vgomez

Recreación da colisión frontal da que xurdiu a Lúa / WILLIAM K. HARTMANN/UCLA

Hai 4.500 millóns de anos tivo lugar unha colisión a moi alta velocidade entre a Terra e o "embrión planetario" Theia cuxo resultado foi a Lúa. Os científicos xa sabían deste gran choque, pero ata agora críase que se produciu de maneira lateral, cun ángulo duns 45 graos, cando a Terra tiña uns 100 millóns de anos. Con todo, un novo estudo publicado na revista Science revela novas evidencias que indican que este choque foi frontal.

A composición química das rocas da Terra e da Lúa é moi similar. Os científicos analizaron sete rocas lunares traídas ao noso planeta nas misións Apollo 12, 15 e 17 e outras seis rocas volcánicas do manto terrestre procedentes de Hawaii e de Arizona. A clave para reconstruír o impacto estaba na pegada química que deixan os átomos de osíxeno nas rocas.

O osíxeno constitúe o 90% do volume das rocas e o 50% do seu peso. Na Terra, máis do 99,9% do osíxeno é o chamado O-16, que recibe este nome porque contén oito protones e oito neutróns. A mínima porcentaxe restante contén pequenas cantidades de isótopos de osíxeno máis pesados: o O-17 e o O-18. Todos os planetas do noso Sistema Solar teñen unha cociente única dun destes osíxenos, e cada unha delas é unha pegada distintiva nos corpos planetarios.

Microfotografía dunha das mostras de roca lunar utilizada para estudo / PAUL WARREN/UCLA

O equipo de investigación utilizou unhas modernas técnicas para facer unhas medicións moi precisas do cociente de osíxeno na Lúa e a Terra e verificouno cun espectrómetro de masas da Universidade de California-Los Ángeles (UCLA). En 2014, un equipo de científicos alemáns publicou un estudo que afirmaba que a Lúa tamén tiña o seu propio cociente de isótopos de osíxeno e que este era distinto do da Terra. Agora este estudo desmente esa información. "Non vemos ningunha diferenza entre os isótopos de osíxeno da Terra e da Lúa", sostén o novo estudo.

Se a Terra e Theia chocasen de forma lateral, a maior parte da Lúa estaría formada principalmente por restos de Theia. Neste caso a Lúa e a Terra terían distintos isótopos de osíxeno. Doutra banda, o resultado dunha colisión frontal é unha composición química similar entre a Terra e a Lúa. "Theia mesturouse completamente coa Terra e a Lúa, e dispersouse uniformemente entre ambos", indican.

O tamaño de Theia é moi discutido entre a comunidade científica. Algúns, entre os que se atopan os autores do estudo, pensan que tiña unhas dimensións similares á Terra, pero outros cren que era dun tamaño parecido ao de Marte.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Un bo titular para esta imaxe sería Apocalipse... A fin do mundo!, pois seguro que o tsunami levaría por diante a toda esa xente da praia. Pero todo ten unha explicación: as nubes.

A meteoroloxía tenas catalogadas: son coñecidas como nubes arcus e adoitan preceder ás tormentas, pero non estamos moi habituados a velas. O pasado 6 de novembro una delas chegou á costa de Australia, preto do centro de Sídney, e as imaxes que deixou foron tan espectaculares que fixeron que fose rebautizada nas redes sociais como a “nube tsunami”.

Quen se atopaba na praia de Bondi foron quen puido captar a nube-onda no seu maior esplendor.  As cores, o tamaño, a forma da nube e a súa proximidade ao mar crearon no ceo un efecto similar ao provocado polos maremotos.

FONTO: Verne/elpais.com

Resolver un cubo de Rubik sen axuda e en pouco tempo sempre é rechamante. Lucas Etter, un adolescente de 14 anos, ten o récord de ser o humano que máis rápido resolveu un destes crebacabezas: tan só tardou 4,9 segundos.

Aínda que sexa sorprendente en pouco tempo no que o conseguiu, agora un robot demostrou unha vez máis a superioridade das máquinas ao resolver o cubo de Rubik en menos de 1,2 segundos. Os enxeñeiros de software Jay Flatland e Paul Rose, de Kansas (Missouri, EEUU) son os autores deste sistema robótico que inclúe varias cámaras, un computador que fai funcionar o programa para resolver o cubo de Rubik e seis brazos monitorados colocados dentro dunha estrutura creada cunha impresora 3D que fai virar os lados do cubo.

As cámaras escanean o cubo, entregan a información ao algoritmo do programa (chamado Kociemba) e este algoritmo informa os motores da secuencia de movementos que teñen que facer para resolver rápido o cubo. Ademais, o cubo ten seis orificios nos seis caras para que os brazos do robot poidan manipulalo.

Nunha das probas, a máquina conseguiu facer o crebacabezas en tan só 1,04 segundos.

Actualmente, a máquina que ten o récord puido resolvelo en 3,253 segundos. Agora, Flatland e Rose están en proceso de tramitacións para conseguir que o seu robot sexa recoñecido polo Guiness World Record.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Barei - Say Yay!

Barei (Bárbara Reyzábal González-Aller - Madrid, 1982) será a representante de España no 61º Festival da Canción de UROVISIÓN  2016, que se celebrará en Estocolmo (Suecia) do 10 ao 14 de maio.

A canción que levará será en inglés e titúlase “Say Yay!”

Sorte!

MUY INTERESANTE, ten un apartado adicado á ciencia, concretamente a ciencia en Big Bang.

