixen.

Pareime a pensar da autoría desta frase e lembreime: Mafalda, a nena filósofa máis famosa do mundo, nacida da pluma do seu pai QUINO (Premio Príncipe de Asturias da Comunicación e Humanidades deste ano).

Sen comentarios. Merece a pena reflexionar sobre o seu contido!

Simulación separación de Philae de Rosetta / Imaxe: foros.abc.es

A sonda espacial Rosetta esta lista para realizar, mañá mércores, unha manobra que xamais se intentou antes: soltar con precisión un robot de cen quilos, o Philae, para que, tras sete horas de caída, aterre na superficie dun cometa. O obxectivo desta misión da Axencia Europea do Espazo (ESA) é o 67P/Churyumov-Gerasimenko/Churyumov-Gerasimenko, un cometa duns catro quilómetros de diámetro máximo que está agora a unha distancia da Terra de 510 millóns de quilómetros e que viaxa a 55.000 quilómetros por hora en dirección ao Sol.

Segundo o plan, o Philae separarase da Rosetta mañá, mércores, ás 9.35 (hora peninsular) e aterrará cara ás 16.30. Pero, como os sinais tardan (viaxando á velocidade da luz) 28 minutos e 20 segundos en chegar á Terra, de cada paso da operación e do triunfo ou o fracaso desta non se terá noticia ata media hora máis tarde. Entre os primeiros labores do robot está tomar unha foto panorámica, que tamén tardará un tempo en chegar.

A misión Rosetta, que está previsto que dure ata finais de 2015, é a primeira que se pon a dar voltas a un cometa (chegou o pasado 6 de agosto) e envía unha sonda para que aterre nel; a primeira que, acompañando ese corpo celeste na súa viaxe cara ao Sol, vai presenciar os cambios que sofre polo incremento da radiación da estrela; e a primeira en tomar fotos dende a súa superficie (o Philae) e en facer análise in situ da súa composición.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

O pasado venres, día 7, a cadea de Supermercados Gadis, quitou o seu último anuncio da saga VIVAMOS COMO GALEGOS, co título:"Soñemos como galegos".

O vídeo está ambientado nun salón de peiteado, onde un grupo de homes (membros da Universidade da vida) intenta convencer un mozo de 24 anos de que, aínda que ser novo ás veces é complicado, a vida é moi longa e ten moitos soños por cumprir.

Cada vez fano mellor. Veremos que nos presentan a próxima vez!

Angel Carracedo / Imaxe:cpi.devedra.climantica.org 

O científico galego Ángel Carracedo Álvarez (Santa Comba-A Coruña, 1955), catedrático de Mediciña Legal na USC e experto internacional en xenética, fixo o seguinte manifesto con motivo da celebración do Mes da Ciencia (novembro):

Un grande empresario dicíame non hai moito tempo: “Aos científicos valorarannos aquí cando algún se faga moi rico cos seus achados”.

A min non me parece que os galegos valoren pouco a ciencia e os seus científicos. Ao contrario, penso que estamos entre as profesións mellor consideradas. Temos a gran sorte de que a xente da nosa terra valora o traballo e a dedicación aos demais por riba de todo.

Tampouco creo que ningún científico teña entre os seus obxectivos facerse rico. O seu tesouro é o coñecemento e a súa ilusión buscar o porqué das cousas. A súa gran ledicia prodúcese cando fan un descubrimento que lles dá respostas ás preguntas que se fixeron e que ninguén fora quen de albiscar.

Gustaríalles traballar na súa terra, pero para iso precisan medios para investigar e un salario que lles permita vivir. Non lles importa que non sexa moito o que gañen, pero si que o proxecto, o grupo onde traballan e o ambiente sexa estimulante.

E temos que procurar entre todos que estas condicións se dean aquí. O noso número de investigadores é aínda moi baixo e as condicións nas que se desenvolve o seu traballo distan moito de ser comparables coas dos países máis desenvolvidos.

E é preciso cambiar esta situación. A investigación é o motor do desenvolvemento e da riqueza dos pobos, e temos que procurar reter o noso talento e mesmo captar novo talento do exterior.

Tamén temos, os propios científicos, que integrarnos máis na sociedade, na nosa cultura, no noso sistema produtivo, e sobre todo contar o que estamos facendo.

