vgomez

Día 1 de setembro: Lúa Nova

                                 Eclipse anular de Sol: só visible en Canarias

  Día 9 de setembro: Cuarto Crecente

Día 16 de setembro: Lúa Chea

Día 22 de setembro: Comezo do Outono

Día 23 de setembro: Cuarto Minguante

Chuvia de meteoros: Perséidas Septiembre (SPE), do 5 ao 21 de setembro, con máximo o día 9.

Se houbo una película na miña infancia que me quedase gravada foi Ben-Hur, que periódicamente volvín a ver na TV nas épocas anuais de Semana Santa. Chega agora a nova versión da película de 1959, que á súa vez adapta a novela de Lewis Wallace “Ben-Hur: A Talle of the Christ” (1880). Esta é a súa ficha técnica:

Título orixinal: Ben-Hur

Ano: 2016

Duración: 124 min.

País:  Estados Unidos

Produtora: Metro-Goldwyn-Mayer (MGM)/Paramount Pictures/Sean Daniel Company

Xénero: Drama/Cine épico

Director: Timur Bekmambetov

Guión: Keith R. Clarke, John Ridley

Música: Marco Beltrami

Fotografía: Oliver Wood

Reparto: Jack Huston, Toby Kebbell, Morgan Freeman, Rodrigo Santoro, Nazanin Boniadi, Pedro Pascal, Olivia Cooke, Ayelet Zurer, Sofia Black-D’Elia, Alisha Heng, Marwan Kenzari, Nico Toffoli

Sinopse: Judah Ben-Hur é un mozo nobre de Xerusalén que ten ideas opostas ás dos romanos. Polas súas diferenzas políticas, e por negarse a delatar ás persoas que se consideran inimigos do estado, Ben-Hur será falsamente acusado de traizón. O responsable desta traizón é o seu mellor amigo da infancia, Messala, tribuno do exército romano. Desposuído do seu título, separado da súa familia e de Esther, a muller á que ama, Ben-Hur terá que vivir como un escravo. Despois de sobrevivir varios anos no mar, Judah regresa á súa terra. Será entón cando decida buscar vinganza, e reclamar o que lle pertence.

Non mellora a orixinal!

Aumento poboación mundial en 2053 / Imaxe:www.xn--maanisima-m6a.com

Dos 7.400 millóns de humanos que hai sobre este planeta agora mesmo pasaremos a 10.000 no ano 2053. Ese terzo extra de humanos repartirase de forma moi desigual: a poboación asiática seguirá expandíndose pero a menor ritmo, así como a americana. Pero os dous extremos serán África, onde o número duplicarase, e Europa, con países como España, Alemaña ou Romanía que perderán ata o 20% da súa poboación. Estes son só algúns dos moitos datos do novo informe da Oficina de Referencia da Poboación (PRB).

O informe estima que en 2030 xa haberá 8.500 millóns de habitantes e, en 2050, a poboación crecería un 33% respecto da actual, ata os 9.900. Haberá que esperar tres anos máis para celebrar a cifra redonda dos 10.000 millóns.

Pero o máis interesante desta cifra será a súa distribución xeográfica e a pirámide da poboación. Moitos dos acontecementos sociais, procesos económicos, cataclismos humanos ou problemas políticos dependerán deses dous factores. Por exemplo, a proxección que apunta a que a poboación de África, en especial a subsahariana, dobrarase pasando desde os 1.203 millóns actuais ata os 2.527 a mediados dos 50 augura que a presión migratoria sobre Europa non vai descender.

Ao mesmo tempo, e de forma paradoxal, cada vez haberá menos europeos e máis vellos. Desde os Urales ata as costas de Irlanda, a poboación reducirase en 12 millóns de habitantes. Pero o global esconde grandes diferenzas. Así, mentres Alemaña e Ucraína perderán máis de nove millóns de cidadáns, Reino Unido e Francia gañarán ao redor de 10 millóns. Entre os países que máis perden están España, con 3,5 millóns de españois menos, ou Romanía, que perderá case o 30% da súa poboación.

O informe engade algún datos chamativos: A India, que xa case ten a mesma poboación que China, converterase no país máis poboado en 2050. España está entre os 10 países con menor taxa de fertilidade do mundo. Cada ano morren 5,2 millóns de nenos no mundo, só 65.000 nos países desenvolvidos.

Un gran problema ao que hai que ir buscándolle solución xa!

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Un equipo de físicos da Universidade de California en Irvine anunciou, nun artigo publicado hai uns días en Physical Review Letters, que o posible achado dunha nova partícula, descoñecida ata agora, podería ser a proba que se necesitaba para demostrar a existencia dunha quinta forza fundamental da natureza.

"Se fose certo (afirma Jonathan Feng, autor principal do artigo) sería algo revolucionario. Durante décadas, traballamos con catro forzas fundamentais: gravidade, electromagnetismo e as dúas forzas nucleares, forte e débil. Pero se se confirma con máis experimentos, o descubrimento dunha quinta forza cambiaría por completo nosa comprensión do Universo, e abriría as portas para entender como as varias forzas únense nunha soa e o que é a materia escura".

Ata agora, e a través do Modelo Estandar, a Ciencia explicou con extraordinaria precisión tres das catro forzas coñecidas (electromagnetismo, forza nuclear forte e forza nuclear débil), e para cada unha delas descubriu un "cuanto", unha partícula (un bosón) que transporta a unidade mínima de cada forza. Pero a cuarta, a gravidade séguese resistindo a ser "cuantificada" e é unha dos pesadelos máis recorrentes dos físicos da actualidade. A existencia dunha quinta forza podería, pois, ser a clave que nos faltaba para comprender de que está feito realmente o Universo.

Os investigadores partiron dun estudo levado a cabo a mediados de 2015 por un grupo de físicos experimentais da Academia Húngara das Ciencias, que buscaban "fotóns escuros", un dos posibles candidatos a ser o compoñente fundamental da materia escura, da que se sabe que é cinco veces máis abundante que a materia ordinaria que forma estrelas, planetas e galaxias. Os científicos húngaros descubriron entón unha desintegración radioactiva anómala, que non podía explicarse coas reaccións coñecidas e que apuntaba á existencia dunha nova partícula extremadamente lixeira, apenas trinta veces máis masiva que o electrón.

