A resposta á pregunta do día ante rior é MEGALOSAURUS. O profesor inglés de xeoloxía, William Buckland (1784-1856), foi o responsable tras estudar un gran dente achado nunha canteira de lousa de Oxfordshire, Inglaterra en 1824. O megalosaurus foi un depredador bípedo duns 9 metros de longo e ao redor dunha tonelada de peso e ostenta o récord de ser o primeiro en ser descrito e nomeado de entre todos os dinosauros que se coñecen.
E imos coa pregunta de hoxe...
6. A que época do mesozoico pertencencería o Eoraptor?
- Cretácico
- Cámbrico
- Triásico
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
Chuvia de meteoros: Líridas: do 16 ao 25, con máximo na noite do 22 ao 23. Ten unha actividade moderada /18 meteoros/hora). O responsable é o Cometa C/1861 G1 (Thatcher). O radiante é a constelación de Lira.
Esqueleto dun Tirannosaurus rex / Imaxe: blogodisea.com
A resposta á pregunta do día ante rior é TRIÁSICO. O Eoraptor era un carnívoro pequeno que viviu a finais do período Triásico, hai aproximadamente 230 e 225 millóns de anos. Para os paleontólogos, o Eoraptor é o máis parecido ao antepasado común de todos os dinosauros.
E imos coa pregunta de hoxe...
7. A que época do mesozoico pertencencería o Tirannosaurus rex?
- Cretácico
- Xurásico
- Triásico
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
O enorme galciar Totten da Antártida oriental ten máis área flotando sobre o océano do que se pensaba ata agora, o que aumentaría o seu potencial á hora de contribuír ao aumento global do nivel do mar.
O glaciólogo Ben Galton Fenzi comentou que o glaciar Totten, que abarca máis de medio millón de quilómetros cadrados, é un dos glaciares máis rápidos e máis grandes na Antártida. E ata agora os científicos pensaban que se fixaba no leito rochoso da Antártida.
Como parte do Programa Antártico Australiano, o equipo de investigadores de Galton- Fenzi, incluídos científicos da División Antártica Australiana, o Instituto de Estudos Mariños e Antárticos da Universidade de Tasmania e a Universidade Central de Washington, pasaron o verán austral na Antártida estudando o glaciar Totten. O profesor Paul Winberry, da Universidade Central de Washington, asegurou que a sismología permitiulles determinar a estrutura da terra debaixo da superficie do glaciar. «Utilizouse unha onda sísmica xerada por un martelo para ver a través dun par de quilómetros de xeo. Nalgúns lugares que pensamos que estaban fixados á terra, detectamos o océano debaixo, indicando que o glaciar está a flotar», engade o experto.
Winberry manifestou tamén que os períodos recentes de derretimiento e fluxo acelerados no océano Antártico poden deberse a que «máis parte do glaciar Totten está a flotar nun océano que se está quentando». «Tamén significa que Totten poderían ser máis sensible ás variacións climáticas no futuro», sinala.
Galton-Fenzi sostén que o glaciar Totten contén suficiente xeo para elevar os niveis do mar nuns tres metros se se derrite por completo.
«Desde o século XX, o nivel do mar mundial aumentou nuns 20 centímetros e para fins de século prevese que aumente ata nun metro ou máis, pero isto está suxeito a unha gran incerteza, polo que estudar glaciares como o Totten é importante», lembra o científico.. «Estas medicións precisas de Totten son vitais para monitorear os cambios e comprendelos no contexto das variacións naturais e a investigación é un paso importante para avaliar o posible impacto no nivel do mar en varios escenarios futuros». Os instrumentos para medir o fluxo glacial, a velocidade e o espesor deixáronse no glaciar durante outros 12 meses para recompilar máis datos.
A resposta á pregunta do día ante rior é CRETÁCICO.O “Lagarto Rey” ou Tyrannousaurus Rex viviu a finais do período Cretácico, hai aproximadamente entre 68 e 66 millóns de anos. Foi un dos últimos dinosauros non aviarios en existir antes da extinción masiva do Cretácico-Terciario. Foi un dos maiores depredadores coñecidos da Terra, un súper predador que mediu ata 12,3 metros de longo, 4 metros de altura ata as cadeiras, e pesaba entre 6 ou 8 toneladas.
E imos coa pregunta de hoxe...
8. O Triceratops era...
- Carnívoro
- Herbívoro
- Omnívoro
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
A ilustración amosa o intersticio baixo a capa superior da pel / Jill Gregory/rpp.pe
Científicos de Escola Universitaria de Medicina de Nova York (EE. UU.) atoparon un novo órgano no corpo humano. Trátase do chamado «intersticio». É unha rede de tecidos de conexión recheos de líquido que están situados baixo a pel e que recubren a outros moitos órganos.
Ata agora pasara desapercibido porque as técnicas de observación anatómica, que se centran en fixar as mostras dos tecidos con produtos químicos, non permitían observalo. En xeral, falábase dun espazo intersticial, situado entre as células, pero non dun órgano en si. Segundo un artigo publicado en Scientific Reports, o intersticio ten unha gran importancia para o funcionamento de todos os órganos e o comportamento da maioría das enfermidades importantes. Entre estas, destaca o cancro, porque en ocasións pode propagarse a través desta rede.
O intersticio está situado baixo a pel e recubre polo menos o sistema dixestivo, o sistema excretor, os pulmóns, as arterias, as veas e os paquetes de células das fibras musculares. Deste xeito, todos eles quedan interconectados por un sistema de compartimentos de líquido.
O intersticio resulta ser un dos maiores órganos do corpo humano, xunto á pel. Está composto por unha estrutura de coláxeno e elastina, dúas proteínas que lle dan forza e elasticidade, respectivamente. Ambas forman un "andamio" que está recheo de líquido, e o resultado é que o órgano funciona como un amortiguador para os movementos das vísceras, músculos e vasos sanguíneos, que se producen como consecuencia do bombeo do sangue ou do movemento natural do corpo. Ademais, as células que forman o intersticio producen unha porción do líquido que alimenta ao sistema linfático, unha parte do sistema circulatorio que se encarga de transportar a linfa, e que é fundamental para drenar os líquidos corporais, o funcionamento do sistema inmunitario en xeral e a resposta da inflamación en particular.
Do mesmo xeito que pasa no resto do organismo, o envellecemento deteriora ao intersticio. Cando iso ocorre, os investigadores explicaron que perde capacidade de producir coláxeno e elastina e que iso contribúe a que a pel se engurre, os membros tórnense ríxidos e que certas enfermidades avancen.
Ata agora, a anatomía contaba coa existencia do líquido intersticial, unha porción de fluído situado entre as células, pero non cun órgano intersticial en si mesmo. Á parte deste líquido, as outras fontes de fluídos do corpo están dentro das células, no sistema circulatorio (corazón, veas, arterias, capilares, etc) e nos vasos linfáticos.
Na era da constante distracción e a tensión, o "mindfulness" (atención plena) ofrece prácticas baseadas na respiración e relaxación para nenos, educadores e pais cun obxectivo: recuperar a súa capacidade de atención plena. A terapeuta e escritora holandesa Eline Snel é a referencia europea do mindfulness aplicado á educación. De entre os seus libros, destaca o bestseller publicado en vinte e sete países, “Tranquilos e atentos como unha ra”. Neste manual, desenvolve o seu método, “A atención funciona”, un traballo baseado no Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) do Dr Jon Kabatt- Zinn no MIT ( Massachusetts Institute of Technology). O método de Snel, coñecido como “o método da ra” polas súas explicacións sobre a atención e respiración tomando exemplos deste anfibio, aplícase en escolas de primaria e secundaria de países como Francia, Alemaña, Singapura e tamén España. No seu país, o Ministerio de Educación de Holanda decidiu ofrecer esta formación tamén a todos os mestres que o desexen. Sostén Snel que aínda que o mindfulness "non é unha variña máxica“, introducilo nas escolas é beneficioso para nenos e tamén para os profesores, unha das profesións máis esixentes do mundo, explica.
Dinosauro motivo da pregunta / Imaxe: forums.starcitizenbase.com
A resposta á pregunta do día ante rior é HERBÍVORO.O Triceratops ou “cara de tres cornos” viviu a finais do período Cretácico, Hai aproximadamente 68 e 66 millóns de anos e era un animal herbívoro cuxo alimento principal eran as plantas de crecemento baixo, aínda que poderían derrubar árbores máis altas cos seus cornos e o seu voluminoso corpo de entre 6 e 12 toneladas.
E imos coa pregunta de hoxe...
9. Cal é o dinosauro máis grande?
- Brachiosaurus
- Dreadnoughtus schrani
- Tyrannosaurus rex
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
Steve é unha aurora boreal púrpura descuberta por afeccionados, tal e como se explica nun estudo publicado na revista Science Advances. Nel, descríbese o fenómeno como unha "brillante cinta de luz púrpura que corre de leste a oeste no ceo nocturno recentemente observada por científicos cidadáns".
O que diferencia a Steve doutras auroras é a súa cor e a súa morfoloxía. "As auroras preséntanse a nivel global en forma ovalada, nas últimas horas do día e ven principalmente en cores verdes, azuis e vermellos", sostén a NASA na súa web. A orixe destes fenómenos atópase nas partículas cargadas que viaxan co vento solar. Ao chocar contra os átomos e as moléculas atmosféricas, excitan aos electróns que os rodean. Como os electróns tenden a regresar ao seu estado normal, liberan a enerxía emitindo luces de cores. O osíxeno emite a luz verde, o hidróxeno a azul e o nitróxeno a rosácea.
A axencia espacial estadounidense define a aurora como "unha liña cun principio e un final" Pero Steve ten a particularidade de aparecer en latitudes baixas ou na zona subauroral. Por iso, adoita verse no sur de Canadá.
O dinossauro máis pequeno / Imaxe: mrogers.wikispaces.com
A resposta á pregunta do día ante rior é DREADNOUGHTUS SCHRANI. Era un titanosaurio que viviu hai aproximadamente 77 millóns de anos e medía 26 metros de longo e pesaba máis de 60 toneladas (máis que o Tyranosaurus rex). A súa cola medía case 9 metros, tiña o pescozo longo e o seu estómago era probablemente do tamaño dun cabalo. Os seus restos fósiles foron atopados entre 2005 e 2009 na provincia de Santa Cruz-Arxentina.
E imos coa pregunta de hoxe...
10. O dinosauro máis pequeno que existiu era do tamaño dunha galiña e chamábase...
- Compsognathus
- Aristosuchus
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
Mar Romeu, Mestra en maiúsculas, confesa que o que máis lle gusta é que os seus nenos chámenlle “Seño”. Traballou en todas as etapas educativas: educación infantil, primaria, secundaria, formación profesional e universidade. Esta licenciada en pedagoxía e psicopedagoxía, é unha das referencias en intelixencia emocional na educación española. Reivindica á familia como a primeira escola das emocións e avisa que sobreprotexemos tanto aos nosos fillos que facémolos débiles emocionalmente: “O mellor agasallo que podemos dar aos nosos nenos é ensinarlles a recoñecer e entender as súas emocións para que elixan a máis adecuada en cada momento".
Ser nai, non quedar solteira, sentirse culpable por priorizar a túa vida profesional e aparentar estar sempre perfecta nas redes sociais. Estas son as catro "presións sociais" ás que se enfrontan as protagonistas da nova campaña publicitaria de Pavofrío, que acoden a unha medium co obxectivo de compartir estas tensións, convertidas en pantasmas, e librarse delas. Ao final do anuncio que hoxe se estrea en televisión e redes sociais, a recente campioa de Europa de halterofilia, Lydia Valentín, berra tamén "irvos" a estes estereotipos sociais.
