vgomez

Frío / Imaxe: DeGuapas.com 

Cuarto Creciente: 5 de xaneiro

Lúa Chea: 12 de xaneiro

Cuarto Minguante: 19 de xaneiro

Lúa Nova: 28 de xaneiro

Chuvia de meteoros: Cuadrántidas (QUA): do 1 ao 6 de xaneiro con máximo na noite do 3 ao 4. Asociadas ao asteroide 2003EH1.

Todo o que necesitaba Loquillo para ser feliz a comezos dos anos oitenta (ademais de tatuarse o peito, mascar tabaco, meter man á súa moza e cuspir á autoridade) era un camión. Supoñemos que, con tanta ansia motorizada expresada a ritmo de rock and roll, o cantante barcelonés sentiriase na auténtica gloria se puidese subirse a un dos prototipos autónomos de Mercedes. Porque, grazas á tecnoloxía, podería descansar da condución e tería maiores posibilidades para dedicarse a esas outras cousas (o de meter man, por exemplo) elevadas a acenos de identidade dun verdadeiro camioneiro.

Os tempos cambiaron desde que Loquillo irrompese na escena musical española, pero o traballo de camioneiro continúa sendo tan duro como entón, a pesar da mellora das vías e dos vehículos. Moitas horas ao volante, días fóra de casa e os sentidos sempre alerta para evitar os perigos da estrada, son unha constante na rutina diaria dos condutores profesionais. Por iso é polo que avances tecnolóxicos como os que anuncia Wolfgang Bernhard, máximo responsable da división de autobuses e camións da compañía Daimler, resultarán dunha gran axuda para aliviar as dificultades desta profesión. O Mercedes Future Truck 2025, que xa circulou en Estados Unidos e Alemaña, incorpora cámaras, sensores de movemento e un computador central que recolle todos os datos do propio vehículo e o resto de obxectos que lle rodean para tomar as decisións máis adecuadas en cada momento. Neste caso o condutor non desaparece, senón que o obxectivo é permitir que, grazas a un sistema de navegación autónomo, poida realizar outra tarefas ou descansar un tempo. Durante as probas realizadas cos prototipos mediuse a fatiga dos condutores e púidose apreciar que esta diminuía nun 25%, o que axuda a que despois, unha vez recuperado o mando do vehículo, sexan máis seguros nas súas manobras.

Para os máis escépticos, aqueles que non confían na tecnoloxía e senten temor ante a posibilidade de cruzarse no seu camiño cun camión autónomo, poderiamos recomendarlles ver "O diaño como unha seda", o primeiro guión que dirixiu de Steven Spielberg. Porque detrás daquel volante había un camioneiro psicópata; e en casos como aquel, por inusuais que resulten, mellor atoparse cun sistema intelixente.

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

Astronautas do Apolo XIII / Imaxe:aldeavillana.com

Ante un momento crítico frecuentemente dicimos a expresión: “Houston, temos un problema”. A súa orixe é que estas foron as palabras de auxilio do astronauta Jack Swigert que pasarían á posteridade, e que deron paso unha frenética actividade na que tanto os tripulantes do Apolo 13 como os enxeñeiros e demais membros da misión en Terra puxeron a proba a súa capacidade de reacción. O 11 de abril de 1970 despegou o Apolo 13, a terceira misión tripulada con intención de aterrar na Lúa. A explosión dun dos tanques de osíxeno da nave facía imposible a aluaxe e poñía en perigo a supervivencia dos astronautas pero, afortunadamente, o 17 de abril toda a tripulación aterraba sa e salva no noso planeta, a bordo do seu peculiar bote salvavidas: o Aquarius.

FONTE: Revista Muy Interesante

Cada principio do ano, a Terra pasa polo punto da súa órbita máis próximo ao Sol, coñecido como perihelio. Este ano este acontecemento terá lugar hoxe ás 11:59 hora peninsular. A Terra e o Sol distarán entón 147,1 millóns de quilómetros, uns cinco millóns menos que na súa posición máis afastada, que ten lugar a principios de xullo e denomínase afelio.

Esta "proximidade" ao Sol ten varias consecuencias. Por unha banda, o Sol presentará o seu máximo diámetro aparente visto desde a Terra. E, por outro, a Terra alcanzará a máxima velocidade na súa órbita. Concretamente desprazarase a 30,75 quilómetros por segundo (110.700 quilómetros á hora). Dous quilómetros por segundo máis máis rápido que no punto da súa órbita máis afastado do sol, o que equivale a 7.164 quilómetros por hora máis rápido. Como media, a Terra móvese a 107.280 quilómetros por hora.

O primeiro en darse conta deste fenómeno foi o matemático e astrónomo alemán Johannes Kepler (1571-1630). Grazas ás notas dun dos seus mestres, o astrónomo danés Tycho Brahe, o observador máis importante do ceo antes da invención do telescopio, Kepler deuse conta de que a órbita que describe a Terra ao redor do Sol non é circular, senón lixeiramente elíptica. Isto levoulle a definir a que hoxe se coñece como primeira lei de Kepler: "Os planetas describen órbitas elípticas ao redor do Sol, que ocupa un dos focos da elipse".

Tamén observara que a velocidade da terra ao percorrer a súa órbita varia. E plasmouno na segunda lei de Kepler: "Cada planeta móvese de tal maneira que a recta imaxinaria que lle une ao centro do Sol (denominada radio vector) varre áreas iguais en tempos iguais". O planeta, cando está máis preto do sol, debe percorrer unha distancia maior e a súa velocidade aumenta. Durante todo o inverno no hemisferio norte (verán no sur), cando a Terra e o Sol están máis próximos, a velocidade á que viaxa o noso planeta é maior. E o máximo prodúcese durante o perihelio.

Aínda que Kepler enunciou as leis dos movementos dos planetas, descoñecía que forza obrigábaos a cumprilas. Isaac Newton (1643-1727), baseándose nas observacións Tycho Brahe, Galileo e Kepler, deu coa causa: a gravidade. E é a súa segunda lei a que explica por que a terra vai a hora máis rápido: "A forza de atracción entre dous corpos de masas separados unha distancia r é proporcional ao produto das súas masas e inversamente proporcional ao cadrado da distancia". É dicir, canto menor sexa a distancia ao Sol, maior será a forza de gravidade e por tanto a velocidade á que se despraza un planeta.

E se estamos máis preto do Sol, por que é inverno? Dúas cousas determinan a cantidade de calor do sol que recibe un planeta. A excentricidade da súa órbita e a inclinación do seu eixo. A excentricidade define canto se aparta a órbita dun circulo. A Terra segue unha órbita case circular, así que as estacións veñen determinadas exclusivamente pola inclinación do seu eixo, que á súa vez determina a inclinación con que os raios solares chegan á Terra.

O eixo de rotación do noso planeta está inclinado uns 23,5 graos con respecto á perpendicular do plano da órbita que describe ao redor do Sol (plano da eclíptica). Canto máis perpendiculares incidan os raios do Sol, menor será a calor que se disipe ao atravesar a atmosfera terrestre e será a estación máis cálida. Nos meses próximos o perihelio (de decembro a marzo), é o hemisferio Sur o que está inclinado cara ao Sol e alí será verán, mentres no Norte será inverno.