FONTE: José Manuel Nives/xornal abc/ciencia

Temos 5 sentidos. Afirmación non correcta! / Imaxe: taringa.net

Moitos somos os que na escola estudamos que temos cinco sentidos.

Esta categorización que vén de Aristóteles é incompleta. Temos entre 9 e 20, dependendo da definición que usemos. Estes inclúen a propiocepción, que nos permite saber onde están as diferentes partes do noso corpo, os sensores de temperatura (termocepción), da dor (nocicepción) e mesmo o sentido do equilibrio. Penso que o máis fácil é dividilos en tres grupos: mecánicos (tacto, oído e propiocepción), químicos (gusto, olfacto e os sentidos internos) e a luz.

FONTE: Verne/Xornal El País

Reconstrución artística dun pterosaurio / GABRIEL LÍO

Uns restos craniais en excelente estado de preservación atopados na rexión da Patagonia, en América do Sur, permitiron aos científicos descubrir unha nova especie de pterosaurio do Jurásico Inferior (hai entre 176 e 200 millóns de anos). 

O fósil, bautizado como Allkaruen koi (que na lingua nativa tehuelche significa "cerebro antigo"), atopouse en Chubut, na Patagonia arxentina. Os restos inclúen unha caixa craneana magníficamente conservada e sen triturar. Para estudar a anatomía neurocraneal, os investigadores usaron tomografía computerizada para observar o seu interior e o oído interno en tres dimensións. Con estes datos craniais e outras características anatómicas, realizouse despois unha análise filoxenético do grupo ao que pertence.

A investigación publicada na revista PeerJ indica que "Allkaruen mostra un estado intermedio na evolución do cerebro dos pterosaurios e as súas adaptacións á contorna aérea".

Os pterosaurios son un grupo extinto de réptiles voadores que viviron durante a maior parte da era do Mesozoico (hai entre 66 e 250 millóns de anos). O seu corpo adaptouse ao voo grazas a uns ósos máis lixeiros e un díxito máis longo que o resto e sobre o que descansaba unha membrana. Con todo, a neuroanatomía destes exemplares só se coñece grazas os poucos restos que se conservaron en tres dimensións. Este estudo proporciona nova información sobre a orixe, a cronoloxía e a evolución deste grupo de réptiles voadores.

FONTE: Xornal ElMundo/Ciencia

Logotipo dos Xogos Paralímpicos Rio 2016 / Imaxe: paralimpicos.es

Esta noite terá lugar o acto de apertura dos Xogos Paralímpicos de Río de Xaneiro 2016, a décimo quinta edición dos Xogos Paralímpicos de verán.

Serán un evento multideportivo internacional para atletas con discapacidades que se celebrará entre  o 7 e o 18 diste mes de setembro.

Nel competirán ao redor de 4000 deportistas de 160 países en 528 probas de 23 deportes, baixo o lema “Un mundo novo”.

O  Equipo  Paralímpico  que  representará  a España   estará  formado  por 127 deportistas, 111 deles con discapacidade máis 16 guías, porteiros ou pilotos. A delegación española compoñerana 74 membros máis, entre adestradores, médicos, fisioterapeutas, mecánicvos, tradutores e persoal de apoio e de oficina, o que suma unha expedición total de 201 persoas. 

Os deportistas españois participarán en 15 das 23 disciplinas do programa paralímpico: atletismo, baloncesto  en cadeira de rodas,    boccia,  ciclismo,  fútbol-5  para cegos,  judo,  halterofilia,  natación, piragüismo, tenis de mesa, tenis en cadeira de rodas, tiro con arco, tiro olímpico, tríatlon e vela. 

Toda a información tela premedo AQUÍ.

Se algunha vez tivestes a sorte de presenciar unha aurora boreal, esta gravación amosa este fenómeno como nunca o vistes antes. Un dron captou todos os matices que deixa a aurora mentres se estende a través do ceo nocturno de Islandia.

Aurora polar é un fenómeno en forma de brillo ou luminiscencia que se presenta no ceo nocturno, xeralmente en zonas polares, aínda que pode aparecer noutras zonas do mundo durante breves períodos. No hemisferio sur é coñecida como aurora austral, e no hemisferio norte como aurora boreal.

Unha aurora prodúcese cando unha exección de partículas solares cargadas choca coa Magnetósfera da Terra. Esta "esfera" que nos rodea obedece ao campo magnético xerado polo núcleo da Terra, formada por liñas invisibles que parten dos dous polos, como un imán. Ademais existen fenómenos moi enerxéticos, como as fulguraciones ou as eyecciones de masa coronal que incrementan a intensidade do vento solar. Cando dita masa solar choca coa nosa esfera protectora, estas radiacións solares, tamén coñecidas co nome de vento solar, desprázanse ao longo da devandita esfera. No hemisferio que se atopa na etapa nocturna da Terra nos polos, onde están as outras liñas de campo magnético, vaise almacenando dita enerxía ata que non se pode almacenar máis, e esta enerxía almacenada dispárase en forma de radiacións electromagnéticas sobre a ionosfera terrestre, creadora, principalmente, dos devanditos efectos visuais.

Un verán máis, Galicia volve estar pendente do monte ou, máis exactamente, dos lumes que o devoran, e o xenial Davila (Luis Davila, Pontevedra-1972) faise eco desta problemática na súa viñeta de hoxe no xornal Faro de Vigo.

Galicia alberga o territorio forestal máis produtivo de toda a UE, con diferenza. Hai, aproximadamente, un millón e medio de hectáreas forestais en Galicia das que o 96% pertencen a particulares.

O clima diste ano (inverno chuvioso, verán moi seco), a elevada combustibilidade de gran parte da superficie de monte (plantacións de eucaliptos e piñeiros, matogueira) e a persistencia da cultura do lume no medio rural, da utilización do lume como ferramenta agropecuaria, son as razóns principais de que o monte arda e quéimese tanto en Galicia.