A resposta á pregunta do día anterior é COMPSOGNATHUS. Durante décadas, o Compsognathus foi famoso por ser o dinosauro máis pequeno coñecido; os especímenes colleitados miden ao redor dun metro de lonxitude. Con todo, dinosauros posteriormente descubertos, como Caenagnathasia, Microraptor e Parvicursor, foron mesmo máis pequenos. Estímase que Compsognathus pesaba preto de 3 quilogramos. O Compsognathus foi un animal pequeno e bípedo con longas patas traseiras e unha cola alongada, que utilizaba para manter o equilibrio durante a locomoción. Os membros dianteiros eran máis pequenos que os traseiros e estaban provistos de tres dedos equipados con garras sólidas adaptadas para capturar presas. O seu delicado cranio era estreito e longo, cun fuciño puntiagudo. O cranio tiña 5 pares de fenestras, aberturas craniais, sendo as máis longas as órbitas oculares, onde se atopan os ollos no animal vivo. Os ollos eran grandes en proporción ao resto do cranio.
E imos coa pregunta de hoxe...
11. Cal é a teoría máis aceptada pola que se extinguiron os dinosauros?
- Un gran meteorito impactou sobre o planeta
- Deus extinguiunos
- A activación dun gran número de volcáns por todo o globo terrestre
- Unha gran glaciación
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
A abertura esténdese durante varios quilómetros polo sur de Quenia / Thomas Mukoya/Reuters
A terra abriuse hai uns días no suroeste de Quenia (África). Ao longo de varios quilómetros, atravesando campos, gretando estradas e furando a reserva Masai Mara, a abertura alarmou aos aldeáns e provocou certo balbordo nalgúns medios. Hai quen di que o continente africano está a partirse en dous. É certo, pero aínda quedan uns cuantos millóns de anos para que iso ocorra.
A racha na terra é un recordatorio de que a Terra é un planeta en movemento. A superficie terrestre está gretada como un vello cadro en varias placas tectónicas que, no seu rozamento, desatan fenómenos como terremotos ou erupciones volcánicas, levantan montañas e abren vales. Ese mesmo movemento fai que cada placa sexa tamén inestable.
No caso da rexión oriental da placa africana, o encontrón constante coas placas arábiga e india, que empuxan desde o norte, está desgaxando a porción este de o continente africano. A súa manifestación máis visible é o Gran Val do Rift, unha ampla franxa de terreo que vai desde Mozambique, ao sur, ata o corno de África e máis aló.
Non será a última vez que suceda. Baixo a terra hai un proceso de división da placa africana en dúas novas, a nubia ao oeste e a etíope ao leste. É ese mesmo proceso o que está detrás dalgunhas das marabillas desta parte de África. O Gran Val do Rift está formado en realidade baixo varias fracturas da cortiza terrestre. Por encima correspóndense co Rift Albertino o Rift de África Oriental. O conxunto de vales sobre fallas ten unha extensión duns 5.000 quilómetros. Ao longo das fracturas atópanse os principais volcáns africanos. Os grandes lagos, desde o Vitoria ao Tanganica, pasando polo Turkana ou o Natrón, débense á presenza destas fallas. E grazas a elas tamén esta zona é a rexión coa maior porción de biodiversidade que queda no planeta. Nalgún momento, quizá dentro de 50 millóns de anos, haberá dous áfricas, pero aínda non. Unha greta quilométrica lembra que África está a dividirse en dúas, peroo aínda non.
A impresión dun artista sobre como se podería ver o cráter pouco despois de que un meteorito caese / Imaxe: nytimes.com
A resposta á pregunta do día anterior é UN GRAN METEORITO IMPACTOU SOBRE O PLANETA. Hai uns 65 millóns de anos, un meteorito estrelouse contra o noso planeta, o que desencadeou a extinción que arrasou cos dinosauros na Terra. Chocou cunha enerxía equivalente a 100 millóns de bombas atómicas e deixou unha cicatriz de 180 quilómetros de ancho. Estímase que o meteorito que formou o cráter medía polo menos dez quilómetros de diámetro.
E imos coa pregunta de hoxe...
12. Como se chama o cráter onde se supón que caeu o meteorito e onde se atopa situado?
- Cráter da Terra de Wilkes, Antártida
- Cráter Barringer, Arizona , EEUU
- Cráter de Chicxulub, Península de Iucatán, México
- Cráter Popigai, Siberia, Rusia
Maná a solución e unha nova proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
Recreación artística do K2-229b / Nature Astronomy/clarin.com
Está moi lonxe do noso Sol e moi preto da súa estrela. Ten dous planetas irmáns. É infernalmente cálido e súmase á lista de case 4.000 exoplanetas descubertos e confirmados. Iste, con todo, ten unha interesante peculiaridade: é maioritariamente metálico e parécese bastante a Mercurio. Acaba de ser presentado en Nature Astronomy por un equipo internacional que o atopou desde o observatorio ESO da Cadeira (Chile), e seguido desde o espazo (Kepler) e desde Calar Alto (Almería). Bautizárono como K2-229 b.
A Terra, Venus, Marte e algúns planetas parecidos ao noso teñen un 30% de núcleo metálico e un 70% de manto de silicato (o que chamariamos simplificadamente rocha). Na fronteira interna do sistema solar, Mercurio ten unha proporción inversa, cunha fracción de masa de ao redor do 70% do núcleo metálico e 30% do manto de silicato.
Iso é xusto o que lle ocorre ao novo planeta descuberto. A diferenza de Mercurio, K2-229 b é dun tamaño un pouco maior ao da Terra. Ao principio, pensaron que sería un corpo similar na súa composición ao terrestre, dada a química da súa estrela, pero “ou ben se formou cunha composición moi distinta ou ben evolucionou e perdeu o seu manto”, en palabras dos autores do estudo.
O seu día dura o que o seu ano: 14 días.
Aínda que se detectou en 2016, os datos adquiridos co telescopio de 2,2 m do observatorio de Calar Alto, en Almería, foron cruciais para poder interpretar de maneira adecuada a información proporcionada polo telescopio espacial Kepler.
A resposta á pregunta do día anterior éCRÁTER DE CHICXULUB, PENÍNSULA DE IUCATÁN, MÉXICO. O cráter de Chicxulub é un antigo cráter de impacto cuxo centro aproximado está situado ao noroeste da península de Iucatán, en México. Este centro atópase preto da poboación de Chicxulub, á que o cráter debe o seu nome. O cráter mide máis de 180 km de diámetro, formando unha das zonas de impacto máis grandes do mundo; estímase que o meteorito que formou o cráter medía polo menos 10 km de diámetro. Foi descuberto por Antonio Camargo Zanoguera e Glen Penfield, geofísicos que traballaban en Iucatán para a empresa paraestatal de Petróleos Mexicanos en busca de xacementos de petróleo a finais da década de 1970.
E imos coa pregunta de hoxe...
13. Como se chama este animal que, con frecuencia, se identificou como "dinosauro marino"?
- Ictiousaurio
- Tiburon rex
- Plesiosaurio
- Pteradonon
Maná a solución.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
Fotografía da categoría Profesional "Natureza e vida silvestre" / Imaxe: Revista Muy Interesante
Concurso anual organizado por World Photography Awards, ao que cada ano súmanse máis e máis participantes de todo o planeta.Iste ano, na súa 11ª edición, achegáronse 320.000l participantes de máis de 200 países. Premiaranse as mellores imaxes individuais a través das 10 categorías, dende Arquitectura e Paisaxe á Natureza Morta e Fotografía de rúa.
De todas as fotografías do apartado Profesinal, 27, das que sairán as gañadoras o próximo día 19 de abril, persoalmente aque máis me impactou foi esta que vedes na parte superior formada por unha impresionante nube negra de estorniños "Very Impressive Starling Murmurations" do fotógrafo alemán: Daniel Biber.
Se queres coñecer as outras 26 fotografías preme AQUÍ.
A resposta á pregunta do día anterior éPLESIOSAURIO. Os plesiosaurios son un grupo de réptiles sauropterigios que apareceron no Triásico e desapareceron gradualmente desde o Cretácico tardío. Estes animais tiñan catro aletas para desprazarse mellor pola auga e tiñan un pescozo longo e flexible. Tamén os había que tiñan o pescozo curto e unha grande mandíbula.
Con esta pregunta remato esta sección que o único que pretendeu foi recordar e pescudar.
Pronto volverei cunha nova materia de proposta.
FONTE: muyinteresante.es / dinosaurios.info e wikipedia
David Bueno é un científico rodeado de preguntas: Como aprendemos? Como pensa un adolescente? Cal é a mellor idade para comezar cun segundo idioma? Por que a música, a plástica e a educación física son tan importantes? El non quere deixar ningunha sen resposta porque como anuncia no seu último libro, a súa paixón é contar todo o que sempre quixemos saber sobre o cerebro dos nosos fillos e nunca ninguén se atreveu a explicarnos. Profesor de xenética na Universidade de Barcelona, David Bueno explica que a neurociencia ofrece claves que modificarán a nosa forma de ensinar e aprender.
De tanto repetilo xa é case un lugar común: “Nuns anos, todos comeremos algas”. A frase escóitase en informativos de televisión, ocupa titulares en xornais, difúndese por redes sociais e termina sendo pronunciada por alguén, non necesariamente cunha autoridade científica que o avale, nunha comida familiar.
A grandes liñas todos sabemos o que son as algas, aínda que o noso coñecemento limítese ás que se nos enredan nos pés nas praias ou as nori que se utilizan para enrolar o sushi. Pero as algas mariñas son un grupo de organismos moi heteroxéneo, composto por decenas de miles de especies e presentes en todo o planeta. Nalgúns lugares forman parte da gastronomía desde hai moito tempo (hai países asiáticos que as cultivan dende o século IV), e noutros estanse introducindo aos poucos como é o caso de España. Miguel Ferreiro, investigador do CSIC e autor do libro As algas que nos comemos, cre que “son o alimento do futuro”, pero vai máis aló ao considerar que “as algas son agora mesmo unha fonte case inesgotable de propiedades”. E non todas esas propiedades teñen que ver coa alimentación.
Efectivamente, agora mesmo hai en marcha investigacións que sitúan as algas como un posible combustible, como depuradoras de auga, como sumidoiro de CO2… e multiplican as súas utilidades en campos tan diversos como a farmacoloxía ou a produción de celulosa para papel, entre outras. Carlos Rodríguez Vila, director xeral de AlgaEnergy, confirma estas expectativas: “Estamos a falar dunha materia prima que é inesgotable, que é sustentable, que beneficia ao medio ambiente ao cultivala porque captura CO2 e ademais ten o maior contido proteico do planeta”.
AlgaEnergy é unha compañía española dedicada á investigación con microalgas que desde o ano 2007 veu desenvolvendo distintos produtos destinados á acuicultura, a agricultura, a nutrición humana e animal, a cosmética e os biocombustibles. Precisamente dentro deste último terreo, a planta que ten a compañía na T4 do aeroporto de Madrid Adolfo Suarez, é unha exemplo das grandes vantaxes que as algas poden achegar para a aviación nun futuro de enerxías limpas. De feito, como indica María Segura, directora técnica de AlgaEnergy, o seu combustible xa ten as condicións “apropiadas, pero temos que seguir traballando en minimizar os custos de produción”.
Poida que, efectivamente, aínda sexa caro conseguir que os avións voen con combustibles provenientes de algas, pero terminará por ser viable porque, como asegura Rodríguez Vila, a denominada economía circular dentro da que se enmarca AlgaEnergy “dedícase de maneira prioritaria a buscar solucións para as graves crises que ten que enfrontar a humanidade”. E unha delas é, sen dúbida, conseguir conxugar as nosas necesidades coa vida no planeta.