Cos anos cada vez concédolle máis importancia a divulgar a ciencia. Facela é importante, pero tanto ou máis é contar que sabemos e tantos e tantos misterios e problemas que aínda non conseguimos chegar a entender. Saber isto é a única maneira de que a xente valore o que os científicos fan, pero sobre todo é a única maneira de comprender o mundo que nos rodea e poder xulgar criticamente o que nos din, o que é igual que ser máis libres.

E para chegar á xente da nosa terra hai que facelo no nosa lingua. “Sentímolo noso”, escribía unha mestra dun dos institutos (o meu favorito) onde cada vez que podo voulles contar o que facemos aos alumnos. Entusiasmo e proximidade son a clave da divulgación científica, e que te sintan como eles, do seu mundo, coa nosa fala, é a garantía para que a ciencia se aprecie aínda máis e moitos dos nosos rapaces queiran dedicarse a ela.

Unha idea que moitos compartimos!

FONTE:Consellería de Educación e O. Universitaria/EDLG

O Departamento de Inglés do noso IES, ten no seu blog a seguinte información que me piden que faga público:

Lil’ Drac is a little orphaned short-tailed bat (murciélago de rabo corto). This little baby bat was very lucky as it got rescued by Weatherford, Texas Bat World Sanctuary. It is a no-profit organization dedicated towards the preservation of hundreds of bats.

Bat World Sanctuary offers rehabilitation and release programs and even lifelong sanctuary programs to non releasable bats. Bat population is in a rapid decline. More than half of the native bats of USA areendangered. Watch this man giving a loving care to this baby bat.

Lil ’ Drac é un morcego de cola curta orfo (morcego de rabo curto). Este pequeno bebé tivo moita sorte, xa que foi rescatado por Weatherford, Texas Bat Mundial Santuario, unha organización sen fins de lucro dedicada á preservación de centos de morcegos.

Bat Mundial Santuario ofrece programas de rehabilitación e de posta en liberdade de morcegos. Máis da metade dos morcegos nativos de EUA están en perigo de extinción. Mira este home dando unha atención amorosa a este bebé morcego.

Imaxe das cinco "novas" aves do Esteiro do Miño / Imaxe: anabam.org

Logo de 30 anos recollendo datos da presenza de aves no Esteiro do Miño, ANABAM sinala que a ornitoloxía da zona mudou en certas especies e, sobre todo, no número delas. Nun recente artigo pubicado na súa páxina web, trataron sobre estas aves "novas" deste espazo natural e que son as que aparecen fotografadas arriba. Así o reseñaban:

Ata finais do século XX, esas cinco aves deixábanse ver esporadicamente polo Esteiro do Miño, o cal constituía, para os que nos dedicabamos a observar aves acuáticas, un motivo de ledicia por ver estas rarezas pola zona. Pero, finalizando a década, algunhas xa se fixeron asiduas visitantes, de tal xeito que tódolos anos aparecían, aparecen, nos nosos censos. Neste caso están o mergullón orelleiro, a tartaraña arpella e o cullereiro. No caso do cullereiro, adoita estar no Esteiro do Miño dende un par de semanas ata máis dun mes. O mergullón orelleiro vese toda a tempada, isto é, dende outubro ata febreiro/marzo. A tartaraña arpella é un caso excepcional, pois xa permanece con nós todo o ano e non so iso, senón que aniña nas inmediacións o que constitúe un dato moi valioso xa que esta ave ten escasas áreas de nidificación na Península Ibérica.

A partir do ano 2008 dúas novas especies, que como dixemos visitaban esporadicamente o Esteiro, se convirten en novas inquilinnas deste humedal internacional. Son a aguia peixeira e a graza branca. A garza branca vese durante toda a tempada ornitolóxica, isto é dende setembro ata marzo, mentres que a aguia peixeira case que todo o ano, polo que non nos extranaría que esta última acabase tamén por aniñar neste enclave.

Das cinco especies citadas, a que chega a ser máis numerosa é o mergullón orelleiro, ave de tamaño pequeno. O número de individuos pode chegar a rebasar os 30 exemplares, aínda que a media está nos 7 individuos. Aguia peixeira, tartaraña arpella e garza branca andan polos 2-3 exemplares de media e o cullereiro é moi variable, dende un a dez individuos, segundo os anos, aínda que habitualmente non exceden dos cinco exemplares.