Hoxe, neste vídeo, coñeceremos algunhas das sorprendentes propiedades da auga e faremos experimentos con este líquido esencial no noso planeta.

Esto é ciencia!

Caretas / Imaxe:fiestaycaramelos.es

Como marca o calendario, eso si adiantado con respecto ao ano pasado, chega o ENTROIDO, termo propio do rural, ou carnaval, máis propio de vilas e cidades. Tempo de lecer e de certas licencias que non se premiten no resto do ano.

Uns días de descanso, polo que non volveremos ás aulas ata o xoves, día 11. Despois, traballo pois a 2ª avaliación xa está na metade da súa duración e os resultados apremian.

Divertídevos!

Cartel da película O RENACIDO / Imaxe:cartelescine.wordpress.com

Esta fin de semana chega aos cines a película, basada en feitos reais, O RENACIDO, xurdida da novela, co mesmo título, de Michael Punke. Nela xúntase a brutalidade da violencia e a fermosura das paisaxes onde foi rodada. Esta á a súa ficha técnica:

Título: O Renacido

Título Orixinal: The Revenant

Xénero: Aventuras

Nacionalidade: USA

Ano: 2015

Duración: 156 minutos

Director: Alejandro González Iñárritu

Produtora: New Regency / Anonymous Content / RatPac Entertainment.

Distribuidora: 20th Century Fox

Guión: Alejandro González Iñárritu, Mark L. Smith

Música: Carsten Nicolai, Ryûichi Sakamoto

Fotografía: Emmanuel Lubezki

Reparto: Tom Hardy, Leonardo DiCaprio, Will Poulter, Domhnall Gleeson, Paul Anderson, Lukas Haas, Brendan Fletcher, Brad Carter, Joshua Burge, Kristoffer Joner, Vincent Leclerc, Robert Moloney, Dave Burchill, McCaleb Burnett, Christopher Rosamond

Sinopse: Nas profundidades da América salvaxe, no ano 1823, o trampeiro Hugh Glass resulta gravemente ferido e é abandonado á súa sorte por un traizoeiro membro do seu equipo, John Fitzgerald. Coa forza de vontade como a súa única arma, Glass deberá enfrontarse a un territorio hostil, a un inverno brutal e á guerra constante entre as tribos de nativos americanos, nunha procura heroica e implacable para conseguir vingarse de Fitzgerald.

Unha odisea moi longa en todos os sentidos!

Unha imaxe tomada polo rover Spirit da NASA, que mostra os saíntes de sílice sobre a superficie de Marte da NASA / JPL- Caltech

Os científicos Steven Ruff e Jack Farmer, da Universidade Estatal de Arizona (EE.UU.), sosteñen que uns inusuais xacementos minerais de sílice opalina achados na superficie de Marte poden ser creados por microbios, informa “The Independent”. De ser certa esta teoría, supoñería unha revolución na historia científica.

O proceso de estudo comezou cando o rover Spirit da NASA descubriu en 2009 estes xacementos minerais no interior do cráter marciano Gusev, un lugar que os astrobiólogos cren que unha vez estivo cuberto de augas termais e géiseres. Tras examinar o composto mineral con máis detalle, os científicos acharon que estaba recuberto dunha serie de protuberancias diminutas en forma de coliflor.

Para profundar na investigación, Ruff viaxou ao deserto de Atacama (Chile), unha área tan sumamente seca, inhabitada e elevada sobre o nivel do mar que representa un dos ambientes terrestres máis parecidos á superficie marciana. Alí o científico centrouse na rexión desértica do Tatio, repleta de géiseres, e quedou sorprendido ao achar formacións de sílice moi similares ás que foran descubertas en Marte.

Formacións minerais similares foron descubertas no parque nacional de Yellowstone (EE.UU.) e no chan volcánico do distrito Taupo (Nova Zelandia), coa diferenza de que nesta ocasión ían acompañadas de restos fósiles con marcas que confirman a existencia de antiga vida microbiana. Desta forma, os científicos sosteñen que se os microbios crearon estes xacementos minerais nestes lugares puideron facer o propio no deserto de Atacama e, por extensión, na superficie marciana.

O pasado decembro, Ruff e Farmer suxeriron nunha reunión da Unión Americana de Xeofísica que se se pretenden buscar probas de vida no planeta vermello, estas formacións podían ser un bo punto de partida. Aínda que o rover Curiosity da NASA, que actualmente se atopa en Marte, non pode explorar o cráter Gusey, o rover Marte 2020 teno establecido como un dos seus posibles lugares de aterraxe.

FONTE: RT/Ciencia

O fundador de Invisible Desing Lab, Kenjiro Matsuo, comparte con algo máis que o nome con Basho Matsuo, considerado un dos máis grandes poetas xaponeses da historia e principal impulsor do haiku como forma poética. Do mesmo xeito que el, Kenjiro está convencido de que a música atópase en todas partes: só hai que saber escoitala.

Unha das súas últimas aventuras foi a construción dunha orquestra robótica xunto ao DJ e produtor de música electrónica Squarepusher, con quen gravou o EP "Music for robots". A banda unicamente ten dous músicos, pero é máis que suficiente: un guitarrista con 78 dedos e que toca dúas guitarras, e un batería con 22 brazos e idéntico número de baquetas. O resultado é que son capaces de executar "notas imposibles para un ser humano, porque necesitaría ter tres ou catro mans".