A teoría máis estendida acerca da desaparición dos dinosauros da face da Terra culpa ao impacto dun gran meteorito hai uns 65 millóns de anos no que hoxe é a Península do Iucatán, en México. O violento choque, que abriu un cráter submarino dun 200 km de diámetro, non só causou o fin do reinado destes animais míticos, senón que tamén acabou con máis do 70% de todas as especies vivas do planeta. Unha das extincións masivas máis terribles de todos os tempos.
Con todo, investigadores da Universidade de Albany (EE. UU.) cren que a historia pode contarse doutra maneira e que non foi a roca espacial a única culpable do exterminio, senón algo ben distinto. Segundo explican, a aparición de plantas tóxicas combinada coa incapacidade dos dinosauros para asociar o sabor de certos alimentos co perigo foi en realidade o que os puxo na picota. Estas circunstancias xa reduciran drasticamente a poboación de dinosauros cando o asteroide estrelouse.
A «aversión ao gusto aprendida» é unha defensa evolutiva que se observa en moitas especies, pola cal o animal aprende a asociar o consumo dunha planta ou outro alimento con consecuencias negativas, como sentirse enfermo.
As primeiras plantas con flores, chamadas anxiospermas, aparecen no rexistro fósil moito antes do impacto do asteroide e xusto antes de que os dinosauros comezasen a desaparecer gradualmente. investigadores afirman que a medida que as plantas evolucionaban e desenvolvían defensas tóxicas, os dinosauros continuaron coméndoas a pesar do malestar gastrointestinal. Aínda que hai incerteza sobre cando as plantas con flores desenvolveron toxicidade e canto tempo tardaron en proliferar, os investigadores observan que a súa aparición coincide coa desaparición gradual dos dinosauros.
Ademais de estudar a proliferación de plantas tóxicas mentres os dinosauros estaban vivos, os investigadores examinaros se as aves (consideradas descendentes dos dinosauros) e os crocodilos (tamén relacionados) podían desenvolver aversións gustativas. Descubriron que as aves, en lugar de formar aversións ao gusto, desenvolveron aversións ás características visuais do que sexa que as enferme. Aínda así, saben o que non deben comer para poder sobrevivir. Nun estudo anterior no que dez crocodilos foron alimentados con diferentes tipos de carne, algunhas lixeiramente tóxicas, os investigadores descubriron que, do mesmo xeito que os dinosauros, os crocodilos non desenvolvían aversións aprendidas do gusto.
"Aínda que o asteroide certamente xogou un factor, o déficit psicolóxico que facía que os dinosauros fosen incapaces de aprender a absterse para comer certas plantas xa exercera unha gran presión sobre a especie", afirman. "A visión predominante da extinción de dinosauros baseada no impacto dos asteroides implica que a desaparición dos dinosauros debería ser repentina e os efectos deberían ser xeneralizados, pero a evidencia claramente mostra todo o contrario: os dinosauros comezaron a desaparecer moito antes do impacto do asteroide e continuaron desaparecendo gradualmente durante millóns de anos despois".
Portugal logrou un verdadeiro fito histórico en marzo, pois todas as necesidades enerxéticas dese mes cubríronse con fontes renovables: hidráulicas, eólicas, solares, geotérmicas e biomasa. De feito, a produción de enerxía con esta orixe superou por primeira vez á demanda e alcanzou o 103,6%, de acordo cos datos tanto da entidade internacional Sustainable Earth System Association como da Asociación Portuguesa de Enerxía Renovable (APREN).
Por especialidades, o 55% correspondeu nese período ás presas hidroeléctricas, mentres os parques eólicos sitúanse en segundo lugar co 42%. O informe determina: "O logro do mes pasado é un exemplo do que ocorrerá con máis frecuencia nun futuro próximo. Espérase que, para 2040, a produción de electricidade renovable poderá garantir, de forma efectiva en canto a custos, o consumo total anual de electricidade do Portugal continental". É dicir, quedan excluídos os arquipélagos de Azores e Madeira. "Estes datos, ademais de indicar un punto de inflexión histórico no sector portugués da electricidade, demostran que se pode confiar na enerxía renovable como fonte segura e viable coa que cumprir as demandas de electricidade do país", agrega o documento oficial.
A aposta por este tipo de enerxía viviu un auténtico impulso en Portugal ao longo dos últimos anos, máis aló do signo ideolóxico dos gobernos. Tanto é así que a eólica medrou un 31% e a solar, un 20%.
Desta forma, Portugal adianta claramente a España. Mesmo se dá a circunstancia de que o primeiro parque eólico «offshore» da península ibérica sitúase en chan luso (moi preto de Viana do Castelo e da fronteira con Galicia) pero funciona grazas á tecnoloxía española. Por tanto, o interrogante salta á vista: por que a este lado da fronteira non se realizan máis avances neste sentido?
Se existise unha “academia da educación mundial" Francesco Tonucci ocuparía a cadeira de brazos "E Maiúscula". Mestre e pedagogo, debuxante e ‘"nenólogo", como el mesmo defínese, o pensador italiano é un dos grandes nomes da historia da pedagoxía. A través de FRATO, o seu alter ego e pseudónimo, converte as súas viñetas en xanelas desde as que convida a mirar sobre a escola e a aprendizaxe cos ollos do neno que todos fomos. Unha viaxe que continúa como autor de libros nos que defende firmemente os dereitos da infancia. Destacan títulos como "Os nenos e as nenas pensan doutra maneira" e "A cidade dos nenos". Neste último, conta a experiencia pedagóxica do mesmo nome que protagonizou na súa cidade natal e coa que reivindica a necesidade de reconquistar espazos públicos para os nenos: "con pelotas, avós, risas… pero sen coches". Acompañado dun "consello de estudantes", Francesco Tonucci reflexiona sobre o fin máximo da educación para construír a "escola que queren os nenos": un lugar que axude ao pleno desenvolvemento da súa personalidade.
Proceso de foración da acrilamida / Imaxe: cienciaiiib.blogspot.com.es
A Axencia Internacional de Investigación sobre o Cancro (IARC) considera a acrilamida como un probable carcinóxeno para os humanos.
A acrilamida é unha substancia que se pode formar de moitas maneiras, pero unha moi común: cando os alimentos cocíñanse ou procesan a temperaturas superiores a 120 graos. É entón cando os azucres reductores dos alimentos (aqueles que se descompoñen máis facilmente como o amidón da pataca e os cereais, a fructosa ou o que contén o mel) e as proteínas reaccionan entre si coa calor, e dan lugar a este elemento. Canto máis alta sexa a temperatura e menor sexa o grao de humidade, máis acrilamida.
Hoxe, mércores 11 de abril, entra en vigor un regulamento da Comisión Europea que obriga a poñer en marcha unha serie de medidas para limitar no posible a presenza de acrilamida nos alimentos.
Sucede en todos os alimentos, aínda que aqueles ricos en amidón son os que presentan niveis máis altos cando se friten e tostan. É o que sucede co café durante o seu proceso de tostado, independentemente de se é torrefacto ou natural. Por iso é polo que o regulamento poña un foco especial nas patacas fritas, o pan en todos os seus formatos, galletas, biscotes, o café e sucedáneos.
Segundo diferentes estudos o consumo mínimo estipulado para que a acrilamida se relacionese coa probabilidade ou o aumento de probabilidade de aparición de cancro é de 170 microgramos (0,17 miligramos) por quilo de peso corporal. Nunha persoa que pese 80 quilos, por exemplo, esa dose mínima sería de 13.600 microgramos de acrilamida ao día. Para facernos unha idea, a inxesta media de café por persoa en Europa representa entre un 30% e un 35% da cantidade mínima de risco. De media, os españois estamos expostos a 0,53 microgramos de acrilamida por kilo de peso corporal ao día.
Antes de que salten as alarmas, convén aclarar que estas medidas fundaméntanse no principio de precaución porque, como explica o propio regulamento, "en entre o 10% e o 15%" dos alimentos que presentan exceso de acrilamida pode reducirse mediante a aplicación de boas prácticas".
Bos prácticas:
• Fritir as patacas só ata que mostren unha cor amarela dourada, pero nunca marrón. • Non conservalas na neveira, pois aumentan a liberación de azucres.
• Non consumir nin patacas nin snacks industriais e se o facemos asegurarnos de que non presentan cores marróns.
• Evitar os cereais tostados a non ser que nos garantan baixos niveis de acrilamida.
• Evitar as barritas de cereais a non ser que nos garantan baixos niveis de acrilamida. • Tostar o pan na casa só ata tons amarelos, pero nunca marróns e moito menos queimados. Rascar o marrón e o queimado do pan no caso de que se produzan.
• Fritir as croquetas e outros enfarinados só ata tons amarelos, pero non marróns.
• Fritir allos, cebolas e outras verduras só ata o dourado evitando que se queimen.
• Evitar ou ben altas temperaturas do aceite de fritura, ou exposicións prolongadas ao mesmo.
• Tentar non abusar do café de cápsula polo seu alto contido en furanos.
• Optar polo café de cafeteira americana, xa que o filtro, segundo un estudo do Instituto Vasco de Investigación e Desenvolvemento Agrario, actuaría como captador deste composto e por tanto redúceo no café. O mesmo estudo destaca que non se apreciaron diferenzas entre o café torrefacto e o normal, pero si se detectou máis acrilamida no café expreso e sobre todo no soluble e o descafeinado.
• Secar a superficie da carne antes de poñela na tixola, co obxectivo de que os mollos exudados non mesturen os azucres musculares cos aminoácidos e ademais cózase con maior rapidez.
• Nas grelladas, evitar que se faga chama, xa que esta pode dar lugar á formación de HAP, e que a carne entre en contacto co carbón.
O próximo ano cumprirase medio século da chegada do Apolo XI á Lúa. A efemérides, ademais de servir como escusa para lembrar o histórico paseo de Neil Armstrong e Buzz Aldrin nas proximidades do Mar da Tranquilidade aquel 21 de xullo de 1963, activará sen dúbida todo tipo de especulacións acerca das futuras posibles visitas ao noso satélite.
Bernard Foing, director do Grupo Internacional de Exploración Lunar na Axencia Espacial Europea, non ten dúbidas respecto de que “no futuro a Humanidade terá unha presenza permanente na lúa. Será entón cando adquiramos a consciencia de ser unha civilización biplanetaria”. O Proxecto Moon Village da ESA quere establecer unha poboación estable na lúa na que humanos e robots traballen xuntos de forma colaborativa na exploración espacial, pero tamén na minería ou a investigación científica.
A idea non é nova; nunha nota de prensa publicada en 2016, Jan Woerner, director xeral da ESA, xa se mostraba entusiasmado coas posibilidades que ofrece o proxecto: “Dende unha perspectiva científica, a Lúa é verdadeiramente fascinante. En primeiro lugar como un arquivo da historia temperá da Terra, pero tamén porque poderiamos emprazar un telescopio no lado máis afastado do satélite e mirar no universo profundo sen ningunha interferencia de sinais humanos. Para futuras misións espaciais, na lúa poderíanse desenvolver e probar métodos baseados en novas tecnoloxías, como a fabricación de novos materiais, que potencialmente poderían facer uso dos recursos dispoñibles alá arriba”.
A dara tentativa para que se produza este salto na conquista espacial que ofrece Bernard Foing é o ano 2030, unha posibilidade tan próxima no tempo que esperta a vertixe dos menos optimistas. Con todo, Foing vai máis aló ao considerar que Moon Village permitirá non só traballar na lúa, senón tamén o nacemento do primeiro humano fóra do noso planeta cara ao 2040. Sería entón cando a nosa especie, sempre lanzada cara ao futuro desde que fai miles de anos decidise mirar aos ollos do lume en lugar de fuxir das chamas, dando entón un paso xigantesco na súa expasión planetaria. Foing alíñase aquí cos máis entusiastas e augura o nacemento dunha nova economía, unha nova tecnoloxía e unha nova sociedade… pero tamén dunha nova forma de pensarnos a nós mesmos: “Algúns din que establecer unha colonia na lúa podería facer que xurdise un renacemento humanístico fose do planeta Terra”. Un renacemento humanista necesario para a nosa continuación como especie e que, hai xa 50 anos, Neil Armstrong anticipou cando, en metade da Guerra Fría, conversando por teléfono co presidente Richard Nixon desde a Lúa dixo: “Representamos a todos os homes de paz da Terra. Isto é unha visión de futuro”.