 Aguia peixeira e tartaraña arpella son as que máis superficie percorren, practicamente toda a zona de censo, ou sexa, dente a ponte internacional da Amizade (Goián-Vilanova de Cerveira) ata a desembocadura, aínda que mesmo suben río arriba e a aguia peixeira chega a saír cara ao mar. O mergullón orelleiro móvese fundamentalmente nas augas da parte baixa do Esteiro. A garza branca pode verse principalmente nas marxes da parte media baixa do Esteiro, zonas de xunqueira e os cullereiros teñen certa preferencia polo sapal do Coura, na marxe portuguesa, aínda que tamén achéganse á ribeira galega.

FONTE:anabam.org

Retrato do Curiosity en Marte / Imaxe: NASA

A materia orgánica detectada polo rover Curiosity en Marte non é probablemente debida á contaminación traída dende a Teerra, como os investigadores pensaron nun principio.

Un equipo de científicos alemáns e británicos suxiren que un composto gasoso con cloro orgánico (clorometano) atopado no planeta vermello ven do chan de Marte, con carbono e hidróxeno probablemente derivado dos meteoritos que caeron sobre a superficie do planeta.

Esta hipótese fundaméntase nas medicións de isótopos realizadas polos científicos nas que se replicaron algúns dos experimentos do módulo de aterraxe en Marte. Nestas investigacións utilizáronse mostras dun meteorito de hai 4.600 millóns de anos que caeu en Australia en 1969. Os resultados diste estudo foron publicados na Scientific Reports.

A cuestión de se hai materia orgánica en Marte, un requisito esencial para a vida niste planeta, foi debatida pola comunidade científica durante moito tempo. Para abordar esta cuestión, o rover Curiosity da NASA, que aterrou  en Marte en agosto de 2012, ten levado a cabo investigacións sobre o chan marciano. Ao quentar mostras do chan foron detectadas e identificadas moléculas orgánicas simples polos sistemas de medición a bordo.

Curiosamente iste tipo de material orgánico tamén foi identificado en experimentos anteriores durante a misión Viking en 1976, pero o composto considerouse, daquela, un contaminante terrestre.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Saltón Zabalius oftálmico / Imaxe: Piotr Maskrechi

Fixádevos ben na fotografía. Esta nela, aínda que ben camuflado!

Este saltón Zabalius oftálmico está moi estendido na parte oriental de África subsahariana. Pon os seus ovos na codia e pasa toda a súa vida nas árbores. Entrou este ano na Lista Vermella como de preocupación menor. Nos últimos anos colonizou con éxito áreas urbanas de Sudáfrica.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

O robor Philae no cometa cometa 67P/Churyumov-Guerasimenko/Churyumov-Guerasimenko / Imaxe:cromo.com.uy

O robot Philae, antes de sufrir o seu apagamento ao quedar sen enerxía o pasado sábado, detectou moléculas orgánicas de carbono, os ladrillos fundamentais para a vida na Terra, no cometa 67P/Churyumov-Guerasimenko/Churyumov-Guerasimenko, segundo confirmaron científicos do Centro Aeroespacial Alemán (DLR).

O achado tivo lugar grazas aos experimentos iniciados antes de que o robot entrase nun estado de "stand-by" tras non poder recargar as súas baterías solares. Así, o instrumento COSAC logrou entregar estas mostras para a análise.

Tamén a ferramenta MUPUS estivo a traballar para medir a densidade e as propiedades térmicas e mecánicas da superficie do cometa, mostrando que non é tan branda como se cría, senón que hai unha capa de material «duro como o xeo».

Descubrir se os compostos a base de carbono (e, a través deles, a vida) foron traídos á Terra primitiva polos cometas, era un dos obxectivos principais da misión. Este achado apoia a Teoría da Panspermia, defendida polo sueco Svante Arrhenius e polo codescubridor do ADN, Francis Crick, segundo a cal as moléculas viaxan polo espazo a bordo de papaventos e po estelar, podendo «sementar» vida se encontran as condicións axeitadas, impulsadas pola radiación das estrelas.

O interese da misión Rosetta no cometa recae en que estes corpos celestes se consideran reliquias da formación do noso Sistema Solar, hai 4.500 millóns de anos, e conservaron antigas moléculas coma se se tratase dunha cápsula do tempo. Non obstante, os científicos alemáns recoñeceron non estar seguro aínda de se hai compostos complexos que forman proteínas entre os achados de Philae.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Coma se o hemisferio norte estivese en chamas, así se mostra a nube de dióxido de carbono (CO₂) cubrindo a atmosfera sobre Norteamérica, Europa e Asia. As supercomputadoras da NASA móstrannos un ano de evolución deste gas, o máis importante de efecto invernadoiro proveniente da actividade humana. A Terra non é capaz de absorber a metade destas emisións e permanece na atmosfera, contribuíndo decisivamente ao aumento das temperaturas globais no longo prazo.