FONTE: Pilar Quijada/abc/ciencia

 Zach Portman / Utah State University

A diminución das poboacións de abellas aumentou a conciencia sobre a importancia da polinización dos insectos para a subministración de alimentos do mundo, pero aínda segue sen describirse e entenderse a numerosas especies deste animal.

O entomólogo Zach Portman, da Universidade Estatal de Utah, estuda un diverso grupo de abellas solitarias do deserto que non son as principais polinizadoras dos cultivos agrícolas, pero desempeñan un papel importante nos ecosistemas naturais do suroeste de Estados Unidos, entre eles nas dunas do Val da Morte (California), unha zona que forma parte do deserto de Mojave e do deserto de Sonora. O traballo publícase na revista Zootaxa.

Portman identificou nove especies novas do xénero Perdita. Os achados inclúen uns curiosos machos de dúas das especies que teñen unha aparencia completamente diferente: parécense ás formigas. "Non está claro por que estes machos teñen esta forma única, pero podería indicar que pasan moito tempo no niño", indica Portman. "Atoparemos máis información a medida que aprendamos máis sobre a súa bioloxía de anidación".

Para este investigador, entender máis acerca das adaptacións entre as abellas e as flores que polinizan podería ser vital para a preservación da súa contorna. Máis aló do seu papel como polinizadoras, as abellas son interesantes desde un punto de vista ecolóxico e evolutivo debido ás súas adaptacións aos hábitats áridos. "Algunhas das abellas contan con raias e outras teñen manchas que poderían ser patróns de camuflaxe ou unha forma de mimetismo", sinala Portman, que engade que aínda están a explorar estas características.

Gran parte do coñecemento que Portman e o seu equipo teñen baséase no traballo do entomólogo Philip Hunter Timberlake da Universidade de California en Riverside. Nacido en 1883, describiu e nomeou a máis de 800 especies de abellas durante a súa carreira de 70 anos.

"Timberlake foi considerado un excéntrico, pero o seu erudición debe ser admirada", asegura Portman, que termina recalcando que "aínda que identificar a Perdita e atopar os niños das abellas foi un desafío, estas abellas teñen moito que dicirnos sobre a adaptación a unha contorna dura e inhóspito".

Portman segue a estes insectos observando as súas sombras na cegadora luz do sol do mediodía, que é a que estas abellas adoitan preferir. "A súa actividade durante a parte máis calorosa do día podería ser unha maneira de evitar aos depredadores", explica Portman, que engade que estas "formibellas" parecen ser importantes polinizadoras dunhas plantas do deserto con pequenas flores azuis do xénero Tiquilia.

As flores son moi pequenas e en forma de trompeta, o que obriga ás abellas para meter a cabeza na flor para extraer o pole. Os científicos explican que as femias usan o pole recolleito para construír unha subministración para alimentar ás súas crías. Cando completan a provisión de pole, poñen os seus ovos e deixan aos seus descendentes aí.

Portman indica que as abellas desenvolveron unha adaptación especial chamada ’"canastra ou cesta de pelo", con pelos ganchudos que miran cara a dentro e permítelles recoller o pole mentres se mergullan na flor.

"Aínda non sabemos se as abellas usan as súas pernas para recoller o pole na "cesta" ou se simplemente colléitano usando as súas cabezas. Aínda hai moitas incógnitas", comenta Portman.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

Conta a mitoloxía budista que un día, ao redor do século V antes de nosa era, Sidarta Gautama sentou baixo unha figueira unha noite de lúa chea e prometeu non levantarse ata alcanzar o Nirvana. Permaneceu na mesma postura durante 49 días coas súas noites. Cando abriu os ollos converteuse nun iluminado (un buda) e estaba tan agradecido a aquel "ficus relixiosa" por darlle acubillo que permaneceu unha semana enteira mirando as súas ramas en sinal de respecto e admiración. No caso do Buda a luz chegou do seu interior (unha iluminación metafórica) pero Antony Evans, fundador de Glowing Plants, quere que esa luz teña unha dimensión física e que proveña das plantas.

A idea de conseguir que algunhas especies vexetais brillen na escuridade non é nova. Nos anos 80 xa se conseguiu ao introducir encimas luciferinas provenientes de luciérnagas nalgunhas plantas. Os resultados, aínda que rechamantes, foron modestos: había que fotografar á planta cunha exposición de oito horas para apreciar unha tenue luminiscencia. Máis adiante, en 2010, investigadores da universidade Stony Brook modificaron xeneticamente unha planta de tabaco ao transplantarle algúns xenes dunha bacteria mariña produtora de luciferina. O novo no proxecto que lidera Evans é que deseñan as secuencias de ADN nun computador cun software especial, e despois imprímeno para inxectalo cunha pistola de xenes.

Calquera pode conseguir unha destas sementes milagrosas a través da web de Glowing Plants e facer crecer unha planta luminosa en casa. Mesmo, se se atreve, probar os seus propios experimentos, posto que o ADN creado é de código aberto e, por tanto, modificable. Antony Evans e os seus socios insisten en que o seu proxecto é a solución a un mundo que consome recursos de forma toleada, o que levará a crebar os límites do planeta. A propia Natureza, afirman, ten a resposta a través da bioluminiscencia, posto que é unha enerxía limpa, renovable e sustentable. "Estamos, afirma Evans, entrando nunha era na que deseñar un organismo biolóxico será tan fácil como deseñar unha aplicación móbil" por iso confía en que as súas plantas poderán, en poucos anos, servir para eliminar os farois nas cidades e substituílas por árbores luminosas.

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

Un peixe pallaso pode transformarse de macho a femia en ausencia dunha femia adulta / Till RothigKAUST

Nalgunhas especies de peixes de arrecife, que un peixe cambie de sexo tras reproducirse varias veces non é unha novidade. Pero este proceso de hermafroditismo secuencial seguía sendo un misterio para os científicos desde o punto de vista molecular.

Nas familias dos peixes pallaso (Amphiprion bicinctus), é habitual atopar un macho e unha femia adultos e varios xuvenís. Cando a femia desaparece, o macho altera os seus niveis de hormonas e os seus comportamentos, transformándose nunha femia cun obxectivo: restaurar o equilibrio anterior. Estas características permiten que as poboacións sexan máis resistentes ás alteracións da súa contorna e evitan o fracaso das súas habilidades reprodutivas.

Un equipo da King Abdullah University of Science and Technology (KAUST) en Arabia Saudita estudou a bioloxía que explica este fenómeno, identificando os cambios na expresión dos xenes dentro do cerebro e as gónadas que conducen ao proceso do hermafrodismo secuencial.

Para iso, os científicos compararon os perfís de actividade xenética en machos e femias adultos, así como en machos que se atopaban en múltiples estadios do proceso. Despois de estar dúas semanas separados dunha femia, os investigadores detectaron claros cambios na expresión dos xenes no cerebro dos machos que aparentemente anuncian o inicio da transición de sexo. Outras alteracións complementarias na expresión génica gonadal fixéronse evidentes unhas semanas máis tarde.

Desta maneira e grazas ao estudo publicado en "Scientific Reports", o equipo puido trazar a maquinaria xenética que leva a este proceso. "Identificamos un gran número de secuencias moleculares candidatas que son capaces de afinar e, por tanto, controlar a proporción de cada sexo nunha poboación de peixes", explica Timothy Ravasi, do Programa de Epigenética Ambiental da KAUST.