Propóñoche a resolución diste enigma matemático que se popularizou na páxina de Facebook Eramos poucos e pariu a avoa, e no que as operacións fanse con pezas de coche.
As tres primeiras operacións matemáticas non adoitan ter demasiado misterio: resólvense facendo sumas, restas ou divisións, e ninguén ten dúbida con elas. Poñendo como exemplo o enigma das pezas de coche, a súa resolución quedaría así:
Se dividimos 30 en tres partes iguais, eso significa que cada pistón vale 10.
Xa sabemos que un pistón vale 10. Agora, restámolo do total desta ecuación: 20 - 10 = 10. Se dividimos 10 entre os dous pneumáticos que nos quedan por sumar, temos que cada un vale 5.
Repetimos a xogada: restamos os 5 do pneumático ao resultado: 9 - 5 = 4. Se divimos 4 entre os amortecedores, veremos que cada parella de amortecedores (porque van en parellas, aí está o truco) vale 2.
Todos os debuxos eran iguales ata a última ecuación pero, agora un dels é distinto: o amortecedor, en vez de aparecer en parella como na terceira operación, vai solto. Polo lo tanto, o primeiro que temos que facer é ver canto vale ese novo debuxo que ten unha variación. Nestr caso, se unha parella de amortecedores vale 2, un só vale... exacto, 1. E agora, imos coa operación:
Se o pneumático vale 5, o pistón vale 10 e o amortecedor (sen a súa perella) vale 1, só hai que que resolver a operación. Pero fíxate ben: ata agora todo eran sumas, pero nesta última ecuación hai unha multiplicación: 5 + 1 x 10 = 15.
Enhamed Enhamed está considerado como o mellor nadador paralímpico da historia. Alcumado como o "Michael Phelps español", este atleta ten un espectacular palmarés con trinta e sete medallas repartidas en doce anos de carreira profesional, e entre as que destacan, oito campionatos do mundo, tres europeos e catro medallas de ouro en tres Xogos Olímpicos. Máis aló da súa colección de premios, Enhamed brilla pola súa capacidade para axudar a desenvolver o máximo potencial de estudantes, deportistas e profesionais de todos os ámbitos. As súas leccións de vida están repletas de inspiración: “Aos 8 anos non perdín a vista, gañei a cegueira”; “Non creo nos soños, os soños non teñen data, eu teño plans"… A Enhamed gústalle fixar as súas metas sempre por escrito e situar o esforzo por encima da motivación. Unha actitude que non queda en palabras baleiras, e aínda que xa está retirado da máxima competición, el segue explorando límites e supera retos como subir ao Kilimanjaro ou converterse na primeira persoa cega en cruzar a nado o estreito de Xibraltar. E é que, como el mesmo di, a paixón da súa vida é descubrir como aprendemos a converternos nas persoas que queremos ser. Nese camiño, Enhamed sente como un peixe na auga.
Moitos lagartos modernos teñen un terceiro ollo, pero é a primeira vez que se descobre un cuarto ollo nun vertebrado con mandíbula / Sociedade Senckenberg de Ciencias Naturais (Alemaña)/Andreas Lachmann/Digimorph. org
Lagartixas, ras, sapos, lampreas, así como outros peixes como os atunes ou algunhas quenllas teñen un terceiro ollo parietal. Trátase dunha estrutura sensible á luz que pode desempeñar funcións claves na orientación xeográfica e os ciclos circadianos destes animais.
Aínda que este órgano estaba moi estendido entre vertebrados primitivos, nin aves nin mamíferos contan con el na actualidade. As lampreas, ademais, son os únicos animais que teñen catro ollos. Pero como evolucionaron estas estruturas nos vertebrados?
“Pensabamos que o terceiro ollo fora desaparecendo de maneira independente en moitos grupos de vertebrados, como mamíferos e aves, e que só se conservou en lagartos entre os vertebrados terrestres”, di Krister Smith, do Instituto de Investigación Senckenberg en Alemaña. “Pero doutra banda, tamén existía a idea de que o terceiro ollo da lagartixa desenvolveuse a partir dun órgano diferente, chamado parapineal, que está ben desenvolvido en lampreas. Estas dúas hipóteses non se correspondían”, recalca Smith.
O achado dun fósil de lagarto monitor (Saniwa ensidens) con catro ollos, pertencente a unha liñaxe que viviu hai uns 49 millóns de anos, axuda agora a dilucidar a historia evolutiva do terceiro e cuarto ollo. O estudo publícase na revista Current Biology. “Ao descubrir un lagarto de catro ollos, no que os órganos pineales e parapineales formaban un só ollo na parte superior da cabeza, puidemos confirmar que o terceiro ollo dos lagartos é realmente diferente do terceiro ollo doutros vertebrados con mandíbula”, continúa a experta.
Os científicos analizaron especímenes de museos descubertos hai 150 anos en Grizzly Buttes como parte da expedición da Universidade de Yale á conca de Bridger, Wyoming (EE UU). Os escáneres mostraron resultados inesperados: varios restos fósiles tiñan o espazo para o cuarto ollo. A pesar de que o catro ollo non era un órgano como o dos vertebrados e evolucionou de maneira independente ao terceiro ollo noutros grupos de vertebrados, para os científicos non hai nada de “místico” sobre estes órganos. Si saben que proporcionan ás animais habilidades extraordinarias, como sentir a polarización da luz e usar esa información para orientarse xeograficamente.
Os expertos aínda teñen moito que aprender sobre a evolución destes órganos e as súas funcións en animais vivos, pero os novos achados confirman o valor dos ósos depositados en museos fai máis dun século. Vendo o estado dos restos, moitos poderían pensar que son inútiles. “O noso traballo mostra que mesmo os fósiles pequenos e fragmentados poden ser enormemente útiles”, conclúe a científica.
Fotografía gañadora do World Press Photo / AFP/Xornal El Mundo
O fotoperiodista venezolano Ronaldo Schemidt recibiu o pasado xoves en Amsterdam o premio World Press Photo por unha imaxe que retrata a queima accidental dun manifestante da oposición durante uns disturbios en Caracas, en maio de 2017. A instantánea recolle o momento no que José Víctor Salazar, de 28 anos, corre envolvido en chamas ao ser alcanzado por un chorro de gasolina proveniente dunha moto da Garda Nacional Bolivariana, que foi capturada e incendiada polos manifestantes cun cóctel molotov.
O mozo, convertido nun facho humano e ataviado cunha máscara de gas, corre en busca de axuda para apagar o lume do seu corpo, mentres ao fondo da imaxe apréciase, pintado na parede en cor negra, un pequeno grafiti dunha pistola que apunta cara á palabra "paz".
Se queres coñecer o resto defotografías do World Press Photo preme AQUÍ.
World Press Photo, fundada en 1955, é unha organización independente sen ánimo de lucro con sede en Ámsterdam (Países Baixos), coñecida por organizar o maior e máis prestixioso concurso anual de fotografía de prensa.
César Brandon, de 24 anos, desempregado, natural de Guinea Ecuatorial e residente en Ciudad Real dende hai 6 anos, flamante gañador do programa Got Talent coa súa poesía libre e espida.
Poema a súa nai:"Mamá"
Hola,
Esta carta debía haberla escrito hace dos años,
así que por esta vez permitirme hablar en primera persona
y os prometo que ya acabo.
Mamá, me encanta escribir a ordenador,
aunque detesto todo lo que trae el Word 2016 como predeterminado.
Sonará extraño, pero es como si la existencia me hubiese concedido la habilidad de leer entre opciones de interlineado
y la verdad es que detesto el cuerpo del Calibri, los once puntos y el 1,0 de espaciado.
Mamá, me enseñaste que la vida resumía en pedir disculpas, dar las gracias y decir por favor.
Y también en guardar cada cinco minutos los archivos de Word, porque en cualquier momento podía producirse un apagón y nos quedábamos días sin luz.
Mamá, gracias por tu gratitud, por todo lo bueno, de preocuparte del cuándo, del cómo, del dónde y con quién salía.
Yo y mi juventud.
A veces contestándote con mala actitud hasta que tú y tus collejas me recordabas que, pa mala, tú.
Mamá, lo siento por entender demasiado tarde que por más veloz que sea el amor a primera vista siempre quedará segundo si se enfrenta al amor de madre.
Por enseñarme que padre no sólo es aquel que tiene un hijo, padres son todos aquellos a los que los sueños les quedan pequeños, a lo poco que duermen para cumplirlos y aparte.
Lo siento por buscar lo extraordinario en otros planetas, por contestarte con mensajes cuando ya había encontrado vida en llamarte.
Mamá, ahora, ahora el mundo se detiene cuando hablo mamá, porque tú te casaste con la felicidad y no firmaste la separación de bienes.
Y ahora... jamás volverá a pasar por mi cabeza la idea de quitarme la vida, porque la felicidad me debe la mitad de todo lo que tiene.
Mamá, tal vez yo solo sea un instante,
como una de esas faltas de ortografía que en el Word 2016 se corrigen solas,
o se borra.
Mamá, tal vez yo sea eso.
Pero yo te quiero recta, a doble espacio y en Times New Roman.
Álvaro Bilbao é Doutor en Psicoloxía da Saúde e neuropsicólogo formado no Hospital Johns Hopkins (Baltimore) e no Royal Hospital for Neurodisability (Londres). É tamén colaborador da Organización Mundial da Saúde e profesor convidado en distintas universidades. Un recoñecido experto clínico e divulgador que imparte conferencias en todo o mundo sobre temas que explican a relación entre o cerebro e a educación. É autor do bestseller internacional “O cerebro do neno explicado aos pais” no que a través de exemplos sinxelos e útiles consellos explica a pais e profesores o funcionamento do cerebro dos nenos para axudarlles a desenvolverse e aprender mellor.
Underwater Photographer of the Year 2018 / Tobias Friedrich
O certame Underwater Photographer of the Year móstranos cada ano os gañadores de fotografía submarina, cuxas imaxes amosan unha variedade de vida silvestre, ambientes e delicias arqueolóxicas que podemos atopar debaixo das ondas. Cada ano participan no concurso máis de 5.000 fotógrafos submarinos procedentes de todos os recunchos do mundo, incluídos China, Europa, EE. UU. e Bermudas.
En 2018 o gran premio foi outorgado ao fotógrafo alemán Tobias Friedrich pola súa impactante imaxe "Cycle War", que mostra un naufraxio cheo de motocicletas mergulladas da Segunda Guerra Mundial e camións de subministracións, con escolas de soldados patrullando por encima. "Tivera esta imaxe en mente durante algúns anos, pero é imposible capturala nunha soa foto porque non hai espazo dentro do pecio para fotografar esta escena nun só cadro", explicou Friedrich. "A miña solución foi tomar unha serie de imaxes e unilas como unha panorámica".
O certame cobre unha serie de categorías de fotografía submarina que inclúen: Macro, Pecios, Comportamento, Retrato, Branco e negro, Compacto ou Gran angular.
Se queres coñecer as fotografías gañadoras preme AQUÍ.
FONTE: underwaterphotographeroftheyear.com e Revista Muy Interasnte/Sarah Romero
Como poderás ver, non hai trucos nin segredos. Tan só hai que poñer a funcionar o cerebro para buscar todos os triángulos que poderían formarse combinando as diferentes pezas que hai dentro do principal. Se non respondiches o primeiro que se che pasou pola cabeza, xusto o que fai a inmensa maioría, seguramente resolveses o enigma: no debuxohai 18 triángulos. Nin un máis, nin un menos.