Os incendios forestais en Galicia e no resto do noroeste da Península Ibérica caracterízanse polo alto grao de intencionalidade. Un de cada tres incendios é provocado e, segundo a Xunta de Galicia, o 20% deles o son por motivos económicos.

Segundo un informe elaborado pola Fiscalía, un de cada cinco incendios "está provocado por intereses económicos". Pero, quen queima o monte? Por que non se collen aos autores?...

Como di Davila, en vez de Galicia Calidade é una calamidade!

Hoxe realizaremos varios experimentos coa bebida escumante habitual das celebracións, a champaña, que adquire as súas burbullas debido a unha segunda fermentación do viño na botella para conseguir a carbonatación.

Esto é Ciencia!

Habemus criovolcán en Ceres. Así o cre un equipo de científicos da NASA, do centro de voo espacial Goddard, quen publicou que a montaña Ahuna Mons de Ceres é un criovolcán, isto é, un volcán de xeo e auga. Este descubrimento únese a outros segredos que saen á luz en seis estudos distintos publicados pola revista Science.

O planeta anano Ceres é o obxecto máis grande do cinto de asteroides situado entre Marte e xúpiter e a sonda Dawn foi enviada a recoller información sobre o mesmo. Os primeiros datos indican que este mundo de roca e xeo conta con cráteres, terreos gretados e outro tipo de pegadas de procesos xeolóxicos, incluídos os criovolcanes, moi pouco usuais no sistema solar.

Nos criovolcanes, a auga líquida sería como o maga ou lava dos volcáns terrestres e o xeo conformaría a roca. Coas imaxes da sonda Dawn, os científicos localizaron unha formación criovolcánica en Ceres chamada Ahuna Mons, unha montaña con forma de domo, base elíptica e zona superior cóncava.

Grazas a unha serie de modelos matemáticos, os expertos determinaron que este criovolcán, de 4 quilómetros de altura, formouse despois dos cráteres que o rodean, polo que a súa vida é relativamente recente.

Os sales de cloro poderían atoparse xunto ao xeo de auga baixo a superficie de Ceres e ser os responsables da actividade química que alzou Ahuna Mons sobre a superficie creando este volcán de xeo.

As outras investigacións revelaron auga xeada exposta sobre unha zona de menos dun quilómetro cadrado, rápidos refachos de vento solar interactuando co planeta anano, a presenza de minerais filosilicatos arcillosos con magnesio e amonio de forma uniforme por toda a superficie de Ceres ou que a súa capa externa non está feita exclusivamente de xeo ou de roca, senón dunha mestura de ambos.

FONTE: Sara Romero /Revista Muy Interesante/Ciencia

Xa é oficial. Non é cuestión de sacar conversacións banais en ascensores cotiáns, non é cuestión de percepcións persoais por posibles graxas acumuladas nas vacacións. Setembro de 2016 bateu récords en temperaturas máximas do mes en moitas cidades de España, e é obxectivamente o mes de setembro máis caloroso da historia rexistrada, que data desde o ano 1880 (que tamén é un turrón). O pasado luns 5 alcanzamos a sufocante temperatura de 45,5ºC en Cabezas de San Juan (Sevilla) e é o récord de temperatura histórico en Andalucía. Ademais, os datos da NASA móstrannos que todos os meses de 2016 bateron o récord da temperatura media a escala global máis alta da historia rexistrada, despois de que 2015 fose o ano máis cálido ata agora. Calquera experto científico atopa unha relación inmediata co efecto do cambio climático, pero non queremos alarmar a ninguén, iso si, hidratádevos! Que isto é un súa e segue...

FONTE: Grupo Big Vang/Xornal El Mundo/Ciencia

Posidonia oceánica / Imaxe: proelcharter.com

O organismo vivo máis grande do mundo é unha planta de Posidonia oceánica de oito quilómetros de lonxitude. Leva aquí desde hai 100.000 anos, cando Europa estaba habitada por neandertales. Vive a unha media de 18 metros de profundidade, entre as illas de Eivissa e Formentera, e está a morrer. Se ninguén o remedia, iso sucederá en menos de dez anos. Con ela morrerá un dos maiores pulmóns de absorción de CO₂ do mundo, e miles de especies do Mediterráneo occidental desaparecerán para sempre.

No ano 2006, os tentáculos deste organismo estendíanse por unha área de 700 quilómetros cadrados, na que vivían ata cen millóns de exemplares, convertidos na gardería dun milleiro de especies que levan séculos criando entre as súas follas aos seus alevíns, ou poñendo os seus ovos. Entre eles as esponxas, as estrelas de mar, moluscos, centenares de peixes, caballitos de mar, robalizas, morenas, douradas ou pargos. Entre 2008 e 2012, segundo un estudo realizado pola consultoría ambiental Oceansnell e o centro Vellmarí, nalgunhas áreas desaparecera ata un 44% da súa extensión e 300 millóns de plantas. Hoxe descoñécese canto sobrevive daquel descubrimento mundial realizado fai dez anos por científicos do CSIC, en colaboración coa Universidade de lles Illes Balears, e outras de Portugal, o Caribe e Estados Unidos, debido á permanente mutilación á que é sometida por un dos seus maiores inimigos: as embarcacións de recreo.

O que a 18 metros de profundidade é un bosque submarino capaz de xerar o seu propio ecosistema, na súa superficie é a autoestrada marítima máis poboada do Mediterráneo. Miles de embarcacións circulan a diario durante os meses de xullo e agosto entre Eivissa e Formentera para acudir, entre outros destinos paradisíacos, á praia de Illetes, en pleno Parque Natural de ses Salines, cualificada por diversos organismos como a mellor praia de Europa e a sétima do mundo. As súas áncoras, e as cadeas que as acompañan, traballan como escavadoras sobre o leito mariño, deforestando, no caso das grandes embarcacións de entre 40 e 100 metros, que portan áncoras de 200 quilos e cadeas de cen metros, áreas do tamaño de canchas de baloncesto.