Un candidato crave é un xene que codifica unha encima denominada aromatasa, responsable dun paso fundamental da biosíntesis dos estrógenos. Esta encima estaba altamente expresada nos cerebros e gónadas dos peixes que se adaptaban ás alteracións do sexo.

Ademais, o equipo de científicos tamén descubriu que, probablemente, moitos outros xenes interactúen coa aromatasa xestionando a dexeneración dos testículos e o desenvolvemento dos ovarios. Con estes achados sobre esta complexa transformación biolóxica, os científicos esperan explorar como os factores ambientais, e especialmente o cambio climático, inflúen neste proceso adaptativo.

"Non estamos seguros de se o quecemento e a acidificación do océano poden influír na regulación controlada dos cambios de sexo", sinala Ravasi. "Por iso estamos a expoñer os peixes a condicións oceánicas previstas para finais de século e tratando de entender se o cambio climático altera estas vías moleculares",conclúe o experto.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia

O curto de hoxe é... ENXEÑEIRA TÉXTIL.

 De maior quero ser científica é unha serie de dez curtos audiovisuais nos que unha moza científica e a súa filla conversan, dando a coñecer a través de situacións cotiás o perfil de diferentes profesionais da biomedicina.

Aquí remato esta serie. Espero que fose do voso interese!

FONTE: mujeresconciencia.com

Estamos de volta no IES. Comezamos a 2ª avaliación que nos levará ata o día 7 de abril, venres, cando, despois de recoller as cualificacións, comezaremos as vacacións de Semana Santa.

Longa avaliación cun pequeno descanso, o Entroido, que será o 27 e  28 de febreiro e 1 de marzo (luns, martes e mércores, respectivamente).

É o que toca, polo tanto: Ánimo!

  Representación artística do deseño da "Mars Ice Dome" / NASA/Clouds AO/SEArch

Se un astronauta aterrase en Marte, atoparíase cun deserto frío, seco, polvoriento, sometido a un bombardeo constante de raios cósmicos e cunha atmosfera irrespirable. Por iso, a única forma de permanecer alí é contar cun hábitat que o protexa e ille. Ao mesmo tempo, este “fogar” ten que ser o suficientemente lixeiro e fácil de transportar como para ser enviado desde a Terra, e ademais fácil de montar nunha contorna tan hostil e con ferramentas relativamente lixeiras.

Recentemente, varios expertos estiveron traballando neste asunto en apoio á misión da NASA de enviar unha misión tripulada a Marte. Tal como informou a NASA nun comunicado, despois de pensar en varias opcións no Estudo de Deseño de Enxeñería de Langley, unha das que parece máis prometedora pasa por usar un material pouco habitual na construción terrestre: o xeo.

Sección transversal do diseño / NASA/Clouds AO/SEArch

O deseño de xeo, coñecido como “Mars Ice Dome” (cúpula de xeo de Marte), é basicamente un toroide (ou sexa, un dónut), rodeado por unha capa de xeo e auga. É lixeiro (cando está baleiro) e pode ser facilmente transportado e despregado. Antes de que a tripulación chegue, pode ser enchido aos poucos con auga de Marte, bastante abundante no subsolo marciano.

Ten outras importantes vantaxes. Por unha banda, a auga e o xeo son un escudo idóneo contra os raios cósmicos (grazas ao seu alto contido en hidróxeno). Por outra, o escudo é á vez un almacén para a subministración dos astronautas e para as naves espaciais.

Outra solución clásica contra a radiación sería enterrar o hábitat. O problema é que isto require maquinaria pesada capaz de escavar o terreo. Fronte a isto, a «Mars Ice Dome» válese do xeo para frear a radiación. E ademais permite que a luz pase a través das súas paredes, permitindo que o interior estea iluminado.

Todos os materiais escollidos son translúcidos, de forma que unha parte da luz do día poida atravesar as paredes e síntasche coma se estiveses na casa e non dentro dunha cova. E non só iso, en principio será posible instalar invernadoiros no interior.

A parte dos materiais foi un reto, terán que soportar moitos anos de uso no duro ambiente marciano incluíndo radiación ultravioleta, radiación de partículas cargadas, quizais algo de osíxeno atómico, percloratos e tamén tormentas de po.

Outro factor crave é a cantidade de auga que se pode extraer de Marte. Os expertos indicaron que sería posible chegar o hábitat a unha velocidade dun metro cúbico ao día, o que permitiría que o hábitat se enchese en 400 días. Se se puidese extraer máis auga, o mesmo deseño podería aumentar de tamaño.

No interior, está previsto que os espazos de traballo sexan flexibles, de forma que as tripulacións poidan traballar con robots sen necesidade de levar traxes presurizados.

O illamento térmico é outro das claves. Para evitar o frío marciano, o hábitat conta cunha capa enchida con aire marciano (basicamente composto por dióxido de carbono), para actuar como illante entre o interior do habitáculo e o xeo do escudo.

Aínda que aínda falta moito para que se concreten os detalles da futura misión tripulada a Marte, para os expertos é tan importante pensar no habitáculo como escudo protector para os astronautas como no seu papel como fogar: “Despois de meses viaxando polo espazo, sería xenial que cando chegases a Marte soubeses que hai unha nova casa lista para ti”.

FONTE: Xornal abc/ciencia

Imaxe tomada durante unha expedición de Greenpeace no Ártico / Pedro Armestre

No verán de 2014, un dos máis cálidos no que vai de século, producíronse case un centenar de infeccións por bacterias do xénero vibrio, entre as que está a causante do cólera, nas costas de Suecia e Finlandia. Algúns dos casos déronse a apenas 160 quilómetros do Círculo Polar Ártico. O clima está tan trastornado polo cambio climático que unha enfermidade asociada ao trópico está a emigrar tan ao norte. A emerxencia de enfermidades e patógenos é só una das consecuencias que terá o desxeo do Ártico para todos.

Bacterias no mar e virus na terra. Aínda que o quecemento sexa global, hai rexións do planeta que se quentan máis que outras. No ártico prodúcese un efecto denominado amplificación ártica polo que o desxeo alí é máis acusado que noutras rexións xeadas. A explicación breve di que a retirada do xeo en favor da auga reduce a capacidade da rexión de rebotar a radiación solar. Isto fai que se quente aínda máis e retroalimente o desxeo, o que pode flanquear o paso a patógenos, algúns vindos do pasado.

Aínda que non llas vexa, as bacterias mariñas son o principal compoñente da biomasa mariña. Algunhas especies, como as vibrio, que son patógenas. O outro perigo vén dos xeos e o permafrost das franxas norteñas de Siberia, Canadá e Groenlandia que se están derritiendo. Investigadores do CSIC atoparon en xuño de 2015 ADN de virus ata agora descoñecidos en lagos de Svalbard. Dous meses despois dábase a coñecer o desentierro dun virus de facía 30.000 anos atrapado no xeo siberiano.

O oso híbrido. Hai 10 anos, un estraño oso foi abatido no norte de Canadá. Era estraño pola súa aparencia e unha análise de ADN confirmou a estrañeza. Tratábase dun exemplar nado dun oso pardo ogrizzly e un oso polar. Algún enxeñoso bautizouno como grolar. O avistamento de osos grolar non deixou de aumentar nestes anos, así como os encontróns entre ambas as especies. O desxeo do ártico está a empuxar á polar terra dentro e ao grizzly cada vez máis ao norte. Pero o impacto ecolóxico do desxeo está a afectar a todo o ecosistema ártico. Desde o microscópico plancto, que ten que lidar co aumento da temperatura e a acidez da auga, ata a migración anual das baleas.