Netflix levou a cabo un experimento social para a promoción da nova tempada da serie "Por 13 razóns". Para iso, a plataforma reuniu a 20 alumnos dunha clase para que levarán a cabo varias tarefas.
Unha delas é que escribisen os insultos que escoitan a diario, entre os que se atopaban os seguintes cualificativos: "raposa", "mouro de merda", "balea". Uns termos que, debido á súa abundancia, acaban cubrindo a lousa dunha aula.
Logo pregúntanlles aos adolescentes que lle parecen eses cualificativos. Algúns non lle dan importancia aínda que outros aseguran que "non sabes realmente, cando o dis, que a esa persoa pódelle doer" ou que "hai xente á que lle poden marcar a vida".
Logo pregúntanlles cousas boas que lle dirían a xente coñecida e pregúntanlles se algunha delas dixéronllas a eles, sendo poucos os que aseguran que lles dixeron eses cualificativos bos. Unha das participantes deixou a seguinte reflexión: "As cousas boas non se expresan moi a miúdo".
Imaxe simulada da temperatura na superficie do Atlántico /Remik Ziemlinski (NOAA GFDL)
Un grupo internacional de científicos constatou que o recente debilitamento do sistema de correntes do Atlántico pode influír no clima no futuro, segundo explican dous traballos publicados recentemente pola revista Nature.
A primeira investigación, liderada polo University College London (Reino Unido), examina o impacto que ese proceso ten sobre un sistema de correntes coñecido como Circulación Meridiana de Retorno do Atlántico Norte (AMOC). O AMOC, lembran os expertos, ten unha gran influencia sobre o clima, pois redistribúe a calor e incide sobre o ciclo do carbono, pero descoñecíase ata agora se o aparente enfraquecemento experimentado nas últimas décadas podería manifestarse nunha variabilidade natural a longo prazo.
Os autores deste estudo, presentaron "evidencias paleo-oceanográficas" que demostran que a corrente de convección profunda do AMOC e do mar de Labrador (entre a península canadense de Labrador e a illa danesa de Groenlandia), foi inusualmente débil desde final da Pequena Idade de Xeo, en comparación cos 1.500 anos anteriores. A Pequena Idade de Xeo é o período frío máis importante do hemisferio norte desde finais do século XIV ata o XIX. Os expertos sosteñen neste novo estudo que o fin da Pequena Idade de Xeo estivo marcado por unha descarga de auga doce do Ártico e mares nórdicos, o que provocou a alteración do AMOC. Con todo, aínda non teñen claro se esa transición ocorreu de maneira abrupta cara ao final dese período frío, despois de 1850, ou a través dun proceso máis gradual durante os últimos 150 anos.
A segunda investigación, desenvolvida polo Instituto Potsdam de Análise de Impacto Climático (Alemaña), e na que participou a Universidade Complutense de Madrid (UCM), combina conxuntos de modelos climáticos globais con bases de datos de temperaturas globais da superficie do mar. Esta metodoloxía levoulles a identificar unha "pegada" que indica que a AMOC experimentou unha desaceleración duns tres "sverdrups" (unidade de medida do fluxo de volume por unidade de tempo), é dicir, de case o 15 % desde mediados do século XX. Esa "pegada", que é máis pronunciada durante os invernos e primaveras, leva un arrefriado da zona subpolar do Océano Atlántico, causado por unha caída do transporte de calor, e un quecemento na rexión da Corrente do Golfo, provocado por un desprazamento da súa ruta cara ao norte.
O cambio climático antopogénico é o "principal sospeitoso" dese enfraquecemento que "pode ter efectos importantes, especialmente no clima Europeo", segundo un comunicado da española Universidade Complutense, unha das participantes no estudo.
Ambos os estudos difiren na cronoloxía da desaceleración da AMOC, debido, segundo algúns autores, aos matices que contén a propia definición deste sistema de correntes. Nun artigo que acompaña aos dous traballos indícase que, "polo menos desde o punto de vista científico", as partes coinciden en que o " AMOC moderno" atópase en "un estado relativamente débil". Por contra, engade, de fronte ao estudo de escenarios de cambio climático futuros, estas diverxencias son "quizá, menos tranquilizadoras" porque un "AMOC debilitado podería xerar alteracións considerables nos patróns de clima e de precipitacións en todo o Hemisferio Norte".
“Estamos sós na galaxia ou acompañados?” preguntábase Siniestro Total con esa ironía tan galega preñada de lucidez que caracterizou as mellores letras do inesquecible grupo vigués. A dúbida, claro, non é exclusiva de Julián Hernández e os seus mozos. Astrónomos, escritores de ciencia ficción, amigos dos OVNIS, teólogos… o ser humano sempre mirou ás estrelas e preguntouse polo outro que non é el, polo seu igual (ou o seu némesis) alén do universo. Pero ninguén sabe que contestar. Nin tan sequera unha voz tan autorizada como a de Johann-Dietrich Wörner, director xeral da ESA, que ante a pregunta responde con sinceridade: “nin idea”. Pero, como ocorre con todo científico, no caso de Wörner o descoñecemento en lugar de sumirlle na desesperanza anímalle á investigación. A lanzar outras preguntas e a impulsar novas investigacións desde a axencia que dirixe.
Investigacións que arrincaron en 1975 cando dez países (Bélxica, Alemaña, Dinamarca, Francia, Reino Unido, Italia, Holanda, Suecia, Suíza e España) fundaron a ESA e lanzaron a primeira gran misión da axencia, Cos-B, un satélite destinado a monitorar as emisións de raios gamma no universo. Ata ese ano, a exploración espacial era territorio exclusivo de Estados Unidos a través da NASA e a Unión Soviética co seu ministerio do Espazo, dous organismos que trasladaban as constantes da Guerra Fría máis aló do noso planeta. E, aínda que non cabe dúbida de que aquela rivalidade axudou ao avance na exploración do espazo, o nacemento da Axencia Espacial Europea trouxo un espírito de colaboración internacional imprescindible para entender os avances das últimas décadas.
Na actualidade a ESA está conformada por 22 países e ten en marcha algúns dos máis ambiciosos proxectos que existen en relación coa exploración espacial, como as misións xa planificadas para continuar investigando en Marte ou a próxima misión a Mercurio, o planeta máis próximo ao Sol da nosa galaxia.
Wörner cre que a chamada “carreira espacial” pasou á historia para dar lugar a unha etapa máis interesante: a da colaboración pacífica entre países e a explotación comercial do espazo exterior. Arthur C. Clarke, un dos máis famosos autores da historia da ciencia ficción, respondía con temor á famosa pregunta acerca da existencia de vida extraterrestre: “Existen dúas posibilidades, que esteamos sós no universo ou que non o esteamos. Ambas son igual de terroríficas”. Pero Wörner non ten medo a continuar buscando, porque cre que é o que a nosa especie necesita para avanzar: “Podemos inspirar á xente para que traballen na construción do futuro e iso é o que necesita o noso mundo. Isto é moito máis que unha misión espacial, estamos a pensar en facer o noso mundo un pouco mellor”.
Os círculos indican fontes de raios X de tipo 1 (vermello) e tipo 2 (azul). Estos últimos son sistemas binarios cun buraco negro / NATURE/UNIV. DE COLUMBIA/C. HAILEY
Sabemos que a rexión central da nosa galaxia está alagada por grandes cantidades de gas mesturado con partículas de material sólido similares ás do po. Toda esa materia, en forma de enormes e espesas nubes, non permite observar no óptico a poboación de astros que poboan a zona. Con todo, localizáronse numerosas estrelas explorando a rexión con telescopios infravermellos. Observando as súas órbitas en torno ao centro galáctico, deduciuse que o punto central da Vía Láctea está ocupado por un buraco negro supermasivo, coñecido como Saxitario A*, que posúe uns 4 millóns de masas solares.
Xa que os telescopios ópticos dan pouca información sobre a poboación de obxectos na rexión central da galaxia, pódese recorrer a outras lonxitudes de onda. Por exemplo, as ondas de radio (no dominio centimétrico) e os raios X e gamma permiten localizar os obxectos máis enerxéticos, como os sistemas binarios formados por unha estrela normal e un obxecto colapsado, xa sexa unha anana branca, unha estrela de neutróns ou un buraco negro. En tales sistemas binarios, o obxecto compacto vai arrincando material á súa estrela compañeira, e no proceso orixínanse os raios X e gamma que permiten localizalos.
Co fin de estudar os obxectos da rexión central da Vía Láctea, un equipo de astrónomos estivo examinando as observacións de raios X realizadas polo telescopio espacial Chandra durante os últimos doce anos. En total, o centro galáctico observouse durante doce días e así, acumulando todas esas observacións, identificámdose un total de 92 fontes puntuais, é dicir, que ao non posuír estrutura detectable, parecen pequenos puntos de emisión X. Destes 92 obxectos, 26 están situados nunha rexión duns 3 anos-luz ao redor de Saxitario A*.
Os astrónomos examinaron os espectros destes obxectos, o que os levou a clasificalos en dous tipos. Hai 14 obxectos, que chamaremos "de tipo 1", que teñen un brillo en raios X que decrece coa enerxía e mostran brusca variabilidade. Estas propiedades corresponden a sistemas binarios que conteñen unha estrela anana branca. Os 12 obxectos restantes, de "tipo 2", teñen un brillo en raios X que aumenta coa enerxía, e non presentan variabilidade. A explicación máis plausible é que estes son sistemas binarios nos que un dos compoñentes é un buraco negro.
O buraco negro (presumiblemente de masa estelar) vai arrincando o material da súa estrela compañeira creando no proceso esa radiación X tan enerxética. Se esta interpretación é correcta, e se estes doce buracos negros formáronse na mesma zona onde os observamos, cabe esperar que existan moitos máis que non forman parte de sistemas binarios, pasando así desapercibidos nas observacións. Os astrónomos estiman que podería haber 10.000 buracos negros, ou máis, nesa pequena rexión en torno ao centro galáctico. Este estudo foi publicado na revista Nature.
Con todo, as conclusións dos astrónomos non poden ser definitivas. De feito, é moi difícil distinguir observacionalmente entre os sistemas binarios que conteñen un buraco negro e os que conteñen unha estrela de neutróns (debido aos pulsos na súa emisión radio, as estrelas de neutróns tamén se denominan púlsares). E, doutra banda, os astrónomos levan anos especulando coa idea de que a rexión central da galaxia deben abundar as estrelas de neutróns, pois estas deberían ser separadas dos cúmulos globulares cando estes enxames estelares, nos seus movementos a través da Vía Láctea, aproxímanse ao centro.
Hai agora un ano que o telescopio espacial Fermi atopou un exceso de radiación gamma na rexión central da nosa galaxia. Inicialmente especulouse con que ese exceso podería ser ocasionado por "materia escura", ese tipo de materia que é moi abundante no universo, pero cuxa natureza se descoñece. Máis recentemente propúxose que tal exceso pode ser debido a unha poboación de estrelas de neutróns sometidas a rotación moi rápida, ou o que é igual: púlsares de moi curto período. Parece pois plausible que polo menos unha parte das fontes de raios X detectadas polos astrónomos sexan sistemas binarios nos que un dos membros da parella é unha desas estrelas de neutróns. Nese caso, o número total de buracos negros podería ser menor.