Un estudo publicado en Nature apuntaba que as praderías podían producir anualmente pesca, materia orgánica, protección de costas, e outros bens por valor de 14.500 euros por hectárea e ano. E unha investigación do Instituto Mediterráneo de Estudos Avanzados (IMEDEA) e da Fundación BBVA apunta que as praderías submarinas do Mediterráneo absorben medio millón de toneladas de CO₂ ao ano, e xeran entre catro e 20 litros de osíxeno diarios por metro cadrado.

Posidonia oceánica é, ademais, caprichosa no seu crecemento, apenas dous centímetros ao ano, e a súa produción de sementes é escasísima polo que a recuperación de calquera exemplar arrincado pola áncora dunha embarcación levaría séculos. Cando desapareza, os primeiros efectos serán que a auga perderá a cor turquesa e a transparencia que atrae a millóns de turistas, despois, parte das praias desaparecerán, xa que a pradería é a principal responsable de protexer a costa da erosión.

É por iso que Grupos Ecoloxistas, Cruz Vermella e decenas de voluntarios da illa de Eivissa iniciaron unha cruzada para afastar as embarcacións das praderías. A bordo de piraguas ou táboas de surf os voluntarios visitan as zonas máis concorridas da illa, e informan os capitáns do dano que están a causar, para que se despracen ata os areais.

Darémonos conta cando sexa tarde!

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

 Voitre comendo unha prea / Imaxe: Xornal El País

Os voitres e outras criaturas preeiras aguantan practicamente todo o que lles boten. Os seus zumes gástricos ácidos e extremadamente potentes torran case calquera bacteria, virus e parasito. Algúns preeiros posúen encimas específicas que degradan as toxinas botulínicas (os velenos máis potentes que se coñecen) producidas pola bacteria Clostridium botulinum. Esta aparece na carne putrefacta.

Outros preeiros afinaron o seu sistema neurolóxico para vomitar inmediatamente despois de tragar unha prea impregnada de toxinas bacterianas. No caso do voitre, sábese que os seus ouriños son ricos en amoníaco, un axente esterilizante.

FONTE: Revista Muy Interesante

Nesta imaxe hai doce puntos negros distribuídos de forma regular. Pero cada vez que fixas a mirada nun deles, a gran maioría desaparece. E non é un gif: trátase dunha imaxe estática.

Akiyoshi Kitaoka, profesor de psicoloxía da Universidade Ritsumeikan, en Kioto, publicou o domingo día 11 esta ilusión óptica. Kitaoka, que é autor de varias ilusións ópticas, apunta na súa publicación que esta ilusión é obra de Jacques Ninio e Kent A. Stevens. Trátase dunha variación da cuadrícula de Hermann, que é orixinal de 1870.

Na imaxe están todos os puntos negros, pero desaparecen cando non fixamos a vista neles. A culpa tena a nosa deficiente visión periférica: segundo detallan os autores, para o punto no que fixamos a vista contamos coa “resolución espacial máis detallada disponible”, polo que o contraste, aínda que escaso, é suficiente como para “dar lugar a un sinal”.

Con todo, a medida que nos afastamos deste punto central de observación, a nosa visión presenta unha menor “resolución espacial”, ao que se une o feito de que nas interseccións hai pouco contraste entre o gris e o branco de fondo. O resultado é que o noso cerebro “borra ese punto” e as liñas grises parecen uniformes.

FONTE: Verne /Xornal El Pais

Volta ás clases / Imaxe:eoisantiago.org

Hoxe toca empezar un novo curso!

Para algúns o primeiro día no IES, para a maioría reencontro cos compañeir@s e profesor@s. No día de hoxe as presentacións, no Salón de Actos, que comezarán ás 10 horas para o alumnado de 1º ESO. Ás 11 tocaralle ao alumnado de 2º ESO e cada media hora o resto de cursos. Unha parada para comer e ás 16 horas volta a empezar, agora cos cursos de adultos nocturno.

Mañá, ás 8:20 comezan as clases, iso sí, a 1ª hora estaredes cos vosos titores e a partir da 2ª hora (9:10) seguiredes o horarrio que na 1ª hora facilitaravos o Titor.

Iste curso ten como novidade a implantación da LOMCE nos cursos que faltaban da ESO e Bacharetalto (2º e 4º ESO e 2º Bach.) e a aparición do PMAR (Programas de Mellora da Aprendizaxe e do Rendemenmto) en 2º ESO.

Seguro que xa estades a pensar nas vacacións, pois aquí tedes o calendario:

23 de setembro: Festa Local Sta. Trega

31 de outubro: Día do Ensino

22 de decembro 2016 - 6 de xaneiro 2017: Nadal

27 e 28 de febreiro e 1 de marzo: Entroido

10 ao 17 de abril: Semana Santa

2 de maio: Día non Lectivo proposto polos Centro da Localidade

23 xuño: Remate clases do curso.

Bo comezo de curso a tod@s!

Aspecto dos estratos rochosos nas ladeiras do Monte Sharp /NASA/JPL-CALTECH/MSSS

Curiosity, o vehículo robótico da NASA, está a explorar unha rexión do Monte Sharp de Marte coñecida como Murray Buttes. Alí tomou imaxes que mostran con gran nivel de detalle diversos estratos rochosos que desvelan o pasado xeolóxico do planeta vermello.

As fotografías tomounas o pasado 8 de setembro co seu cámara Mast. Con varias destas instantáneas, o equipo que controla este robot ten en mente conformar un mosaico do lugar, que na NASA comparan polo seu aspecto co deserto do suroeste de Estados Unidos.

As formacións rochosas que se observan sobre a superficie (coa cima plana e ladeiras pronunciadas) son o resultado da erosión de antigas pedras areniscas que se orixinaron cando os ventos depositaron a area unha vez que xa se formou a zona inferior do Monte Sharp, cuxos estratos rochosos acumuláronse en forma de sedimentos no fondo de antigos lagos fai miles de anos.

O Curiosity leva un mes viaxando por Murray Buttes. O seguinte obxectivo é abandonar esta zona polo sur ata alcanzar a base destas formacións para levar a cabo os seus últimos traballos de perforación do terreo. Despois, continuará dirixíndose cara ao sur cara ao Monte Sharp.