E o anticiclón dos Azores? Aínda que son moitos os factores que interveñen no clima, a mencionada amplificación ártica debuxou o escenario dun polo norte case sen xeo durante moitos meses en só unhas décadas. Esa auga é, por definición máis quente que o xeo. Os científicos xa están a investigar como afectará isto á circulación oceánica e as correntes de aire asociadas que determinan boa parte do clima en todo o planeta.

Un custo de billóns de euros. Investigadores da Universidade de Cambridge estimaron o impacto económico que terá o desxeo non de todo o Ártico, senón só do permafrost, do xeo atrapado nas terras que rodean o Ártico. Para finais de século, a cantidade extra de emisións terá un impacto de máis de 40 billóns de euros.

Menos xeo, mais cambio climático. É o gran paradoxo. O cambio climático derrite o xeo do Ártico e isto retroalimenta ao cambio climático. Un amplo informe das Academias de Ciencias de EE UU (de obrigada lectura) sobre os impactos globais do desxeo do Ártico de 2015 destacaba como a redución do efecto albedo, a liberación do metano e o carbono atrapados no permafrost ou a alteración da circulación oceánica intensificarán o quecemento global. E iso, probablemente, acabe co xeo que quede no Ártico.

FONTE: Miguel Ángel Criado/Xornal El País/Ciencia

Trilobite / Imaxe: Dinopedia-Wikia

Científicos españois fixeron un achado en Marrocos que aclara un dos grandes misterios da paleontoloxía: como se movían e que comían algúns trilobites, un dos fósiles máis coñecidos e abundantes, con 20.000 especies identificadas.

A historia do descubrimento comeza, como moitos outros no Norte de África, nun mercadillo. En 2014, na aldea de Taychout, ao sur do país, Juan Carlos Gutiérrez-Marco conta que atopou a un comerciante que vendía uns trilobites moi estraños. "Estaban moi mal preparados, pero tiñan conservado parte do buche e o tubo dixestivo", explica o xeólogo do Instituto de Geociencias (UCM-CSIC), en Madrid. Aquilo era un tesouro, pois a inmensa maioría destes fósiles, tan icónicos polos seus esqueletos acoirazados, só conservan o caparazón, nin rastro de patas ou outras partes brandas, fundamentais para comprender a anatomía interna destes seres extintos. O vendedor pedía demasiado diñeiro, pero desde entón o científico volveu cada ano ata que o regateo permitiulle adquirir os fósiles. Mesmo se gañou a confianza do marroquí para que lle leva ao lugar de onde os sacaba.

Así foi como o equipo deu coa Biota de Fezouata, unha xanela única aos océanos da era Paleozoica onde quedaron conxelados no tempo artrópodos xigantes, trilobites e outros moitos organismos cuxo corpo brando nunca se fosilizaría en condicións normais. Nas pedras de Fezouata tamén había plancto mariño cuxo análise permitiu poñerlle data ao xacemento, 478 millóns de anos.

Esta semana, Gutiérrez-Marco describe xunto a outros tres colegas españois e portugueses tres trilobites, o maior duns 30 centímetros, que quedaron fosilizados boca arriba con todas as súas extremidades e o sistema dixestivo ao completo. Son os primeiros que se atopan en África tan ben preservados e uns dos poucos exemplos en todo o mundo. "Só se coñecen unha ducia de trilobites así de ben conservados e pensamos que estes son os máis grandes de todos eles", asegura Gutiérrez-Marco, cuxo descubrimento se publicou esta semana en Scientific Reports.

O Megistaspis hammondi era unha especie de frankenstein. As patas da parte superior, baixo a cabeza, teñen espiñas, mentres que o resto, as que usaba para moverse, son lisas, unha mestura nunca vista, segundo os seus descubridores. Os investigadores cren que esta especie deixaba unha pegada no fondo mariño que encaixa coa Cruziana rugosa, outro fósil de libro de texto. A cruziana é unha das pegadas fósiles máis abundantes do antigo continente de Gondwana. "Descubríronse no século XVIII e pensouse ao principio que se trataba de algas mariñas, mentres outros aseguraban que eran as pegadas dun animal", explica o xeólogo, aínda que non se identificou cal. O hammondi camiñaría agachando a cabeza, escavando coas súas patas espiñentas e deixando as dúas fileiras de arañazos paralelos que se aprecian nas pegadas fósiles. "Esta é unha das grandes polémicas da historia da paleontoloxía e agora temos un candidato para resolvela", asegura Gutiérrez-Marco.

A nova especie achada polos investigadores españois tamén é única por ter un buche con glándulas dixestivas. Ata agora pensábase que este grupo de trilobites alimentábanse só de filtrar sedimentos, pero a proliferación desas glándulas apunta a que tamén eran "carroñeiros".

Os trilobites foron "os reis de todos os mares do Paleozoico", asegura Gutiérrez-Marco. Estes animais sobreviviron na Terra durante 300 millóns de anos e foron dos poucos capaces de salvarse de varias extincións en masa. As razóns da súa desaparición final, hai uns 250 millóns de anos, non están claras.

FONTE:Nuño Domínguez/Xornal El País/Ciencia

Recreación das distintas capas da Terra:  News Direct / EPV

Hai dous planetas do Sistema Solar ben situados para albergar vida. Un é Marte, polo que sabemos, un deserto ermo. O outro, a Terra. Unha diferenza fundamental entre os dous mundos atópase no seu núcleo. Baixo os nosos pés, a 3.000 quilómetros de profundidade, unha bóla de ferro e níquel funciona como unha dinamo que xera unha barreira magnética ao redor do noso planeta. Ese escudo desvía as partículas de radiación espacial que aniquilarían en pouco tempo á maioría dos seres vivos. Esa radiación é a que fai de Marte unha contorna tan hostil. Aquel planeta tamén contou cun núcleo de ferro, pero perdeuno nos primeiros millóns de anos da súa historia.

Esa parte do noso planeta, tan importante para nós, é, polo menos por agora, inaccesible. É imposible chegar ata esa bóla sólida de 1.200 quilómetros e coñecela require métodos indirectos. Así se sabe que o 85% da súa masa está composta por ferro, que se complementa cun 10% de niquel. O 5% restante é aínda un misterio.

Sen o seu núcleo de ferro, que crea a magnetosfera, a Terra veríase arrasada pola radiación

Esta semana, BBC News publicaba un anuncio no que se afirmaba que esa incógnita pode empezar a resolverse. Eiji Ohtani, da Universidade Tohoku, en Xapón, presentou o ano pasado na reunión de outono da Unión Geofísica Americana un artigo no que expón unha solución ao problema do terceiro elemento maioritario do núcleo.

Para coñecer o que hai no interior da Terra, os científicos analizan as ondas sísmicas que pasan a través desa zona e levan consigo información sobre a súa composición. O equipo xaponés recreou en laboratorio as elevadas temperaturas e presións do centro da Terra e concluíu que o elemento que mellor explicaría o comportamento das ondas sísmicas é o silicio. Cun 27,7% da masa da cortiza terrestre, é o segundo elemento máis abundante despois do osíxeno.