O asombroso do proxecto é que os robots non quedan recluídos nun estudo de gravación; poden actuar en directo mostrando poses de estrelas do rock. A próxima fronteira, explica Matsuo, é tentar capturar o invisible, os sentimentos humanos, para que interactúen cos músicos robóticos: “Agora mesmo non é posible, pero é algo necesario. Teriamos que conseguir información dos humanos que podamos transferir aos robots”. Desta forma, aclara, expresaría emocións verdadeiras. Talvez haxa que recorrer de novo á poesía para entender o que Matsuo quere expresar, e que xa predixo, como non nun haiku, Jorge Luís Borges.

FONTE: Iván F. Lobo/Xornal El País

Cabichas / Imaxe: Matthias Weinberger

O Comité Nacional para a Prevención do Tabaquismo (CNPT) calcula que, en España, fúmanse uns 89 millóns de cigarros ao día, o que supón 32.455 millóns de filtros refugados anualmente.

Surfrider Foundation, unha ONG internacional creada por surfeiros para a protección dos océanos, ríos e lagos, recolle desde 1996 lixo mariño mediante o seu programa "Ocean Iniciatives". Na campaña de 2015 acumularon 67.423 cabichas en 376 actividades por diversos mares e océanos. No golfo de Biscaia e costas ibéricas atlánticas recolleron 15.288 cabichas, mentres que no Mediterráneo occidental, 25.942.

A portavoz de Surfrider, tamén destaca que son o residuo que aparece en primeira posición, por diante dos anacos, bolsas ou botellas de plástico ou fragmentos de poliestireno: "O 21,25% dos lixos mariños recollidas na contorna mariña, e o 19,9%, no fluvial".

Un artigo de 2009 publicado na revista International Journal of Environmental Research and Public Health tamén sinalaba a estes restos de tabaco como o residuo que máis se xera no mundo e reclamaba que se considere como "perigoso". Os seus autores explicaban que os filtros están feitos de acetato de celulosa, un material non biodegradable cuxo efecto contaminante pode durar no contorna décadas.

A portavoz de Surfrider sinala a contaminación química como o maior impacto das cabichas, e unha ameaza para a biodiversidade: "Conteñen chumbo, mercurio, fenol, amoníaco, que poden contaminar ata 500 litros de auga. Estudos recentes demostran que a maioría dos produtos tóxicos do tabaco quedan adheridos á cabicha, polo que esmagala no chan e depositala na papeleira non é suficiente".

Tamén explica, ademais, que as cabichas "son arrastradas pola choiva, chegan ao sistema de saneamento, onde entran en contacto coa auga e liberan sustancias químicas. Debido ao seu reducido tamaño traspasan os filtros das depuradoras, alcanzan os cursos fluviais e o océano, onde paxaros, peces e outros animais poden inxerilos e morrer ao non dixerilos".

A Asociación Española Contra o Cancro (AECC) asegura que moitos incendios forestais son causados por cabichas mal apagadas. En EE.UU., segundo o Centro Nacional de Información do Lume, a primeira causa de incendios nas casas é un descoido por un cigarro aceso.

Que podemos facer contra o problema das cabichas?

O mellor residuo é o que non se produce. No caso das cabichas, deixar de fumar, ademais de salvar vidas, evita danos no medio ambiente. Se non se abandona devandito hábito, resulta esencial non arroxar as cabichas na contorna, xa sexa natural ou urbano, nin tampouco no inodoro. "Moitas persoas non saben que unha cabicha tirada polo sumidoiro pode alcanzar o océano", subliña a portavoz de Surfrider, que destaca como a mellor solución "unha caixa ignífuga e estanca, na que depositalas aínda acesas e baleirala regularmente no lixo".

As accións preventivas, como a distribución gratuíta de cinceiros de man e as campañas de concienciación cidadá, son tamén fundamentais.

Algunhas cidades recorreron a accións punitivas, como Barcelona ou París, onde a sanción por arroxar unha cabicha na rúa custa 90,15 euros e 68 euros, respectivamente. Algunhas localidades costeiras han apostado polas "praias sen fumes", como Baiona (Pontevedra, España).

As iniciativas empresariais tamén poden axudar. O chiringuito Tibu-ron de Castelldefels (Barcelona) ofrecía o pasado verán unha bebida gratis a cambio de entregar un vaso cheo de cabichas recollidas na area. A compañía internacional TerraCycle transforma residuos de cigarros en diversos materiais e produtos, como fertilizantes, papel reciclado, pallets ou embalaxes. Empresas como Cigg Seeds ou Green Butts comercializan filtros con materiais biodegradables, aínda que a portavoz de Surfrider móstrase escéptica, porque considera que poden inducir a erro ao cidadán e animarlle a tirar as cabichas no medio, cuxos efectos nocivos mantén.

FONTE: Revista Consumer

O volcán Sakurajima, de 1.117 metros de altura, situado na baía Kagoshima do suroeste de Xapón, entrou en erupción moi virulenta nos pasados días. A Axencia Meteorolóxica de Xapón declarou o terceiro nivel de alerta, dun total de cinco, na área próxima, polo de que está prohibido o acceso da poboación á zona. A explosión volcánica xerou unha columna de fume de 2.200 metros de altura e emanacións de lava.

A erupción rexistrouse a 50 quilómetros da planta nuclear de Sendai, que non resultou afectada. Kyushu Electric Power, operadora da central, descartou que unha erupción a gran escala poida afectar ao normal funcionamento da planta.

O pasado agosto xa rexistrou este volcán varias erupciones de baixa intensidade pero que, con todo, obrigaron ás autoridades locais a evacuar á poboación de dous municipios próximos á montaña.