Os diferentes estratos serven para coñecer o pasado xeológico do planeta / NASA/JPL-CALTECH/MSSS

Curiosityaterrizó no Monte Sharp en 2012. Alcanzou a base desta montaña dous anos máis tarde despois de atopar con éxito evidencias nas chairas próximas de que os antigos lagos marcianos ofreceron condicións que serían favorables para os microbios, no caso de que Marte albergase vida.

No Monte Sharp, Curiosity investiga como e cando aquelas condicións favorables para a vida cambiaron para dar lugar ás actuais, máis secas e hostís.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

A expresión "ir a pedais", para Todd Reichert, significa violar o límite legal de velocidade na estrada montado sobre unha bicicleta. Agora que os motores eléctricos conquistaron bicis e patinetas, un concurso internacional aposta por bater récords en vehículos que están propulsados só con forza humana. É tamén o empeño de Reichert, un enxeñeiro aeroespacial de 33 anos metido a deseñador de bicicletas, e púxoo en escena coma se protagonizase unha road movie: rodando a velocidades impensables sobre a estrada 305 do deserto de Nevada: Unha das máis rectas, chairas e lisas do mundo.

Reichert e o seu equipo de Aerovelo, a empresa canadense que fabrica os prototipos, logrou romper o récord mundial de vehículos a tracción humana alcanzando as 88,26 millas por hora (142,04 quilómetros por hora). De estar a conducir un coche ou unha moto, o enxeñeiro cometería unha infracción de tráfico: o límite de velocidade na estrada en Nevada é de 129 quilómetros por hora. O récord bateuse o mércores ás sete da tarde (hora local), as catro da madrugada deste xoves (hora de Madrid), pero a organización non o confirmou ata última hora do día. 

O récord anterior tíñao tamén Reichert cando o 19 de setembro de 2015, acadara 138,45 km/h.

Que pasada!

FONTE: Xornal El País/Deportes

O salgar de Uyuni é a máis extensa planicie salgada do mundo e atópase en Bolivia, na rexión de Potosí. A súa superficie alcanza o 10.582 km² e produce máis de 10.000 millóns de toneladas de sal ao ano. Tamén é a maior reserva de litio do planeta. É o resultado da desaparición de dous lagos prehistóricos: hai 40.000 anos este deserto de sal estaba cuberto polo Lago Minchinnota e hai 11.000 anos, polo lago Tauca.

Iste documental desvela os misterios do cosmos. Un documento visual que nos convida a que penetremos nos segredos do espazo, nunha viaxe sen precedentes desde o planeta Terra ata os confíns do universo.

Realizado a partir da combinación de imaxes reais con outras xeradas por computador, “Viaxe aos límites do universo” propón unha visión sorprendente e única dos mundos que existen máis aló do noso: secuencias nunca vistas ata agora, captadas desde as naves espaciais ou polos maiores telescopios do mundo como o Hubble, complementadas con efectos especiais de última xeración que permiten recrear a primeira viaxe ao espazo infinito.

Espectacular!

O fungo zombi / Imaxe: youtube.com

Hai un fungo, o Ophiocordyceps unilateralis, que converte en zombis ás formigas Camponotus leonardi que viven nas árbores das selvas tropicais: fíxanse ao cerebro das formigas e obríganlles a realizar os seus desexos, se é que un fungo pode ter desexos.

Por que? Simple cuestión de supervivencia. Se es un fungo só te sentes ben a unha certa temperatura, porcentaxe de humidade e distancia ao chan. Claro que tes un grave problema; non tes pernas e non podes ir en busca do teu paraíso na terra. Que facer? Nada máis fácil que atopar un transporte. Podes subirte a un insecto pero non te levará onde queres, senón a onde a el lle guste. O único que che queda é, ademais de facer de autoestopista, obrigarlle a que te conduza onde ti queres e para iso debes tomar o control de todo o seu corpo.

Isto é precisamente o que fai este fungo: cando a formiga está "posuída" polas esporas diríxese á parte interior dunha folla que se atope a 25 cm do chan cun 95% de humidade e unha temperatura entre 20 e 30 ºC. E alí a formiga, baixo as ordes do fungo, morde con forza a folla para non caer ao chan e morre. Dito doutro xeito, o fungo obriga á formiga, que prefire vivir 20 metros por encima, a levala ao mellor lugar para reproducirse.

Unha vez que o Ophiocordyceps unilateralis está comodamente instalado empeza a desenvolver as hifas, eses fios que compoñen o micelio do fungo, primeiro no interior do corpo da formiga e de aí ao exterior. Nunha semana, cando se desenvolveu o suficiente, reprodúcese e termina coa liberación de esporas creando o que os investigadores chaman un "infeccioso campo da morte" dun metro cadrado baixo o cadáver da formiga. Se algunha C. leonardi despistada ou outra especie similar pasa pola zona, podería quedar infectada. Entón, como di o desapiadado psicópata da película Saw, comeza o xogo.

FONTE: Revista Muy Interesante/Natureza

Cartel / Imaxe:juegosolimpicos2016.net

O equipo español concluíu a súa participación nos Xogos Parolímpicos de Río 2016 cunha colleita total de 31 medallas (9 ouros, 14 pratas e 8 bronces) en seis deportes: atletismo, baloncesto en cadeira de rodas, ciclismo, natación, tenis de mesa e tríatlon.

Das 31 medallas españolas, 15 chegaron en probas masculinas (cinco ouros, sete pratas e tres bronces), 15 en competicións femininas (catro ouros, sete pratas e catro bronces) e unha en categoría mixta (de bronce).

España ocupa o posto 11 do medalleiro, onde o primeiro país foi China con 107 medallas. Aínda que o noso país conseguíu una medalla máis de ouro que nos últimos xogos de Londres, o cómputo final foi dunha perda de 11 medallas. Daquela conseguíranse 42 medallas e ocupamos o posto 17 do medalleiro.

Parabéns a todo@s!