Preguntado por BBC News, Ohtani non descartaba que outros elementos fosen tamén importantes e expuña que será necesario seguir realizando estudos para ter resultados máis concluíntes. Outro dos candidatos para ocupar o lugar do silicio como terceiro elemento ou, polo menos, a completalo, é o osíxeno.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

O mundo animal é incribe e ten unha grande varidedade de especies. Con este novo apartado vou poñer a proba os teus coñecementos sobre este reino.

Comezamos!

Debaixo desa pelame tan profunda hai un coello. Como se chama este coello?

- Coello Angora

- Coello lop

- Coello holandés

- Coello branco

Mañá a solución e... unha nova pregunta!

FONTE: Revista Muy Interasnte/Natureza

A contestación correcta á pregunta de onte é COELLO DE ANGORA.

O coello Angora é unha variedade de coello doméstico que é criado fundamentalmente polo seu pelo, que non é senón la de angora. Crese que é oriúndo de Angora, en Turquía, como o gato de Angora e a cabra de Angora. Pesan entre 1 e 2 quilos e son bastante nerviosos.

E agora, a pregunta de hoxe:

A que especie pertence esta curiosa cría?

- Koala

- Preguiceiro

- Oso Panda

- Oso Formigueiro

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Alexander Fleming é un dos científicos máis famosos da historia. Seguramente pola gran cantidade de vidas que as súas investigacións sobre a penicilina e os antibióticos axudaron a salvar durante décadas. O médico británico sabía, con todo, que os seus descubrimentos non eran eternos, que podería chegar un momento no que os microbios causantes de enfermidades e infeccións gañasen a batalla. E así o advertiu no seu discurso de aceptación do premio Nobel en 1945: "Non é difícil producir microbios resistentes á penicilina, podería vir un tempo en que a penicilina poida ser comprada por calquera persoa nunha tenda, entón, existirá o perigo de que a xente se autoadministre doses baixas e expoña aos microbios a cantidades non letais deste fármaco, que os volvan resistentes". Ese día chegou e a Organización Mundial da Saúde leva un tempo alertando diso. Keiji Fukuda, subdirector da OMS para Seguridade Sanitaria, aseguraba en 2012: "Se non tomamos medidas importantes para mellorar a prevención das infeccións e non cambiamos a nosa forma de producir, prescribir e utilizar os antibióticos, o mundo sufrirá unha perda progresiva destes bens de saúde pública mundial cuxas repercusións serán devastadoras". Algúns estudos indican que o 50% dos pacientes hospitalizados reciben tratamento antibiótico e, deles, a metade podería ser prescrita de forma inadecuada.

Se non fóra polas dramáticas consecuencias destes erros, a falta de eficacia dos antibióticos podería lerse como un capítulo máis no apaixonante libro da loita pola vida. As bacterias fanse resistentes, adáptanse, para sobrevivir. E a nosa ciencia debe buscar novas solucións ante este problema. Un dos investigadores que máis avances está a lograr neste campo é o químico e oceanógrafo estadounidense William Fenical, quen leva desde os anos setenta buscando microorganismos mariños que poidan servir para a fabricación de medicamentos. O mar para Fenical é un laboratorio xigantesco repleto de formas de vida evolucionadas durante centos de millóns de anos de selección natural, e nelas pode estar a resposta, ata agora ignorada, á falta de eficacia dos antibióticos terrestres. Esta posibilidade ocorréuselle ao equipo de Fenical en 2001 cando, analizando o ADN dunha bacteria obtida no lodo do fondo mariño, déronse conta de que estaban ante un microbio descoñecido ata entón para a ciencia.

Fenical asegura que "en 2030 morrerá máis xente por enfermidades infecciosas que por cancro", o que dá idea da urxencia das súas investigacións. A clave para que isto non ocorra é conseguir que a industria farmacéutica invista na produción de novos antibióticos, o que volve levar o debate da saúde mundial ao sempre esvaradío terreo da rendibilidade económica. Oxalá os que teñen capacidade de decidir escoiten voces coherentes, como a de Fenical. A vida de millóns de persoas depende diso...

FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

A contestación correcta á pregunta de onte é PREGUICEIRO.

O preguiceiro (Bradypus variegatus) é un animal curioso, que se pasa a maior parte do día durmindo (ata 18 horas) e é fundamentalmente herbívoro. Móvese con torpeza e tenta moverse o mínimo posible para non perder calor corporal.

E agora, a pregunta de hoxe:

Esta ave é posible observala na cordilleira Cantábrica, nos Pireneos ou nos Alpes. É...

- Aguia real

- Falcón paxareiro

- Falcón peregrino

- Quebraósos

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Recreación da formación dun mundo por acreción / Nature

Probablemente desde que descubriu a Lúa no ceo, o ser humano preguntouse que forza levouna ata alí e como se formou. Na actualidade, existe unha teoría dominante respecto das súas orixes, que os sitúa hai uns 4.500 millóns de anos, cando un obxecto do tamaño de Marte bautizado como Theia chocou brutalmente contra a nova Terra. Os cascallos producidos pola colisión formaron unha densa e quente nube de residuos ao redor do noso mundo que, pola forza da gravidade, acabaron unidos dando forma ao noso satélite natural.

Pero este modelo ten algúns detractores. Entre eles, un equipo do Instituto Weizmann de Ciencias na Universidade de Rejovot (Israel), que publicou na revista «Nature Geoscience» a súa propia versión, prolongada, dos feitos. Ao seu xuízo, non foi unha única e colosal colisión nun instante xeolóxico, senón unha serie de distintos impactos (ao redor de vinte) durante moitos millóns de anos, os que provocaron a aparición do noso satélite natural.

O motivo polo que a explicación de Theia non satisfai aos autores do estudo é a composición da Lúa, que ten unha firma isotópica moi parecida á da Terra. Isto, simplemente, non debería ser así. O esperable, no caso dun único choque xigante, é que o corpo resultante fose unha mestura do impactador e a Terra. Podería suceder que todo o material que formou a Lúa chegase do noso planeta, ou que o impactador tivese casualmente unha composición idéntica, pero estes escenarios resultan moi pouco probables.

A idea dos múltiples impactos non é nova. Foi suxerida nos anos 80, pero non estaba claro se eses acontecementos sucesivos podían ser capaces de producir lúas suficientemente grandes para construír finalmente o sistema Lúa-Terra co momento angular apropiado.

Raluca Rufu, do Weizmann, e os seus colegas deron un novo alento a esta idea ao realizar mil simulacións numéricas de grandes corpos planetarios (pero non xigantescos) chocando contra a Terra. Nesas simulacións, os impactos produciron discos de cascallos, moitos dos cales estaban compostos no seu maior parte por material terrestre, non do impactador. Despois de cada golpetazo, os residuos uníanse para formar unha pequena lúa que, segundo os investigadores, migraba cara a fóra para fusionarse na crecente Lúa. Farían falta vinte destas colisións para armar o satélite.

Segundo os autores, os impactos entre grandes corpos e a prototierra que puideron formar pequenas lúas eran suficientemente comúns no interior do Sistema Solar cedo como para producir a Lúa final. Isto implica que se formou durante varios millóns de anos, e que posiblemente o seu interior garde un rexistro dese período de bombardeo. Gereth Collins, do Imperial College de Londres, advirte nun artigo que acompaña ao estudo en «Nature Geoscience» que deben buscarse máis evidencias para confirmar que esta hipótese é a correcta.