Xapón está situado no Anel de lume do Pacífico e conta con 110 volcáns activos. Aquí concéntranse varias zonas de subducción, o que provoca unha gran actividade sísmica e volcánica.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

"Habelos hailos", di o devandito popular de todo canto se presume que existe sen que haxa proba irrefutable. E isto foi o que conseguiu o equipo do Instituto de Investigacións Mariñas-CSIC de Vigo que lidera a investigación do cabaliño de mar ao documentar gráficamente, e por primeira vez na illa, a existencia dun exemplar do escurridizo e enigmático Hipocampus Hippocampus.

FONTE: Xornal Faro de Vigo

A última gran predición de Albert Einstein sobre o universo acábase de confirmar un século despois: as ondas gravitacionais existen e un experimento en EE UU detectounas por primeira vez.

Segundo a Teoría Xeral da Relatividade hai obxectos que converten parte da súa masa en enerxía e despréndena en forma de ondas que viaxan á velocidade da luz e deforman ao seu paso o espazo e o tempo. A fonte de ondas gravitacionais por antonomasia é a fusión de dous buracos negros supermasivos, un dos eventos máis violentos que existiron despois do Big Bang. O xenio alemán predíxoas en 1916 pero tamén advertiu de que, se realmente hai fusións deste tipo, suceden tan lonxe que as súas vibracións serían indetectables desde a Terra.

Os responsables do Observatorio de Interferometría Láser de Ondas Gravitacionales (LIGO), en EE UU, anunciaron esta tarde que captaron as ondas producidas polo choque de dous buracos negros, a primeira detección directa que confirma a teoría de Einstein. O anuncio fíxose nunha conferencia de prensa celebrada en Washington e retransmitida por Internet. Os resultados científicos foron aceptados para a súa publicación en Physical Review Letters, segundo informou nunha nota en Instituto Tecnolóxico de California (Caltech).

O primeiro sinal captouse o 14 de setembro nos dous detectores idénticos deste experimento, situados un a 3.000 quilómetros do outro. O sinal viña dunha fusión que sucedeu fai 1.300 millóns de anos e consistiu no violento abrazo de dous buracos negros cuxa masa é entre 29 e 36 veces maior á do Sol. Os dous buracos fundíronse nun liberando unha enerxía equivalente a tres masas solares, que saíu despedida en forma de ondas gravitacionais nunha fracción de segundo. E todo este proceso de masa transformándose en enerxía en fraccións de segundo descríbeo á perfección a ecuación máis famosa do mundo E=mc² [A enerxía é igual á masa pola velocidade da luz ao cadrado].

O achado abre un novo camiño en astronomía. Ata o momento esta centrouse na luz en todas as súas variantes coñecidas, pero estas ondas son comparables ao son e permiten estudar obxectos que eran totalmente invisibles ata agora, especialmente os buracos negros.

No vídeo superior tedes unha información básica de que son as ondas gravitacionais.

FONTE: Xornal El país/Ciencia

O vídeo de hoxe da ciencia en Big Bang, da revista MUY INTERESANTE, explicarnos que é exactamente o efecto Doppler. Aínda que nin sequera sóeche o nome, debes saber que está moito máis presente na túa vida do que poidas imaxinar.

Esto é ciencia!

      Vista aérea do distrito proposto Next Tokyo coa Sky Milla Torre / KPF

Unha empresa de deseño xaponesa debuxou as liñas do macroproyecto Next Tokyo (futuro Tokio) con vistas a 2045 que inclúe unha torre de 1.700 metros de altura, o que a convertería, con diferenza, no edificio máis alto do mundo. A empresa responsable, Kohn Pedersen Fox (KPF) , presentou este innovador proxecto nun congreso sobre edificios altos e hábitat urbano. O rañaceos formaría parte dun novo distrito residencial "adaptado ao cambio climático", segundo puntualizan os autores. O complexo ecolóxico, que daría acubillo a medio millón de ocupantes, construiríase sobre un arquipélago artificial na baía da capital xaponesa e sería resistente a desastres naturais como terremotos ou tsunamis. A nova torre, bautizada como “Sky Mile Tower” (torre da milla do ceo), duplicaría en tamaño ao edificio Burj Khalifa de Dubái (Emiratos Árabes Unidos), o máis alto do mundo actualmente con 828 metros.

FONTE: Xornal El País

Imaxes de 100 m de resolución tomadas o 27 de abril de 2014, o 20 de xullo de 2015 e o 22 de xaneiro de 2016, respectivamente / ESA

O minisatélite Proba-V da Axencia Espacial Europea (ESA), encargado de monitorar a superficie da Terra diariamente, captou a desaparición do segundo lago máis extenso de Bolivia, o Poopó. As imaxes desde o espazo confirman a evaporación completa do lago nos últimos meses.

O lago salgado Poopó ocupaba unha depresión da cordilleira do Altiplano e cubría unha superficie de 3.000 quilómetros cadrados, próximo ao da illa de Mallorca. Con todo, a natureza superficial do lago, que posuía unha profundidade media de só 3 metros, unida á contorna árida montañosa, provocaban que fose moi sensible ás fluctuaciones no clima.

A súa evaporación oficial declarouse en decembro. Aínda que non é a primeira vez que o lago Poopó se evapora (a última foi en 1994), existe o temor de que tarde moitos anos en encherse, no caso de que chegase a facelo. Mentres tanto, os pescadores locais quedáronse sen sustento e o ecosistema do lago móstrase enormemente vulnerable. O Lago Poopó está recoñecido como humidal conservado baixo a Convención internacional Ramsar.