Hoxe, 21 de setembro, celébrase o Día Mundial do Alzheimer 2016. A Enfermidade de Alzheimer é unha enfermidade dexenerativa das células cerebrais de carácter progresivo para a cal non existe recuperación. Lenta e inexorablemente, a enfermidade ataca as células nerviosas en todas as partes da cortiza do cerebro, así como algunhas estruturas circundantes, deteriorando así as capacidades da persoa de gobernar as emocións, recoñecer erros e patróns, coordinar o movemento e lembrar. Finalmente a persoa afligida perde toda a memoria e funcionamento mental.

Os primeiros síntomas psíquicos da Enfermidade de Alzheimer poden pasarse por alto xa que se asemellan aos sinais do envellecemento natural. Estes síntomas inclúen pequenas e imperceptibles perdas de memoria, perda da concentración, perda de peso sen explicación e problemas motrices, incluíndo dificultades leves para camiñar. Un indicio para diferenciar a Enfermidade de Alzheimer do envellecemento normal pode ser a incapacidade do paciente de comprender o significado das palabras.

Os factores xenéticos desempeñan unha función principal pero non ofrecen unha resposta completa no que respecta ao desenvolvemento da Enfermidade de Alzheimer. Tamén parece que os factores do medio ambiente exercen algún efecto.

Se queres coñecer máis sobre esta terrible enfermidade preme AQUÍ.

FONTE: alzeimer.info

Estampa de outono / Imaxe: rclamego.pt

Hoxe, ás 16 horas e 21 minutos, hora oficial peninsular, entrará oficialmente o outono. Esta estación durará 89 días e 20 horas, e terminará o 21 de decembro co comezo do inverno.

Por outra banda, o domingo día 30 de outubro terá lugar o cambio de hora, recuperando o horario de inverno.

O inicio astronómico das estacións vén dado, por convenio, como o instante en que a Terra pasa por unha determinada posición da súa órbita ao redor do Sol. No caso do outono, esta posición é desde a que o centro do Sol, visto desde a Terra, cruza o ecuador celeste no seu movemento aparente cara ao sur. Cando isto sucede, a duración do día e a noite practicamente coinciden, e por iso, a esta circunstancia lla chama tamén equinoccio de outono. Neste instante no hemisferio sur iníciase a primavera.

O equipo de investigadores da Asociación de Astronomía do Chaco (norte de Arxentina) atopou un meteorito na área de Campo do Ceo, que hai 4.000 anos recibiu unha choiva de rochas metálicas. O fragmento pesa 30 toneladas, magnitude que o converte no segundo máis grande do mundo, só superado polo meteorito de Hoba, achado en 1920 en Namibia e cuxo peso supera as 60 toneladas. A rocha é coñecida como siderito (meteorito metálico) e posúe un 92% de ferro e entre un 6% e un 7% de níquel.

A extracción do meteorito Gancedo, como foi bautizado polo equipo de investigadores en referencia ao municipio onde foi atopado, non foi sinxela, xa que o pozo no que se atopaba tiña unha gran cantidade de auga.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

Se atendemos á proliferación de hortos urbanos que aparecen no centro das grandes cidades europeas, case podería afirmarse que detrás de cada urbanita escóndese un horticultor. Xente que afronta o cultivo de tomates cunha actitude case espiritual, de volta ás raíces, a ter contacto coa terra e regresar ao esencial. Unha mirada que parece, e só parece,  afastada da tecnoloxía que nos rodea por todas partes. Con todo, como practicamente toda actividade humana, o desenvolvemento da agricultura está necesariamente ligado aos avances tecnolóxicos xa desde as primeiras evidencias arqueolóxicas de cultivos en distintas zonas do mundo durante o Neolítico. Por rudimentaria que nos pareza nos nosos días, a utilización da roda, a incorporación dos arados e os animais de tiro ou, moi posteriormente, os motores, son verdadeiras revolucións tecnolóxicas que fixeron avanzar a agricultura e, con iso, a posibilidade dun maior desenvolvemento demográfico e a creación de sociedades cada vez máis complexas.

A importancia que a agricultura tivo ao longo da historia da nosa especie xa era recoñecida en textos legais tan antigos como as “Partidas” de Alfonso X o Sabio (rematada de redactar ao redor do anos 1265), onde mencionaba aos campesiños como aqueles “que labran a terra e fazen nela aquelas cousas polas que os homes han de vivir e manterse”. O problema é que cunha poboación mundial que excede os 7.000 millóns de persoas e cada vez máis concentrada nas cidades, aqueles “que labran a terra” son cada vez menos, polo que “vivir e manterse” pode ser complicado. Afortunadamente a tecnoloxía, unha vez máis, pode botarnos unha man.

Caleb Harper está convencido de que o gran reto da agricultura é, precisamente, afrontar que a xente quere vivir en contornas urbano. E, por tanto, os cultivos teñen que adaptarse a esta realidade. Harper é o principal responsable de Open Agriculture, unha iniciativa do MIT Media Lab enfocada á experimentación agrícola, co obxectivo de conseguir as condicións perfectas para o desenvolvemento de cada especie vexetal. Aínda que é evidente que non podemos cambiar o clima dun lugar, si é posible fabricalo en lugares pechados. Nunha conferencia recente, Harper chanceaba asegurando que inventou “leitugas que teñen a súa propia IP”. Pero que non renda o pánico: non se trata dun maléfico experimento xenético para dotar aos coles de bruselas de WIFI. A idea é moito máis interesante e produtiva. Desde Open Agriculture crearon plataformas de cultivo escalables (desde uns poucos metros cadrados a superficies moito maiores) nas que se é posible emular grazas á tecnoloxía calquera clima, rexistralo e posteriormente gravalo nunha receita dixital para compartila. Desta forma, as plantas poden ser cultivadas en calquera lugar e conservan todas as súas propiedades. O obxectivo é conseguir un sistema sustentable, limpo e que, ademais, reduza a cantidade de alimentos que se desperdician no planeta. Harper cre que no futuro as súas plataformas “estarán repartidas por toda a cidade, cubrindo un 30% ou un 40% da dieta”. A nosa alimentación será entón máis sa e os horticultores de cidade poderán abrazar a tecnoloxía sen remorsos de conciencia…

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

Verán re récord/ Imaxe:que.es

O verán meteorolóxico diste ano, que comprende do 1 de xuño ao 31 de agosto, foi o terceiro máis cálido e o segundo máis seco dos últimos 51 anos, segundo os datos que acaba de dar a coñecer a Axencia Estatal de Meteoroloxía (AEMET). A temperatura media do trimestre foi de 24,2ºC, é dicir, 1,2ºC por encima do habitual, tomando como referencia os valores para esa época do ano entre 1981 e 2010. Pola súa banda, as precipitacións reducíronse un 49% ata os 36 milímetros para ese mesmo período.