FONTE: Xornal abc/ciencia

A contestación correcta á pregunta de onte é o QUEBRAÓSOS .

O quebraósos (Gypaetus barbatus) é un voitre moi particular pois ten por costume voar con ósos e caparazóns ata grandes alturas para soltalos e que se partan en anacos para poder inxerilos como alimento. Por desgraza, trátase dunha especie ameazada segundo a UICN.

E agora, a pregunta de hoxe:

Pertence á familia dos félidos pero, sabes exactamente cal é?

- Un tigre

- Un guepardo

- Un leopardo

- Un xaguar

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

A contestación correcta á pregunta de onte é GUEPARDO.

O  guepardo (Acinonyx jubatus) é o mamífero terrestre máis rápido do mundo e pode alcanzar unha velocidade punta entre 95 e 115 km/h en carreiras de ata 400-500 metros. O seu estado de conservación segundo a UICN (Unión Internacional para a Conservación da Natureza) é vulnerable.
 

E agora, a pregunta de hoxe:

Recoñecer o réptil da foto?

- Camaleón

- Falcón paxareiro

- Lagarto do Nilo

- Iguana

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

A contestación correcta á pregunta de onte é IGUANA.

A iguana é un animal herbívoro que pode chegar a medir ata dous metros de lonxitude e pesar ata 15 quilos. A pesar do seu gran tamaño e longa cola, poden moverse velozmente entre as plantas e son unhas excelentes trepadoras.
 

E agora, a pregunta de hoxe:

O crustáceo da foto foi descuberto por primeira vez en 2005 no Océano Pacífico Sur e o seu nome é...

- Cangrexo yeti

- Cangrexo xigante

- Cangrexo destrutor

- Cangrexo goliat

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

A meninxite bacteriana é unha desas enfermidades cuxo nome causa temor con tan só mencionalo. Especialmente porque a súa mortalidade afecta os pacientes máis vulnerables, os nenos, nos países máis desfavorecidos. Segundo cifras da Organización Mundial da Saúde, a meninxite bacteriana causa anualmente a morte de 240.000 nenos menores de cinco anos no mundo (ao redor de 60.000 deles neonatos). A maioría destas mortes son por causa dun diagnóstico tardío ou equivocado debido á complexidade de identificar os síntomas con certeza (febres sen causa aparente, dores de cabeza, náuseas e vómitos, entre outros). Ata agora, só unha punción lumbar podía identificar a enfermidade correctamente, un método doloroso para os pequenos e na maioría das ocasións difícil de realizar en moitos lugares por falta de medios adecuados. A situación en países ricos é, obviamente distinta á que sofren en amplas zonas de África, xa que, en primeiro lugar, a taxa de incidencia da enfermidade é relativamente baixa e, ademais, os hospitais contan co material adecuado. Aínda así, son miles os nenos (calquera que teña un fillo sabe o que é pasar horas no hospital por un cadro de febres altas) que ven sometidos a unha punción lumbar sen necesidade de facerlles pasar por ese grolo: na Unión Europea, por exemplo, realízase esta intervención diariamente sen necesidade a 271 nenos.

Todas estas puncións innecesarias poden pasar á historia grazas á idea dun enxeñeiro español, Javier Jiménez. O seu invento, que desenvolveu a través dunha empresa fundada por el mesmo (Newborn Solutions) é un dispositivo con forma de bolígrafo, que mide a través de ultrasonidos os glóbulos brancos que se atopan no fluído cerebroespinal situado debaixo da fontanela do bebé (a zona onde se unen os ósos do cranio e que ata os 18 meses de idade non se pecha por completo). Pero máis importante, o que permite Neosonics é detectar a presenza anormal destas células nas meninges dunha forma rápida, económica e non invasiva. Así se pode iniciar a tempo un tratamento con antibióticos ata que se realicen as probas definitivas.

Jiménez sabe que a súa idea pode ser crucial para salvar miles de vidas nos próximos anos. De momento está a ser probado con éxito e a idea de Newborn é lanzalo ao mercado nun ano aproximadamente. Jiménez, que foi recoñecido como o mellor innovador menor de 35 pola edición española do MIT Technology Review, cre que esta técnica pode servir, ademais, para diagnosticar outras infeccións. E tamén que o prezo dos dispositivos debe ser o suficientemente económico como para ter impacto nos países onde máis se necesita. Porque, como asegurou ao recoller o seu premio do MIT, "a innovación non vai sobre tecnoloxía, vai sobre persoas".
 
FONTE: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País

A contestación correcta á pregunta de onte é CANGREXO YETI.

O cangrexo yeti (Kiwa hirsuta) ten aproximadamente 15 cm de longo e a súa característica máis destacada é o gran número de cogomelos louros sedosas (parecidas a peles) que cobren as súas patas e garras. Foi achado en 2005 a 1.500 quilómetros ao sur da illa de Pascua a unha profundidade de 2.200 metros.

E agora, a pregunta de hoxe:

Este escuro amigo só podes atopalo ao sur de Australia. Sabes que animal é?

- Numbat

- Demo de Tasmania

- Wombat

- Ornitorrinco

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Na ra macho, os dous testículos están unidos aos riles e o seme pasa aos riles a través de tubos finos chamados condutos eferentes. Logo viaxa a través dos uréteres, que son coñecidos como condutos urinogenitales. Non hai pene, e o esperma expúlsase da cloaca directamente sobre os ovos cando a femia ponos. Os ovarios da ra femia están á beira dos riles e os ovos pasan por un par de oviductos e pola cloaca cara ao exterior.

Cando as ras se aparean, o macho sóbese á parte posterior da femia e envólvea coas súas extremidades dianteiras, xa sexa detrás das patas dianteiras ou xusto en fronte das patas traseiras. Esta posición chámase amplexus e pode ser realizada por varios días. A ra macho ten certas características sexuais secundarias dependentes de hormonas. Estas inclúen o desenvolvemento de coxíns especiais nos seus pulgares na época de reprodución, para darlle un agarre firme. O agarre da ra macho durante o amplexus estimula á femia para liberar os ovos, polo xeral envolvidos en gelatina. En moitas especies o macho é máis pequeno e máis delgado que a femia. Os machos teñen cordas vocais e realizar unha serie de graznidos, sobre todo na época de reprodución, e nalgunhas especies tamén teñen sacos vocais para amplificar o son.

Reprodución sexual, con fecundación externa pero con tintes que asemellan interna, con desenvolvemento embrionario ovíparo e postembrionario indirecto.

FONTE: Ranapedia.com

A contestación correcta á pregunta de onte é DEMO DE TASMANIA.

Este feroz marsupial, o demo de Tasmania (Sarcophilus harrisii) emite chillidos agudos moi desagradables mentres comen. Adoitan pesar 12 quilos e medir case un metro de lonxitude pero, a pesar do seu tamaño, é un animal moi forte. Só cazan de noite e aliméntanse de peixe, insectos, anfibios, serpes ou mesmo os restos doutro animal. 

E agora, a pregunta de hoxe:

Mergullámonos. A que peixe chámanlle Mola mola?