A evaporación relacionouse con varias causas, entre elas as extraccións das fontes de auga de lago para minería e agricultura, a constante seca provocada polo quecemento do océano Pacífico por mor do Neno e o cambio climático, segundo informa a ESA en un comunicado. A rexión azulada na imaxe de Proba-V de xaneiro de 2016 mostra claramente salinas secas en pártea sur do lago.

Proba-V, lanzado o 7 de maio de 2013 é un satélite en miniatura da ESA que desempeña unha tarefa a gran escala: cartografiar a cuberta terrestre e o crecemento da vexetación en todo o planeta cada dous días. O ancho de varrido transcontinental de 2.250 km que posúe o seu cámara principal recolle a luz nas bandas de frecuencia azul, vermello, infravermello próximo e infravermello medio a 300 m de resolución e ata 100 m de resolución no seu campo de visión central.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Para definir un mineral como raro, estabécense catro categorías: a primeira fai referencia a unhas condicións únicas de creación do mineral; a segunda, á incorporación de elementos “ingredientes” moi raros ou que nunca se atoparon na códia terrestre; a terceira é que se trate de minerais efémeros, é dicir, que se derritan, evaporen ou deshidraten cando se expoñan ás condicións da superficie terrestre; e a cuarta que proveñan de escenarios extremos como volcáns en erupción, rexións remotas da Antártida ou en grao sumo profundo do océano.

Imos coñecer algúns destes minerais raros. Hoxe falaremos da NEVADAITA.

A Nevadaita (Cu²⁺,Al,V³⁺)₆ Al₈(PO₄)₈F₈ (OH)₂.22H₂O, é un mineral clasificado en categorías uno e dúas de singularidade. Está composto por vanadio e cobre e formouse baixo condicións ambientais moi estritas. Os cristais son moi coloridos, pero microscópicos. Só se atoparon dúas mostras: unha no condado de Eureka (Nevada) e outra nunha mina de cobre en Kirguizistán.

 FONTE: Robert Downs (Universidad de Nevada)/Xornal El País/Materia

Os astrónomos finalmente conseguiron mapear a distribución das galaxias que se atopan detrás da nosa, a Vía Láctea, segundo un estudo publicado na revista "Astronomical Journal". Resulta que a chamada Zona baleira (unha zona do ceo nocturno escurecida pola Vía Láctea) esconde 883 galaxias novas e xa coñecidas polos científicos.

Necesitáronse décadas para que o equipo internacional de científicos puidese completar o seu traballo, con axuda do radiotelescopio Parkes. Precísase que das 833 galaxias mapeadas, unha terceira parte nunca foi vista polos investigadores.

"A Vía Láctea é preciosa, por suposto, e é moi interesante estudar nosa propia galaxia, pero a mesma bloquea completamente a observación das galaxias máis distantes que se atopan detrás dela", comentou o científico principal do estudo, da Universidade de Australia Occidental.

O achado tamén podería axudar a explicar a anomalía gravitatoria coñecida como o Gran Atractor, que arrastra á Vía Láctea e por centos de miles doutras galaxias ao longo dunha rexión de millóns de anos luz. "Unha galaxia contén unha media de 100.000 millóns de estrelas, polo que o achado de centos de novas galaxias ocultas detrás da Vía Láctea apunta a unha gran cantidade de masa que non coñeciamos ata agora", indicou o investigador.

FONTE: RT/Ciencia

Strychnos electri atrapada en ámbar / GEORGE POINAR

O descubrimento de dúas flores fosilizadas en ámbar de fai entre 20 e 30 millóns de anos, dunha especie descoñecida ata agora, revelou que as xunglas prehistóricas do que hoxe é a República Dominicana escondían a orixe biolóxica dalgúns dos velenos máis coñecidos do mundo.

Os autores do achado afirman que se trata do primeiro fósil atopado pertencente á familia das astéridas. Estes dous especímenes forman parte do xénero Strychnos, no que se atopan varias flores que producen velenos moi utilizados: a estricnina e o curar.

No estudo, publicado na revista Nature Plants, analizáronse máis de 500 fósiles recollidos nunha mina de ámbar en República Dominicana en 1986, dos que a maioría eran insectos. Unha das autoras do estudo, é a que descubriu que estas dúas flores non pertencían a ningunhas das 200 especies coñecidas desta familia, polo que supoñen unha nova especie bautizada como Strychnos electri.

Os exemplares estaban intactos, algo pouco habitual cando se trata de flores fosilizadas. O habitual é que só se atope un pétalo, un estame...

As astéridas atópanse entre as plantas máis diversas do planeta: 10 ordes, 98 familias e unhas 80.000 especies. Representan ao redor dun terzo das plantas con flores, ou anxiospermas, da Terra.

A maioría das especies deste grupo desenvolveu distintos graos de toxicidade como defensa ante os herbívoros. Con todo, hoxe o día os seres humanos utilizan dous extractos destas plantas como veleno e mesmo polas súas propiedades medicinais. A estricnina utilizouse como pesticida e como compoñente letal do raticida. En pequenas doses, pode aumentar a actividade cerebral e muscular. Pola súa banda, o curar utilizábase en Sudamérica como veleno nas puntas de frecha e nos dardos das cerbatanas para paralizar á presa durante a caza. En pequenas doses, utilizouse como relaxante muscular en cirurxía.