2003, 2015 e 2016 son os tres veráns máis cálidos desde 1965; os tres, deste século. O que máis preocupa, con todo, é que o pasado agosto é o décimo terceiro mes consecutivo máis cálido do rexistro. A súa temperatura media foi 0,62ºC superior á do período de referencia de 1981-2010, pero esta cifra ascende ata os 0,98ºC cando ese período cámbiase polo de 1951-1980. Se agosto de 2015 xa bateu récord de temperatura, o de 2016 conseguiu superalo en 0,17ºC.

A temperatura máis elevada do verán que rexistraron as estacións principais de AEMET deuse o 19 de xullo no aeroporto de Sevilla e en Morón de la Frontera (Sevilla): o termómetro alcanzou entón os 42,3ºC. Aquela xornada formou parte dun dos catro episodios de calor de non máis de catro días que sufriu a Península durante a segunda quincena de xullo e a principios e a finais de agosto; Canarias tamén viviu días de intensa calor a mediados de agosto.

Baleares e algunhas zonas da costa do Mediterráneo son as únicas nas que o verán foi normal ou lixeiramente frío. No resto foi cálido ou, mesmo, extremadamente cálido; este último é o caso de amplas zonas do centro e suroeste da Península.

A día de hoxe, cando resta 1 semana para que se peche o ano hidrolóxico, a precipitación media acumulada en todo o territorio nacional (605 milímetros) desde o 1 de outubro de 2015 quedouse un 3% por baixo da media. As choivas non só foron menos cuantiosas: tamén estiveron mal repartidas. O outono de 2015 foi especialmente seco, situación que se deu a volta entre xaneiro e maio. Por aquel entón, a precipitación acumulada era un 7% maior que o media pero esa tendencia truncouse coa chegada dun verán, o de 2016, moi seco; agosto foi o peor mes neste sentido.

Hai que remontarse a 1994 para atopar un verán máis seco. Só aquelas zonas afectadas por tormentas anotaron valores de precipitación superiores á media entre xuño e agosto deste ano; así sucedeu en varios puntos do límite territorial da comunidade de Estremadura, no interior de Valencia e das illas de Forteventura e Lanzarote, noroeste de Castelló e nordeste de Asturias e de Cidade Real. Dos diversos episodios de choivas intensas do verán destaca o do día 29 de xuño, que deixou 40 milímetros na provincia de Soria.

Para este outono, que entrou o pasado día 22, o AEMET xa adianta que será máis cálido do habitual. É posible que as temperaturas alcancen valores superiores á media en comparación co período entre 1981 e 2010; de feito, a primeira metade de setembro comezou con temperaturas anormalmente elevadas na área peninsular e Baleares. Os modelos, con todo, non aprecian diferenzas significativas no referente ás precipitacións.

FONTE: Xornal El Mundo/Medio Ambiente

Os Outeiros de Chocolate / Imaxe.huaynapicchu.org

Os Outeiros de Chocolate (tsokolateng burol, en tagalo), denominados así porque a súa cobertura de herba verde adquire unha cor marrón ao secarse entre decembro e maio, están en Bohol (Filipinas) e compóñense duns 1.260 outeiros, repartidas en máis de 50 km².

Estes outeiros cónicos, que están separados por chairas planas e conteñen numerosas covas e mananciais, son similares a outras de rocha calcárea que hai en Eslovenia, Croacia, Porto Rico ou Cuba.

Trátase dunha forma de relevo característica de certas paisaxes kársticos, é dicir, xurdidos a partir dunha combinación da disolución da rocha por efecto da choiva, as augas superficiais e as subterráneas.

Orixinariamente os compoñentes que a forman depositáronse no mar por acumulación de esqueletos calizos de organismos mariños (corais, moluscos…) e despois, durante o Plioceno, hai uns cinco millóns de anos, a rocha calcárea foi fracturada e elevada sobre o nivel do mar por mor de procesos tectónicos.

FONTE: Álex Fernández Muerza/Revista Muy Interesante

Buscáronse moitos nomes para tentar describir os materiais que flotan no Pacífico Norte, aproximadamente entre os 135 e os 155 graos de lonxitude Oeste e os 35 e 42 graos de latitude Norte. Hainos poéticos, o sétimo continente, e descritivos, illa de plástico, pero tamén os que se deixan de eufemismos para chamar ás cousas polo seu nome: illa tóxica ou illa de lixo.

Os científicos non se poñen de acordo acerca das dimensións desta concentración de plástico (que provén nun 80% das costas estadounidenses e asiáticas), pero hai estimacións que van desde os 700.000 ata os 15 millóns de metros cadrados. Tamén existen outras manchas no Atlantico e no Índico.

Hai investigadores que traen novas e revolucionarias propostas que poden terminar con este desastre. Un deles é Aboian Slat, un mozo holandés que, con tan só 21 anos, ideou un sistema co que promete limpar todo este lixo nun tempo récord. A compañía que el mesmo creou chámase The Ocean Cleanup e o seu proxecto consiste en instalar barreiras flotantes no océano que, aproveitando as correntes mariñas, as que causan a concentración de plástico, atraerán os desfeitos para poder recollelos e reciclalos sen danar a fauna da zona. Aínda que, debido principalmente á súa mocidade, Slat tivo que enfrontarse a quen tachaba a súa idea de estrafalaria e pouco efectiva, as voces en contra víronse silenciadas pola efectividade das probas realizadas ata a data. Desde The Ocean Cleanup aseguran que unha soa barreira de 100 quilómetros de lonxitude podería recoller o 42% do lixo plástico do Pacífico Norte en 10 anos (uns 70 millóns de quilogramos) a un custo de 4,53 euros por quilo. Moito máis barato e en moito menos tempo, calculouse que nos levaría séculos tentalo cos métodos tradicionais, que todo o que se probou ata agora.