O vídeo comprime un ano de datos (2006, concretamente) nuns minutos de imaxes nas que vemos o CO₂ cubrir boa parte da atmosfera para remitir sensiblemente en primavera cando chega a fotosíntese ás rexións verdes do norte. Deste modo, a simulación ilustra á perfección as diferenzas nos niveis de dióxido de carbono nos hemisferios norte (densamente poboado e industrializado) e sur, así como os cambios nas concentracións de dióxido de carbono no mundo durante as estacións.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Bernardo Erlich (Tucumán, 1963), deseñador e humorista gráfico, plasmou a situación actual do noso país nunha viñeta, publicada onte no xornal El País, que penso que non merece ningún comentario suplementario.

A bos entendedores poucas palabras!

Quentamento global / Imaxe: sdpnoticias.com

Os dez meses máis cálidos dende que se recollen datos.O ano 2014 é, ata outubro, o ano máis caloroso do que se ten noticIA. En concreto a media destes meses é 0,7 graos centígrados máis quente que a media de todo o século XX, que se situou en 14,1 graos para todo o planeta. Os rexistros que cos que traballa a Administración Nacional Oceánica e Atmosférica (NOAA), organismo que ofreceu os datos, remóntanse a 1880.

Ademais, outubro é o terceiro mes consecutivo e o quinto dos últimos seis que marcar récord histórico para a temperatura global. As altas temperaturas de outubro víronse empurradas pola calor tanto en superficies terrestres como oceánicas e tamén porque se distribuíu uniformemente por ambos os dous hemisferios. A escala mundial, as calurosas temperaturas de gran parte de América do Sur e Australia contribuíron decisivamente á temperatura media da superficie terrestre.

No hemisferio norte, tamén se notou unha calor inédita nas rexións costeiras occidentais dos Estados Unidos e gran parte de Extremo Oriente de Rusia. Tamén puxo o seu gran de area ao termómetro global a calor sufrida en boa parte do sur de Europa.
Por exemplo, España tamén marcou récord de temperatura en outubro: segundo a Axencia Española de Meteoroloxía, foi un mes "extremadamente cálido", cunha temperatura media de 18,7 graos, valor que supera en 3,3 a media do mes.

Foi, polo tanto, o mes de outubro máis cálido dende que se empezou a recoller rexistros en 1865. Ademais, en España o mes pasado foi lixeiramente máis seco do normal.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

O curioso deste experimento é que a xema e a clara non se separan en ningún momento, están sempre unidas mantendo a forma de óvalo que tiñan antes de saír da casca. Iso si, ao sair da auga...

Un ano tras outro comprobamos que a violencia de xénero segue sendo a principal causa de morte entre as mulleres de entre 15 e 44 anos en todo o mundo, por diante da suma das mortes provocadas polo cancro, a malaria, os accidentes de tráfico e as guerras.

A violencia de xénero foi e segue sendo un delito invisible, oculto en demasiadas ocasións por unha aparente felicidade conxugal. Para decatarnos da gravidade da situación debemos remitirnos ás cifras: 1 de cada 7 mulleres ten sufrido algún tipo de violencia física ou psíquica ao longo da súa vida, 603 millóns de mulleres e nenas viven en países onde a violencia doméstica aínda non é considerada delito, polo menos 1 de cada 4 mulleres sufriron violencia de xénero durante o embarazo, ao redor de 60 millóns de nenas no mundo son obrigadas a casarse con menos de 18 anos, concretamente en España, no que vai de ano, 51 mulleres faleceron ás mans das súas parellas... Só 11 presentaran antes denuncia. Feitos que nos deixan xeadas e que evidencian que aínda queda moito por facer. Aínda que son cada vez máis as mulleres que se atreven a poñer nome e apelidos á violencia doméstica, o número de mulleres que calan é moi superior ao das que se atreven a falar. O medo, a insuficiente protección e o escaso amparo que reciben por parte da lei son algunhas das causas principais que paralizan as vítimas.

A violencia de xénero ou violencia machista contra as mulleres é unha manifestación da desigualdade existente entre aqueles e estas.