Actualmente hai 200 especies de plantas Strychnos no mundo, a maioría nos trópicos, e aínda se están estudando polas súas propiedades medicinais, por exemplo para o tratamento dos parasitos intestinais ou para a malaria. Este descubrimento pon de manifesto que aínda hai moitas especies sen clasificar nas coleccións de Historia Natural, o que indica que é posible que existan moitas outras familias de plantas nos bosques tropicais que evolucionasen do Cretácico Superior.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

O problema das froitas / Imaxe: verne/elpais.es

Pon e marcha o eu cerebro, pero fíxate ben nas froitas.

A solución mañá!

Esta é a solución ao problema das froitas plantexado onte:

A primeira liña está clara. Cada mazá vale 10.

Da segunda liña coñecemos o valor da maza (10), polo que 18-10= 8 a repartir entre 2 piñas de plátanos, o valor de cada piña é de 4.

Na terceira liña coñecemos o valor da piña de plátanos (4), polo que 4 – 2= 2, o valor do coco é de 2.

Na última liña hai que andar con moito ollo, pois, non aparecen 1 coco, só a metade dun, polo que o valor é 1 e a piña de plátanos non é de 4 plátanos, senón de 3, polo que vale 3.

Así:  1   +   10    +    3       =   14

A ichnusaite ( Th(MoO₄)₂·3H₂O ) exemplariza a categoría de minerais raros. Creouse a partir dunha mestura a nivel subterráneo de dous elementos radioactivos: o torio e o molibdeno. Só se atopou unha mostra en Sardeña (Italia) hai uns anos.

FONTE:Paulo Biagioni (American Mineralogist)/Xornal El País/Ciencia

O vídeo de hoxe da ciencia en Big Bang, da revista MUY INTERESANTE, explicarnos os segredos da xenética. Por que o fillo de dúas persoas guapas pode ser feo? Que ocorrería se creásemos un banco de espermatozoides e ovulos das persoas máis intelixentes do mundo? Asegurariámonos que a descendencia fóra especialmente intelixente?

O tema, promete!

Retrato de Charles Darwin, á volta da viaxe no Beagle  / Autor: George Richmond

A Charles Darwin (Inglaterra,1809-1882) dificilmente podémolo definir como un aventureiro. E con todo, nun momento crucial da súa vida no que a súa mente práctica levoulle a elaborar unha lista coas vantaxes e inconvenientes da decisión de casar coa súa curmá Emma Wedgwood, non soamente considerou que o matrimonio lle roubaría tempo das súas lecturas ou das súas discusións científicas; tamén temeu que unirse a unha muller impediríalle “ver o continente, ir a América, voar en globo ou facer unha viaxe en solitario a Gales”, como el mesmo escribiu.

O certo é que o naturalista inglés combinaba as calidades de académico e de explorador: era un observador minucioso, un home pragmático e sistemático, pero durante a súa mocidade interesáballe máis cazar e montar dacabalo que dedicarse aos seus estudos. Só realizou un único grande viaxe na súa vida; pero durante o seu periplo de case cinco anos ao redor do mundo a bordo do HMS Beagle, de 1831 a 1836, escalou montañas e percorreu a pé amplas rexións de Suramérica, onde non lle faltou aventura: terremotos, enfermidades, erupciones volcánicas, incidentes con aborígenes e mesmo insurreccións.

A viaxe do Beagle / Imaxe:biografiasyvidas.com

A expedición do Beagle tiña como obxectivo primario a confección de cartas náuticas. Pero o seu labor como naturalista proporcionoulle o material científico necesario para xestar a súa gran obra, a idea da selección natural como forza motriz da evolución das especies; unha teoría que revolucionou a comprensión humana da natureza.

FONTE: bbvaopenmind.com

O prestixioso concurso de fotografía subarina UPY LONDON, deu a coñecer os gañadores da edición 2016.

De todas as categorías, a que máis me chamou a atención foi esta, na categoría de COMPORTAMENTO. A fotografía gañadora é “Tartaruga comendo medusas" d fotógrafo Richard Carey  (Tailandia).

A imaxe foi captada nas illas Similan. Unha tartaruga verde (Chelonia mydas) despois de alimentarse dunha augamar (Thysanostoma Thysanura).

Se queres ver o resto de fotografías paraticipantes e as gañadoras das respectivas categorías preme AQUÍ. Por ceto, despois preme sobre calquera fotografía para abrir o ábum e ter mellor panorámica.

Espectaculares!

FONTE: upylondon.com

Destrución dun meteorito / Imaxe ilustrativa / Lauri Voutilainen

Un equipo científico internacional da Universidade de Hawai, EE.UU., concluíu que o feito de que haxa tan poucos asteroides no espazo próximo á Terra débese a que estes corpos espaciais se desintegran ao achegarse ao centro do sistema solar, segundo un artigo publicado na revista "Nature".

"O descubrimento de que os asteroides se destrúen ao achegarse demasiado ao Sol foi tan inesperado que estivemos moito tempo estudando e verificando os nosos cálculos", manifestou un dos participantes no estudo.

O estudo demostrou que a cantidade de asteroides que sucan o espazo dentro do sistema solar é dez veces inferior ao que daban por válido os especialistas do equipo do proxecto Catalina Sky Survey, que elaboraron o mapa de asteroides máis detallado ata a data.

Para explicar o fenómeno da desaparición de asteroides, os científicos estudaron o movemento de varios corpos espaciais próximos á Terra e tentaron descubrir os mecanismos orbitais que destrúen os asteroides no espazo ao redor de Mercurio, Venus e a Terra.

Estes cálculos conduciron a resultados sorprendentes. Chegaron á conclusión de que o Sol destrúe os asteroides que se achegan a unha distancia inferior ao equivalente a 15 radios do propio astro, algo que contradi as suposicións da comunidade científica, que ata agora consideraba que o Sol non posúe potencia suficiente para destruír asteroides.