Para seguir estudando a poboación de obxectos colapsados no centro galáctico sería preciso observar con radiotelescopios de alta sensibilidade para tratar de detectar, de maneira directa, esa poboación de púlsares rapidamente rotantes. Pero, a pesar de todo, aínda que algunhas das fontes enerxéticas resultasen ser púlsares, a hipótese de que haxa miles de buracos negros na contorna do centro galáctico segue sendo razoable e constitúe un resultado espectacular. Se se confirma a gran aglomeración atopada na zona central, sería sumamente interesante estudar o seu potencial en emisión de ondas gravitacionales.
Instrucións: Mira o gif en movemento da torre de electricidade saltarina. Oes algo?
Efecto: Algunhas persoas aseguran que escoitan o son da torre golpeando o chan, un ruído xordo ou un boing. Poida que non oias nada, pero non a todo o mundo lle ocorre.
Explicación: A imaxe en movemento ten un efecto de sacudida cando a torre toca o chan. Algunhas persoas oen un golpe nese momento. O son non está realmente, polo que se trata dunha especie de alucinación auditiva. Lisa DeBruine, psicóloga da Universidade de Glasgow, publicou a animación e preguntoulle á xente que experimentaba ao mirar o gif. O 75%, unhas 15.000 persoas, dixeron escoitar «un ruído xordo». O 14% dos enquisados, preto de 3.000, non notaron ningún son, mentres que menos dun milleiro dos 20.000 enquisados dixeron escoitar «algo máis». O resto, ao redor de 1.400, optou por non revelar se oíran algo. O que causa que algunhas persoas escoiten un ruído é a expectativa de que algo así ocorra. As expectativas poden afectar ao que experimentamos. Unha das xougarretas que nos fai o cerebro.
Javier Blumenfeld é Médico pediatra, Máster en endocrinoloxía pediátrica e nutrición e Doutor en ciencias biomédicas, sendo responsable da consulta de Endocrinoloxía Pediátrica do Hospital del Escorial (Madrid). É especialista en Neuroeducación e membro do Observatorio da Universidade Rey Juan Carlos para o desenvolvemento de innovacións educativas. Así, Blumenfeld desenvolve, xunto ao seu equipo, programas de alimentación saudable para nenos e familias nos que reivindica a importancia para comer variado, o exercicio físico e o descanso para o desenvolvemento do cerebro e a aprendizaxe. Defensor da dieta mediterránea convídanos a “recuperar o goce de sentarnos a comer en familia” asegurando que é o mellor hábito que podemos manter na alimentación dos nenos. Por iso, Blumenfeld describe as comidas e ceas familiares como “a última trincheira” para non estar completamente mecanizados: o último espazo que nos queda para conversar e non perder a nosa humanización.
Anualmente, xéranse en todo o mundo máis de 40 millóns de toneladas de lixo electrónico. Os RAEE (Residuos de Aparellos Eléctricos e Electrónicos) están a ter un crecemento moi rápido, tres veces superior ao ritmo do resto de residuos sólidos urbanos. De feito, a cantidade de lixo electrónico que se xera xa chega aos elevadísimos niveis de residuos de envases de plástico, coa diferenza de que os RAEE son moito máis perigosos se non se tratan correctamente. Este tipo de residuos están compostos por varios elementos tóxicos, co consecuente impacto no medio ambiente e os riscos que supoñen para a saúde pública. Entre as substancias máis habituais que conteñenatópanse elementos como o cadmio, o chumbo, o óxido de chumbo, prata, cobre, antimonio, o níquel e o mercurio, entre outros.
En todo o mundo xéranse máis de 40 millóns de toneladas de residuos electrónicos e os expertos estiman que cara ao ano 2030 serán máis de mil millóns de toneladas. Só no continente asiático prodúcense uns 12 millóns de toneladas cada ano e espérase que os países en vías de desenvolvemento aumenten exponencialmente a súa xeración de refugallos nos próximos anos.
O gran problema vén porque a maior parte destes residuos non se están reciclando a través de métodos eficaces e seguros. Estímase que un 80 por cento dos residuos electrónicos acaban nun incinerador ou nun vertedoiro. As malas condicións no tratamento dos RAEE danse principalmente en países que non contan coa infraestrutura suficiente, nos que se tenta abaratar os custos da reciclaxe utilizando métodos que poñen en perigo a saúde dos traballadores e xeran un impacto ambiental moi negativo. O uso de métodos nocivos para o tratamento de aparellos eléctricos e electrónicos vén dado pola sobrecarga de lixo nestes países en vías de desenvolvemento, principalmente no sueste asiático e África subsahariana. Entre os métodos ilícitos que levan a cabo e sen ningún tipo de control para a separación das materias primas valiosas que conteñen os RAEE, destaca a chamada “reciclaxe informal”, que consiste en usar produtos tóxicos ao aire libre (que produce unha combustión aberta) e o uso do baño de ácido (meter os aparellos en ácido sulfúrico).
Diversas organizacións ecoloxistas levan anos reivindicando que se vixíe o cumprimento das normativas, mellorando a recollida e a clasificación dos RAEE, primando a reutilización sobre calquera outro tipo de reciclaxe. No noso país, o tratamento dos RAEE está fixado no Real Decreto 110/2015 e explica as responsabilidades na xestión destes residuos diferenciando entre os que proceden dun particular e os que veñen dun produtor e fai fincapé en que se recuperen e reutilicen ata que cumpran coa súa vida útil.
RAEE procedentes de particulares: debemos entregar estes residuos para que sexan correctamente xestionados en puntos limpos. Se adquirimos un novo dispositivo equivalente ao que imos refugar, poderemos entregalo ao distribuidor para que se faga cargo del temporalmente.
RAEE de produtores: o produtor é responsable de xestionar os seus residuos, mediante sistemas de recollida específicos e diferenciados do resto de refugallos. Unha vez fosen almacenados, trasladaranse aos centros de tratamento autorizados. Solucións para os RAEE Para reducir os residuos electrónicos, o primeiro sería promover a súa reutilización e reparación.
FONTE: Esteher Pauela/ Xornal El Mundo/Futuro sostenible
Hoxe, 22 de abril, celébrase o Día da Terra, iniciado nos Estados Unidos en 1970. As Nacións Unidas recoñecen que a Terra e os seus ecosistemas son o fogar da humanidade, de igual maneira, están convencidas que se queremos conseguir un xusto equilibrio entre as necesidades económicas, sociais e ambientais das xeracións presentes e futuras, é necesario promover a harmonía coa natureza e a Terra.
Neste día é cando dalgunha maneira todo o mundo toma conciencia de que temos que celebrar e coidar o planeta. É unha data a modo de recordatorio de que todos habemos de poñer da nosa parte para que o planeta siga adiante. O cambio climático é un feito, de modo que aínda que para moitos líderes políticos parece que o problema lles queda algo afastado, leste é o día no que tamén a eles chéguelles o aviso de que é momento de cambiar e de facer algo polo coidado de comunidades enteiras, animais e persoas de todo o mundo.
Mostras de percebes e a lista manuscrita de Darwin / Imaxe: Museo de Historia Natural de Dinamarca.
Despois cinco anos de observación científica a bordo do Beagle, Charles Darwin chega en 1836 a Inglaterra coas ideas que máis adiante o converterían nun dos científicos máis recoñecidos da historia: a transmutación das especies e a evolución por selección natural. Pero cando rematou de escribir os cadernos de viaxe, Darwin decidiu non seguir desenvolvendo esas grandes ideas, senón dedicarse a unha das súas verdadeiras paixóns: os percebes.
Este hobby non era novo; xa no seu período universitario Darwin deixou de lado as lecturas de medicina para envorcarse no estudo dos invertebrados mariños. Pero nesta ocasión dedicouse de forma exclusiva aos crustáceos cirrípedos: durante oito anos, de 1846 a 1854, cada día diseccionaba, clasificaba e escribía sobre diferentes especies de percebes.
Aínda que se adoita falar desta etapa como unha distracción do seu traballo, o certo é que os catro libros que publicou sobre esta temática convertérono nunha figura moi reputada na comunidade zoológica británica. Ademais, esta investigación foi unha compoñente clave para a elaboración da orixe das especies. Estudar con tal profundidade un grupo de organismos, tanto na súa forma viva como fosilizada, permitiulle observar e entender como a diversidade dunha mesma especie desenvolveuse ao longo do tempo.
Día do libro / Imaxe: ospitinosmariapita.blogspot.com.es
Hoxe celébrase o Día do libro. A súa orixe remóntase a 1926. O 23 de abril de 1616 falecían Cervantes, Shakespeare e Inca Garcilaso de la Vega. Tamén nun 23 de abril naceron, ou morreron, outros escritores eminentes como Maurice Druon, K. Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla ou Manuel Mejía Vallejo. Por este motivo, esta data tan simbólica para a literatura universal foi a escollida pola Conferencia Xeral da UNESCO para render unha homenaxe mundial ao libro e os seus autores, e alentar a todos, en particular aos máis novos, a descubrir o pracer da lectura e respectar a irreemplazable contribución dos creadores ao progreso social e cultural.
Para celebralo, fareiche unha pregunta: Considérasche un ávido lector?
Ímolo averiguar conADIVIÑA O LIBRO. Cada día propoñereiche unha cuestión sobre clásicos e non tan clásicos da literatura universal. Trátase de recordar e pescudar.
Luís Casteláns é Doutor en Filosofía pura e investigador, seno un refrene no campo da "linguaxe positiva". A través dos seus traballos no terreo da neurociencia cognitiva na Universidade Complutense e o Instituto de Saúde Carlos III de Madrid, este "Investigador das palabras" pretende "aumentar a saúde e o benestar das persoas mediante o uso que facemos da linguaxe e a súa relación coas emocións, a creatividade e as decisións vitais". Apoiado nos resultados clínicos obtidos en resonancias magnéticas e electroencefalografías, Casteláns demostrou a enorme influencia que ten o uso da linguaxe positiva en educación observando como se comportan as conexións sinápticas do cerebro para partir do uso de palabras positivas ou negativas. Autor dos libros “A Ciencia da Linguaxe positiva” e “Educar na Linguaxe positiva” aplica as súas investigacións a disciplinas tan diversas como a cociña, o deporte e especialmente a educación. Así pois, co seu proxecto “palabras habitadas” desenvolvido nun Instituto Público de Secundaria, demostrou que grazas ao cambio na súa linguaxe, profesores, familias e sobre todo alumnos comezaron unha revolución educativa e social experimentando beneficios na comunicación, na resolución de conflitos e a aprendizaxe.
Esta imaxe composta compara o tamaño das lúas de Marte, Deimos e Fobos, como se ven dende a superficie do Planeta Vermello, en relación co tamaño en que a nosa Lúa é vista dende a superficie da Terra. A nosa Lúa é 100 veces máis grande que Phobos, pero as marcianas orbitan moito máis preto do seu planeta, facendo que parezan relativamente máis grandes no ceo / NASA/JPL-Caltech/Malin Space Science Systems/Universidad de Texas A & M
Hai uns 4.500 millóns de anos, un obxecto do tamaño de Marte bautizado como Theia chocou contra a Terra e arroxou ao espazo unha gran masa de material que despois se condensou formando a nosa Lúa. Non foi o único evento similar ocorrido no Sistema Solar. Científicos do Southwest Research Institute (SwRI) cren que as diminutas lúas marcianas Fobos e Deimos tamén tiveron un nacemento violento, aínda que a unha escala moito menor que o impacto xigante que deu lugar ao noso satélite. Neste caso, un novo planeta Marte recibiu probablemente o golpetazo dun corpo do tamaño dun mundo anano. Así o explican na revista Science Advances.
A orixe das lúas pequenas do Planeta Vermello foi debatido durante décadas. As formas irregulares destes diminutos satélites parecían suxerir que foron asteroides «capturados» intactos pola gravidade de Marte, pero as traxectorias das súas órbitas contradin tal cousa. Outra proposta, que os investigadores apoian, é a formación tras un choque colosal, pero ata agora ninguén puidera demostralo de forma consistente. O novo estudo identifica o tipo de impacto necesario para a formación das dúas pequenas lúas marcianas. "Un resultado clave do noso traballo é o tamaño do impactador: atopamos que non se necesita un xigante (como se considerou anteriormente), senón un similar en tamaño aos asteroides máis grandes como Vesta e Ceres", sinala o autor principal do estudo.