Os malos tratos aparezan cada vez en idades máis temperás.

É por iso que cada 25 de novembro ten lugar o Día Internacional contra a Violencia de Xénero cos obxectivos de concienciar e erradicar este grave problema que é unha eiva para a sociedade.

Logotipo do Ano Internacional dos Chans / Imaxe:fao.org

A Asemblea Xeral da Organización de Nacións Unidas (ONU) declarou 2015 Ano Internacional dos Chans (AIS). De forma oficial, comezará o 5 de decembro con actos inaugurais en Nova York, Roma e Bangkok. Os lemas elixidos para difundir este ano internacional a nivel global son "Os chans, fundamento da agricultura familiar" e "Chans sans para unha vida sa". 

Os responsables de Nacións Unidas sinalan que o obxectivo do AIS 2015 é aumentar a concienciación da importancia do chan para a seguridade alimentaria da poboación mundial e para o bo funcionamento dos ecosistemas, así como o apoio a políticas para a xestión e a protección sostible deste recurso natural.

O chan é moito máis que a superficie onde nos apoiamos. A ONU recorda que é a base para o mantemento e crecemento da vexetación, dende bosques ata cultivos dos que se obteñen alimentos, medicinas ou combustibles. O chan é tamén esencial para a biodiversidade animal, tanto salvaxe coma doméstica. No seu interior encóntranse millóns de organismos que, aínda que se descoñezan ou non se vexan, cumpren funcións vitais como a descomposición de restos vexetais e elementos tóxicos, a absorción de compoñentes da atmosfera, a regulación do carbono ou os ciclos hidrolóxicos.

A subministración de auga de calidade, un ben cada vez máis escaso, depende en boa medida do estado dos chans, xunto á paisaxe e a súa vexetación. Un chan en mal estado non pode reter a auga das precipitacións, e o ciclo hidrolóxico reséntese. Se un chan se contamina, a súa influencia nótase na auga e o resto dos seus elementos.

A importancia dos chans na loita contra o cambio climático é outro punto destacado. A materia orgánica dos chans é unha das maiores reservas de dióxido de carbono (CO₂) e pode actuar como almacén e sumidoiro deste gas de efecto invernadoiro. Os expertos da ONU non esquecen tampouco o valor do chan como testemuña da historia da terra e do patrimonio cultural dos nosos antepasados.

FONTE: Revista Consumer

A raiña Sofía fixo entrega dos premios / Imaxe:elperiodicomediterraneo.com

Os premios Rei Xaime I foron creados en 1989 para favorecer o achegamento en estudos e investigación, entre as distintas entidades científicas e as empresariais para a promoción da investigación e o desenvolvemento científico en España. Os premios son outorgados pola Fundación Premios Rei Xaime I, constituída pola Xeneralitat Valenciana e a Fundación Valenciana de Estudos Avanzados.

O xurado dos XXVI premios Rei Xaime I (formado por 19 premios nobel) recoñeceu nesta edición de 2014 a Angel Rubio, en Investigación Básica; Lina Badimon, en Investigación Médica; Enrique Sentana en Economía; Pedro Diego Jordano, en Protección do Medio; Javier García Martínez, en Novas Tecnoloxías e a José Vicente Tomás, da empresa Kerajet de Vila-real (Castelló), na categoría de Emprendedores.

Angel Rubio, premio de Investigación Básica, ten 48 anos e é doutor en Ciencias Físicas. O xurado distinguiuno por consideralo un "teórico mundialmente recoñecido en nanociencias e física da materia". Realizou contribucións decisivas á teoría e métodos da estrutura electrónica.

Lina Badimon (Barcelona, 1953) alzouse co premio de Investigación Médica. Dirixe o Centro de Investigación Cardiovascular do Hospital de Sant Pau de Barcelona e os seus estudos permitiron explicar moitos dos procesos polos que se forma o coágulo no interior das veas e o proceso inflamatorio ao que o devandito coágulo dá lugar. O xurado recoñeceuna polo seu traballo pioneiro en arteriosclerose, trombose e lesións isquémicas.

Pedro Diego Jordano (Córdoba, 1957) distinguido co premio de Protección do Medio, é doutor en Bioloxía e investigador do CSIC na Estación Biolóxica de Doñana. Os seus traballos céntranse no coñecemento da biodiversidade a través das relacións ecolóxicas entre os insectos e as plantas. Esta información é fundamental, segundo os xurados, para o coñecemento da dependencia entre plantas e animais.