Segundo estimacións dos científicos da Universidade de Hawai, a interacción co Sol pode provocar a desaparición dos asteroides de dúas maneiras distintas:

1.  Ao achegarse ao Sol, o asteroide quéntase e a súa superficie grétase ata que o corpo se fragmenta e convértese en partículas de po que o vento solar e os fotóns de luz esparcen polo espazo.

2. A evaporación de gas interno e a presión da luz poden provocar que os asteroides roten a velocidades moi altas, o que resulta na desintegración do corpo celeste baixo a influencia das forzas centrífugas. Esta teoría apóiaa a existencia de diferentes choivas de meteoros ao redor do Sol que periodicamente iluminan o ceo nocturno visto desde a Terra.

FONTE: RT.com

Retrato oficial do capitán James Cook / Autor: Nathaniel Dance-Holland

James Cook (Inglaterra, 1728-1779). Este capitán da Royal Navy non parecía destinado por nacemento a circunnavegar o globo e descubrir novos territorios, senón a ser granxeiro; esta era a ocupación do seu pai, que nin sequera era propietario da terra na que traballaba. Pero ao mozo Cook a vida campesiña quedábaselle pequena, e foi aos 16 anos, traballando como mozo nunha mercería dunha localidade costeira, cando sentiu a chamada do mar. Comezou a súa carreira na mariña mercante, e non sería ata os 26 anos cando ingresou na Armada británica.

Desde entón a súa carreira despegou, grazas á súa participación na Guerra dos Sete Anos (1756-1763) e á súa formación autodidacta en matemáticas e astronomía. En 1766 o Almirantazgo púxolle ao mando dunha expedición científica ao Pacífico, cuxo propósito principal era rexistrar o tránsito de Venus fronte ao Sol para deseñar un método de medición da lonxitude. En total Cook realizou tres viaxes ao redor do mundo ao mando dos navíos Endeavour e Resolution, de 1768 a 1779. No segundo encomendóuselle a misión, que resultaría infrutuosa, de buscar o hipotético gran continente meridional coñecido como Terra Australis.

As rutas das viaxes do capitán James Cook. A primeira viaxe móstrase en vermello, a segunda viaxe en verde e a terceira viaxe de cor azul. A ruta da tripulación de Cook despois da súa morte móstrase como unha liña azul de raias / wikipedia.org

Ao seu regreso desta expedición concedéuselle un retiro honorario, pero Cook non puido resistirse a embarcarse nunha terceira viaxe, destinado a atopar o paso do noroeste que permitiría abrir unha nova ruta de navegación rodeando América polo norte. Non o logrou, e durante aquela travesía atopou o seu fin: o 14 de febreiro de 1779 caía abatido durante un conflito cos nativos de Hawai.

FONTE: bbvaopenmind.com

O aumento do nivel do mar no século XXI empeorará as inundacións costeiras / Arnon Polin

O aumento do nivel do mar no século XX foi brutal. Tanto, que sucedeu máis rapidamente neses cen anos que nos 3.000 anteriores. Así o revela un estudo dirixido pola Universidade Rutgers en Nova Jersey (EE.UU.), que apunta directamente ao quecemento global como o causante desa veloz transformación. En concreto, o nivel global das augas elevouse uns 14 centímetros entre 1900 e 2000, o que supón un incremento substancial, especialmente para as zonas costeiras vulnerables e terras baixas.

Os investigadores están convencidos de que se o quecemento non se produciu, o nivel do mar global aumentaría en menos da metade do incremento observado no século XX (uns 7 cm) ou mesmo podería diminuír 3 cm. "A subida do século XX foi extraordinaria no contexto do últimos tres milenios e o aumento nas últimas dúas décadas foi aínda máis rápido", afirma o autor principal, profesor do Departamento de Ciencias Terrestres e Planetarias de Rutgers.

Para a investigación, publicada na revista Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), os autores empregaron un novo enfoque estatístico, compilando datos de indicadores xeolóxicos do nivel do mar, pantanos, atolóns de coral e sitios arqueolóxicos ao longo dos últimos 3.000 anos. A base de datos incluíu rexistros de 24 localizacións en todo o mundo e 66 de mareógrafos (o instrumento que rexistra as mareas) dos últimos 300 anos.

O estudo concluíu que o nivel global do mar reduciuse en ao redor de 8 cm entre 1000 e 1400, un período en que o planeta se arrefriou uns 0,2ºC. "Chama a atención que vexamos este cambio do nivel do mar asociado con este lixeiro arrefriado global", manifestase no estudo. En comparación, a temperatura media global na actualidade é de aproximadamente 1ºC máis elevada do que era no século XIX.

Nun informe paralelo, os autores chegan á conclusión de que sen o compoñente de quecemento global inducido polo aumento do nivel do mar, máis da metade das 8.000 inundacións costeiras observadas nos sitios estudados por mareógrafos en Estados Unidos desde 1950 non ocorrerían.

O estudo tamén atopou que é moi probable que o nivel do mar suba entre 51,82 e 131 cm no século XXI se o mundo segue dependendo en gran medida dos combustibles fósiles. Segundo explican, a eliminación gradual dese tipo de combustibles reduciría o moi probable aumento a unha pinza de 24,38 a 60,96 cm.

A decisión final queda nas nosas mans.