O proxecto xa está en fase de probas e Aboian Slat confía en que a súa idea estea a funcionar a pleno rendemento cara ao ano 2020. A degradación ambiental é un problema ineludible e a actitude do investigador holandés é, sen dúbida, a única correcta para encarar a solución a este tipo de desastres: “a cuestión non é se podemos facelo, a pregunta é como podemos facelo da forma máis rendible posible”.

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

Si, é certo, hai xa décadas que os Beatles non existen, pero non hai nada imposible para a Intelixencia Artificial (AI). E para demostralo, un equipo de enxeñeiros do Laboratorio de Investigación CSL, de Sony, acaba de publicar dúas cancións, unha delas inspirada no estilo inconfundible dos de Liverpool, pero compostas enteiramente por unha máquina, e non por músicos de carne e óso. Os temas, "Daddy’s Car" e "Míster Shadow", son os primeiros totalmente creados por unha AI, e son o adianto dun álbum moi especial que Sony publicará en 2017.

Para conseguir estes sorprendentes resultados, os investigadores desenvolveron un sistema intelixente, chamado Flow Machines, que é capaz de aprender estilos musicais a partir dunha extensa base de datos de cancións. Combinando técnicas de transferencia, optimización e interacción de estilo, Flow Machines é capaz de compoñer novas cancións no estilo que se lle pida.

"Daddy’s Car", foi composta segundo o estilo dos Beatles, e os seus creadores cren que o tema podería perfectamente incluírse no álbum "Revolver" do grupo británico. Os arranxos e a letra son "humanos" e foron engadidos polo compositor francés Benoît Carré.

"Mr. Shadow", pola súa banda, ten un estilo moi diferente e afastado do da banda máis famosa de todos os tempos. O tema lembra máis ben a algo de Duke Ellington, George Gershwin ou Cole Porter.

Para o resto dos temas do álbum AI, haberá que esperar ao ano que vén.

Xulgade vós mesmos!

FONTE: Xornal abc/ciencia

Litio / Imaxe:taringa.net

“A nova gasolina”. Así definiu o banco de investimento máis importante do mundo, Goldman Sachs, o litio, a materia prima utilizada nas baterías que alimentan os coches eléctricos. O boom do mercado deses vehículos disparou a demanda dese metal, que, segundo a entidade estadounidense, en 2025 será 11 veces maior que agora, ata alcanzar as 300.000 toneladas. Con ela disparáronse tamén os prezos, que nalgúns mercados incrementáronse máis dun 200% en poucos meses.

O litio é o elemento base das baterías de smartphones e tabletas e utilízase tamén noutros sectores, como a produción de lubricantes e a de vidro e cerámica. Segundo os datos da consultora IHS Chemical, o 33% do seu consumo está vinculado coa produción de baterías. Pero mentres o consumo medio anual no sector do transporte medrará un 25% ata 2025, o aumento vinculado cos dispositivos electrónicos limitarase a un 3%.

En 2025, os coches eléctricos e os híbridos plug-in [enchufables, os que están equipados cunha batería ademais dun motor a combustión interna] constituirán o 40% das novas matriculacións. É dicir, cada ano preto de 40 millóns dos coches que entrarán no mercado necesitarán unha batería.

O aumento da demanda e a falta de alternativas traducíronse así nun aumento dos prezos. O actual valor da espodumena (un mineral do que se extrae o litio) é de 480 dólares (uns 430 euros) por tonelada, 100 máis que en 2014, segundo os datos da consultora londiniense Benchmark Mineral Intelligence. O prezo corrente do carbonato de litio (a variante química máis utilizada) no mercado chinés, entre os máis dinámicos a nivel global grazas sobre todo ás subvencións gobernamentais, disparouse un 215% entre o cuarto trimestre de 2015 e o primeiro de 2016, ata rozar os 19.000 dólares por tonelada, segundo os analistas de Citigroup, que tamén vaticinan en 2016 un aumento do 30% dos prezos no resto do mundo.

O aumento da demanda de litio fixo que os países con máis reservas actívense para non deixar escapar a súa parte do pastel. Bolivia é, co 22,7%, o país coa porcentaxe máis alta das reservas mundiais coñecidas, preto de 40 millóns de toneladas, segundo os datos do US Geological Survey. Xunto con Chile (18,9%) e Arxentina (16,4%), concentran na zona dos solares, preto das fronteiras dos tres Estados (coñecida como o Triángulo do litio), a maioría das reservas mundiais.

FONTE: Thomas Gualtieri /Xornal El País/Economía

A humanidade debería ser cautelosa na procura de contacto con civilizacións alieníxenas, volveu a advertir o físico teórico Stephen Hawking nun documental.

En 2010, o científico planteaba que, de existir, os extraterrestres intelixentes poderían ser saqueadores que buscan polo cosmos fontes que explotar e planetas que conquistar e colonizar. Agora, volve expresar os seus receos en «Stephen Hawking’s Favourite Places», un novo documental (disponible un avance premendo AQUÍ).

«Un día, poderiamos recibir un sinal dun planeta nesas circunstancias -afirma Hawking no documental, en referencia ao mundo potencialmente habitable coñecido como Gliese 832c-, pero deberiamos ser cautelosos en responder. Atopar unha civilización avanzada podería ser como cando os nativos americanos atopáronse con Colón. Aquilo non lles saíu nada ben».

As reflexións de Hawking sobre os extraterrestres forman parte dun documental de 26 minutos que mostra ao científico describindo o Cosmos a bordo dunha nave espacial imaxinaria chamada SS Hawking, coa que realiza cinco paradas diferentes.

Hawking observa o Big Bang que creou o Universo, visita un buraco negro monstruoso no centro da Vía Láctea, viaxa a Gliese 832c e orbita Saturno. A súa viaxe termina en Santa Bárbara (California), que o famoso científico chama o seu fogar cando está fóra de casa, en recordo da súa etapa no Instituto de Tecnoloxía de California (Caltech).

FONTE: Xornal abc/ciencia