A nosa Lúa puido formarse cando un obxecto do tamaño de Marte estrelouse na nacente Terra e os restos resultantes uníronse no sistema Terra-Lúa. O diámetro da Terra é de aproximadamente 12.742 km, mentres que o diámetro de Marte é de pouco máis de 6.750 km. A Lúa ten un diámetro de máis de 3.470 km, aproximadamente un cuarto do tamaño da Terra. Aínda que se formaron no mesmo marco de tempo, Deimos e Phobos son moi pequenos, con diámetros de só 12 e 22 km respectivamente, e orbitan moi preto de Marte. O impactador de formación destas lúas estaría entre o tamaño do asteroide Vesta, que ten un diámetro de 524 km, e o planeta anano Ceres, que ten 946 km de ancho.
O novo modelo tamén predí que as dúas lúas están formadas principalmente do material orixinal de Marte, polo que as súas composicións deberían ser similares ás do Planeta vermello na maioría dos elementos. Con todo, o quecemento do material expulsado e a baixa velocidade de escape suxiren que o vapor de auga perdeuse, o que implicaría que as lúas serían máis secas. Estes achados son importantes para a misión de exploración de Marte ( MMX) da Axencia de Exploración Aeroespacial de Xapón (JAXA), que se planea lanzar en 2024 e incluirá un instrumento proporcionado pola NASA. A nave espacial MMX visitará as dúas lúas marcianas, aterrará na superficie de Fobos e recollerá unha mostra da súa superficie que será devolta á Terra en 2029. "Un obxectivo principal da misión MMX é determinar a orixe das lúas de Marte, e ter un modelo que predí cales serían as composicións das lúas se se formasen por impacto proporciona unha restrición crave para lograr ese obxectivo", sinala o investigador.
A contestación correcta á pregunta do día anterior é FOISE CO VENTO. Gone with the Wind, novela escrita por Margaret Mitchell (1900-1949), publicado el 10 de xuño de 1936.
E imos coa proposta de hoxe:
2. “É unha verdade mundialmente recoñecida que un home solteiro, posuidor dunha gran fortuna, necesita unha esposa”. Que libro comeza así?
- O paraíso das damas de Emile Zola
- Orgullo e Prexuízo de Jane Austen
- Retrato dunha dama de Henry James
- A nova vida de miss Bennet de Colleen McCullough
Eva Millet, xornalista e escritora especializada en educación e crianza, advirte dos efectos en nenos e mozos da “hiperpaternidade”, un modelo que xurdiu en Estados Unidos coa primeira xeración “milenial” e que xa chegou a España. Este novo fenómeno vai “da sobreprotección ao control excesivo, tanto en casa como na aula”, desautoriza aos profesores e invade o espazo dos nenos na escola. Millet investigou este cambio na educación a través de entrevistas a psicólogos, pedagogos, educadores, pais e mestres, a quen dá voz nos seus libros “ Hiperpaternidade” e “Hipernenos”. A autora sinala que este sistema de “crianza monstruosamente intensiva” está a crear unha xeración de mozos ansiosos, impacientes, dependentes, con medos e baixa tolerancia á frustración, que ademais se reflicte na súa aprendizaxe e rendemento académico. Millet propón que “as nais tigre, os pais apisoadora ou helicóptero” dean paso cara a un modelo que lles permita relaxarse, confiar no sentido común e nos fillos, e non apostar só pola acumulación de experiencias e coñecementos, senón por unha “educación do carácter” que reforce o seu empatía, resistencia, valores e tolerancia á frustración.
A contestación correcta á pregunta do día anterior é A OUTRA BOLENA. Philippa Gregory publicou este libro en 2001. Novela histórica baseada na vida da aristócrata do século XVI, en particular sobre as irmás Ana e María Bolena, e o rei Enrique VIII.
E imos coa proposta de hoxe:
4. “E tendo en conta que somos un puñado de monos sen pelo, o certo é que chegamos a inventar algunhas cousas incribles. Os computadores. A medicina. O láser. Os fornos microondas. Os corazóns artificiais. As bombas atómicas...”. Adiviñas o libro?
Escritos sobre Natureza / Imaxe: libreriadesnivel.com
Nesta semaña na que se celebra o DÍA DO LIBRO, propóñovos unha lectura de temática ambiental, en castelán: "Escritos sobre Naturaleza" VOL I de John Muir (1838-1914).
Nunha vida de exploración, escritura e activismo político apaixonado, John Muir converteuse no voceiro máis elocuente de Estados Unidos sobre o misterio e a maxestosidade das paraxes naturais. A súa exploración do Gran Canón e do que máis tarde serían os parques nacionais de Yosemite e Yellowstone, as súas exitosas cruzadas para preservar o deserto, o seu percorrido temperán por Florida e a súa viaxe a Alaska en 1879 convertéronlle nunha figura crucial na creación do sistema de parques nacionais estadounidense e nun visionario profeta da conciencia ambiental, que fundou o Sierra Club en 1892. Pero tamén foi un mestre da descrición natural, que evocou con poder e intimidade únicos as paisaxes libres do oeste americano. John Muir, un dos pioneiros do que hoxe en día chamamos activismo ambiental, fusionou o seu amor pola natureza e a súa habilidade como escritor para elaborar estes ensaios, nos que expón por que é importante preservar e protexer os espazos naturais. Esta edición recompila as súas obras máis significativas e máis queridas en dous volumes. Este primeiro inclúe A historia da miña nenez e mocidade (1913), O meu primeiro verán na serra (1911) e Stickeen (1909), e complétase con tres ensaios máis breves: «Salvade a secuoya vermella», «A salvaxe» e «Os bosques americanos».
É un libro da editorial Capitán Swing e ISBN: 9788494808661
Libros de cremento persoal e espiritual / Imaxe: ununiversomejor.com
A contestación correcta á pregunta do día anterior é READY PLAYER ONE. Ernest Cline (1972) publicou este libro o 16 de agosto de 2011. Unha novela de ciencia ficción da que se realizou unha adaptación para o cinema dirixida por Steven Spielberg a cal se estreou mundialmente o pasado mes de marzo.
E imos coa proposta de hoxe:
5. Daniel Sempere é o protagonista deste best-seller mundial con máis de 10 millóns de exemplares vendidos en todo o mundo:
As bibliotecas son un símbolo da cultura dunha nación e algunhas convertéronse en monumento turístico e Patrimonio da Humanidade da UNESCO. Desde a impresionante Biblioteca de Babilonia, a de Alexandría ou a de Praga, ata a máis futurista e innovadora recentemente inaugurada en China estes templos da lectura espertan admiración.
O noroeste de China, preto de Beijing (Pequín), converteuse nun centro tecnolóxico e cultural que, con todo, aínda se denomina como "área de desenvolvemento". Alí, a firma holandesa MVRDV, coñecida pola súa esencia futurista e vangardista, ideou un espectacular edificio que é a sede da xa actual biblioteca máis grande e espectacular do mundo.
Moitos dos exemplares están pintados na o superficie xerando un efecto óptico de inmensidade. Chámase Tianjin Binhai e, a pesar de que conta con 200.000 exemplares e planea facerse cun total de 1,2 millóns, o realmente rechamante e impactante é a súa estrutura de 30 metros de altura e 33.700 metros cadrados. Dividida en seis plantas, as cales imitan os corredores dunha biblioteca común, o seu punto máis rechamante é o ollo esférico situado no centro do edificio, ideado para realizar presentacións e conferencias.
Tianjin Binhai non pretende ser só un edifico cultural ou que chame a atención polo seu deseño, expón ademais, dar un cambio na percepción dos cidadáns en canto ás bibliotecas. A idea é que a súa área central funcione como un espazo aberto para ler, conversar e degustar un café, en soidade ou en compañía. Ademais dunha biblioteca é un centro cultural no que se desenvolverán outras actividades relacionadas co lecer e a cultura.
A viñeta dos humoristas gráficos Pinto & Chinto (David Pintor, A Coruña-1975 e Carlos López (Boimorto-A Coruña-1967) no xornal de hoxe da Voz de Galicia recolle perfectamente a sentenza raquítica dada a coñecer onte do xuízo coñecido como "La Manada".
Alí onde chegaron os humanos, a vida salvaxe resentiuse. A maioría das especies, salvo as oportunistas, minguaron e moitas delas, en particular as potenciais rivais polos recursos, foron levadas á extinción. Agora un estudo mostra que a expansión humana polo planeta foi en paralelo a unha redución do tamaño dos mamíferos que sobreviviron á súa chegada. E o fenómeno non é do século pasado, leva pasando desde que os primeiros humanos saíron de África. Diversos estudos mostraron que a biodiversidade está en retirada en todas partes. A taxa de extinción de especies dos últimos séculos é ata 100 veces maior que a taxa natural.
As causas son múltiples, aínda que a maioría levan a marca humana: conversión de espazos naturais en campos de cultivo, urbanización, caza, deterioración do hábitat, cambio climático... Pero o risco de desaparecer non é o mesmo para todos os animais. Canto máis grande, maior probabilidade de extinción.
Nas extincións masivas do pasado non se produciu este rumbo por masa corporal, nin sequera na extinción do Cretácico-Paleóxeno, a dos dinosauros, de hai 65 millóns de anos, que deu paso ao reinado dos mamíferos. Que variable non existía nas cinco masivas extincións anteriores? A presenza humana.
No estudo, publicado na revista Science, amósase que, desde finais do período Cuaternario (hai uns 125.000 anos), os fósiles cada vez eran máis pequenos. O máis rechamante deste empequenecimento da vida é que non se produciu antes en toda a era cenozoica, que inclúe ao Cuaternario, é dicir, desde a extinción dos dinosauros. Ao analizar os datos por continentes, o estudo mostra a coincidencia temporal entre a expansión humana, primeiro en África e despois fóra dela, e a xibarización das especies. Aínda que a datación do inicio da gran viaxe desde o continente africano aínda non está clara, os científicos están máis ou menos de acordo nos rangos temporais: entre hai 80.000 e hai 60.000 anos, os Homo sapiens xa habitaban tanto África como Eurasia. Ao redor de hai 50.000 anos chegaron a Australia e, moito despois, hai menos de 20.000 anos, fixérono ás Américas.
O estudo mostra que sempre despois da chegada dos humanos, nunca antes, as especies máis grandes foron as que máis se extinguiron. O fenómeno da extinción da megafauna de finais do Pleistoceno (mamut lanudo, tigre dentes de sabre...) é o máis estudado. Pero non é o único e a tendencia sempre foi na mesma dirección: as especies sobreviventes á chegada dos humanos son máis pequenas que as que había antes. "En termos globais, o tamaño corporal medio hai 125.000 anos era de 69 quilogramos e o máximo [as especies máis grandes, como os mamuts] ao redor das 10,8 toneladas. Hoxe, a media é de 16 kg e o máximo [elefantes] de 3.900 kg. No futuro, baixarán ata o 6,9 kg e un máximo de 900 kg", estimase no estudo.
E esa tendencia para minguar de tamaño, sostén este estudo, continúa. Segundo as súas predicións, dentro duns 200 anos a vaca doméstica podería ser o mamífero terrestre de maior tamaño que quede na Terra. "Sobrevivirán poucos animais do seu tamaño. A maior parte dos mamíferos serán moito máis pequenos", asegura a autora principal deste estudo. Se a vaca (Bos taurus) sobrevive, engade, será en gran medida porque foi domesticada.