FONTE: Xornal abc/ciencia

James Isaac, xunto ao seu can Mahe no hospital / LOUISE GOOSSENS/CCDHB

Xa non me quedan palabras para describir a lealdade dun can cos seus amigos e amigas. A linguaxe falada queda curta para expresar estes sentimentos. A súa dedicación non ten límites nin condicións.

O último caso saíu publicado a semana pasada. Trátase da historia de James Isaac, un neno autista que se apoia nun can labrador negro alá onde vai. James rexeita a mirada e o contacto físico dos seus pais, pero non o de Mahe, o cal fai de intermediario entre a familia e el. 

James tampouco falou nunca. A confianza e seguridade que necesita para non saír correndo a causa do pánico que lle producen as situacións sociais proporciónallas Mahe. Para este can non existe outra persoa no mundo máis importante que James. E para James, non hai ninguén máis importante que Mahe.

Recentemente, James foi ingresado no hospital para nenos de Wellington en Nova Zelandia. A razón é determinar a causa duns ataques que sofre, os cales lle tiveron ingresado durante uns días. Cando lle anestesiaron, pouco antes de perder a conciencia, Mahe miráballe preocupado e acariñáballe co fuciño suavemente. Estivo ata que xa non lle deixaron máis. "Só miraba a James e parecía realmente preocupado ", declarou a súa nai Michele Isaac.

Pero a preocupación do can ía máis aló do neno. Mentres a nai esperaba a que terminasen as probas que lle estaban realizando, non podía controlar a súa ansiedade. Sufría demasiado ao ver ao seu fillo loitando. Entón, o intelixente Mahe sentou ao seu lado para tranquilizala. E conseguiuno.

Mahe, xunto a James Isaac no hospital. Unha vez que James foi trasladado a unha habitación, Mahe, que significa "agasallo de Deus" botouse co seu mellor amigo, case encima del. Cando o persoal médico tratou de separalos, Mahe negábase a abandonar a habitación. Alí pasaron as horas xuntos, en contacto físico o un co outro. Facendo o que mellor saben facer: quererse. 

O día a día desta familia mellorou moito desde que Mahe integrouse como un membro máis. James adoitaba correr de pánico en calquera dirección ata que o can apareceu nas súas vidas. Mahe está adestrada para asistir a James e van atados por un arnés cando saen á rúa. Así, se sae despavorido, Mahe pode sentar e deterlle para que non poña en perigo a súa vida se corre cara a unha estrada todo descontrolado. 

Os lazos que os nenos autistas e persoas con outras necesidades establecen cos animais non son algo novo aínda que nunca deixan de sorprendernos. Trátase dun lazo indestructible que se crea entre especies, proporcionando aos nenos o afecto e a comprensión que moitos humanos non sabemos darlles. En certo sentido é algo máxico e inexplicable. 

Porque os cans non teñen prexuízos nin son celosos do seu tempo. Aman a quen os coida e failles compañía. Para eles a manda está por encima de todo e non hai peor castigo que separalos dos seus amigos. A superficialidade humana non ten oco na mente desta especie coa que temos unha alianza desde hai máis de 20.000 anos.

FONTE: Yo, mono/Pablo Herrero/Xornal El Mundo 

Trailer da película “Spotlight”, Oscar á mellor película 2015

A 88ª edición dos premios Óscar, otorgados pola Academia das Artes e as Ciencias Cinematográficas de Estados Unidos ao mellor do cine durante 2015, tivo lugar na pasada madrugada no Teatro Dolby, en Hollywood, Os Ángeles. Estes foron os galardoados:

Mellor película: “Spotlight”

Mellor Director: Alejandro G. Iñárritu, por "O renacido".

Mellor Actor: Leonardo DiCaprio, por “O renacido”.

Mellor Actriz: Brie Larson, por “A habitación”.

Mellor Actor de Reparto: Mark Rylance, por “A ponte das espías”.

Melor Actriz de Reparto: Alicia Vikander, por “A moza danesa”.

Mellor Película Animada: “Do revés”.

Melor Guión Orixinal: “Spotlight” (Tom McCarthy e Josh Singer).

Mellor Guión Adaptado: “A grande aposta” (Charles Randolph e Adam McKay).

Mellor película de fala non inglesa:  “Son of Saul” (Hungría).

Mellor deseño de producción: “Mad Max: Furia na estrada”(Colin Gibson).

Mellor Fotografía: “O renacido” (Emmanuel Lubezki).

Mellor Vestiario: “Mad Max: Furia na estrada” (Jenny Beavan).

Mellor Montaxe: “Mad Max: Furia na estrada” (Margaret Sixel).

Mellores efectos visuais: “Ex Machina" (Andrew Whitehurst, Paul Norris, Mark Ardington e Sara Bennett).

Mellor maquillaxe e perruquería: “Mad Max: Furia na estrada” (Lesley Vanderwalt, Elka Wardega e Damian Martin).

Mellor edición de son: “Mad Max: Furia na estrada” (Mark Mangini e David White).

Mellor mestura de son: “Mad Max: Furia na estrada” (Chris Jenkins, Gregg Rudloff e Ben Osmo).

Mellor Banda Sonora: “The Hateful Eight” (Ennio Morricone).

Mellor canción orixinal: “Writing’s on the wall” (Spectre) - Sam Smith e Jimmy Napes.

Mellor documental: “ Amy, de Asif Kapadia”.

Mellor curtametraxe: “Stutterer” de Benjamin Cleary e Serena Armitage.

Mellor curto documental: “A girl in the river: the price of forgiveness”.

Mellor curto animado: “Bear Story” de Gabriel Osorio.

Parabéns a tod@s!

FONTE: 20 minutos.es