- Peixe remo

- Peixe borrón

- Peixe trasno

- Peixe lúa

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Ytterby, un pobo situado na illa de Resarö, no arquipélago de Estocolmo (Suecia) ten o privilexio de ser a cidade que máis elementos químicos deu á ciencia.

En 1787 o novo tenente do exército Karl Axel Arrhenius descubriu un estraño resto dunha roca negra, moi parecido a un grumo de carbón, nunha vella canteira preto da aldeíña sueca de Ytterby. O nome dese descoñecido villorrio significa simplemente "pobo das aforas". Que o seu nome suxira unicamente a súa localización dá idea de que non posúe ningunha característica rechamante.

Arrhenius sabía que a roca pesaba demasiado para ser carbón polo que creu atopar un descoñecido mineral de tungsteno, metal que fora descuberto en España 4 anos antes. Curiosamente o tungsteno (que vén do sueco tung sten, pedra pesada) é o único elemento que ten dous nomes. O segundo é wolframio (do alemán lobo sucio). Foi descuberto polos irmáns Fausto e Juan José Elhuyar no Seminario de Vergara. O primeiro quería chamalo wolframio (nome que triunfou en Alemaña, España e Italia) e o segundo tungsteno (en Inglaterra e Francia).

Para as análises Arrhenius pasou a mostra ao químico Johan Gadolin da universidade de Åbo, entón en Suecia e hoxe Turku, Finlandia. Gadolin (que ten un elemento co seu nome, o gadolinio, tamén atopado en Ytterby) traballou co material de Arrhenius ata 1794, cando anunciou que no seu interior descubrira unha nova ’terra’ que representaba o 38% do seu peso total. Chamouno unha ’terra’ porque non puido separar o osíxeno que contiña polo método tradicional de quentar intensamente con carbón vexetal. Bautizouno como yttria, en honra a Ytterby. E aínda que o deletreó mal, o nome callou.

Yttria era, de feito, óxido de ytrio. O metal en si foi illado ao quentalo con cloruro de yitrio con potasio por Friedrich Whöler en 1828 (o mesmo ano en que sintetizou a urea, tendendo a ponte decisiva que uniría a química inorgánica coa orgánica).

O mineral do cal se extraeu o óxido de ytrio chamouse gadolinita, que é un silicato de berilio, ferro e ytrio. Que contivese berilio e Gadolin non o descubrise é sorprendente, pero semellante fallo permitiu a Nicolas-Louis Vauquelin obtelo en París 4 anos despois. Hoxe sospéitase que a "terra nova" de Gadolin estaba contaminada con moitos outros elementos; pero iso nunca o saberemos porque a súa colección perdeuse cando a universidade foi destruída polo lume en 1827.

En 1843 Carl Gustav Mosander, investigando o óxido de ytrio máis detalladamente, descubriu que estaba realmente composto por tres: o óxido de ytrio, que era branco; o óxido de terbio, que era amarelo; e o óxido de erbio, que era rosado. Os nomes destes dous novos elementos son, como pode supoñerse, variacións sobre o mesmo tema: a cidade de Ytterby. O cuarto elemento, illado desas mostras contaminadas de ytrio en 1878, si rende esa merecida homenaxe á cidade: Yterbio.

A contestación correcta á pregunta de onte é PEIXE LÚA.

O peixe lúa é o peixe óseo máis pesado do mundo, cunha media de 1.000 kg de peso. Existen exemplares con máis de 2.000 quilos de peso e 3 metros de lonxitude. Habita en augas tropicais e tépedas ao longo de todo o planeta e o seu corpo é tan particular que cando abre as súas aletas dorsais e ventrales ten a mesma medida de longo e de alto. 

E agora, a pregunta de hoxe:

É certo que a este ave chámana picozapato?

- Si

- Non

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

A contestación correcta á pregunta de onte é SI.

O picozapato (Balaeniceps rex) é unha ave que se atopa en perigo de extinción, en situación vulnerable segundo a UICN debido á perda do seu hábitat e á caza. É de cor gris e aliméntase de peixes e ras que caza nas ciénagas e augas estancadas de África tropical e oriental. O seu nome débese loxicamente ao seu enorme pico.

E agora, a pregunta de hoxe:

Non se trata de ningún cadro nin ningunha manipulación dixital. Sabes que animal estamos a ver?

- Esa araña non pode ser de verdade

- Unha araña arco da vella

- Unha araña pavón

- Unha araña dardo

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Sapo corredor (Bufo calamita) / Imaxe:blog.educastur.es

Un equipo de investigadores descubriu a utilidade dos detectores sísmicos que teñen os sapos e ras nunha parte do oído interno. Ata agora coñecíase a existencia destes órganos, pero non así o seu valor adaptativo, é dicir, para que o usan estes animais, por que o conservan e a súa utilidade para a supervivencia ou a reprodución. Os investigadores fixeron un experimento nas dunas de area do Parque Natural de Doñana con dúas especies de anfibios distintas, sapos de espuelas (Pelobates cultripes) e sapos corredores (Bufo calamita). O equipo comprobou que ambas as especies utilizan a súa capacidade sísmica para saber cando chove fóra dos seus agochos baixo terra, onde permanecen durante o día e nas épocas de seca, e poder saír á superficie para alimentarse. Os resultados deste estudo foron publicados na revista Current Biology.

O oído interno do sapo conta con tres partes fundamentais. A primeira delas é a que percibe as frecuencias dos sons, é dicir, as vibracións do aire. Pero o oído interno desta anfibios conta con outras dúas partes dotadas de células sensoriais que perciben frecuencias moi baixas, como as vibracións do substrato ou chan, cuxa utilidade se descoñecía. Para facer o experimento, o equipo desprazouse unha primeira vez a Doñana en época de choivas para gravar o son e poder reproducir as vibracións que emite a auga de forma artificial.

Un ano despois, en 2013, os científicos volveron a Doñana para instalar unha serie de cercados que deseñaran previamente. Despois, o equipo capturou e introduciu nos cercados a 64 exemplares en total, de forma que os anfibios estivesen nas súas condicións naturais, pero localizados e controlados. "Non os trasladamos, só necesitabamos saber onde estaban, cantos eran e que non se escapasen", conta Rafael Márquez, autor principal do estudo, que leva traballando con anfibios desde 1987. "Hai que facelo todo no outono, despois da estivación. Na natureza, os sapos e ras pasan todo o verán enterrados, ata máis de medio metro de profundidade, e cando chegan as primeiras choivas é cando saen a comer, fórmanse as charcas e empezan a reproducirse. Nesa época están activos de noite e enterrados de día", conta Márquez.

O equipo organizou os cercados de forma que houbese dous grupos separados e diferenciados para realizar o experimento. Este consistiu en expoñer a un dos dous grupos ás vibracións artificiais xeradas a 10 centímetros de profundidade durante un prazo de dúas horas nunha noite sen choiva natural. Nese tempo saíu a maioría dos exemplares, tanto os do grupo experimental como os de control. Pero as ras do grupo experimental saíron ao redor de 26 minutos antes que as que non recibiron ningún estímulo. O equipo repetiu o experimento a seguinte noite sen choiva pero intercambiando os grupos e os resultados foron similares. "Iso demóstranos que os sapos percibiron as vibracións, que as interpretaron como choiva e que utilizaron esa capacidade sísmica que teñen no seu oído", sinala Márquez. Tras medilos e pesalos, todos os sapos foron liberados despois do experimento sen saír nunca do seu hábitat.