“A tecnoloxía dos avións actuais está moito máis desenvolvida do que estaba hai dez anos. Aínda teñen ás, aínda teñen motores, pero son moi diferentes”. Drew Magill, director de Márketing de Boeing, utiliza conscientemente unha esaxeración para ilustrar os grandes cambios que sufriu a aviación durante a última década. E faio como demostración de que é difícil imaxinar ata onde pode chegar esta industria no próximos dez anos. Non en balde, como el mesmo recalca, todo o que ten que ver co voo está fortemente ligado aos avances tecnolóxicos.
Pasou menos dun século (91 anos) dende que Charles Lindbergh cruzase o Atlántico desde Nova York ata París a bordo do Spirit of St Louis. Aquel avión, como di Magill, tamén tiña ás e un motor. Pero aí acábanse as similitudes coas decenas de miles de aparellos que hoxe despegan diariamente desde calquera aeroporto do mundo. A cabina do avión de Lindbergh era tan pequena que o piloto non podía estirar as pernas e para ver o que tiña fronte a el debia usar un periscopio, posto que a aeronave só contaba con portelos laterais. Aquel aparello foi toda unha revolución para a rústica aviación da época e Lindbergh converteuse nun heroe e unha celebridade grazas ás 33 horas que pasou pilotándoo.
Aínda que algúns dos retos aos que se enfrontan os avións actuais son parecidos aos que quitaban o soño a aqueles pioneiros (como, por exemplo, a seguridade), hai outros moi distintos. O impacto que a queima indiscriminada de queroseno ten sobre o medio é un deles. Neste sentido, a OACI (Organización de Aviación Civil Internacional), organismo dependente de Nacións Unidas, adoptou o pasado ano unha nova norma para o deseño e fabricación de aeronaves que busca reducir a emisión dos gases de efecto invernadoiro dos avións. Magill recoñece que, aínda que avións da súa compañía como o 737 Max xa diminúen nun 20% as emisións de CO2, a posibilidade de conseguir aparellos completamente eficientes que funcionen con enerxías limpas como a eólica ou a solar está aínda lonxe.
O máis parecido que se albisca de momento é un proxecto denominado Sugar Volt no que Boeing participa xunto á NASA. Este avión, que aínda non ten data para iniciar as súas operacións, será un híbrido con turbinas convencionais de queroseno para o despegamento e motores eléctricos para o voo. Crese que este tipo de avións podería reducir ata nun 70% as emisións e rebaixaría tamén a contaminación acústica. Mentres chega ese momento, a aviación segue sorprendéndonos con novas capacidades como a autonomía na pilotaxe dos aparellos ou a posibilidade de recoller datos de cada voo para analizar ata o máis minimo detalle do mantemento que require o avión. No futuro, asegura Magill con entusiasmo, “estaremos moito máis conectados, o custo das viaxes seguirá caendo en termos reais e a experiencia será mellor. É un sector en crecemento no que xorden novas tecnoloxías cada día”. Así que ante semellantes perspectivas, que os avións sigan tendo ás non parece demasiado preocupante.
Libro en formato dixital / Imaxe: educacionyculturaaz.comcom
A contestación correcta á pregunta do día anterior é A SOMBRA DO VENTO. Carlos Ruiz Zafón publicou este libro en 2001. É o primeiro libro da saga do Cemiterio dos libros esquecidos, catro novelas interconectadas e ambientadas nunha Barcelona misteriosa e gótica que vai desde a era da revolución industrial ata os anos posteriores á guerra civil española.
E imos coa proposta de hoxe:
6. "Un edificio gris, achaparrado, de só trinta e catro plantas. Encima da entrada principal as palabras: Centro de Incubación e Condicionamento da Central de Londres, e, nun escudo, a divisa do Estado Mundial: Comunidade, Identidade, Estabilidade”. Que famoso libro comeza así?
Un mundo feliz / Imaxe: fragmentosdeliteratura.blogspot.com.es
A contestación correcta á pregunta do día anterior é UN MUNDO FELIZ. Aldous Huxley publicouno en 1932. A novela anticipa o desenvolvemento en tecnoloxía reprodutiva, cultivos humanos e hipnopedia que, combinadas, cambian radicalmente a sociedade. O mundo aquí descrito podería ser unha utopía, aínda que irónica e ambigua: a humanidade é desenfadada, saudable e avanzada tecnoloxicamente. A guerra e a pobreza foron erradicadas, e todos son permanentemente felices. Con todo, a ironía é que todas estas cousas alcanzáronse tras eliminar moitas outras: a familia, a diversidade cultural, a arte, o avance da ciencia, a literatura, a relixión e a filosofía.
Foi traducido ao galego por Anxo Romero e publicado por Edicións Xerais en decembro de 1996.
E así remato esta serie con motivo do DÍA DO LIBRO, que eu prolonguei toda a semana.
Ata unha nova serie de propostas sobre outro tema!
Hai un par de anos o paleobiólogo Jan Zalasiewicz da universidade de Leicester publicou un estudo no que expuña unha tese revolucionaria: afirmaba que o plástico era a proba evidente de que a Terra xa entrou no Antropoceno, unha nova era xeolóxica (bautizada así polo premio Nobel de Química Paul Crutzen) na que o comportamento humano condiciona irremediablemente o funcionamento do planeta.
Segundo datos de Greenpeace dende que nos anos 50 empezáronse a fabricar os plásticos de forma industrial, producimos máis de 8.000 millóns de toneladas. Se todo ese plástico fose filme transparente habería suficiente como para envolver a Terra. A imaxe debería ser suficientemente poderosa (e desagradable) como para facernos recapacitar, pero a tendencia, de momento, non apunta a que vaia a ser así. De feito, crese que no 2050 alcanzaremos os 34.000 millóns de toneladas, dos cales só o 9% será reciclado e case o 80% acumularase, no mellor dos casos, en vertedoiros.
Alá onde miremos hai plástico. Forma parte por igual das paisaxes urbanas ou rurais. Está nas casas das cidades europeas, pero tamén nas chozas da máis remota tribo amazónica. Hai plástico mesmo en metade do océano Pacífico na denominada “gran illa de lixo”, que non é outra cousa que unha xigantesca acumulación de residuos plásticos. E tamén o hai nos estómagos de varias especies de peixes e aves mariñas, de feito científicos suecos aseguraron nun estudo recente que algunnos destes animais estaban a converterse en adictos ao plástico.
As cifras, está claro, son elocuentes. Temos un problema. Un ben grande. Así que calquera proposta que se lance para solucionalo, dende as máis modestas ás máis ambiciosas, deben ser tidas en conta. É o caso de Dave Hakkens, deseñador holandés e fundador de Precious Plastic, unha comunidade de usuarios presente en todo o mundo cuxo obxectivo é “loitar contra a contaminación dos plásticos” segundo aseguran na súa web onde tamén din ser “pobres pero libres”. A filosofía de Precious Plastic está expresada no seu manifesto: “o plástico está feito para durar sempre, pero deseñado para ser utilizado só uns poucos minutos. Un incrible desperdicio de potencial. Nós consideramos o plástico un material moi valioso”. Pero para darlle ese valor é necesario prolongar a súa vida útil e en Precious Plastic fano seguindo as premisas do movemento DIY (Do It Yourself); a comunidade axuda a todo aquel que que queira a construír a súa propia planta de reciclaxe en casa creando ao tempo redes locais de intercambio de coñecemento e colaboración. Hakkens cre que na era da información todo o mundo é consciente de que existe un problema co plástico e confía en que “xente normal, xente como eu, póñase en marcha e comece a facer algo para solucionalo”.
FONTEEdición: José L. Álvarez Cedena/Xornal El País
Non nos damos conta, pero a Lúa afástase case 4 cm cada ano / Imaxe: Fotolia/abc.es
A Lúa é a fascinante compañeira da Terra desde hai uns 4.500 millóns de anos, cando se orixinou froito dunha violentísima colisión entre o noso novo planeta e un corpo do tamaño de Marte bautizado como Theia. Tras o impacto, o noso satélite quedou a só 20.000 quilómetros de distancia de nós, case vinte veces máis preto que agora. O seu tamaño aparente era colosal e o día terrestre só duraba cinco horas. Pero tamén desde entón non parou de afastarse de nós.
O motivo é que o progresivo rozamiento da superficie terrestre cos océanos fai que rotemos máis amodo. E como a Terra e a Lúa están «enganchadas» gravitacionalmente, a medida que a primeira se retarda, a segunda acelérase. Resultado? A aceleración empúxaa cara a fóra e afástase cada vez máis, a razón de 3,8 cm por ano, á vez que os días fanse cada vez máis longos. Non nos damos conta, pero ocorre. Podemos medir esas distancias cunha precisión milimétrica grazas aos reflectores deixados na superficie lunar por diferentes misións (Apolo 11, 14 e 15, e as naves rusas sen tripulación Lunokhod 1 e 2).
Agora ben, que consecuencias ten para a Terra a separación do seu único satélite?
-Os días durarán máis. Das cinco horas que duraban os días cando a Lúa estaba moi preto da Terra, pasamos a 24. E seguirán alongándose ata que duren un mes, varios e máis, ata ser eternos e unha cara da Terra sexa sempre de día e outra estea en tebras.
-Non haberá mareas. As mareas son esas oscilacións cíclicas das grandes masas de auga ligadas á rotación da Terra cunha frecuencia aproximada de medio día. Pero fai millóns de anos non eran como hoxe coñecémolas. Eran xigantescas, mil veces superiores ás que temos hoxe. No canto de retirarse nas mareas baixas ou penetrarse en terra nas altas algúns metros, as augas retrocedían ou avanzaban quilómetros, coma se fosen auténticos tsunamis. Cando a Lúa afástese, exercerá unha menor forza de gravidade e as mareas desaparecerán. Os océanos serán algo así como sopas xigantescas e produciranse grandes cambios no clima.
-O eixo terrestre oscilará. A Lúa mantén o eixo da Terra estable, cunha inclinación de 23º que permite que existan as estacións tal e como as coñecemos. Cando estea máis lonxe, o eixo terrestre desestabilizarase, oscilará 90º, provocando o intercambio de lugar entre os polos e o ecuador e, en consecuencia, uns cambios climáticos que poderían ser brutais, con veráns infernais nos que se superarían os 100º C e uns invernos heladores con temperaturas por baixo dos -80º C.
-A vida, en perigo. Os científicos cren que a Lúa resulta fundamental para manter a vida na Terra, xa que interfere nos ritmos vitais de moitas especies. Cando estea máis lonxe, a vida deberá adaptarse aos novos patróns de luz, temperaturas e correntes mariñas... ou sucumbirá. Se o eixo de rotación terrestre cambia drasticamente, probablemente os dous hemisferios, norte e sur, non poderán albergala, deixando o ecuador como único reduto habitable. Moitas especies de plantas e animais non poderán soportar as novas condicións e produciranse extincións masivas.
Mario Alonso Puig é especialista en Cirurxía Xeral e do Aparello Dixestivo e adicou a súa vida á Medicina e ao estudo da Intelixencia Humana e a psiconeurobioloxía. Membro da Academia de Ciencias de Nova York e da Asociación Americana para o Avance da Ciencia, Mario Alonso Puig converteuse nun referente internacional no desenvolvemento do ser humano a través da intelixencia, a motivación e o liderado. É autor de libros de éxito como “Madeira de líder”, “Vivir é un asunto urxente” e “Reinventarse: a túa segunda oportunidade”. Alonso Puig defende que “nunca hai que dar a ninguén por perdido” porque en todo ser humano existe grandeza. Sinala a importancia dos educadores para descubrir ese potencial, desenvolvelo e dar oportunidades. “Hai que vivir con paixón, con entusiasmo, con confianza nas nosas capacidades e adestrar o cerebro para conseguir o noso obxectivo”, afirma.