Javier García Martínez, de 41 anos, é o novo premio de Novas Tecnoloxías. Doutor en Química, traballa na Universidade deAlicante, e foi elixido polos xurados pola fabricación de nanomateriais para aplicacións enerxéticas. A súa tecnoloxía xerou máis de 20 patentes en áreas tan diversas como a fabricación de catalizadores, uso da biomasa, tratamento de auga e separación de gases.

Parabéns a todos!

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Os electróns chocan contra esta barreira invisible coma se existira un muro de cristal no espazo / ANDY KALE, UNIVERSITY OF ALBERTA

Un equipo da Universidade de Colorado (EUA) descubriu a uns 11.500 quilómetros sobre a Terra un escudo invisible que bloquea os chamados "electróns asasinos", unhas partículas que circulan arredor do planeta a unha velocidade próxima á luz e que supoñen unha grande ameaza para astronautas, satélites e sistemas espaciais durante as intensas tormentas solares.

Esta barreira para o movemento das partículas apareceu nos cintos de radiación de Van Allen, dous aneis que están cheos de electróns e protóns de alta enerxía. O autor principal do traballo, Daniel Baker, explicou na revista Nature que este cinto está retido no seu lugar polo campo magnético da Terra e se incha e contráese periodicamente en resposta ás perturbacións de enerxía entrantes dende o Sol.

Os cintos de Van Allen considéranse o primeiro descubrimento importante da era espacial -en 1958- e o seu achado determinou que estaban formados por un cinto interior e outro exterior que se estendían máis de 40.000 quilómetros por enriba de superficie da Terra. En 2013, Baker dirixiu un equipo que utilizou dúas sondas xemelgas da NASA para descubrir un terceiro anel transitorio, o "anel de almacenamento", situado entre os cintos e que parece ir e vir dependendo da intensidade do clima espacial.

O último misterio sobre este obxecto celeste xira en torno a un límite "extremadamente forte" existente no bordo interior do cinto exterior, a 11.500 km de altura, que parece bloquear os electróns ultrarrápidos impedindo que entren na atmosfera terrestre.

Os autores deste traballo, que foi publicado en "Nature", pensaron nun principio que os electróns altamente cargados, que se moven en bucle arredor da Terra -a máis de 160.000 quilómetros por segundo- vanse á deriva lentamente cara á atmosfera superior e son gradualmente aniquilados pola interacción coas moléculas de aire. Pero a barreira impenetrable, vista neste novo estudo, non deixa aos electróns chegar tan lonxe.

Para o autor, "a clave é manter a observación da rexión con exquisito detalle". "Se o Sol realmente logra arruinar a magnetosfera da Terra cunha exección de masa coronal (CME), sospeito que abrirá unha brecha no escudo por un período de tempo", engadiu.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Viñeta de Juan Carlos Partidas / El Rechiste

De que tipo de lóxica estamos falando!

A lóxica é unha ciencia formal que estuda os principios da demostración e inferencia válida. A lóxica matemática estuda os sistemas formais en relación co modo no que codifican ou definen nocións intuitivas de obxectos matemáticos como conxuntos, números, demostracións, e algoritmos, utilizando unha linguaxe formal

Prototipo / Imaxe:vozpopuli.com 

Científicos da Universidade de Stanford acaban de presentar na revista Nature o prototipo dun material que podería arrefriar edificios, ao reflectir o 97% da luz solar e trasladar ao exterior a radiación infravermella que se acumula no interior. Os seus creadores cren que no futuro podería substituír ao aire acondicionado tradicional, ou polo menos reducir o seu uso de xeito moi significativo.

Trátase dun modesto aparato, de 20 centímetros de diámetro, sobre un panel reflectante-, que tamén podería usarse nos coches e que está composto de varias capas ultrafinas dun material que por un lado reflicte a luz que chega á súa superficie e por outra traslada ao exterior a calor (radiación infravermella) do interior do edificio.

Esta lámina composta de sete capas de dióxido de silicio e óxido de hafnio, sobre unha capa de prata, ten un grosor menor que a máis delgada lámina de aluminio. Os seus creadores cren que con máis desenvolvemento, a tecnoloxía podería estar dispoñible en cinco anos e masificarse con baixos custos de instalación.

FONTE: Xorna El Mundo/Ciencia