Ata agora, considerouse a estes anfibios exclusivamente acústicos. Unha explicación alternativa a por que saían da terra cando estaba a chover era porque se desen conta de que chovía coas filtracións de auga. "Pero baixo terra eles xa están nunha zona da area que está mollada e saturada de auga. É moito máis eficiente para eles usar as vibracións para saber cando chove fóra e poder saír", conta Márquez. O científico asegura que o seu estudo abre novas vías de investigación, como a medición do impacto que teñen as vibracións do chan xeradas polas actividades humanas nestes animais.

FONTE: Xornal El País/Ciencia

A contestación correcta á pregunta de onte é ARAÑA PAVÓN.

Dentro do mundo dos invertebrados, a araña pavón (Maratus volans) é en grao sumo rechamante que podemos atopar na natureza. Esta araña habita en Australia e é a máis popular de entre todas as especies deste xénero. Hainas de moitas cores: normalmente marrón escuro con franxas vermellas e verdes na parte superior do abdome e estampados con raias anchas de cor azul e marrón. Os machos ostentan cores moi rechamantes: amarelo, azul e laranxa e para cortexar utilizan esa especie de "á" que vemos na foto.
 

E agora, a pregunta de hoxe:

O seu veleno é 16 veces máis potente que o da cobra. Que serpe é?

- Víbora da morte

- Mamba negra

- Serpe de casacabel

- Serpe malaya

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Filósofos / Imaxe: YouTube

Polo xeral aos filósofos considéraselles persoas moi observadoras para os grandes temas abstractos, pero demasiado descoidados para os pequenos problemas concretos. Quizá este rumor estendeuse pola anécdota de Tales de Mileto, que por camiñar mirando ao ceo tropezou e cato a un pozo. Con todo, teñen tamén moita fama de ser irónicos e mesmo burlóns. Velaquí algúns exemplos:

* Certo día, un rico ateniense encargou a Sócrates a educación do seu fillo. "Custaralle cincocentos dracmas", dixo o filósofo. Ao home pareceulle moi caro: "Con ese diñeiro puedeo comprarme un burro". "Ten razón -respondeu Sócrates-, aconséllolle que o compre, e así terá dous".

* En certa ocasión, os discípulos de Dióxenes preguntaron ao mestre: "Que hora é a máis adecuada para comer?". O filósofo de respondeu: "Se es rico, cando queiras; e se es pobre, cando poidas".

* Noutra ocasión, Dióxenes foi convidado a unha luxosa mansión, pero lle adviertieron que non debía cuspir no chan. Cando se atopou co dono cuspiulle na cara, argumentando que non había na mansión outro lugar máis indicado para facelo.

FONTE: Edicións Mensaxeiro/Calendario

Cartel da película / Imaxe: labutaca.net

fin de semana chega aos cines a película LION. Basada en feitos reais, é unha adapatación da novela A Long Way Home de Saroo Brierley. Esta é a súa ficha técnica:

Título orixinal: Lion

Ano: 2016

Xénero: Biográfica. Drama

Duración: 120 min.

País: Australia

Produtora: Coproduccion Australia-GB-USA; See-Saw Films / Screen Australia / Sunstar Entertainment / Weinstein Company

Director: Garth Davis

Guión: Luke Davies

Música: Volker Bertelmann, Dustin O’Halloran

Fotografía: Greig Fraser

Reparto:Dev Patel, Sunny Pawar, Nicole Kidman, Rooney Mara, David Wenham, Nawazuddin Siddiqui, Tannishtha Chatterjee, Deepti Naval, Priyanka Bose, Divian Ladwa

Sinopse:Saroo é un neno indio que vive na extrema pobreza coa súa nai e o seu irmán na cidade de Calcuta. Con tan só 5 anos, sepárase accidentalmente da súa familia nunha estación de tren e pérdese a miles de quilómetros da súa casa. Despois de vivir durante algún tempo na rúa e enfrontarse a numerosos desafíos, Saroo é adoptado por unha parella australiana, Sue e John Brierley. Desde entón, vive en Australia e crece rodeado dunha cultura diferente, lonxe das súas orixes. Vinte e cinco anos despois, o mozo decide localizar á súa verdadeira familia, embarcándose así nunha difícil viaxe cara ao seu pasado.

Conmovedora!

Coma sempre o xenial Gogue, na súa viñeta do xornal Faro de Vigo de hoxe, incide to tema estrela destes días: a factura da luz.

Incrible o que estamos a pagar e iso que en Galicia producios enerxía a esgalla: termicas, centrais hidroeléctricas, aeroxeradores...

A seguir cantando para que chova! Así cumprirase o anuncio do novo home do tempo enerxético: o presidente do goberno.

Unha pena!

A contestación correcta á pregunta de onte é SERPE MALAYA.

Non é tan coñecida como a serpe de cascabel, a cóbra filipina ou a víbora da morte pero o seu veleno é 16 veces máis potente que o da cobra. A serpe malaya ou krait azul (Bungarus candidus) é a máis mortal desta especie. Pode alcanzar unha lonxitude total de 108 cm, cunha cola de 16 cm de longo. Adoita ter tonalidades con franxas marrón escuro, negro, ou azul-negro, separadas por amplos espazos intermedios amarelados ou brancos.
 

E agora, a pregunta de hoxe:

Este simpático animal é un dos mamíferos máis pequenos do mundo. É...

- Sarigüeia anana

-  Furafollas pequeno

-  Aie aie

-  Xerbo pigmeo

Mañá a solución e... unha nova proposta!

FONTE: Revista Muy Interesante

Xornada da Paz / Imaxe: Diaraio La Nación

Desde 1964, para conmemorar a morte de Gandhi, celébrase o 30 de xaneiro o Día Escolar da Non Violencia e a Paz, recoñecido pola UNESCO en 1993.

Nesta data lémbrase a necesidade da educación para a tolerancia, a solidariedade, o respecto aos Dereitos Humanos, a non violencia e a paz.

Imos facer unha reflexión sobre iste tema partindo de frases célebres:

A primeira, como non podía ser doutra maneira, é de Gandhi (India, 1869-1948):

"Ollo por ollo, e o mundo rematará cego"

A segunda,é de Golda Meir (Israel, 1898-1978):

"Nós dicimos "paz", e o eco volve do outro lado dicíndonos "guerra".

A terceira, é do Papa Francisco (Arxentina, 1936):

"Para conseguir a paz precísase valor, moito máis que para facer a guerra"

E para rematar, unha de Teresa de Calcuta (Albania, 1910-1997):

"A paz comeza cun sorriso"

Pois empecemos así iste día, cun sorriso cos que temos máis preto!

A contestación correcta á pregunta de onte é SARIGÚEIA ANANA.

A especie anana da sarigúeia (Didelphis marsupialis),  pode pesar entre 10 e 45 gramos e medir de 5 a 10 centímetros. Son animais nocturnos que durante o inverno enrólanse sobre si mesmos tapándose os ollos e as orellas para hibernar. As zarigüeias atópanse en perigo de extinción segundo a UICN debido a que a textura e sabor da súa carne son "agradables" para os humanos.

Así remato esta serie sobre os animais.

Moi pronto, ADIVIÑA O PLANETA!

FONTE: Revista Muy Interesante